Morgunblaðið - 10.05.1995, Blaðsíða 20

20 MIÐVIKUDAGUR 10. MAÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Metverð
fyrir
Picasso
EIN af síðustu myndum sem
Pablo Picasso málaði á „bláa
timabilinu" svokallaða seldist í
New York á mánudag fyrir rúm-
ar 29 milljónir dala, um 1,8 millj-
arða ísl. kr. en það er hæsta upp-
hæð sem fengist hefur fyrir mál-
verk í fimm ár. Verkið, „Angel
Femandez de Soto“ var málað
árið 1903 og er af samnefndum
vini Picassos.
Sotheby’s, sem bauð myndina
upp, gerði ráð fyrir að hún seld-
ist á 10-15 milljónir dala en verð-
ið kom þeim sem gerst þekkja til
markaðsins þó ekki á óvart. Ekki
var gefið upp hver keypti verkið.
Það var í eigpi hjónanna Don-
ald og Jean Stralem en safn verka
þeirra frá impressionistatíman-
um var boðið upp og fengust fyr-
ir það 65,2 milljónir dala, um 4
milljarða ísl. kr. Meðal annarra
verka úr safninu var mynd eftir
Henri Matisse „La Pose Hindoue"
sem seldist á 14,8 miiyónir dala.
í flestum tilvikum fékkst mun
hærra verð fyrir myndirnar er
gert var ráð fyrir og telja sér-
fræðingar Sotheby’s það merki
um að málverkamarkaðurinn sé
að ná fyrri stöðugleika. Líkur séu
jafnvel á því að verðlag verði
svipað og á níunda áratugnum
þegar það var sem hæst.
Sotheby’s segir safn Stralem-
hjónanna talið hið verðmætasta
sem boðið verður upp á þessu
uppboðstimabiii, enda séu verk
úr þeirra eigu afar verðmæt,
safnarar telji Stralem-nafnið
tryggingu fyrir þvi að um ósvikin
verk sé að ræða.
Stralem, sem var bankastjóri,
og eiginkona hans hófu lista-
Reuter
verkasöfnun i kjölfar heimsstyrj-
aldarinnar síðari, sér í lagi á
myndum frá Frakklandi sem
málaðar voru á fyrri hluta aldar-
innar. Þau keyptu Picasso-verkið
árið 1946 fyrir 22.000 dali, um
1,3 miHjónir kr. Donald Stralem
lést árið 1976 en Jean í desember
sl.
Stólpípur, kornflög-
ur og kynlífsórar
KVIKMYNPIR
REGNBOGINN
Leiðin til Wellville (The
Road to Wellville) Vi
Leikstjóri Alan Parker. Tónlist
Rachel Portman. Kvikmynda-
tökustjóri Peter Biziou.
Aðalleikendur Anthony Hopkins,
Matthew Broderick, Bridget Fonda,
John Cusack, Sara Flynn Boyle,
Dana Carvey. Bandarisk. J&M 1994.
„SVO bregðast krosstré sem
önnur tré,“ er það fyrsta sem slær
niður í kollinn eftir að hafa séð
þetta nýjasta verk Bretans Alans
Parkers. Fram til þessa hefur hann
verið einn farsælasti leikstjóri sam-
tímans, á að baki fjölda afburða-
mynda sem jafnframt hafa verið
jafn ólíkar og dagur og nótt. Allt
frá Bugsy Malone (’76) tií The
Commitments (’91) hafa þær und-
antekningarlítið vakið ánægju og
rífandi aðsókn.
Nú er annað hljóð í strokknum.
Leiðin til Wellvillen er gjörsamlega
mislukkaður farsi þar sem Parker
tekst aldrei að slá á réttu streng-
ina. Aðalpersónan er Kellogg
(Anthony Hopkins), sá sem fann
upp kornflögumar góðu. Hálfóður
furðufugl og frumkvöðull um
heilsuræktarmál og gerist myndin
á sögufrægu hæli sem hann lét
reisa á öndverðri öldinni og lækn-
aði móðursjúka fitubelgi á taum-
lausum stólpípugjöfum, grasafæði
og kynlífsbindindi.
Hrútleiðinlegt allt saman, jafn-
vel Hopkins. Gestirnir bæta ekki
úr skák enda fær enginn almenni-
lega línu að fara með, ef undan
er skilinn kúnstugur fóstursonur
komflögukóngsins sem Dana
Carvey leikur eftir að hann hefur
fullorðnast. Matthew Broderic og
Bridget Fonda, góðir leikarar oft-
ast, eru hin mélkisulegustu og John
Cusac ámóta utanveltu í aulalegri
hliðarsögu.
Það hefur greinilega átt að
draga upp ofurhressa skopmynd
af þessum kornflögumanni og
ekki síður hinu (oft og tíðum) fár-
ánlega heilsuræktaræði sem
tröllríður nú hverju byggðu bóli
og hefði það verið vel þegið. Allt
rennur út í sandinn, eftir stendur
illa skrifuð og ófyndin mynd þar
sem hópur ágætra leikara reynir
hvað hann getur að gera eitthvað
úr hráefninu án árangurs. Tónlist-
in er slæm, meira að segja kvik-
myndataka Bizious er ekki á sínu
gamla hágæðaplani. Mest eru þó
vonbrigðin með Parker sem-leik-
stýrir af óskiljanlegu andleysi og
sekkur hreinlega til botns í
ófyndnu skírlífisgamni og ærsla-
leikatriðum í anda þöglu mynd-
anna. Hann sekkur vonandi ekki
dýpra.
Sæbjörn Valdimarsson
Tónlistarskólinn
í Reykjavík
Strengja-
sveitar-
tónleikar
TÓNLISTARSKÓLINN í Reykja-
vík heldur tónleika i kvöld í As-
kirkju og hefjast þeir kl. 20.30.
Strengjasveit yngri deildar
undir stjóm Rutar Ingólfsdóttur
flytur Konsert Alla Rustica og
Konsert í e-moll fyrir selló og
strengjasveit eftir Antonio Vi-
valdi, Simple symphony eftir
Benjamin Britten og Rómönsu úr
Pastoralsvit op. 19 eftir Lars-Erik
Larsson.
Strengjasveit yngri deildar
skipa Edda Rún ólafsdóttir fiðla,
Valgerður Ólafsdóttir ~ fiðla, Jó-
hanna K. Steinarsdóttir fíðla,
FRÁ æfingu Stengjasveitarinnar.
Kristín Björnsdóttir fíðla, Þor-
varður D. Ólafsson fiðla, Ólöf
Júlía Kjartansdóttir fiðla, Ingi-
björg Kristjánsdóttir fíðla, Jónína
Wilkins víóla, Þóra Þorgeirsdóttir
selló, Árni Rúnar Kjartansson
selló, Hildur Jónsdóttir selló, Inga
Harðardóttir selló, Sólrún Sumar-
liðadóttir selló og Bjarni Benedikt
Björnsson kontrabassi.
Aðgangur að tónleikunum er
ókeypis.
Tímarit
• ÚT er kominn 5.-6. árgangur ís-
lenskra félagsrita, Tímarits Félags-
vísindadeildar Háskóla íslands. Rit-
stjóri heftisins er dr. Svanur Krist-
jánsson, prófessor í stjómmálafræði.
Sex höfundar eiga greinar í tíma-
ritinu að þessu sinni. Arnór Guð-
mundsson félagsfræðingur skrifar
um atvinnuþátttöku kvenna og at-
vinnuleysi á íslandi. Friðrik H. Jóns-
son sálfræðingur um ímynd stjóm-
málamanna. Helgi Gunnlaugsson fé-
lagsfræðingur um félagsfræði á
framhaldsskólastigi. Auður Styrk-
ársdóttir stjómmálafræðingur skrif-
ar um kvennaframboð á íslandi og
erlendis. Stefanía Júlíusdóttir bóka-
safnsfræðingur skrifar um mannafla
í bókasöfnum á íslandi. Gunnar Helgi
Kristinsson stjórnmálafræðingur
skrifar um lýðræði og sveitarstjórnir.
Loks skrifar Jón Hnefill Aðalsteins-
son þjóðháttafræðingur athugasemd
er ber heitið tjóðfræðileg rannsókn
á íslendingasögum.
íslensk félagsrit er 163 bls. að
lengd ogfæst íhelstu bókaverslun-
um. Háskólaútgáfan sér um dreif-
ingu ritsins sem kostarkr. 1.490.
Fjölbreytni málverksins
MYNDLIST
Hafnarhúsið við
Tryggvagötu
MÁLVERK
SAMSÝNING
Opið daglega
kl. 14-18 til 14. mai.
Aðgangur ókeypis.
SÝNINGARSALURINN í
Hafnarhúsinu við Tryggvagötu
vakti nokkra athygli þegar hann
var opnaður fyrir nokkram áram.
Listunnendur gerðu sér vonir um
að með fleiri góðum sölum væri
framundan aukinn kraftur í sýn-
ingarhaldi í höfuðborginni, og þar
með bjartari framtíð með öflugri
myndlist og menningarlífl.
Því miður gengu þessar vænt-
ingar ekki eftir - hinn efnahags-
legi grunnur reyndist ekki til stað-
ar þegar á reyndi í því ástandi,
sem þjóðin hefur búið við undan-
farin ár. Þessi ágæti salur í Hafn-
arhúsinu hefur því ekki verið í
stöðugri notkun sem vettvangur
myndlistar, þó hann hafi verið
mótaður fyrir slíkt; vonandi verður
þama tekin upp regluleg sýningar-
starfsemi á ný fyrr en seinna.
Ýmsar sýningar hafa þó verið
settar þarna upp undanfarin miss-
eri, og nú stendur yfír í þessum
sal samsýning, sem er um margt
nokkuð sér á báti. Hér hafa tekið
höndum saman tíu listamenn, sem
allir luku námi frá málunardeild
Myndlista- og handíðaskóla ís-
lands 1988 (ein undantekning -
námslok 1989), og sýna hér ein-
göngu málverk.
Þessi forsaga er athyglisverð
fyrir ýmissa hluta sakir. A síðasta
áratug var kenningin um að mál-
verkið væri dautt ef til vill meira
áberandi en á öðrum tíma, og list-
nemar lögðu sig frekar eftir hug-
myndalist og fjöltækni en hinum
hefðbundnu miðlum. Það hefur því
aðeins verið staðfast áhugafólk
um málverkið, sem lagði sig eftir
þeim miðli; einstaklingar sem
höfðu trú á framtíð málverksins í
myndlistinni, og töldu sig jafn-
framt geta haft eitthvað fram að
færa á þeim vettvangi.
Þessi hópur sýnenda hefur verið
misjafnlega virkur frá því námi
lauk. Sumir hafa sótt frekara nám
erlendis, og nokkrir hafa verið
drjúgir við sýningarhald síðustu
ár, og jafnvel náð að skapa sér
nokkurt nafn á vettvangi listarinn-
ar nú þegar. Aðrir hafa lítið látið
á sér bera, en þó greinilega haldið
sig við listina á eigin forsendum.
Það er athyglisvert að velta fyr-
ir sér þeirri fjölbreyttu tækni og
nálgun við viðfangsefnin, sem má
fínna í þessum hópi skólafélaga.
Verkin spanna fjölbreytt svið, þar
sem flestir ættu að finna eitthvað
við sitt hæfí, allt frá fínlegum
vatnslitamyndum Erlu Sigurðar-
dóttur, bamslegri teikningu og
litagleði Ásdísar Kalmann og
dauðhreinsuðum Iandslagsflötum
Torfa Ásgeirssonar, til áferðamik-
illa verka Margrétar Sveinsdóttur,
djúpra borgarvirkja Magnúsar S.
Guðmundssonar og hinna svörtu
bylgjuhreyfínga Guðrúnar Einars-
dóttur. Þar á milli má fínna regn-
mynstur lífsins í verkum Sesselju
Bjömsdóttur, hugmyndafræðileg-
ar pælingar Ólafs B. Guðjartsson-
ar, samsett og létt verk Hjördísar
Bergsdóttur og expressionisma
Iðunnar Thors.
Sum þessara verka draga at-
hyglina að sér öðrum fremur, og
einstaka eru nú þegar kunnugleg,
t.d. verk Guðrúnar Einarsdóttur,
sem hafa vakið nokkra athygli
undanfarin ár. Hér er þó tæpast
ástæða til að rekja einstök dæmi
frekar að sinni, enda af nógu að
taka. Heildin er hins vegar vel til
þess fallin að vekja athygli á fjöl-
breytileik málverksins, sem vissu-
lega lifír enn góðu lífí meðal yngri
sem eldri listamanna, þrátt fyrir
allar hrakspár um hið gagnstæða.
Það eru líka algild sannindi í
myndlistinni að það er ekki miðill-
inn sem skiptir öllu máli, heldur
hvað listamaðurinn hefur fram að
færa, og hvemig honum tekst að
koma því til skila til áhorfenda.
Gildi myndverks felst nefnilega
ekki aðeins í eiginleikum verksins,
heldur öðru fremur í áhrifum þess
á þann sem leitast við að njóta
listarinnar á persónulegan hátt.
Eiríkur Þorláksson