Morgunblaðið - 07.05.1995, Síða 3
MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 7. MAÍ 1995 B 3
Inn í nýjan heim
Evelyn giftist samt aftur 1962,
hálfu öðru ári eftir að Vilhjálmur
dó. „Já, ég gifti mig aftur og gekk
inn í algerlega nýjan heim. Tveir
fyrri eiginmenn mínir voru snilling-
ar, höfðu snilligáfu. Þriðji eiginmað-
urinn var mjög gáfaður maður, en
hann hafði nægilega mikið afgangs
til að hugsa um annað en sjálfan
sig. Snillingar eiga sér draum, sem
þeir einbeita sér að. Þeir ýta til
hliðar öllu sem ekki skiptir þar
máli. Þriðji maðurinn minn, John
Nef, var sagnfræðingur, þekktur
prófessor við Chicago-háskóla og
líka við College de France og Sci-
ence Po í Frakklandi. Ég giftist
honum. Það var mjög rómantískt.
Hann bað mín fimm dögum eftir
að við kynntumst. Og ég tók hon-
um.“
Þegar því er skotið inn í hvort
það hafi ekki verið kjarkur eftir að
hafa verið gift svona fullkomnum
eiginmanni eins og Vilhjálmi, bætir
Evelyn við: „Kannski virðist þar
halla á, en þetta var mjög ólíkt, því
Nef var gáfaður maður, glæsilegur
og vel stæður og hann hugsaði um
mig. Hann sendi mér blóm og færði
mér gjafir af því einu að hann elsk-
aði mig. Vilhjálmur hefði aldrei lát-
ið sér detta það í hug. Þegar ég
giftist Vilhjálmi varð ég að kaupa
giftingarhringana. Hann gat ekkert
staðið í slíku. John Nef fór með
mig til New York tii að kaupa trú-
lofunarhringa. Ég hafði aldrei fyrr
eignast trúlofunarhring. Hann naut
þess að dekra við mig. Hann var
yndislegur maður. Hann var há-
skólaprófessor og umkringdur gáf-
uðum konum. Geturðu ímyndað þér
að vera með manni, sem sér í manni
áhugaverðustu konuna sem hann
hefur nokkurn tímann fyrir hitt.
Honum fannst ég falleg, sá ekki
baugana undir augunum á mér. Svo
hann naut þess vel að fá mig inn í
líf sitt. Hann var nógu efnaður til
að geta boðið að við skyldum búa
hvar sem ég vildi í heiminum, ef
hann fengi bara að búa með mér.
Hann sagði svona lagað við mig.
Það er ekki svo lítið að fá það þeg-
ar maður er orðinn fimmtugur og
heldur að allt sé búið.
Þegar Vilhjálmur dó þá hugsaði
ég að ekkert gæti framar komist í
námunda við það sem ég hafði átt
og nú yrði ég bara að eyða því sem
eftir væri ævinnar í að eldast með
reisn. Mér datt aldrei í hug að ég
ætti eftir að upplifa rómantík í lífi
mínu. Við áttum 25 yndisleg ár,“
segir Evelyn. Meðan hún segir mér
þetta höfum við oft skellihlegið.
Hún smitar mann þessum glaða
hlátri sínum. Þriðja mann sinn, John
U. Nef, missti Evelyn svo á jólum
1982 og hefur verið ekkja síðan.
Dreif sig í vinnu
Þegar hún segir að hún hafi sjálf
þurft að sjá um að kaupa giftingar-
hringina þegar hún giftist Vil-
hjálmi, þá hafði hrokkið út úr við-
mælanda hennar: En íslenskt! Hún
tekur undir það, Vilhjálmur var
ákaflega íslenskur í sér.
Eftir að hann dó hafði Evelyn
fengið sér starf í Washington til
að komast yfir áfallið, en þau höfðu
búið í Hanover í New Hampshire,
þar sem bókasafnið er við Darth-
mouth-háskóla. Hún kveðst hafa
verið verulega langt niðri. í Wash-
ington var hún ráðin til að reka
skrifstofu landfræðifélagsins The
American Sociological Associati-
on.„Ég hafði þekkt landfræðinga,
en ég þekkti lítið til stjórnunar-
starfa og var reiðubúin til að leggja
hart að mér. Þetta var næstæðsta
stjórnunarstaða hjá félaginu. Það
reyndist rétt að ég þurfti að vinna
mikið og varð svo þreytt að ég fór
að steinsofna á kvöldin. Rétt um
það bil sem ég var að ná mér eftir
fráfall Vilhjálms kom John Nef inn
í iíf mitt. Ég hafði verið ráðin til
árs til að byija með. Ég byrjaði í
september og John Nef hitti ég
fyrst 9. febrúar. Hann bað mín
fimm dögum seinna og við giftum
okkur í aprílmánuði. Þetta gekk
allt mjög fljótt fyrir sig. Við fórum
í fimm mánaða brúðkaupsferð um
alla Evrópu. Fyrir mig var þetta
eins og kraftaverk. John Nef var
ekki aðeins áhugamaður um óper-
ur, ballett og leikhús, heldur átti
hann líka sjálfur gott málverkasafn.
Svo að allt í einu hafði ég skemmti-
legan félaga til að gera þetta allt
með mér. Þangað til hafði ég alltaf
orðið að fara ein á listsýningar,
óperusýningar og slíkt. Vilhjálmur
hafði engan áhuga, hans áhugamál
'beindust alfarið að heimskautslönd-
unum.“
Evelyn hefur lýst því hvemig
Vilhjálmur leiddi hana áfram og
kenndi henni það sem hún hafði
aldrei gert fyrr. Var hann þá ekki
mjög ráðríkur eiginmaður? Karl-
remba? Nei, Evelyn segir að hann
hafi verið mjúkur í háttum og hann
var ákveðinn kvenréttindamaður,
feministi. „Honum fannst ég geta
allt, enda var hann þjálfaður mann-
fræðingur og ef maður hefur þekk-
ingu á mörgum mismunandi menn-
ingarheimum, þá er það til skiln-
ingsauka. Að vissu leyti var hann
andkristinn, alveg á móti þeirri
hugsun að konan sé eign mannsins.
Að hún eigi undir hann að sækja.
Vilhjálmur var fátækur drengur,
alinn upp í Norður-Dakota. Hann
vildi læra mannfræði, en bauðst svo
háskólastyrkur í Guðfræðiskólanum
í Harvard og þáði hann. Hann var
mjög góður ræðumaður þótt ungur
væri og sýndist því gott prestsefni.
Hann þáði styrkinn til að læra trú-
arbragðasögu með hliðsjón af þjóð-
sögunni. Það gerði hann ekki trú-
aðri, þvert á móti. Hann var merki-
legur maður, með áhuga á öllum
sköpunum hlutum. Það smitaði mig
smám saman. Og ég er enn að
læra eitthvað nýtt.“
Eftir að Evelyn gifti sig í þriðja
sinn hætti hún reglulegu starfi.
„Þurfti ekki lengur að vinna úti,
ég var búin að vera í vinnu síðan
ég var 14 ára gömul þegar faðir
minn dó,“ segir hún. Hún er af
ungverskum ættum og fædd í New
York. Eftir nokkurn tíma dugði það
henni þó ekki. Hún var vön því að
hafa mikið fyrir stafni. „Þegar ég
var sextug var ég farin að verða
svolítið leið á því að hafa ekki nóg
að gera. Svo ég fór í skóla og lærði
sálfræðimeðferð. Ég flutti í þijú ár
frá Washington til New York og
það kom í ljós að ég hafði hæfileika
í þetta. Ég rak eigin stofu, sem
gekk mjög vel, og vann samhliða á
sjúkrahúsi. Vann þangað til í júní-
mánuði síðastliðnum. Þá var ég
áttatíu og eins árs gömul og lög-
fræðingurinn minn sagði að nú
væri nóg komið. í rauninni hætti
ég til að skrifa sjálfsævisögu mína.“
Hvað líður ævisögunni? Evelyn
kveðst hafa lokið henni, utan síð-
asta kaflanum, um það sem er að
gerast nú, og vera búin að skila
handriti til útgefanda síns. Ég hafði
raunar byijað á sjálfsævisögu fyrir
tveimur árum, en það kom niður á
skriftunum að vera svona skipt
milli þeirra og stofunnar minnar.
Það hjálpaði mér til að hætta störf-
um. Ég hafði kviðið því að hætta
og hafa ekkert að gera.“
Lærði rússnesku
Hún segir að bráðabirgðatitillinn
á ævisögunni sé „Discoveries", því
hún er búin að upplifa og kynnast
svo mörgu. „Ég átti þijá mjög
áhugaverða eiginmenn, hver um sig
lifði í sinni sértöku veröld. í hveijum
heimi lærði ég allt sem ég gat. Ég
varð meistari í brúðustjómun og
ég gat sungið, sem kom sér vel í
fyrsta hjónabandinu. Svo giftist ég
Vilhjálmi Stefánssyni og lærði svo
mikið um heimskautalöndin, varð
dálítill sérfræðingur í heimskauta-
málum og sá um bókasafnið. Þá
uppdagaði ég að tungumál lágu vel
fyrir mér. Vilhjálmur kunni öll
málin sem hann þurfti á að halda
fyrir norðurheimskautslöndin,
Frumsýning á nýrri 7-línu
Sýning á ÐMW eöalvögnum
v m
■■■■
Fyrir marga er þaö takmark í
lífinu aö eignast BMW.
BMW er rómaður um allan
heim fyrir stefnumarkandi
hönnun, frábæra
aksturseiginleika og einstaka
útlitsfegurö.
B&L er ánægja aö leiða þig í
ailan sannleikann um BMW
og býöur þig velkominn á
sýninguna.
Opiö
i laugardag kl. 10:00-16:00
og sunnudag kl. 13:00-16:00
Engum
líkur