Morgunblaðið - 07.05.1995, Blaðsíða 22

22 SUNNUDAGUR 7. MAÍ1995
MORGUNBLAÐIÐ
t
I
Morgunblaðið/RAX
„ÉG var kominn með hestadellu og var algjörlega heillaður af Islandi, íslenskri náttúru og þeirri gífurlegu uppbyggingu sem átti sér stað hér
á nær öllum sviðum á þessum árum. Maður fékk á tilfinninguna að allt væri hægt,“ segir Anton Antonson, framkvæmdastjóri Ferðamið-
stöðvar Austurlands um aðdragandann að stofnun fyrirtækisins 1978.
FLÆKTUR í
FERÐAMÁLIN
VIÐSnPTIAWINNUUF
ÁSUNNUDEGI
►Anton Antonsson er fæddur 26. mars 1949 í Alsace héraði
í Frakklandi, við þýsku landamærin. Hann lauk íþróttakenn-
araprófi frá heimahögunum 1974, en hafði þá kynnst ís-
lenskri stúlku, Ásdísi Blöndal, og eftir nokkurra ára um-
hugsunartíma settust hjónin að á Egilsstöðum þar sem þau
búa nú ásamt fjórum börnum sínum. Anton kenndi við
Menntaskólann á Egilsstöðum til ársins 1985. Þá hætti
hann kennslunni til þess að geta snúið sér af fullum krafti
að rekstri Ferðamiðstöðvar Austurlands, sem hann stofn-
aði árið 1978, árið sem hann skaut endanlega rótum á ís-
landi. Ferðamiðstöð Austurlands hf. hefur vaxið og dafnað
og er nú meðal stærstu innflytjenda erlendra ferðamanna
til íslands. Á síðasta ári velti fyrirtækið tæpum tvö hund-
ruð milljónum króna og á þessu ári er gert ráð fyrir um
250 milljóna veltu.
eftir Hönnu Katrínu Friðriksen
Eg vildi ekki vera Frakki í
útlöndum," svarar Anton
þegar hann er spurður
að því hvort nafnabreyt-
ingin skv. íslenskum lögum hafi
verið honum erfíð þegar hann gerð-
ist íslenskur ríkisborgari. „Ég er
þeirrar skoðunar að þegar maður
tekur ákvörðun um að búa í
ákveðnu landi, aflar sér þar lífsvið-
urværis og borgar skatta, eigi mað-
ur að hella sér út í það af fullum
krafti," segir hann og bætir við að
kannski hafí þessi breyting verið
honum auðveldari en mörgum öðr-
um vegna þess að hann hafí ekki
verið alvöru Frakki.
Anton útskýrir þetta nánar og
segir að þar sem heimahérað hans
í Frakklandi sé Alsace, eða Elass á
þýsku, sé hann ákveðin blanda af
Frakka og Þjóðverja líkt og aðrir
íbúar héraðsins. „Eg er uppalinn
með þessum tveimur tungumálum
og vann oft á sumrin sem ungling-
ur í Þýskalandi. Síðan er ég í raun
hálfur ítali þar sem faðir minn á
rætur að rekja til Norður Ítalíu. Það
má í raun segja að ég sé að upp-
lagi Evrópubúi, kominn af hálf-
gerðri fíakkaraíjölskyldu.“
Fékk bakteríuna um leið
Það var í sumarfríi í Englandi
árið 1973 sem leiðir Antons og
Ásdísar lágu saman í fyrsta skipti.
í sumarlok fóru þau hvort til síns
heima, en héldu sambandinu áfram
og hittust aftur sumarið á eftir.
Anton kláraði íþróttakennaranámið
1974 og fór þá til Ásdísar til ís-
lands þar sem þau bjuggu næstu
tvö árin. Þar segist hann fyrst hafa
kynnst ferðaþjónustunni og „fengið
bakteríuna um !eið“ eins og hann
orðar það.
„Þetta gerðist fyrir tilviljun. Mig
vantaði vinnu á Islandi og Úlfar
Jacobsen fékk þá hugmynd að nýta
sér tungumálakunnáttu mína. Hann
fékk mig til þess að gerast farar-
stjóri fyrir erlendra ferðamenn,
Frakka, Þjóðvetja og stundum Eng-
lendinga á leið um landið."
Árið 1976 var komið að Antoni
og Ásdísi að reyna búskap í Frakk-
landi þar sem Anton fékk starf sem
íþróttakennari við skóla i heimahér-
aði sínu. Ásdís átti hins vegar erf-
itt með að fá vinnu við hæfi, en
hún er menntuð fóstra. „Það hafði
auðvitað áhrif á lok mála, auk þess
Ásdís er mikill íslendingur í sér.
Aðalatriðið held ég að hafí verið
að ég var orðinn alvarlega smitaður
af Islandi og ferðaþjónustunni,"
segir Anton um þá ákvörðun hjón-
anna að flytja sig aftur um set til
íslands, að þessu sinni til lang-
frama. „Ég var kominn með hesta-
dellu og var algjörlega heillaður af
íslandi, íslenskri náttúru og þeirri
gífurlegu uppbyggingu sem átti sér
stað hér á nær öllum sviðum á þess-
um árum. Maður fékk á tilfinning-
una að allt væri hægt.“
Stofnun ferðaskrifstofu
Á þjóðhátíðardegi íslendinga, 17.
júní árið 1978, fluttu Anton og
Ásdís til íslands. í fyrra skiptið
höfðu þau búið í Reykjavík, en að
þessu sinni komu þau sér fyrir á
Egilsstöðum þar sem þau hafa búið
síðan. „Ásdís er frá Seyðisfirði og
þarna hafði hún fjölskyldu sína í
kringum sig. Þá er ég uppalinn í
litlu sveitaþorpi í Alsace og kunni
strax betur við mig í kyrrðinni á
Egilsstöðum, en í ys og þys Reykja-
víkurborgar," segir Anton um þá
ákvörðun.
Að sögn Antons var hugmyndin
um stofnun Ferðamiðstöðvar Aust-
urlands kviknuð fyrir flutningana
til íslands, en hann var nokkru
áður farinn að vinna í öflun sam-
banda og almennri hugmyndavinnu.
Hann sleppti þó ekki alveg höndum
af kennslunni þar sem hann kenndi
íþróttir við grunnskólann á Egils-
stöðum fyrstu árin og frönsku við
Menntaskólann á Egilsstöðum til
ársins 1985.
Jafnhliða kennslunni var unnið
að ferðamálum og Ferðamiðstöð
Austurlands var stofnuð strax árið
1978. „í upphafi var áherslan ein-
göngu á hestaferðir," segir Anton,
og bætir við að hann hafí í raun
verið fyrstur til þess að bjóða ferða-
skrifstofum upp á skipulagðar he-
staferðir um landið. „Ég lagði höf-
uðið í bleyti til að reyna að átta
mig á hvernig ég gæti gert ferðirn-
ar öðruvísi. Eg fækkaði ferðamönn-
um í hveijum hópi, en þar sem það
var erfíðara að láta slíkar ferðir
borga„sig, var ég með eldhústjald
í stað eldhúsbíls og þarmeð var
rekstrargrundvöllurinn kominn. Ég
var með ýmsar fleiri breytingar,
s.s. að nýta ferðaþjónustu bænda í
stað þess að nota tjöld og hafa ferð-
irnar með sportlegu ívafi, en í raun
má segja að við höfum ekki verið
að koma fram með neinar róttækar
breytingar, heldur settum við þær
fram á skipulegri hátt en áður.“
Á þessum árum kenndi Antop
yfír vetrartímann og starfaði svo
sem fararstjóri á sumrin. Málin þró-
uðust þannig að helstu viðskiptavin-
ir Ferðamiðstöðvar Austurlands
urðu franskar ferðaskrifstofur.
„Það var í raun fyrirsjáanlegt þar
sem Frakkar af minni kynslóð, eft-
irstríðskynslóðinni, tala almennt
litla sem enga ensku. Það varð
þannig aðall minn í þessu starfí að
tala frönsku og ég varð mjög eftir-
sóttur af frönskum ferðaskrifstof-
um sem vildu fá mig til þess að
aðstoða franska ferðamenn hér. Ég
var bara með hestaferðir, en þegar
það fór að verða algengt að ég
væri hvort sem er að uppfylla alls
konar óskir fyrir Frakkana var raun
sjálfgefið að bæta við starfsemina,"
segir Anton.
Ferðamenn fluttir inn
Anton fór því að skipuleggja
rútuferðir um landið sem náðu strax
miklum vinsældum. „Þetta óx mér
í raun yfír höfuð,“ segir Anton, „og
árið 1985 hætti ég að kenna og
gerðist framkvæmdastjóri Ferðam-
iðstöðvar Austurlands í fullu starfi.
Þá fórum við að leggja áherslu á
að flytja sjálfír inn ferðamenn."
Hjá Ferðamiðstöð Austurlands
hófst innflutningur ferðamanna í
Frakklandi, því eins og Anton segir
réttilega: „Éinshvers staðar verða
menn að byija og það er best að
byija þar sem það er auðveldast."
Innflutningurinn gekk vel og á
tíu ára tímabili, frá 1985 til síðasta
árs, nær tífaldaðist fjöldi þeirra
ferða sem Ferðamiðstöð Austur-
lands skipulagði til landsins. Árið
1985 voru þær 13 samanborði við
120 í fyrra.
Fyrir fímm árum, árið 1990, seg-
ir Anton að markaðurinn í Frakk-
landi hafí verið orðinn mettur. Ferð-
amiðstöð Austurlands var í sam-
bandi við átta ferðaskrifstofur þar
iiem seldu ferðir til íslands og fjölg-
un þeirra hefði í raun þýtt að ferða-
skrifstofurnar hefðu farið út í sam-
keppni hver við aðra við að selja
íslandsferðirnar. Það var því kom-
inn tími til þess að færa út sjón-
deildarhringinn. Stefnan var tekin
á Ítalíu, Spán, England og Sviss
og fýrir tveimur árum hófst mark-
aðsátak í Þýskalandi.
„Við settum okkur þá stefnu fyr-
ir tveimur árum að fjölga ferðum
Þjóðveija til íslands. Við leituðum
að ferðaskrifstofum sem voru ekki
að selja slíkar ferðir, enda var
markmiðið að fjölga ferðum hingað,
ekki taka frá öðrum,“ segir Anton.
Ferðamiðstöðin náði samningum
við sterkar stofur í eigu þýska flug-
félagsins LTU. Þar er um að ræða
annað stærsta flugfélag Þýska-
lands, sem í kjölfarið verður með
vikulegt áætlunarflug hingað ti!
lands í sumar eins og Morgunblaðið
hefur skýrt frá.
Anton kallar Þýskalandsmarkð-
inn óplægðan akur fyrir íslendinga.
Þar búi um 80 milljónir manna, en
í júlí og ágúst í fyrra, helstu ferða-
mánuðum Þjóðveija, hafí aðeins
komið 22 þúsund Þjóðveijar til ís-
lands. Þessa tölu segir Anton að
sé hægt að hækka töluvert með
skipulegri kynningu, enda hafi
margir Þjóðveijar hreinlega aldrei
heyrt um ísland hvað þá meira.
Hann segir að markmið LTU sé að
fljúga hingað með 2.200 Þjóðveija
í sumar, þ.e. auka ferðamannafjöld-
ann um 10% frá síðasta sumri.
Egilsstaðir og Frakkland
Hverniggekk þér, útlendingnum,
að festa rætur í jafnlitlu bæjárfé-
lagi og Egilsstöðum.
„Mér hefur þótt auðveldara að
búa hér en í Reykjavík," svarar
Anton. „Þar var ég alltaf útlending-
ur, en eftir stuttan tíma hér vissu
allir hver ég var og hvaðan og síð-
an var bara málið úr sögunni. í
Reykjavík hafði ég bara fjölskyld-
una að halla mér að, en hér komst
ég fljótlega í náin tengsl við mun
fleiri,“ segir Anton ennfremur, og
kippir þannig stoðum undan þeim
sögum að það sé illmögulegt, eða
taki a.m.k. langan tíma, fyrir utan-
aðkomandi að vera samþykktur sem
fullgildur meðlimur í bæjarfélögum
landsbyggðarinnar.
Anton segir að hestamennskan
hafí á vissan hátt hjálpað sér að
komast í góð kynni við menn. „Ég
hef kynnst mörgu góðu fólki, en
ég verð að segja að mest gaman
hef ég af því að tala við bændur.
íslenskir bændur eru upp til hópa
vel menntaðir og víðsýnir menn. í
þeirra hópi hitti ég menn sem
þekkja sögu Frakklands vel og hafa
lesið franska rithöfunda. Mín
reynsla er sú að íslendingar eru í
heild menntaðri þjóð en Frakkar.
Þar er toppurinn á ísjakanum list-
í
r
i
i
i
i
i
i
í
i
i
i
i
i
i
i
i
\
i
i
i
i
i
i
i