Morgunblaðið - 26.04.1995, Page 2
2 B MIÐVIKUDAGUR 26. APRÍL 1995
MORGUNBLAÐIÐ
k
r
FRÉTTIR
Sfldarhrogn á þara
rándýr vara í Japan
NORÐMENN gera sér vonir um,
Tilr'mnir í að síldarhrogn á þarablaði geti
iiuauiiu t mui cgi orðið nýr útflutningur til Japans.
þykia lofa sróðu lar f lardi,er Þessi rétíur if1a!1?ður
r 0 Kazunokokombu og í Tokýo er
hann seldur á hvorki meira né minna en 6.500 kr. kílóið.
Arvid K. Beltestad, starfmaður
norsku hafrannsóknastofnunar-
innar, kynntist þessum rétti í Jap-
an fyrir tveimur árum en kazunoko
þýðir síldarhrogn og kombu þari.
Þykir rétturinn svo fínn og dýr,
að hans er aðeins neytt við hátíð-
leg tækifæri, til dæmis við brúð-
kaup eða þegar nýju ári er fagnað.
Um er að ræða mjög gamlan
rétt í Japan en vegna þess hvernig
komið er fyrir síldinni þar við land
geta Japanir ekki lengur framleitt
hann sjálfir. Er framleiðslan nú
aðeins á þremur stöðum, í Alaska,
Bresku Kólumbíu og í San Franc-
isco-flóa. Þar á hún sér stað úti í
náttúrunni þar sem síldin gýtur á
þara.
Síldargot í nót
Beltestad segir, að unnt sé að
fá síldina til að gjóta í nót og með
það er hann nú að gera tilraunir
í Koparvík á eynni Körmt. Setur
hann mikið af þara á nótarbotninn
en þegar síldarhrogn hafa verið
frjóvguð gefa þau frá sér efni, sem
límir þau á þarann. Þegar komið
er nógu mikið af hrognum á þara-
blöðin, eru þau tekin og söltuð.
Þúsund tonna framleiðsla
áári?
Eftir tvo eða þrjá daga eru blöð-
in tekin og sett í 30 kg ílát til
útflutnings og eiga að vera í því
15 kg af hrognum og þara og 15
af pækli. Segir Beltestad, að til-
raunir með þessa framleiðslu lofi
mjög góðu og japanskur sérfræð-
ingur frá San Francisco tekur
undir það með honum.
Beltestad telur, að þessi fram-
leiðsla geti orðið um 1.000 tonn
árlega í Noregi og miðað við 1.000
t-il 2.000 kr. fyrir kg yrði þá um
að ræða verðmæti upp á einn, tvo
milljarða kr.
Morgunblaðið/EBB
HELGI Árnason frá Vélsmiðju Húnvetninga og Hans Sveinjónsson frá Óðni hf. við nýju þvottavélina.
Þorskurinn á 950
krónur í Boston
Boston. Morgunblaðið.
FISKVERÐ í Bandaríkjunum
breytist dag frá degi eftir fram-
boði, en hefur þó farið hækkandi
undanfarið. Helst hefur þorskur
hækkað og má rekja það til veiði-
banns á stórum hluta Georgs-
banka. Fiskverð er nú orðið svo
hátt að við liggur að almenningur
veigri sér við að kaupa fisk.
Sem dæmi um dýrtíðina má
nefna að verslunin Fishmonger í
Cambridge í Massachusetts keypti
hvorki ýsu né þorsk einn daginn
í dymbilviku vegna verðlags.
„í hugum fólks á fiskur að vera
ódýr matur,“ sagði flsksali í Fish-
monger. „Verðið núna er einfald-
lega of hátt til að við getum selt
fískinn."
Morgunblaðið kannaði verð hjá
þremur fisksölum í Boston og fylg-
ir verðið í krónum hér á eftir.
Fishmonger: Court House Wulf’s Fish
Fish Market Market
Grákoli: 1.500 1.260
Lax: Sneið: 1.260 1.000
Flak: 1.500 1.130
Ýsa: Of dýr 1.000
Þorskur: Of dýr 950
Verð á stórmörkuðum er ívið
lægra. í Star Market í Boston
kostaði þorskflakið t.d. 630 krón-
ur, ýsuflak 760 laxasneið 880 og
flak 1.000 krónur, þegar verðið
1.600
1.260
1.140
1.130
1.000
var kannað. Það er hins vegar
ekki hægt að reiða sig á að fiskur-
inn í stórmörkuðunum sé jafn
ferskur og í fiskbúðunum.
Ný sjálfvirk þvottavél
fyrir fiskikassa og kör
NY sjálfvirk þvotta-
vél fyrir fiskikassa
er nú komin á al-
mennan markað.
Vélin er hugarsmíð
Alexanders Sigurðssonar, vélahönnuðar til 30 ára. Vélsmiðja Húnvetninga
hefur hafíð framleiðslu á henni og er þegar komin nokkur reynsla á hana
en Óðinn vélar hf., Nýbýlavegi 20, Kópavogi, mun annast sölu á vélinni.
Afköstin 20 kör eða um
100 kassar á klukkustund
Þvottavélin er alsjálfvirk og þarf
því mannshöndin hvergi að koma
nærri. Hún tekur allt að 1.000 kör
og afkastar um 20 slíkum á klukku-
stund. en allt að 100 70 lítra fiski-
kössum á klukkustund. Það sem
gerir vélina frábrugðna öðrum slík-
um vélum er burstakerfí, sem burst-
ar kerin að innan og utan. Sjálfvirk-
ur búnaður vélarinnar lætur kerin
og kassana snúast inn í vélinni á
meðan þvottur fer fram. Þannig er
hægt að hafa mun kraftmeiri og
skilvirkari sprautunarbúnað en ella.
Burstarnir eru gerðir úr nælonefni
og skemma því ekki fiskikerin.
Vélin notar heitt vatn og sápu.
Að fenginni reynslu hefur ís-
lenska hreinsiefnið SÁM-SÚPER-
EXTRA reynst afburðavel og mæla
hönnuður og framleiðandi vélarinn-
ar með notkun þess.
Nokkrar vélar í smíðum
Nú þegar hefur framleiðsla hafíst
og eru nú nokkrar í smíðum. Hans
Sveinjónsson hjá Óðni hf. hefur
unnið að kynningu vélarinnar hér-
lendis. Ein vél hefur verið í notkun
á Fiskmarkaði Hafnarfjarðar í ár,
en önnur hefur þegar verið seld til
Hraðfrystishúss Eskifjarðar.
Samningur Vélsmiðju Húnvetn-
inga við Alexander Sigurðsson,
hönnuð vélarinnar, hefur þegar
tryggt atvinnu hjá vélsmiðjunni til
langs tíma. Óðinn vélar hf., söluum-
boðsaðili þvottavélarinnar, stefnir á
að markaðssetja vélina erlendis,
m.a. á sjávarútvegssýningunni í
Brussel næstkomandi maí.
Nauðsynlegt að halda
ílátunum hrelnum
Allsheijar kara- og kassavæðing
í íslenskum sjávarútvegi hefur
tryggt betri meðferð á fiski. Að
halda ílátunum hreinum er nauð-
synlegt fyrir gæði fisksins enda er
óheimilt að notast við skemmd og
óhrein ílát, skv. reglugerð nr.
181/1993. Þessari skýlausu krafu
um hreinlæti munu aðilar eins og
Fiskistofa beita sér fyrir að verði
fylgt í hvívetna. Sömu aðilar hafa
lýst ánægju sinni með, að fram sé
nú komin vél sem leysir manns-
höndina af hólmi við kera- og kassa-
þvott.
Mikil þátttaka á sýningu í
MIKIL þátttaka verður á Evrópsku sjáv-
arútvegssýningunni í Brussel í Belgíu
nú fyrrihlúta maímánaðar. Þetta er
þriðja árið; sem sýningin er haldin og
er hún nú tvöfalt stærri en fyrsta árið
og verður gólfflötur hennar um 16.000 fermetrar. Skotar eru með stærsta sýningarsvæð-
ið, en þátttaka íslendinga er einnig umtalsverð.
Evrópska sjávarafurða-
sýningin festir sig í sessi
Skotaráberandi
Sjávarafurðir eru þungamiðja sýningarinn-
ar og á síðasta ári voru 85% sýnenda að
kynna fiskafurðir, ferskan fisk, frystan, sér-
og neytendapakkningar, niðursoðnar og
reyktar afurðir og skelfísk af ýmsu tagi.
Aðrir sýnendur kynntu ýmis konar þjónustu,
umbúðir og búnað til fiskvinnslu. Á þessu
ári verða sjávarafurðir frá meira en 400 fyrir-
tækjum í 46 þjóðlöndum kynntar og búizt
er við að um 10.000 gestir, smásalar, heildsal-
ar, veitingamenn og fleiri, víðs vegar að úr
Evrópu og öðrum heimsálfum sæki sýning-
una.
Sýningin að festa sig í sessi
Katrín Bjömsdóttir, sýningarstjóri hjá Út-
flutningsráði Islands, hefur veg og vanda af
skipulagningu þátttöku þeirra íslenzku fyrir-
tækja, sem verða á sameiginlegum bás Út-
flutningsráðs. Hún segir að greinilegt sé að
þessi sýning hafí fest sig í sessi sem sjávaraf-
urðasýning Evrópu. Þátttaka hafa aukizt hratt
þau þijú skipti, sem sýningin hafí verið hald-
in. íslenzk fýrirtæki sjái sér hag í því að vera
með enda sýni aukin þátttaka þeirra það. Nú
verður íslenzka sýningarsvæðið töluvert
stærra en í fyrra „heil eyja“ og verða þar 17
fyrirtæki að kynna afurðir sínar. Auk þess
verða að minnsta kosti þrjú önnur íslenzk
fyrirtæki á svæðinu, dótturfyrirtæki SH og ÍS
í Evrópu verða hvort með sinn bás og Póls
sýnir framleiðsluvörur sínar á bás hjá evr-
ópsku umboðsfyrirtæki sínu. Auk Katrínar
verða á sýriingunni Þorgeir Pálsson, markaðs-
stjóri hjá Útflutningsráði, og Ruth Bobrich frá
skrifstofu Útflutningsráðs í Berlín.
Skotar voru atkvæðamestir á sýningunni í
fyrra og verða með enn stærra sýningarsvæði
nú, en innan vébanda þeirra kynna 22 fyr-
irtæki afurðir sínar. Frakkar eru vaxandi í
viðskiptum með sjávarafurðir innan ESB og
á sýningunni verða 20 fyrirtæki á sameigin-
legu sýningarsvæði. Þá verða Grikkir og Norð-
menn með sérstaka þjóðarbása, sem telja 11
fyrirtæki hvor um sig. Að öðrum þjóðum, sem
verða með sérstök svæði má nefna Kanada,
Chile, Danmörku, Færeyjar, ísland, Indland,
Holland, Norður-írland, Pakistan, Spán og
Bandaríkin.
Ráðstefna um markaðl og framboð
sjávarafurða
Þá verður að venju haldin ráðstefna um
markaðinn fyrir sjávarafurðir innan Evrópu-
sambandsins og framboð á físki og fískafurð-
um í tengslum við sýninguna. Nú hefur ráð-
stefnan verið flutt inn á sýningarsvæðið og
verður haldin á morgnana, tvo fyrstu daga
sýningarinnar. Fyrri daginn verður áherzla
lögð á framboð á físki úr sunnanverðu Atlants-
hafí, norðanverðu Kyrrahafí og fískeldi. Þá
Brussel
verður sérstaklega fjallað um rækju og lax.
Síðari dagurinn verður helgaður möguleik-
um innan Evrópusambandsins. Meðal annars
verður rætt um sölu sjávarafurða í stór-
mörkuðum, möguleika í veitingageiranum,
afstöðu og áherzlu neytenda, markaðsfærslu
sjávarafurða og kynningu þeirra.
Viðsklptasýnlng
Sýningin stendur dagana 9. til 11. maí og
er opin frá 11.00 árdegis til 18.00 síðdegis
nema síðasta daginn, er lokað verður klukkan
17.00. Ráðstefnan stendur frá 9.30 til 12.30
þriðjudag og miðvikudag. Aðgangur að sýn-
ingunni er eingöngu ætlaður fólki sem starfar
í sjávarútvegi, einkum viðskiptum með sjávar-
afurðir og er aðgangseyrir að sýningunni rúm-
ar 200 krónur. Ráðstefnugjald er hins vegar
um 20.000 krónur hvorn morgun eða 35.000
sé báðir morgnarnir teknir.
íslenzku fyrirtækin á hinum sameiginlega
bás Útflutningsráðs verða Ámes, Borgarplast,
Fiskur, Formax, Samtök fiskeldismanna, ís-
lenzkt margfang, Icebe, ísbú, Marel, Menja,
Njörvi, Ora, Platsprent, Silfurlax, Sæplast,
Triton og Ögurvík.