Morgunblaðið - 27.04.1995, Blaðsíða 8

8 B FIMMTUDAGUR 27. APRÍL 1995
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
Danir famir að am-
ast við farsímunum
Eigendunum
stundum vísað á
afvikinn stað til
að hringja
FARSÍMAEIGENDUM hefur
fjölgað mikið í Danmörku sem
viðar og nú ræður um það bil
tíundi hver Dani yfir slíku tæki.
Oft getur fylgt farsímanotkun-
inni mikið ónæði fyrir aðra og
það þykir því ekki vonum seinna,
að farið er að krefjast aukinnar
tillitssemi hvað þetta varðar.
Það er auðvitað mjög þægilegt
fyrir hann Jensen að geta seilst
eftir símanum ofan í vasann hvar
sem hann er staddur, hringt heim
og tilkynnt, að sér seinki, en það
er ekki vist, að Hansen í næsta
sæti líki að hlusta á samtöl af
þessu tagi. Stundum geta þau
orðið mjög persónuleg og snúist
um einkamál, sem öðru fólki
'koma ekki við.
Þegar neyðin er stærst er
hjálpin næst og nú hefur danskur
þingmaður, Tommy Dinesen,
skorið upp herör gegn þessari
„plágu“, sem hann kallar far-
símanotkunina. Segir hann, að
fyrir farþega með dönsku járn-
brautunum sé ástandið sérstak-
lega slæmt en þeir verða oft að
hlusta á einkasamtöl manna
hvort sem þeim líkar það betur
eða verr.
Vísað niður í kjallara
Sumir hafa nú þegar gripið til
sinna ráða gegn farsímaplág-
unni, eins ogtil dæmis eigandi
veitingahússins „Sir Henry“ í
SKILTI á veitingastaðnum „Sir Henry“ í Kaupmannahöfn þar
sem farsímaeigendum er vísað niður í kjallara til að hringja.
Kaupmannahöfn. Hann hefur
sett upp skilti þar sem farsíma-
eigendum er vísað á afvikinn stað
í kjallaranum vilji þeir hringja.
„Símtölin trufla gesti og þau
eiga ekki við á veitingastað. Ef
fólk kemst ekki hjá því að hringja
verður það að bregða sér frá til
að aðrir fái frið,“ segir eigand-
inn, Ib Nielsen.
Nielsen fannst mælirinn fullur
þegar gestur við barinn fór að
sussa á aðra vegna þess, að hann
þurfti að hringja og þegar hann
var beðinn að fara niður í kjall-
ara og hringja þaðan, varð hann
sármóðgaður.
A Restaurant d’Angleterre er
farsímamálið öllu viðkvæmara
en staðurinn er mikið sóttur af
kaupsýslumönnum, sem segja má
að hafi gengið í heilagt hjóna-
band með farsímanum sínum.
„Notkunin hefur stórvaxið á
síðustu árum,“ segir forstöðu-
maður staðarins, John Sauer-
berg. „Við vildum gjarna losna
við þetta en höfum þó ekki sett
upp skilti, sem banna hringing-
ar.“
ESB rannsakar
Nordic Satellite
Óttast að það geti náð einokunaraðstöðu
á norræna sjónvarpsmarkaðinum
FRAMKVÆMDASTJÓRN Evr-
ópusambandsins, ESB, hefur hafið
rannsókn á því hvort fyrirhugað
samstarf þriggja norrænna fjar-
skiptafyrirtækja um gervihnatta-
og kapalsjónvarp á Norðurlöndum
bijóti í bága við lög um hringa-
myndun. Hafa menn af því
áhyggjur, að nokkrar stórar fyrir-
tækjasamsteypur skipti á milli sín
evrópska sjónvarpsmarkaðinum.
Að samsteypunni, sem um ræð-
ir, Nordic Satellite Distribution,
standa danska ríkisfyrirtækið Tele
Danmark, Norsk Telekom, sem er
hluti af norska símafyrirtækinu
Telenor, og Industriforvaltnings
AB Kinnevik en það er sænskt
einkafyrirtæki með ítök í síma-,
fjölmiðla- og sjónvarpsiðnaðinum.
Er Kinnevik annað stærsta auglýs-
ingasjónvarpsfyrirtækið í Dan-
mörku, Noregi og Svíþjóð og það
eina, sem er með rekstur í öllum
löndunum þremur.
Auk þessa á Kinnevik meiri-
hluta hlutafjár í ýmsum öðrum
útvarps-, sjónvarps- og kapalfyrir-
tækjum og því er talið, að það
nokkurn tíma fyrir framkvæmda-
stjórn ESB að kanna áhrif fyrir-
hugaðs samstarfs fyrirtækjanna
þriggja á samkeppnismarkaðinn.
Gervihnattasjónvarp
framtíðin
Samkvæmt reglum ESB hefur
það fjóra mánuði til að samþykkja
eða hafna samstarfi af þessum
toga en megintilgangur rannsókn-
arinnar verður að kanna hvort það
muni öðlast varanlega yfirburða-
stöðu á norræna sjónvarpsmark-
aðinum.
Á Norðurlöndum er talið, að
gervihnattasjónvarp sé framtíðin
vegna mikilla fjarlægða og
dreifðrar búsetu og er ekki búist
við neinni aukningu í kapalkerfun-
um. Af þeim sökum er litið á
Nordic Satellite Distribution sömu
augum og Media Service GmbH,
sem Deutsche Telekom og þýsku
risarnir Bertelsmann og Kirch
Gruppe ætluðu að stofna með sér
á síðasta ári. Framkvæmdastjórn
ESB kom hins vegar í veg fyrir
það af ótta við, að það næði einok-
unaraðstöðu á þýska markaðinum.
Var það aðeins í annað sinn, sem
svona samstarfi er hafnað síðan
reglur ESB um hringamyndun
tóku gildi fyrir ijórum árum.
Enska kirkjan
tapaði 80 millj-
örðum á braski
Einhverjum kirkjum hugsanlega lok-
að og prestum sagt upp
ENSKA biskupakirkj-
an tapaði 60% af öllum
tekjum sínum á fast-
eignabraski á síðasta
áratug. Kemur þetta
fram í nýrri skýrslu
þar sem kirkjuráðið er
tekið heldur betur á
beinið. Afleiðingamar
geta orðið þær, að ein-
hveijum kirkjum verði
lokað og prestum sagt
upp.
I skýrslunni, sem
nefnd á vegum neðri
deildar breska þings-
ins tók saman, segir,
að með ábyrgðarleysi
sínu hafi leiðtogar
kirkjuráðsins valdið kirkjunni
„óbætanlegum skaða“ og stuðlað
að eyðileggingu á safnaðarkerfi
hennar.
Sumum aðgerðum kirkjuráðsins
er lýst sem „siðferðilega vafasöm-
um“ og sagt, að fjármunum kirkj-
unnar hafi verið sóað burt með
braski og ekki hafi verið stuðst
við næga sérþekkingu og ráðgjöf.
Braskið kostaði ensku biskupa-
kirkjuna 80 milljarða ísl. kr.
Spákaupmennska
kirkjuráðsins á fast-
eignamarkaðinum var
rekin án venjulegrar
endurskoðunar og í
ársreikningunum var
vaxandi tapið ávallt
falið. Það olli því, að
yfirmaður kirkjunnar,
George Carey, erki-
biskup af Kantara-
borg, frétti fyrst af
ástandinu af blaða-
skrifum.
Ákvörðunina um
spákaupmennskuna
tóku þeir tveir menn
í kirkjuráðinu, sem
báru ábyrgð á fast-
eignum kirkjunnar og fjármála-
rekstri, og án samráðs við aðrar
stjórnarstofnanir kirkjunnar. Var
mikið fjárfest og enn meira fé lán-
að til ýmissa framkvæmda.
Á árunum 1985 til 1990 fór
skuld kirkjunnar úr 500 milljónum
kr. í 60 milljarða og á árinu 1991
voru vaxtagreiðslurnar einar fimm
milljarðar kr. Loksins sprakk
blaðran með hruninu á fasteigna-
markaðinum.
GEORGE Carey,
erkibiskup af
Kantaraborg.
Hollywoodævintýrinu
hjá Matsushita lokið
Ætlar að segja skilið við dagdraumana
og einbeita sér að kjarnanum
FYRIR fjórum árum fjárfesti jap-
anska rafeindafyrirtækið Matsus-
hita Electric Industrial grimmt í
Hollywood og draumurinn var að
tengja saman framleiðslu tækja-
búnaðar og skemmtiefnis í einum
stórum og ábatasömum margmiðl-
unarrisa. Það virtist þó aldrei hafa
verið ljóst hvernig ætti að standa
að því og nú hefur Matsushita
ákveðið að selja 80% hlutafjárins
í MCA Inc., dótturfyrirtækinu í
Hollywood, og hverfa á braut með
skottið á milli fótanna.
Þessi ákvörðun Matsushita er
raunar liður í nýrri stefnumörkun
hjá fyrirtækinu, sem felst í því að
segja skilið við dagdraumana og
einbeita sér að kjarnanum,^ raf-
eindatækjaframleiðslunni. Ýmsir
sérfræðingar á þessu sviði segja
líka, að ekki hafi verið um neitt
annað að ræða fyrir fyrirtækið.
Matsushita, sem var stofnað
fyrir 80 árum í Osaka, þótti alltaf
heldur ólíklegt til einhverra uppá-
tækja úti í hinum stóra heimi enda
er fyrirtækið annálað fyrir íhalds-
semi. Kveður svo rammt að henni,
að nýlega tók fyrirtækið upp nýtt
slagorð, „Dirfist að sýna frum-
kvæði“, í von um að það gæti orð-
ið til að starfsliðið rumskaði að-
eins.
Snemma á mánuðinum tilkynnti
Matsushita, að ákveðið hefði verið
að selja 80% hlut í MCA til Sea-
grams en viðræðum er ekki lokið
enn.
Misheppnaðar
markaðstilraunir
Klúðrið í Hollywood er aðeins
ein af mörgum misheppnuðum til-
raunum Matsushita til að hasla
sér völl á nýjum markaði. Staf-
ræna snældan, hljómikill en afar
dýr keppinautur segulbandstækj-
anna frá Philips, hefur ekkert
gengið og tilraunir til að selja rán-
dýr sjónvarpstæki með flötum skjá
hafa einnig mistekist.
Að lokum má nefna, að þrívídd-
arleikjatölvan frá Matsushita hef-
ur mætt mikilli samkeppni. Tals-
menn fyrirtækisins segja, að
500.000 leikjatölvur hafi selst um
allan heim frá nóvember til mars
en Sony segist hafa selt 600.000
eintök af nýju leikjatölvunni sinni,
PlayStation, frá desember til febr-
úar og aðeins í Japan. Kemur hún
á markað í Bandaríkjunum og
Evrópu síðar á árinu.
Sala í helstu framleiðsluvörum
Matsushita, sjónvörpum, mynd-
bandstækjum, fjarskipta- og heim-
ilistækjum, er hins vegar farin að
aukast aftur eftir samdrátt síðustu
ára.
Matsushita hefur ýmislegt á
pijónunum fyrir framtíðina, tæki
fyrir mynddiska og eiginlega vasa-
tölvu, sem hafa má í hendinni, en
þó er talið, að mestu möguleikarn-
ir séu í tölvukubbum og flötum
tölvuskjám. Telja margir víst, að
söluandvirði MCA verði notað til
að koma upp verksmiðjum fyrir
þessa framleiðslu.
Hafa enn áhuga á
margmiðluninni
Forráðamenn Matsushita halda
því raunar enn fram, að þeir ætli
sér stóra hluti í margmiðluninni
en virðast þó ekki skilja almenni-
lega hvað þar er um að ræða.
Yoichi Morishita, forstjóri fyrir-
tækisins, sagði nýlega í innanhúss-
ræðu, að margmiðlunin væri eitt
af meginviðfangsefnum Matsus-
hita en bætti síðan við, að næstu
ár yrðu notuð til að komast að því
hvað það þýddi.
Sony er komið miklu lengra
hvað þetta varðar og margir telja,
að yfirlýsingar og aðgerðir Mats-
ushita-forstjóranna að undanförnu
stafi af ótta manna, sem ekki viti
hvert leiðin liggur. Innan fyrirtæk-
isins eru líka til menn, sem telja
söluna á MCA vera mikil mistök.
Að henni lokinni muni Matsushita
líkjast banka, sem hafi að vísu
tekjur sínar af hinu og þessu en
án þess að hafa nokkur stefnu-
markandi áhrif á umhverfið.