Morgunblaðið - 10.05.1995, Blaðsíða 6
6 B MIÐVIKUDAGUR 10. MAÍ 1995
MARKAÐIR
MORGUNBLAÐIÐ
^Fiskverð heima
Faxamarkaður
Fiskmarkaður
Hafnarfjarðar
Fiskmarkaður
Suðurnesja
Alls fóru 209,3 tonn af þorski um fiskmarkaðina þrjá hér syðra
í síðustu viku. Um Fiskmarkað Hafnarfjarðar fóru 41,4 tonn á
83,87 kr./kg. Um Faxamarkað fóru 25,1 tonn á 71,53 kr./kg
og um Fiskmarkað Suðurnesja fóru 142,8 tonn á 79,63 kr./kg.
Af karfa voru seld 19,3 tonn. í Hafnarfirði á 42,80 kr. (2,81),
á Faxagarði á 43,23 kr./kg (1,81) en á 58,69 kr. (14,61) á F.
Suðurnesja. Af ufsa voru seld 64,6 tonn. í Hafnarfirði á 40,48
kr. (17,21), á Faxagarði á 56,34 kr. (0,51) og á 51,93 kr. hvert
kíló á Suðurnesjum (46,91). Af ýsu voru seld 289,2 tonn á
mörkuðunum þremur hér syðra og meðalverðið 59,46 kr./kg.
Karfi
Kn/kg
80
Mars April
13.v|14.v|1
Kr./kg
18.V
Eingöngu var seldur
fiskur úr gámum í
Bretlandi í síðustu
viku, samtals 580,4
tonn á 126,51 kr./kg.
Þar af voru 56,0
tonn af þorski seld
á 105,23 kr./kg.
Af ýsu voru seld
285.5 tonná 100,42
kr./kg, 67,4 tonn af
kolaá 176,24 kr./kg,
58.5 tonn af grálúðu
á 195,98 kr./kg. og
25,3 tonn af karfa á
102,96 kr. hvert kíló.
Eitt skip seldi afla sinn í Þýskalandi í síðustu viku.
Skagfirðingur SK 4 seldi 162,1 tonn á 100,85 kr./kg. Þar af voru
151,2 tonn af karfa á 99,28 kr./kg, en 4,3 tonn af ufsa á 108,89 kr./kg.
Fiskverð ytra
Þorskur «■■■■■» Karfi mmmmm Ufsi
Karfinn veltir þorsk-
inum úr sessi hjá SH
■■■^^^^■■■■■■■■■■^^^^■^■^m ÞAÐ bar tíðinda hjá
Asía í fyrsta skipti mikil- 4hlS
vægasti markaðurinn *“*Í*-5
úr efsta sætinu yfir 'mikilvægustu framjeiðslu- og söluvöru fyrirtækisins.
Gerðist það ekki eingöngu vegna samdráttar í þorskinu heldur fremur
vegna stórsóknar SH í karfanum, bæði vegna mikillar aukningar í úthafs-
karfaafla íslenskra skipa og viðskipta við sífellt fleiri erlenda frystitogara.
Síðasta ár var metár í sölu SH,
eins og kom fram á aðalfundinum
í síðustu viku. í ársskýrslu sölusam-
takanna gerði Friðrik Pálsson for-
stjóri grein fyrir helstu þáttum þess
árangurs, erlendu samstarfi og
vöruþróun:
Ágæt loðnuvertíð síðla vetrar
leiddi til 16.000 tonna framleiðslu
loðnuafurða fyrir Asíumarkað. SH
er langstærsti íslenski útflytjandi
þessara sérstöku afurða og nýtur
þar styrks söluskrifstofu sinnar í
Tókýó.
Rækjuveiðar urðu hinar mestu í
sögu landsins og verð afurða styrkt-
ist mjög síðla árs. Hlutdeild fram-
leiðenda SH í heildarvinnslu rækju
á íslandi er nú orðinn um 40% og
hefur tvöfaldast á nokkrum árum.
Alls seldi SH um 11.000 tonn rækju-
afurða í fyrra á móti 6.000 tonnum
árið áður.
Þriðji þátturinn er sterk staða SH
í sölu karfaafurða, bæði í Asíu og
í Evrópu. Gullkarfí og úthafskarfi
eru nú samanlagt orðnir mikilvæg-
ustu tegundir í sölukerfi SH, bæði
hvað varðar magn og verðmæti en
þá stöðu hefur þorskurinn haft
lengst af.
I vinnslu frystra afurða er greini-
legt að flakablokkavinnsla hefur
minnkað mjög en flakavinnsla og
flakastykkjavinnsla samkvæmt sér-
samningum vex í öllum bolfiskteg-
undum.
Auk frystra sjávarafurða hefur
SH lagt áherslu á að afla sér reynslu
í sölu kældra afurða og eldisfisks.
Sala þessara afurða er fremur
sveiflukennd milli ára en athyglis-
verður árangur hefur náðst í sölu
ferskflaka, ígulkerahrogna og
hrossakjöts.
Erlend framleiðsla
alþjóðlegt samstarf
Árið 1993 hófst sala sjófrystra
afurða fyrir þýsku fyrirtækin Meckl-
enburger Hochseefischerei (MHF)
og Pirofísch en á síðasta ári bætt-
ust við framleiðendur frá Færeyjum
og Litháen. Mikið samstarf um
gæðamál og framleiðslustýringu eru
forsenda hins góða árangurs sem
náðst hefur í sölu afurða. Aðalteg-
undir í þessari vinnslu eru úthafs-
karfi, síld og makríll. Félagið selur
einnig hluta af framleiðslu suður-
ameríska fyrirtækisins Friosur og
þar er um landfrystar lýsingsafurðir
að ræða. Sölumiðstöðin stofnaði á
árinu fyrirtæki í samstarfi við ind-
verskan aðila um veiðar og vinnslu
túnfisks. Veiðarfara nú fram undan
vesturströnd Afríku en stefnt er að
útgerð við strendur Indlands.
Þessi þróun er til marks um að
starfsemi SH verður sífellt alþjóð-
legri, bæði markaðsstarfíð en ekki
síður ýmis önnur þjónusta við fram-
leiðendur.
Markaösstarfið —
sveigjanlegt og öflugt
Mikilvægi sterkrar markaðsstöðu
á sem flestum og ólíkum markaðs-
svæðum hefur sannað gildi sitt þeg-
ar miklar breytingar verða á mark-
aðsaðstæðum eða framleiðsluþátt-
um sjávarútvegsins. Sölumiðstöðin
býr yfír sérþekkingu á öllum helstu
mörkuðum fyrir frystar sjávarafurð-
ir og viðurkenndu gæðakerfí sem
skilar sér ekki síst á tímum óvæg-
innar samkeppni við ódýrari afurðir.
Árið 1994 var Asíumarkaður í
fyrsta sinn með mesta hiutdeild allra
sölusvæða SH, bæði í magni og
verðmæti. Bandaríkjamarkaður er
hins vegar mikilvægasti markaður
fyrir þorsk- og ýsuafurðir en Evr-
ópumarkaður tekur við sífellt auknu
magni karfa- og rækjuafurða svo
að eitthvað sé nefnt.
Vöruþróun
Greining á framleiðslu frystihúsa
innan SH leiðir í ljós að neytenda-
vörur eru um 60% bolfískvinnslunn-
ar. Hæsta hlutfall neytendavöru er
í vinnslu karfa- og grálúðuflaka
(80%), en um 60% í þorskvinnslu.
Neytendavörur eru skilgreindar sem
þær afurðir er fara fullfrágengnar
héðan og eru seldar án frekari
vinnslu eða umpökkunar til veit-
ingahúsa, með frystibílum heim til
fólks eða i smásöluverslunum.
Neytendavörur sem unnar voru
samkvæmt sérsamningum náðu i
fyrra 6.000 tonnum innan SH. Þetta
voru smásölupakkningar og ýmsir
sérskomir flakabitar fyrir veitinga-
hús auk rækju sem fer beint í versl-
anir og veitingahús í 200 g til 1
kg pakkningum.
Árið 1992 hófst vinnsla á laus-
frystum, stærðarflokkuðum karfa-
flökum er var pakkað fyrir smásölu-
markað í Þýskalandi. Fjögur stór
frystihús innan SH önnuðust fram-
leiðsluna í fyrra en sex hús munu
vinna við hana í ár. Verðmætisauki
er verulegur. Vöxtur þesarar
vinnslu hefur orðið hraður, búist er
við að við bætist nýjar tegundir og
fleiri markaðssvæði.
SH hóf sölu smápakkninga í
Þýskalandi með samstarfi við
stærsta matvælafyrirtæki Evrópu
árið 1988 og annaðist síðar með
því þróun nýrra smásöluvara fyrir
markaði í Belgíu og Ungveijalandi.
í fyrra voru framleiddar sjö vöru-
tegundir í 250-400 g öskjum undir
merki þessa kaupanda. Fisktegund-
ir eru þorskur, ufsi, karfi og skar-
koli. Þessar vörur eru verðmætar
og skila góðri framlegð. Smásölu-
vörar undir eigin merki SH era í
þróun fyrir markaði í Þýskalandi
og Norður-Evrópu.
í Frakklandi hafa undanfarin
fjögur ár verið þróaðar 40 nýjar
vörutegundir fyrir og með Parísar-
skrifstofu SH. Sala þessara afurða
nam 1.600 tonnum í fyrra og verð-
ur 2.000 tonn í ár. í þessar vörur
er notaður þorskur, ufsi, karfi, grá-
lúða, steinbítur, lax, rækja, hörpu-
diskur og kavíar. Þessar vörur fara
í smásöluverslanir eða heimsend-
ingaþjónustu en einnig til veitinga-
húsa. Flestar þessara afurða eru
unnar með sérsamningum við
frystihús.
Árið 1994 var fyrsta heila ár
rækjuvinnslu fyrir smásöluverslanir
í Bretlandi og á meginlandi Evrópu.
Sala afurða undir „Icelandic“-merk-
inu og merkjum kaupenda var mest
til Bretlands.
í fyrra hófst skipuleg kynning
og sala stærðarflokkaðra flaka-
stykkja fyrir veitingahús á megin-
landi Evrópu. í Þýskalandi hefur
vöralína flokkaðra ufsa- þorsk- og
karfastykkja er nefnist „Portion
Control Fish“ vakið eftirtekt og
fengið mikla umfjöllun í fagtímarit-
um.
Framleiðsla SH 1994
4.200 4.200
1990 1991 1992 1993 1994
Breyting á bol-
fiskvinnslu SH
TÖLUVERÐAR breytingar urðu
á framleiðslu hinni ýmsu tegunda
bolsfisks hjá Sölumiðstöð hrað-
frystihúsanna á síðasta ári. Sam-
dráttur varð í framleiðslu á
þorski, ufsa, grálúðu og steinbít
en aukning í ýsu og karfa, bæði
hjá innlendum framleiðendum SH
og erlendum. Ýsuframleiðslan
jókst um 1.600 tonn, eða 38%, eins
og sést á meðfylgjandi mynd. Eins
og áður var framleiðsla fyrir
Bandaríkjamarkað ráðandi,
þangað fóru 4.900 tonn eða 85%
framleiðslunnar og 11% fór á
Bretlandsmarkað en minna á aðra
markaði.
Ufsi
1990 1991 1992 1993 1994
MESTI samdrátturinn í fram-
leiðslu bolfiskafurða hjá SH varð
í ufsa. Framleidd voru 7.200 tonn
sem er 2.400 tonnum eða 25%
minna en árið áður. Framleiðslan
er nú innan við helmingur af því
sem var árið 1991 er framleiðslan
náði hámarki síðustu ára eða alls
15.800 tonnum. Gylfi Þór Magnús-
son, framkvæmdastjóri markaðs-
mála SH, sagði á aðalfundi sölu-
samtakanna á dögunum að skýr-
inguna á þessu mætti að stórum
hluta rekja til samkeppni við sölt-
unina. Þessi þróun væri uggvæn-
leg og hefði skaðað stöðu SH á
mikilvægum mörkuðum. Liðlega
þriðjungur ufsaframleiðslunnar,
eða 2.800 tonn sem er 35%, fer
til Þýskalands og jafn mikið á
Bandaríkjamarkað. í Bretlandi
eru 20% framleiðslunnar seld og
6% í Frakklandi.
lítflutningm SH til dótturtptækia,'93 og '94
Magn, ftonnum
Til: Verðmæti, miiij. kr.
Skipting sölu SH á markaðssvæði 1994
Hlutfall af magni
nmT-rmnn nr»ig ■ni'wmMnmn nm íiii—iHt—nl
Coldwater
. Bandaríkin
Hlutfall af verðmæti
Coldwater
Bandarikin
IFPC
Japan
IFPL
Bretland
IFSA
Frakkland
— IFPG, Þýskaiand
1,6% SH, ísland
II
IFPL
Bretlant
IFSA
Frakkland
r
— IFPG, Þýskalar
1,2% SH, ísland