Morgunblaðið - 28.04.1995, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 28. APRÍL 1995 19
ERLENT
FRÁ rannsóknarstofu í Toronto í Kanada, þar sem
banvænar veirur eru rannsakaðar.
Veira breytir
líffærum í vökva
Segja gas-
leiðslur
öruggar
RÚSSNESKA gasfélagið
Gazprom varði í gær öryggis-
mál við gasleiðslur félagsins
eftir að gífurleg sprenging
varð vegna leka í leiðslum í
norðurhluta landsins. Eldar
kviknuðu í skóglendi og íbúar
á nærliggjandi svæðum urðu
að flýja heimili sín. Sögðu full-
trúar félagsins að þetta væri
aðeins annað slysið á öldinni
í gasiðnaðinum.
Lyfgegn
áhrifum
geislunar
TILRAUNIR standa nú yfir á
vegum bandaríska vamar-
málaráðuneytisins á tveimur
lyfjum, sem gætu gert her-
mönnum er lentu í kjarnorkuá-
rás, kleift að beijast lengur
og ljúka ætlunarverkum sín-
um. Lyfin eru nú þegar á
markaði og ætluð til að slá á
ógleði sjúklinga í geisla- og
lyfjameðferð.
PLO reiðist
Israelum
PALESTÍNUMENN reiddust
ísraelum mjög í gær vegna
yfirlýsingar þeirra um að þeir
myndu gera land araba upp-
tækt fyrir íbúðabyggð gyðinga
og ísraelska lögreglustöð í
Austur-Jerúsalem. Sakaði
Yasser Arafat, leiðtogi Frelsis-
samtaka Palestínumanna,
ísraela um að bijóta gegn frið-
arsamningi þjóðanna frá 1993.
Neita að gef-
ast upp
UM 500 hútúar eru enn í flótta-
mannabúðum í suð-vesturhluta
Rúanda, þar sem þúsundir
manna voru myrtar um síðustu
helgi. Neita þeir að gefast upp
fyrir stjórnvöldum. Forseti
landsins, Pasteur Bizimungu,
og stjórnarherinn eru komnir
til búðanna til að reyna að finna
friðsamlega lausn á umsáturs-
ástandi sem þar hefur skapast.
Wright látinn
BRESKI njósnarinn Peter
Wright, sem vakti heimsat-
hygli er hann hélt því fram
að yfirmaður bresku leyniþjón-
ustunnar væri svikari, lést í
gær, 78 ára að aldri. Hann
átti þá ólokið við bók, sem
sagt er að hafi átt að afhjúpa
fleiri leyndarmál.
Vilja Tróju-
gull
TYRKIR sögðu í gær að þeir
leituðu leiða til að endurheimta
dýrgripi frá fomleifaupp-
greftrinum í Tróju sem Rússar
hafa undir höndum. Útiloka
Tyrkir ekki að þeir leiti til
dómstóla í þessum tilgangi.
Ráðstefna um
salerni
HALDIN verður fjölmenn ráð-
stefna um salerni í Hong Kong
í næsta mánuði. Er gert ráð
fyrir ýmis konar uppákomum
og ferðum til að gleðja ráð-
stefnugesti, m.a. skoðunarferð
á nokkur opinber salerni.
London. The Daily Telegraph.
EIN illskeyttasta veira sem mann-
kynið hefur komist í kynni við,
eboia-veiran, hefur stungið upp koll-
inum að nýju í Afríku eftir tæplega
20 ára hlé. Ebola ræðst á líffæri
manna og veldur því að þau breyt-
ast í vökva. Vísindamenn standa
ráðþrota frammi fyrir vandanum,
lítið sem ekkert er vitað um uppruna
veirannar, sem er talin mun hættu-
legri en alnæmisveiran. Síðustu
tilfellin sem vitað er um, komu upp
í Zaire og Súdan árið 1976 en þá
létust hundrað manna skelfilegum
dauðdaga. Frá því hefur ekkert ból-
að á ebola-veirunni þar til nú fyrir
skemmstu, að hún skaut upp kollin-
um á Fílabeinsströndinni.
Fyrstu einkennin eru höfuðverkur
og hiti. Er veiran fjölgar sér í líkama
manna, ræðst hún á öll líffæri. Blóð
storknar í þeim, þau leysast upp og
miklar blæðingar verða í vefnum
sem umlykur líffærin. í smásjá virð-
ist vefurinn vatns- eða hlaupkennd-
ur. Meirihluti þeirra sem veikast
deyr innan örfárra daga. Misjafnt
hvernig veiran leggst á menn og því
eiga sér sumir sér lífsvon þó að eng-
in sérhæfð meðferð eða varnarmeð-
ferð sé til.
Vísindamenn telja veiruna svo
hættulega að hún er skráð á hættu-
stigi 4 en til samanburðar er alnæm-
isveiran á hættustigi 3.
Samkvæmt fréttum frá veirusér-
fræðingum hefur ebcla-veirannar nú
orðið vart á afskekktu svæði á Fíla-
beinsströndinni. Svissnesk vísinda-
kona, sem rannsakaði dularfullan
dauðdaga simpansa, veiktist
skömmu eftir að hún krufði dýrin.
Þóttu einkennin benda til þess að
hún hefði sýkst af ebola-veirunni og
sýni sem send voru Pasteur-stofnun-
inni í París staðfestu það. Læknum
tókst að bjarga lífi konunnar og er
hún nú á batavegi.
Breskir, bandarískir og franskir
vísindamenn, auk sérfræðinga frá
Alþjóðaheilbrigðisstofnuninni, rann-
saka nú sýnin úr konunni. Telja
þeir að verið geti um nýtt afbrigði
af ebola-veiranni að ræða. Enn sem
komið er eru aðeins þijú afbrigði
þekkt. Ebola Zaire er talin þeirra
hættulegust en um 90% þeirra sem
smitast deyja. Ebola Súdan er ekki
eins banvæn en báðar fundust veir-
urnar á áttunda áratugnum. Árið
1989 uppgötvaðist þriðja afbrigðið,
ebola Reston, í rannsóknarstöð í
Washington, þar sem apar voru til
rannsóknar.
Sumir veirufræðingar telja að
nýtt afbrigði ebola-veirunnar kunni
að hafa þróast, afbrigði sem líkt og
alnæmisveiran nái hraðri útbreiðslu
með því að leyna smiti í nokkurn
tíma. Þá eru vísbendingar um það
að ebola geti smitast með andar-
drætti.
Það sem vísindamenn furða sig
þó mest á, er hvar ebola-veiran held-
ur sig svo árum skiptir. Þar sem hún
drepur apa, hlýtur hýsill hennar að
vera önnur dýrategund sem er ónæm
fyrir veirunni en breiðir hana út.
Þrátt fyrir að fjöldi fugla-, nag-
dýra-, skordýra- og spendýrateg-
unda hafí verið athugaður, hefur
ekkert komið í ljós.
Kvikmynd um veirufaraldur
Svo kaldhæðnislega vill til að á
sama tíma og ebola-veiran stingur
upp kollinum að nýju er verið að
frumsýna nýja kvikmynd um ban-
væna veiru víða um heim. Myndin
„Outbreak" (í bráðri hættu), byggir
á sönnum atburðum er urðu árið
1992 en þá braust út veirufaraldur
í rannsóknarstöð á prímötum í Was-
hington. í kjölfarið urðu mikil blaða-
skrif þar sem það var gagnrýnt
hversu mikið magn banvænna veira
væri geymt nærri þéttbýlisstöðum.
VINNUVELASYNING
Félag íslenskra vinnuvélainnflytjenda heldur
stórsýningu á vinnuvélum á Þróttarplaninu,
Borgartúni 33, helgina 29. og 30. apríl nk.
og er hún opin báða dagana frá kl. 10-18.
Komið og sjáið það nýjasta frá öllum
helstu vinnuvélaframleiðendum heims.
Sjón er sögu ríkari!
FÉLAG ÍSLENSKRA
VINNUVÉLAINNFLYTJENDA