Morgunblaðið - 22.04.1995, Blaðsíða 22

,
MORGUNBLAÐIÐ
22 LAUGARDAGUR 22. APRÍL 1995
ERLENT
Spámaðurinn finnur
hann skyldi leyfa skáldmenninu
að koma þessum sjónarmiðum
sínum á framfæri í sjónvarpi
landsmanna.
í samkeppni við
„Rósina vUltu“
sér nýj an miðil
Alexander Solzhenits-
yn, þekktasti andófs-
maður Sovétríkjanna,
tekur nú þátt í fjölmiðla-
byltingunni í Rússlandi
o g stýrir umræðuþætti
í sjónvarpi. Hann hefur
hins vegar komist að
þeirri niðurstöðu að
gestimir séu óþarfir.
ALEXANDER I. Solzhenitsyn,
þekktasti andófsmaður Sovétríkj-
anna sálugu, hefur fundið sér nýtt
hlutverk í heimalandi sínu, Rúss-
landi. Hann stýrir nú um umræðu-
þáttum í sjónvarpi.
Solzhenitsyn, sem er 76 ára
gamall og hlaut Nóbelsverðlaunin
í bókmenntum árið 1970, stjómar
nú umræðuþættinum „Á fundi
Solzhenitsyns“ sem sýndur hefur
verið í rússneska sjónvarpinu á
tveggja vikna fresti frá því í sept-
ember. í þætti sína sem gesti hef-
ur Solzhenitsyn m.a. fengið Svitat-
oslav N. Fedorov, þekktasta augn-
lækni Rússlands, Vladímír P. Luk-
in ,fyrrum sendiherra í Bandaríkj-
unum og nokkra þekktustu blaða-
menn landsins.
Þættimir eru teknir upp í íbúð
Solzhenitsyns og fer spjallið fram
i bókaherberginu. Gesturinn og
skáldið sitja hlið við hlið en að
baki þeim gnæfir risastór bóka-
skápur. Solzhenitsyn hefur minn-
isblöð hjá sér á borðinu en yfír-
leitt talar hann blaðlaust og talar
mikið.
SOLZHENÍTSYN var vel fagnað þegar hann kom aftur til Rússlands eftir 20 ára útlegð en hann
kom fyrst til Vladívostok og fór þaðan með lest til Moskvu.
Öllum sama um
Gúlagið?
Rússnesk dagblöð hafa hunds-
að þátt Nóbelsskáldsins að mestu
og hið sama hafa hinir ýmsu sjón-
varpsgagnrýnendur gert. Aðrir
stjómendur umræðuþátta virðast
ekki óttast samkeppnina. „Hann
hefur ekkert að segja í huga kyn-
slóðarinnar sem kömst til vits og
ára eftir perestrojku,“ ségir Arty-
om nokkur Troitsky og vísar til
umskiptastefnu þeirrar sem Mík-
haíl S. Gorbatsjov, síðasti Sovét-
leiðtoginn, boðaði. „Hveijum ætli
sé svo sem ekki sama um Gúlag-
eyjaklasann?" bætir Troitsky við
en fyrir það ritverk fékk Solzhen-
itsyn Nóbelsverðlaunin á sínum
AÐALFUNDUR
SAMSKIPA HF. 1995
Aðalfundur Samskipa hf. fyrir rekstrarárið 1994, verður haldinn
í A-sal Hótels Sögu, föstudaginn 28. apríl nk. kl. 14:00.
Dagskrá fundarins er samkvæmt 8. gr. samþykkta félagsins og verða
eftirfarandi málefni tekin fyrir:
1. Stjóm félagsins skýrirfrá hag þess og rekstri á liðnu starfsári.
2. Stjórnin leggur fram ársreikning félagsins fyrir síðasta starfsár
til staðfestingar, ásamtskýrslu endurskoðenda.
3. Tekin verður ákvörðun um tillögur stjórnar um hvernig fara skuli
með hagnað á reikningsárinu.
4. Breytingar á samþykktum félagsins, einkum vegna nýrra laga
nr. 2/1995 um hlutafélög.
5. Kosning stjórnar félagsins.
6. Kosning endurskoðenda.
7. Umræður og atkvæðagreiðslur um önnur mál.
Ársreikningur félagsins og gögn vegna fundar munu liggja frammi
á aðalskrifstofu félagsins við Holtabakka, Reykjavík. Aðgöngumiðar
verða afhentir á skrifstofu félagsins og við innganginn.
SAMSKIP
tíma. Síðar var hann gerður út-
lægur frá Sovétríkjunum.
Skáldið á þó enn vini og aðdá-
endur. í einum þættinum lét hann
þess getið að honum bærust 30
til 40 bréf á dag. Flest væru þau
frá örvæntingarfullu eldra fólkí
sem leitaði eftir aðstoð hans. í
mörgum tilfellum væri fólk að
fara fram á vernd, gagnvart dóm-
stólum og því opinbera eða emb-
ættismönnum.
Solzhenitsyn dregur hvergi
undan í gagnrýni sinni á rúss-
neska stjómmálamenn. Hann hef-
ur sagt að landið sé forystulaust
vegna þess að öllum viðteknum
gildum á sviði rúss- -----------
neskrar siðfræði og
menningar almennt hafi
verið varpað fyrir róða.
Stjórnmálamennirnir
vilja sýnilega fylgjast
með framgöngu hans.
Skrifstofa Borís N. Jeltsíns Rúss-
landsforseta hefur oftlega fengið
útskriftir af þáttum Nóbels-
skáldsins og hið sama hafa nokkr-
ir þingmenn gert.
Solzhenitsyn gagnrýndi harð-
lega þá ákvörðun rússnesku ríkis-
stjórnarinnar að endurskipu-
leggja alla starfsemi rússneska
ríkissjónvarpsins. Stöðin hefur
verið einkavædd og er m.a. í eigu
banka og fyrirtækja sem eru hlið-
holl stjóm Jeltsíns. Hinn nýi sjón-
varpsstjóri hafði það til marks um
víðsýni sína og umburðarlyndi að
<sss
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
Yfirleitt talar
hann blað-
laust og talar
mikið
IW///M
Full búð
af fallegum fötum
og skóm
- Fótin sem bömin vilja -
ENGLABÖRNÍN
Bankastiœti 10
'S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
sssssss*
Kannanir sýna að rússneskur
almenningur hefur áhuga á þætti
Solzhenitsyns þótt ekki sé hann
sérlega vinsæll. í einni slíkri kváð-
ust um 12% hafa horft á þátt
hans en um 19,3% höfðu horft á
samtalsþátt Vladímírs nokkurs
Pozners sem nam sjónvarpsfræði
sín undir handleiðslu hins banda-
ríska Phils Donahue en hann hef-
ur löngum þótt spila öðrum betur
á tilfinningar áhorfenda. Vinsæl-
astur allra þátta í sjónvarpinu í
Rússlandi er þó „Rósin villta“,
sápuópera sem er framleidd í
Mexikó. Þykir ýmsum það til
marks um að áhyggjur skáldsins
af óhóflegum vestrænum áhrifum
í Rússlandi hafi ekki reynst með
öllu ástæðulausar.
Solzhenitsyn sneri aftur heim
til Rússlands í maí í fyrra eftir
að hafa dvalist í 20 ár í útlegð,
lengst af í Bandaríkjunum. Menn
veltu þá mjög vöngum yfir því
hvað biði hans í Rússlandi og
hvort hann hygðist láta til sín
taka á stjórnmálasviðinu. Ýmsir
vöruðu opinberlega við málflutn-
ingi hans sem löngum hefur ein-
kennst af slavneskri þjóðernis-
hyggju.
Yngri menntamenn hika nú
ekki við að láta skoðanir sínar á
Solzhenitsyn í ljós. Skáldið og
gagnrýnandinn Viktor Jerofejev
segir að fagna beri því að Solz-
henitsyn skuli nú kjósa að tala
fremur en að skrifa: „Hann skrif-
ar svo hræðilega rússnesku.“
Hann heldur því fram að Solzhen-
itsyn sé nú aftur kominn heim á
æskuslóðirnar í andlegum efnum:
„Hann hefur á ný opinberað sitt
innsta eðli - þegar upp er staðið
er hann aðeins kennari - utan
af landi.“
Nýjasta og mesta ritverk
Solzhenitsyn „Rauða hjólið“ fékk
kuldalegar viðtökur meðal rúss-
neskra gagnrýnenda og almenn-
ingur hefur leitt hjá sér ritverk
þetta sem er 5.000 blaðsíður að
lengd og fjallar um sögu bylting-
arinnar í Rússlandi.
Á besta sjónvarpstíma
Svo virðist sem skáldið hafi
afráðið að reyna fyrir sér á nýjum
vettvangi, í sjónvarpinu. Solzhen-
itsyn sér einn um að velja gesti
í þátt sinn. Upprunalega stóð til
að þátturinn yrði 15 mínútur en
--------- skáldið heimtaði 20.
Hann fékk einnig besta
útsendingartíma, klukk-
an 20 mínútur í tíu,
strax að afloknum
kvöldfréttunum.
' Solzhenitsyn þykir
koma vel fyrir í þáttunum og virð-
ist ekki finna til óþæginda frammi
fyrir myndavélinni. „Sagan segir
að Solzhenitsyn sé steinrunninn
og forn en hann er Ijúfur og heill-
andi,“ sagði einn þeirra sem þeg-
ið hafa boð um að koma á fund
skáldsins í sjónvarpinu.
Gestirnir óþarfir
Sá viðmælandi átti þó eins og
aðrir í erfiðleikum með að komast
að. Yfirleitt þróast þættirnir
þannig að um eintal Solzhenitsyns
er að ræða. Það er af þessum
sökum sem breytingar hafa verið
ákveðnar. Solzhenitsyn hefur
komist að þeirri niðurstöðu að
þættirnir verði betri verði gestin-
um sleppt. Þess vegna mun hann
koma einn fram í þættinum í
næstu viku. „Hann mun nú tala
einn. Hann telur sig nú undir það
búinn að leiða þáttinn inn á þessa
nýju braut vegna þess að nú skil-
ur hann áhorfendur betur en
áður,“ sagði Natalía, eiginkona
skáldsins, í símaviðtali.
UeimildJnterimtionuI Herald
Tribune.