Morgunblaðið - 29.04.1995, Blaðsíða 2
2 D LAUGARDAGUR 29. APRÍL 1995
AÐSENDAR GREINAR
MORGUNBLAÐIÐ
Streita og heilsa
TIL að ná góðum ár-
angri í íþróttum er
mikilvægt að temja sér
hugarfar vinnandans.
Landsliðsmennirnir
okkar í handknattleik
vita að árangur er ekki
kominn undir heppni.
Þeir vita að aðeins
æfingar, reynsla og til-
raunir færir þá að tak-
markinu, sem er að
sigra. Þeir sem þora
að gera mistök tekst
oft vel upp. Þeir eru
ákveðnir í að gera bet-
ur næst.
Árangur íþrótta-
manna getur tengst
spennu og streitu. Of mikil eða of
lítil spenna getur haft áhrif á árang-
ur íþróttamannsins. Rannsóknir
sýna að þeir íþróttamenn sem náð
hafa lengst eru þeir sem lagt hafa
rækt við huglægan undirbúning og
náð tökum á að stjóma eigin
spennustigi. í þessu sambandi er
slökun áhrifarík leið.
HvaA veldur streitu?
Áföll og breytingar í lífi okkar
geta valdið streitu, t.d. fráfall
maka, skilnaður eða breytingar á
vinnustað. Fjárhagsvandræði, of
miklar kröfur, félagsleg einangrun,
neysluvenjur og kyrrseta geta einn-
ig verið streituvaldar. Hugsunar-
háttur okkar og lífsviðhorf getur
einnig ráðið miklu um hvernig við
bregðumst við ýmsum daglegum
athöfnum, s.s. að
keyra, kaupa inn,
borga reikninga eða að
bíða í biðröð. Streituþol
einstaklingsins er líka
mismunandi. Stundum
hefur mönnum verið
skipt í tvo flokka: A-
menn og B-menn. A-
menn eru þeir sem eru
óþolinmóðir, kappsam-
ir og alltaf að flýta sér
en B-menn eru þeir
sem líður best í afs-
löppuðu umhverfi og
að vinna undir litlu
álagi. Það er ekki ólík-
legt að flestir þjálfarar
geti geti talist Á-menn.
í þessu sambandi hefur stundum
verið talað um spennufíkla.
Einkenni streitu
Streita getur verið hvetjandi en
hún getur líka verið of mikil og
langvarandi. Við komumst ekki hjá
streitu, hún er hluti daglegs lífs.
Sé hún of mikil myndast spenna
vegna líkamlegs, tilfínningalegs eða
andlegs álags. Einkennin um stress
eru margvísleg:
Líkamleg einkenni geta m.a. ver-
ið bijóstsviði, andþrengsli, sviti,
höfuðverkur, vöðvabólga, maga-
bólgur, skjálfti.
Andleg einkenni geta verið pirr-
ingur, svefntruflanir, bráðlæti,
þunglyndi, kvíði, gleymska.
Hegðunareinkenni geta m.a. ver-
ið einangrun, ofát, lystarleysi, mikl-
ar reykingar, óhófleg áfengis-
neysla, verkleysi.
Aðrar orsakir en streita geta að
sjálfsögðu legið að baki ofangreind-
um þáttum. Verði streitan of mikil
dregur úr hæfni manna vegna lík-
amlegrar og tilfínningalegra trufl-
ana. Mikil og langvarandi spenna
getur brotið niður mótstöðu líkam-
ans gegn sjúkdómum.
Það er athyglisvert að eftir því
sem spennan eykst virðist meiri
nautn fylgja spennunni. Það er ein-
kennileg þversögn. Sá sem er
spenntur gerir allt til að halda í
spennuna. Hann notar meira kaffi
og reykir meira en bæði þessi efni
eru spennuvekjandi.
Streita getur verið
hvetjandi, segir Gunnar
Einarsson í þriðju grein
sinni í flokknum „Þjóð
í þjálfun“ en hún getur
líka verið of mikil og
langvarandi.
Nokkur ráð viö streitu
★ Stunda líkamsrækt. - Líkams-
rækt losar um spennu í líkamanum.
★ Læra slökun - slökun er and-
stæða spennu.
★ Þekkja eigin streituvalda og
streitueinkenni.
Gunnar
Einarsson
★ Skipuleggja daglegt líf, ætla sér
nægan tíma og taka fyrir fá atriði
í einu.
★ Minnka koffein- og nikótín-
neyslu.
★ Vera bjartsýn og hugsa jákvætt,
bæta samskipti við aðra.
★ Unna sér nauðsynlegrar hvíldar
- fá nægan svefn.
★ Gera lífið ánægjulegt - minnast
fyrst og fremst þess sem vel hefur
gengið.
★ Ákveðni í framkomu - byggja
upp sjálfstraust, læra að segja nei,
gera eðlilegar kröfur til annarra og
þín sjálfs, standa á rétti þínum.
★ Læra að segja hvað þér fínnst í
stað þess að byrgja tilfinningar inni.
★ Slaka á þínu daglega lífi, m.a.
með því að vökva blómin, spila á
spil, lesa góða bók, vinna í garðin-
um, Ieggja kapal, hlusta á tónlist,
fara í kirkju, tala við vini.
Að lokum
Við höfum aðeins eitt líf. Látum
ekki streituna eyðileggja það. Lífíð
á umfram allt að vera leikur. Það
eru meiri líkur á að slökun verði
eðlilegur þáttur í lífi þínu ef þú
framkvæmir eitthvað sem þér fínnst
skemmtilegt og veldur ekki þving-
un. Landsliðið okkar á mikla mögu-
leika á árangri í HM ef leikgleði
er ríkjandi. Gangi þér vel að takast
á við streituna. I næsta pistli verð-
ur fjallað um vellíðan í vinnunni.
Heimaverkefni til næsta pistils eru
að taka til í bílskúrnum, geymsl-
unni eða skúffunum og biðja vin
þinn um að lána þér góða bók.
Höfundur sijómar átakinu „Þjóð
íj)jálfun“á vegum HeilsueHingar,
íþrótta fyrir alla og
framkvæmdanefndar HM 95.
Spurt og svarað
um körfuknattleik
INGÓLFUR Hannes-
son deildarstjóri
íþróttadeildar RÚV
varpaði fram nokkrum
spumingum í Morg-
unblaðinu á miðviku-
daginn varðandi körfu-
knattleikinn ásamt
hugleiðingum um um-
fjöllun fjölmiðla um
DHL-deildina í vetur.
Ætla ég að svara
spurningum Ingólfs og
fjalla um hugleiðingar
hans.
Samanburður við
útlönd
Ingólfur spyr hvort
framfarir í körfuknattleik séu ekki
eins miklar og af er látið og vill
fá samanburð við aðrar þjóðir.
Þetta er skrýtin spurning frá
manni sem hefur atvinnu af um-
fjöllun um íþróttir. Á undanförnum
7 árum hefur áhugi fyrir körfu-
knattleik og fjöldi iðkenda og fé-
laga sem stunda körfuknattleik
margfaldast. Ástæður þessa eru
nokkrar. í fyrsta lagi má nefna
breytta aldursflokkaskiptingu KKÍ
í yngri flokkum þar sem aðeins
einn árgangur er í hvetjum flokki.
Það hefur gert það að verkum að
brottfall iðkenda hefur stórminnk-
að. í öðru lagi stofnun 2. deildar
sem leikin er svæðisskipt bæði í
meistaraflokkum og yngri flokkum
og öflugt útbreiðslustarf. Það hef-
ur gert það að verkum að félögum
sem stunda körfuknattleik og
senda lið í íslandsmót hefur fjölgað
úr 21 í 60 á þessum tíma. Þess
má geta að 28 félög senda lið í
íslandsmót HSÍ. í þriðja lagi sá
áhugi sem NBA-körfuknattleikur-
inn hefur vakið. Þessi aukni íjöldi
iðkenda skilar sér í auknum fjölda
afreksmanna og þá komum við að
samanburðinum við aðrar þjóðir.
Unglingalandslið karla varð árið
1991 Norðurlandameistari í körfu-
knattleik og var það í fyrsta sinn
sem ísland sigrar í þeirri keppni.
Drengjalandsliðið komst í úrslit
Evrópukeppni landsl-
iða 1993 og lenti í 9.
sæti. Er jjað besti
árangur Islands í
þeirri keppni hingað
til. Unglingalandslið
karla komst í undanúr-
slit sama ár og er það
einnig besti árangur
þess. Stúlknalandslið-
in hafa verið að vinna
góða sigra og má þar
nefna Bretlandseyja-
mótið þar sem liðið
stóð uppi sem sigur-
vegari. Stúlknalandsl-
ið og unglingalandslið
kvenna náðu mjög
góðum árangri á _síð-
ustu Norðurlandamótum. Árið
1986 töpuðum við með 60 - 80
stiga mun fyrir Norðurlandaþjóð-
unum en í dag vinnum við nokkrar
þeirra. Hvað varðar karlalandsliðið
þá hefur liðið verið að ná athyglis-
verðum árangri. Evrópukeppni
landsliða nú í maí er prófsteinninn.
Af framansögðu má ljóst vera að
árangur hefur náðst. Eðlilegt er
að þessar miklu framfarir komi
fyrst fram í yngri landsliðum okkar
og skili sér svo í árangri karla- og
kvennalandsliða í framtíðinni. Fé-
lagsliðin hafa verið að senda yngri
flokka sína í alþjóðleg mót á und-
anförnum árum og hefur árangur
þeirra undantekningarlítið verið
frábær.
Bætt umgjörð leikja
Ingólfur spyr um umgjörð leikja.
Honum ætti að vera fullkunnugt
að umgjörð leikja hefur stórbatnað
undanfarið. Nægir þar að nefna
heimaleiki IR-inga þar sem um-
gjörðin hefur verið til fyrirmyndar,
KR-ingar hafa komið fram með
nýjungar. Njarðvíkingar og Grind-
víkingar létu búa til lög sem leikin
voru á heimaleikjum. Víða hafa
félögin tekið sig á. Umgjörðin um
bikarúrslitaleikinn var ein sú glæsi-
legasta sem sést hefur hér á landi.
En auðvitað má alltaf bæta þessa
hluti og ekki má slá slöku við.
Pétur Hrafn
Sigurðsson
Breyting til batnaðar
Ingólfur spyr um breytt keppnis-
fyrirkomulag í DHL-deildinni. Fyrir
síðasta keppnistímabil var fjölgað í
deildinni og leika þar nú 12 lið. Að
mínu mati tókst sú breyting full-
komlega. Ef ekki hefði verið fjölgað
hefði t.d. „spútnik“-lið ÍR-inga ekki
leikið í DHL-deildinni og getum við
Ingólfur væntanlega verið sammála
um að sjónarsviptir hefði verið að
þeim. Stækkun úrslitakeppninnar
tókst einnig vel. Við fengum spenn-
andi leiki á öllum stigum úrslita-
keppninnar.
*
Urslitaleikirnir um Is-
landsmeistaratitilinn í
körfuknattleik vom
veisla fyrir Suðurnesja-
menn, segir Pétur
Hrafn Signrðsson en
hafa ef til vill farið fram
hjá Reykvíkingnum
Ingólfí Hannessyni.
Kostnaður áhorfenda
Ingólfur spyr um kostnað áhorf-
enda við að sækja leiki. Auðvitað
eykst sá kostnaður með fjölgun
leikja en benda má á að félög hafa
ekki hækkað aðgöngumiðaverð
undanfarin 4 ár. Enn fremur hefur
áhorfendum fjölgað á leikjum í
körfuboltanum.
Umfjöllun fjölmiðla
Ingólfur spyr af hveiju úrslita-
keppnin í körfuknattleik hafí ekki
vakið eins mikla athygli og í fyrra
og hvemig standi á því að úrslita-
keppnin í handknattleik veki svo
mikla athygli í ár. Hann gefur til
kynna að samningur HSÍ við RÚV
hafi skipt þar sköpum. Þetta er al-
rangt hjá Ingólfi og gerir í raun
lítið úr öðmm fjölmiðlum.
Úrslitakeppnin í handknattleik
tókst mjög vel og naut mikillar at-
hygli fjölmiðla og ber að óska hand-
boltamönnum til hamingju með frá-
bærlega vel heppnaða úrslita-
keppni. Meginástæðan var árangur
KA sem kom á óvart og vann bæði
Stjörnuna og Víking í þriðja leik
(leikjum sem RÚV sýndi ekki beint).
Síðan tók við æsispennandi viður-
eign Vals og KA. Þarna var um að
ræða nýtt félag í úrslitum og vekur
það ávallt mikla athygli. Eg held
ég geti nánast fullyrt að ef Víking-'
ur hefði verið í úrslitum í stað KA
hefði keppnin ekki vakið eins mikla
athygli. Sama gerðist í úrslita-
keppni KKÍ í fyrra þegar Grindvík-
ingar léku til úrslita í fyrsta sinn
og úrslitin réðust ekki fyrr en á
síðustu sekúndu lokaleiksins. Þá
vakti keppnin gríðarlega athygli. í
ár léku sömu lið til úrslita og í fyrra
og hefur það auðvitað sitt að segja
varðandi umfjöllunina., Leikirnir
vom auðvitað veisla fyrir Suður-
nesjamenn, en hafa ef til vill farið
fram hjá Reykvíkingnum Ingólfi
Hannessyni.
KKÍ samdi á síðasta ári við Stöð
2 um útsendingar frá leikjum í
körfuknattleik. Menn voru mjög
tvístígandi í þessu máli, enda hafði
KKÍ átt mjög gott samstarf við
RÚV um margra ára skeið. í stuttu
máli þá stóð Stöð 2 við öll atriði
samningsins upp á punkt og prik.
Alls sendi Stöð 2 út 16 leiki beint
í vetur og var með þátt á sunnudög-
um um íslenska körfuboltann.
Bylgjan lýsti í beinni útsendingu
umferðum sem fram fóru á sunnu-
dögum og nokkrum umferðum sem
fram fóru á fimmtudögum. Það er
nýlunda að deildarkeppninni í
körfuknattleik sé lýst beint í út-
varpi og vöktu þær útsendingar
mikil og góð viðbrögð, enda körfu-
knattleikurinn að stórum hluta
landsbyggðaríþrótt og því erfitt fyr-
ir fjölda áhangenda að fylgja liðum
sínum í útileiki. Aldrei hefur verið
meiri umfjöllun um körfuknattleik
í ljósvakamiðlum en á síðastliðnu
keppnistímabili. Seint á síðasta
vetri sömdu KKI og RÚV um út-
sendingarétt frá körfuboltanum og
gott samstarf hefur tekist milli
þessara aðila. Þess ber að geta að
RÚV stóð fullkomlega við þennan
samning, að venju. Hvað framtíðin
ber í skauti sér verður tíminn að
leiða í ljós. Það er von mín að áfram-
hald verði á góðu samstarfi körfu-
knattleikshreyfíngarinnar og fjöl-
miðla.
Höfundur er framkvæmdastjóri
Körfuknattleikssamhands íslands.
BRE
Yfirtil
,þín,
Olafur!
INGIBJÖRG Sólrún Gísladóttir,
borgarstjóri í Reykjavík, brá á
leik í gær, er hún afhenti Ólafi
B. Schram, formanni Handknatt-
leikssambands íslands, Laugar-
dalshöllina formlega til afnota
meðan á HM stendur. Sagðist
taka sér fjölmiðlamenn til fyrir-
myndar, og sagði: „Yfir til þín,
Ólafur“ um leið og hún kastaði
knetti til formannsins, sem greip
hann auðvitað af öryggi eins og
sönnum handboltamanni sæmir.
Á efri myndinni má sjá að Höllin
hefur breyst mikið — hefur verið
máluð hátt og lágt, nýir stólar
eru komnir í stað þeirra gömlu
á áhorfendasvæðum og nýr dúk-
ur á keppnisgólfið, þar sem að-
eins eru merktar handboltalínur.
Laug
endan
BORGARSTJÓRINN íReykjavík,
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, af-
henti Handknattleikssambandi
íslands endurbætta Laugardals-
höll til afnota fram yfir HM, við
formlega athöfn í Höllinni í gær.
Ingibjörg Sólrún sagði að erfitt
mál hafi nú fengið farsælan endi
og nú væri Laugardalshöllin kom-
in í glæsilegan búning og tilbúin
að taka við stórmóti eins og HM.
Borgarstjórinn sagði að ákveðið
hefði verið að ráðast í viðbygg-
ingu við austurgafl Laugardalshallar
vegna HM 9. október og var þá undir-
ritaður samningur milli Reykjavíkur-
borgar og ÍSÍ. „Reykjavík hefur verið
höfuðstaður íþróttanna í landinu og
þannig á það að vera áfram,“ sagði
borgarstjórinn.
Áætlaður kostnaður við nýbygging-
una er 90 milljónir og greiðir Iþrótta-
samband íslands 40 milljónir af þeirri
upphæð. Viðbyggingin er 617 fermetr-
ar og rúmar um 1.500 áhorfendur.
Borgartak hf. sá um jarðvinnu og lóð-
arfrágan en ístak hf. um bygging-