Morgunblaðið - 14.05.1995, Blaðsíða 25

24 SUNNUDAGUR 14. MAÍ1995
+
MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 14. MAÍ 1995 25
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Haraldur Sveinsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
MATVÖRUR
HÆKKA
EGAR vísitala neyzluverðs
fyrir maímánuð var birt
fyrir nokkrum dögum kom í
ljós, að hún hafði hækkað um
0,2% milli mánaða eða um 2,1%
á ársgrundvelli, sem veldur ekki
áhyggjum. Hins vegar vöktu
breytingar á einstökum þáttum
vísitölunnar meiri athygli. Þar
kom í ljós, að matvörur höfðu
hækkað um 1,2% á milli mán-
aða.
í þeirri hækkun er 5,9%
hækkun á grænmeti og ávöxt-
um, sem skýrð er með því, að
um árstíðabundna hækkun sé
að ræða þar sem ný uppskera
sé að koma á markað. Brauð
hækkar um 4,4% og kartöflur
um 3,1%. í frétt í Morgunblað-
inu sl. miðvikudag er frá því
skýrt, að brauð og kökur frá
Mjólkursamsölunni hafi hækk-
að um 4-6% og hjá Myllunni
um 3-5%. Fyrirtækin gefa þá
skýringu, að bæði hráefni og
umbúðir hafi hækkað í verði.
Hveiti, sykur og smjörlíki hafi
hækkað um 9-11%, umbúðir
um 19-27%, egg um 20% og
þar að auki hafi launakostnaður
hækkað í kjölfar síðustu kjara-
samninga.
Vísitöluhækkunin sjálf sýnir,
að verðbólguþróunin hér er enn
mjög hagstæð miðað við nær-
liggjandi lönd. Hins vegar hlýt-
ur hækkun á matvörum að
valda áhyggjum. Matvöruverðið
hefur haldizt lítið breytt í lang-
an tíma og almennt hefur verið
talið, að samkeppni í matvöru-
verzlun væri svo mikil, að hún
héldi verðhækkunum í skefjum.
Matvöruverð er viðkvæmasti
þátturinn í útgjöldum fjöl-
skyldna og fólk verður fljótt
vart við hækkanir af þeirri
stærðargráðu, sem birtust í
nýjustu vísitölu neyzluverðs.
Kjarasamningarnir, sem
gerðir voru í vetur, voru afrek
út af fyrir sig, en tæpast fer á
milli mála, að launþegum finnst
þeir hafa fengið lítið í sinn hlut.
Á sama tíma og fréttir berast
um aukinn hagnað stóru fyrir-
tækjanna í landinu er hætt við
að vaxandi óánægju gæti meðal
launþega yfir því, að þeir fái
ekki nægilega hlutdeild í batn-
andi þjóðarhag. Finni fólk um-
talsverða hækkun á matvæla-
verði má búast við að sá órói
aukist.
Nú er uppsveifla í efnahags-
málum beggja vegna Atlants-
hafs, þótt eitthvað sé að draga
úr henni í Bandaríkjunum. Upp-
sveiflu fylgir meiri eftirspurn
og þá er alltaf hætta á, að vöru-
verð hækki í kjölfarið. Hækk-
andi verðlag í öðrum löndum
kemur auðvitað fram hér eins
og raunar er sagt í fyrrnefndri
frétt í Morgunblaðinu, þar sem
Kolbeinn Kristinsson, fram-
kvæmdastjóri Myllunnar, sagði
að uppsveiflan erlendis virtist
vera að skila sér í hækkun á
hráefnisverði.
Það skiptir miklu máli fyrir
[Ferðin sjálf er
fyrirheitið]
Þegar við ræðum um
tákn og skírskotanir
fer ekki hjá því hugur-
inn hvarfli að mesta skáldverki
miðalda, Hinum guðdómlega gleði-
leik, og höfundi hans, Dante Alghi-
eri. Um hann má segja einsog
bandaríski rithöfundurinn John
Updike segir í nýjasta smásagna-
safni sínu, The Áfterlife, Enginn
tilheyrir okkur, nema í minningunni
(Grandparenting); og ennfremur,
Þekki manninn af því hvemig hann
leikur golf (The Afterlife). Sem-
sagt, við þekkjum Dante af því
hvemig hann yrkir öðmm betur og
svo auðvitað í einskonar minningu
sem við höfum ekki endilega upplif-
að sjálf, heldur með öðrum. Því að
allir hafa heyrt talað um Hinn guð-
dómlega gleðileik þótt fáir hafi les-
ið hann.
Hann fjallar um ferð Dantes um
dauðramannaríki, fyrst í fylgd með
rómverska skáldinu Virgil um hel-
vlti og hreinsunareldinn en síðan
einkum með elskunni sinni Beatrísu
sem hann hittir í himnaríki og fylg-
ir honum unz leiðir skilja. Dante
hafði ort um ást sína á Beatrísu
La vita nuova og er sagt kveikjar
að ljóðinu sé sú að Dante hafi hití
hana á götu í Flórens og hún haf;
kastað á hann kveðju. Dante var
þá 18 ára og næstu árin yrkir hann
sonnettur og kansónur sem hann
leggur iðulega útaf í La vita nuova.
En skáldinu var ekki ætlað að eiga
Beatrísu sem giftist 1289 en dó ári
síðar, einungis 24 ára gömul (í bók
Guðmundar Böðvars-
sonar sem þýddi
söngva úr Hinum
guðlega gleðileik seg-
ir að Beatrísa hafí
gifzt og dáið 1290 en
tímatölin virðast
stangast á hjá Guðmundi og Will
Durant). En með dauða sínum verð-
ur Beatrísa leiðarljós Dantes og ljós
lífs hans og skáldskapar þótt sjálfur
hafi hann gifzt annarri konu síðar.
Dante er ákveðinn í því að Iáta
heiminn ekki gleyma eískunni sinni,
ekki frekaren Þórbergur, og gerir
hana tákn eilífrar ástar. En engan
mann hef ég þekkt sem var jafn
frábitinn táknlegum skáldskap og
Þórbergur sem bendlaði allt slíkt
við óexakta lágkúru eða atómgutl.
Af ástæðum sem hér verða ekki
nefndar var Dante, sem var áhrifa-
mikill stjómmálamaður I Flórens
um skeið, gerður útlægur frá ætt-
borg sinni og kom þangað aldrei
eftir það. Hann lézt í Ravenna þar-
sem líkamsleifar hans hvíla en Flór-
ensbúar hafa einnig reist honum
grafhvelfingu í fæðingarborg hans
en hún er tóm því líkamsleifar ann-
ars eins snillings liggja ekki á lausu
ef útí það er farið! Dante fór víða
um Ítalíu í útlegð sinni og jafnvel
sagt hann hafí gengið til Parísar.
Hafi hann orðið svo frægur fyrir
þessa ferð sína að margir hafí talið
hann hafí stigið niður til heljar og
upp í hæstu himna og á þeim tímum
gengu kjaftasögur jafnvel hraðar
en nú. Egon Friedell segir I bók
sinni, Vár Tids Kulturhistorie, að
góðborgarar Veróna hafí hrætt
böm sín með þessum'orðum, Þetta
er maðurinn sem hefur verið í hel-
HELGI
spjall
framtíðarstöðugleika í efna-
hagsmálum okkar að vinna
gegn hækkun á matvælaverði.
Stjórnvöld þurfa því að leita
leiða til þess að vinna gegn
þeirri þróun t.d. með ráðstöfun-
um, sem stuðla að aukinni sam-
keppni á matvælamarkaðnum
hér innanlands.
HÓPFERÐA-
BÍLAR OG
ÖRYGGI
A* UNDANFÖRNUM misser-
um hafa komið upp nokk-
ur tilvik, þar sem legið hefur-
við stórslysum vegna umferð-
aróhappa, sem hópferðabílar,
fullir af farþegum, hafa lent í.
í sumum tilvikum hafa vegir
eða mannleg- mistök valdið
þessum óhöppum en í öðrum
er augljóst, að hár aldur lang-
ferðabíla á hlut að máli.
Fyrir nokkrum dögum kom
fram, að meðalaldur þessara
ökutækja er 14 ár, elzti bíllinn
á skrá er frá 1942 og 48 hóp-
ferðabílar eru framleiddir fyrir
árið 1970, eru sem sagt aldar-
fjórðungs gamlir eða eldri.
Otrúlega gamlir bílar eru t.d.
notaðir í ferðalög með erlenda
ferðamenn um óbyggðir íslands
og mörg dæmi þess, að bílarnir
bili og skipta verði um bíla
meðan á ferð stendur.
Ástæðan fyrir þessu er hins
vegar sú, að fjárfesting í nýjum
bílum stendur engan veginn
undir sér, væntanlega vegna
þess, hvað bílarnir eru dýrir.
Afleiðingin er hins vegar sú,
að öryggi farþega er ekki sem
skyldi.
Stjórnvöld, útgerðarmenn
þessara hópferðabíla og þeir,
sem starfa að ferðamálum,
þurfa að huga að þessum mál-
um. Ferðamönnum á Islandi,
ekki sízt í óbyggðum, eru búnar
margvíslegar hættur. Það er
ástæðulaust að auka á þær
vegna þess, að reynt sé að halda
úti úreltum ökutækjum.
víti — og bent á Dante. En hann
hafði komið víða við, hvaðsem öðru
leið. Samt hafði hann ekki áhuga
á því að bein hans væru á flækingi
eftir dauða hans, en hann lézt í
Ravenna 13. eða 14. september
1321, hálfu ári eftirað hann lauk
við Gleðileikinn guðdómlega og var
jarðsettur með konunglegri viðhöfn.
Sagt er honum hafí verið boðið að
snúa aftur til Flórens 1316 en með
þeim afarkostum að honum þótti
virðingu sinni misboðið. Á dánar-
beði lagði hann blátt bann við því
að bein hans yrðu nokkurn tíma
flutt til Flórens. Því hvílir hann enn
í Ravenna þarsem hann var jarð-
settur fyrir tæpum 660 árum.
í sagnfræði- og heimspekiriti
sínu, The Age of Faith, segir Will
Durant: Nú taka menn varla eftir
gröfínni sem er handan við hom
stærsta torgs Ravenna. Hinn aldni
og bæklaði vörður hennar fer fyrir
fáeinar límr með hljómfagra fegurð
þess kvæðis sem allir lofa, en fáir
lesa.
Um útlegð Dantes segir Guð-
mundur Böðvarsson í formála fyrir
þýðingu sinni á 12 kviðum Gleði-
leiksins guðdómlega: Sem tímar
liðu einangraðist Dante frá útlegð-
arbræðmm sínum, Ghíbellínunum,
enda af annarri rót runninn þótt
samstaða hans með hinum „hvítu"
ýtti honum þangað í ölduróti at-
burða óskiptra skoðana. Hann getur
þess líka að hann hafí að lokum
myndað eins manns „flokk“ fyrir
sjálfan sig. Og án þess andstreymis
alls sem hrjáði hann á marga vegu
hefði Gleðileikurinn sjálfsagt aldrei
verið saminn m
(meira næsta sunnudag)
MORGUNBLAÐIÐ
REYKJAVÍKURBRÉF
Laugardagur 13. maí
Eggert G. ÞORSTEINS-
son, einn af ráðhermm
Alþýðuflokksins í Við-
reisnarstjórninni fyrri á
síðari hluta valdatíma
hennar, sem nú er lát-
inn, átti þátt í að
breikka ímynd þeirrar
ríkisstjómar í hugum almennings og
styrkja tengsl annars stjórnarflokksins,
Alþýðuflokksins, við verkalýðshreyfínguna
á tímum, þegar þau tengsl skiptu vemlegu
máli. Eggert G. Þorsteinsson var múrari
að atvinnu og kominn af sjómönnum. Þeir
Ingólfur Jónsson á Hellu komu því úr
annarri átt, ef svo má að orði komast í
ríkisstjóm, sem að öðru leyti var skipuð
háskólaborgumm, þegar hér var komið
sögu.
Á Viðreisnarámnum fyrri vom pólitísk
áhrif sósíalista í verkalýðshreyfingunni
enn mikil. Áratuginn áður hafði hvað eftir
annað komið til harkalegra átaka á vinnu-
markaðnum, ekki sízt í verkfallinu mikla
á árinu 1955, þegar nafn Guðmundar J.
Guðmundssonar var á allra vörum, en
hann var þá að hefjast til vegs og valda
I Dagsbrún. Á þessum ámm var brotið
blað í samskiptum Sjálfstæðisflokks og
verkalýðshreyfíngar, fyrst með samkomu-
lagi, sem Ólafur Thors gerði við Eðvarð
Sigurðsson í nóvember 1963 og kom í veg
fyrir stórfelld verkfallsátök þá og í kjölfar-
ið áþvS meðjúnísamkomulaginu 1964, sem
Bjarni Benediktsson átti mestan þátt í að
gert var enda þá tekinn við embætti for-
sætisráðherra.
Þegar Guðmundur í. Guðmundsson lét
af embætti utanríkisráðherra og gerðist
sendiherra og Emil Jónsson tók við emb-
ætti Guðmundar í ágúst 1965 stóð valið
innan Alþýðuflokksins á milli Benedikts
Gröndals og Eggerts G. Þorsteinssonar.
Starf Eggerts innan verkalýðshreyfíngar-
innar réð úrslitum um, að hann var valinn.
Þótt Eggert G. Þorsteinsson gegndi
ekki einu þeirra ráðherraembætta, sem
mest komu við sögu á þeim tíma, átti
hann eftir að koma mönnum rækilega á
óvart í ráðherraembætti. Viðreisnarstjóm-
in hafði einungis eins atkvæðis meirihluta
á Alþingi. Þá var Alþingi skipt í tvær deild-
ir og í efri deild munaði einu atkvæði á
stjórn og stjórnarandstöðu, þótt stjórnar-
flokkarnir hefðu í Sameinuðu þingi 32
þingsæti en stjómarandstaðan 28. Meiri-
hluti Viðreisnarstjórnarinnar var því
minnsti meirihluti, sem hægt var að kom-
ast af með seinni tvö kjörtímabilin, sem
hún sat. Og Eggert G. Þorsteinsson átti
sæti í efri deild.
Mánudaginn 23. marz árið 1970 gerð-
ust þau tíðindi að frumvarp, sem ríkis-
stjórnin hafði flutt um verðlagsmál og
raunar var flutt af öðrum ráðherra Alþýðu-
flokksins, Gylfa Þ. Gíslasyni, féll við at-
kvæðagreiðslu í efri deild vegna þess, að
einn af ráðhermm ríkisstjórnarinnar, Egg-
ert G. Þorsteinsson, greiddi atkvæði gegn
frumvarpinu. Þessi afstaða ráðherrans
þótti með ólíkindum.
Þingmenn stjórnarandstöðunnar kröfð-
ust þess þegar í stað að annaðhvort ríkis-
stjómin eða viðkomandi ráðherra segðu
af sér. Gylfi Þ. Gíslason, viðskiptaráð-
herra, varð fyrir svörum af hálfu Alþýðu-
flokksins og sagði, að þessi afgreiðsla
málsins mundi engin áhrif hafa á stöðu
ríkisstjórnarinnar eða störf sín sem ráð-
herra. Hann upplýsti jafnframt, að þegar
frumvarpið var kynnt í þingflokki Alþýðu-
flokksins nokkram mánuðum áður hefðu
sex þingmenn flokksins lýst sig fylgjandi
því en þrír hefðu verið því andvígir. I mið-
stjórn Alþýðuflokksins hefði verið sam-
þykkt með miklum meirihluta að gera það
ekki að flokksmáli.
Jóhann Hafstein varð fyrir svörum af
hálfu Sjálfstæðisflokksins og sagði, að það
væri síður en svo einsdæmi, að stjórnar-
frumvarp félli og þyrfti það engar afleið-
ingar að hafa á stjórn eða stjórnarsam-
vinnu, nema gefnar hefðu verið út yfirlýs-
ingar um að stjórn stæði eða félli með
ákveðnu máli.
í forystugrein Morgunblaðsins daginn
eftir 24. marz kemur glögglega í ljós, að
stjórnarflokkamir höfðu öðrum þræði
reiknað með stuðningi Framsóknarflokks-
ins eða einstakra þingmanna hans, þegar
ákvörðun var tekin um að leggja frumvarp-
ið fram. Morgunblaðið sagði: „Ýmsir af
forystumönnum þess flokks áttu einnig
þátt í undirbúningi frv. og höfðu lýst fyllsta
stuðningi við það. Þegar verðgæzlufrv.
kom fyrst til umræðu á Alþingi fyrir jól,
snerist Ólafur Jóhannesson, formaður
Framsóknarflokksins, gegn því og vakti
það mikla undran þingmanna, ekki sízt í
hans eigin flokki. Síðan hefur honum tek-
izt að handjáma allt þinglið Framsóknar.“
Mál þetta var helzta umræðuefni Bjarna
Benediktssonar,- forsætisráðherra, í viðtali,
sem Eyjólfur Konráð Jónsson, þá ritstjóri
Morgunblaðsins, átti við hann og birtist í
skírdagsblaði Morgunblaðsins það ár. í því
viðtali sagði Bjarni Benediktsson m.a.:
„Það er algjör misskilningur, sem sumir
halda nú fram, að stjórnarsamstarf í þing-
ræðislöndum sé háð því, að öll stjórnar-
frumvörp nái fram að ganga eða ríkis-
stjórn sé sammála um öll mál. í Bretlandi
t.d., móðurlandi þingræðisins, er það gam-
alþekkt, að flokkar sem starfa saman í
ríkisstjórn, hafi gert samkomulag um það,
að ágreiningur um hin þýðingarmestu mál
hafi engin áhrif á stjórnarsamstarf að
öðru leyti. Það er líka alkunna, að hér era
oftsinnis flutt stjórnarfrumvörp, sem ríkis-
stjórn setur ekki á oddinn, hvern framgang
hafi... Eins og á stendur er fráleitt, að
þessi málsúrslit splundri stjórnarsamstarf-
inu.“
Þótt forystumenn stjórnarflokkanna
hafi þannig talað rólega um málið vakti
það mikið fjaðrafok í þjóðfélaginu og mikla
reiði innan Sjálfstæðisflokksins. Hún end-
urspeglaðist m.a. í fréttaskýringu, sem
birtist hér í Morgunblaðinu miðvikudaginn
25. marz, tveimur dögum eftir hina sögu-
legu atkvæðagreiðslu í efri deild Alþingis.
Þar sagði m.a.: „Það verður að segja
umbúðalaust, að afstaða Eggerts G. Þor-
steinssonar er óskiljanleg með öllu. Skyldi
vera fordæmi fyrir því í þingsögunni, að
ráðherra snúizt gegn stjórnarfrumvarpi?
Með því að greiða atkvæði gegn
verðgæzluframvarpinu er Eggert G. Þor-
steinsson að greiða atkvæði gegn máli, sem
jafnframt heyrir undir flokksmann’ hans í
ríkisstjórninni. Sjávarútvegsmálaráðherra
þarf ekki að verða hissa á því, þótt menn
skilji ekki þessi vinnubrögð. Það verður
að teljast útilokað, að þessi afstaða ráð-
herrans hafi legið fyrir, þegar ríkisstjómin
tók ákvörðun um að flytja málið á Alþingi
sem stjórnarframvarp. Ef upplýsingar
hefðu verið fyrir hendi þá um, að einn
ráðherra í ríkisstjóminni væri svo andvígur
frumvarpinu, að hann hygðist greiða at-
kvæði gegn því á Alþingi, er næsta ólík-
legt að málið hefði verið flutt af ríkisstjórn-
inni... með atkvæði sínu í fyrradag hefur
Eggert G. Þorsteinsson, sjávarútvegsmála-
ráðherra, farið út fyrir þau mörk, sem
eðlileg geta talizt í slíkri samvinnu. Hann
hefur ekki gert nokkra grein fyrir afstöðu
sinni og fyrir henni era ekki sjáanleg nokk-
ur skynsamleg rök. En með atkvæði sínu
hefur ráðherrann unnið sér sess í þingsög-
unni, sem hann er ekki öfundsverður af.“
Þessi niðurstaða blaðamannsins var ein-
földun og þröngsýn. Staðreyndin var sú,
að Eggert G. Þorsteinsson óx að virðingu
á þeim vettvangi, sem máli skipti fyrir
hann, innan Alþýðuflokksins og í verka-
lýðshreyfíngunni, vegna þess kjarks, sem
hann sýndi með afstöðu sinni í efri deild
Alþingis. Á þessum tíma voru verðlagsmál
afar viðkvæm, Sjálfstæðisflokkurinn hafði
barizt fyrir auknu frjálsræði í þeim efnum,
en verkalýðshreyfingin óttaðist að það
frelsi mundi verða notað til að auka mjög
álagningu á nauðsynjavörar almennings.
Þótt sjálfstæðismenn yrðu Eggert G. Þor-
steinssyni reiðir á þessum tíma, hafði hann
sýnt með atkvæði sínu, hvar hann taldi
sig eiga heima.
Á Viðreisnarárunum sköpuðust trúnað-
artengsl á milli ritstjóra Morgunblaðsins
SNÆVI þakin Dyrfjöll.
fréttamenn era aðgangsharðari en áður
og leitað er umsagnar ráðherra um nánast
hvaðeina, sem viðkemur þeirra mála-
flokki. Þeir ráðherrar, sem mest eru í fjöl-
miðlum, hljóta að nota töluverðan hluta
af vinnudegi sínum í það eitt að tala við
fjölmiðla.
Það er nauðsynlegt og eðlilegt að á
þessu verði breyting. Ráðherrar eiga ekki
að þurfa að afgreiða sjálfír mörg þeirra
erinda, sem upp era borin í viðtölum eða
símtölum. Hins vegar skiptir máli, að fólk-
ið, sem til þeirra leitar, fái viðbrögð og
svör. Það er ekki gott til afspumar að síma-
skilaboð liggi óafgreidd hjá ráðherrum
dögum eða jafnvel vikum saman.
Það er áreiðanlega tímabært að huga
að því að styrkja skrifstofur ráðherranna
þannig, að þeir hafi fleiri pólitíska aðstoð-
armenn sér við hlið á meðan þeir gegna
ráðherraembætti en nú tíðkast. Sú þörf
skapast ekki einungis vegna þess, að af-
greiða þurfi erindi, sem berast frá almenn-
ingi, heldur líka vegna hins, að pólitísk
stefnumörkun í viðamiklum málaflokkum
verður stöðugt flóknari.
í brezka fjármálaráðuneytinu starfa t.d.
nokkrir pólitískir aðstoðarráðherrar, undir
einn þeirra heyra öll útgjöld ríkisins en
undir annan allar tekjur ríkisins. Morgun-
blaðið hefur áður lýst þeirri skoðun, að
heilbrigðis- og tryggingaráðuneytið sé að
verða eitt erfiðasta ráðuneytið í íslenzka
stjómkerfmu. Þörfin fyrir fleiri pólitíska
aðstoðarmenn þar er augljós. Raunar er
spurning, hvort hér á ekki að taka upp
svipað kerfi og í Bretlandi, þar sem ungir
þingmenn fá tækifæri til að starfa í ráðu-
neytum, sem pólitískir aðstoðarmenn ráð-
herra.
Sjálfsagt haga ráðherrar þessum málum
með mismunandi hætti eins og hentar
þörfum hvers og eins. Að jafnaði á það
að skipta mestu fyrir fólk að fá afgreiðslu
sinna mála en ekki við hvern er talað.
Það er full ástæða til að fagna fram-
kvæði Björns Bjarnasonar, menntamála-
ráðherra til þess að finna nýjar og einfald-
ari leiðir í þessum samskiptum. Tölvupóst-
kerfið er stórkostleg nýjung, sem sparar
báðum aðilum mikinn tíma. Það kerfi er
hægt að nota bæði innan stofnana og fyrir-
tækja og í samskiptum á milli aðila. Tíma-
sparnaður er mikill. Mál era afgreidd fljót-
ar en ella.
Sparnaður
hjá Reykja-
víkurborg
AÐ UNDAN-
fömu hefur mikið
verið rætt um halla-
rekstur sveitarfé-
laga og í stefnuskrá
nýrrar ríkisstjómar
er sérstaklega tekið fram, að hún muni
beita sér fyrir viðræðum við sveitarfélögin
um alvarlegan hallarekstur þeirra síðustu
árin. Augljóst er, að sá hallarekstur á
ekki síður þátt í að halda vaxtastiginu
uppi en hallarekstur ríkissjóðs sjálfs.
I þessu sambandi er athyglisvert að
kynnast tillögum nefndar þriggja borgar-
fulltrúa, frá meirihluta og minnihluta, um
lækkun rekstrarútgjalda Reykjavíkurborg-
ar en nefndin telur unnt að lækka þau um
260 milljónir króna eða um 2,7% auk þess,
sem hún leggur til að borgin selji eignir
fyrir um 300 milljónir króna.
ítarleg grein er gerð fyrir þessum tillög-
um í Morgunblaðinu í dag, laugardag, og
þær sýna, að víða er komið við. Almennt
eru þær hugmyndir sem nefndin leggur
fram traustvekjandi og virðast vera
raunsæjar. Þar sem Sjálfstæðisflokkurinn
átti fulltrúa í nefndinni verður líka að
ætla, að samstaða geti tekizt um þessar
aðgerðir í borgarstjórn, sem skiptir auðvit-
að máli.
Önnur sveitarfélög, ekki sízt hin stærri,
ættu að taka þetta framtak Reykjavíkur-
borgar sér til fyrirmyndar. I tillögum
sparnaðamefndar Reykjavíkurborgar
kemur svo sannarlega fram, að margt
smátt gerir eitt stórt, þegar t.d. kemur í
ljós, að skattgreiðendur í Reykjavík hafa
borgað bleiur á börn á leikskólum og lagt
í það þijár milljónir króna. Auðvitað er
eðlilegt að foreldrar láti bleiur fylgja börn
um sínum á leikskóla. Það er þeirra að
greiða þann kostnað en ekki útsvarsgreið
enda í Reykjavík!
Sveitarfélögin eiga ekki að bíða eftir
viðræðum við ríkið um leiðir til að draga
úr eigin hallarekstri. Þau hljóta að taka
þetta frumkvæði sjálf með sama hætti og
Reykjavíkurborg hefur gert.
og Eggerts G. Þorsteinssonar. Þrátt fyrir
harða gagnrýni á síðum blaðsins eins og
sjá má hér að framan, héldust þau tengsl
alla tíð, bæði meðan hann starfaði á vett-
vangi stjómmálanna og einnig eftir að
hann varð forstjóri Tryggingastofnunar
ríkisins. Hann vartraustur stjórnmálamað-
ur, sem starfaði alla tíð af einlægni í þágu
þess fólks, sem hóf hann til vegs, félags-
manna verkalýðshreyfingarinnar.
BJÖRN BJARNA-
Co'incL'írvEí son> menntamála-
damSKiptl ráðherra, benti
fólki nýlega á að
nýta sér nýjar sam-
skiptaleiðir við sig
m.a. með tölvupósti og hét því, að þeir sem
sendu sér erindi eða skilaboð með þeim
hætti mundu fá svar. Þessi ábending ráð-
herrans vakti nokkra athygli enda er
menntamálaráðherra fyrsti ráðherra í rík-
isstjórn íslands, sem nýtir sér nýjar boð-
leiðir af þessu tagi með skipulögðum hætti.
Ástæða er til af þessu tilefni að staldra'
við stöðu ráðherra í samskiptum við al-
menning. í því návígi, sem hér ríkir, hefur
það jafnan verið svo, að öllum, sem á
annað borð eiga einhver erindi við ráðu-
neyti, fínnst sjálfsagt að komast í sam-
band við ráðherra, annaðhvort með viðtali
eða í síma. Langt er síðan ráðherrar í eril-
sömum ráðuneytum lentu í erfiðleikum
með að sinna öllum þeim viðtalsbeiðnum
og símhringingum, sem til þeirra er beint.
Þegar Birgir Isl. Gunnarsson tók við
embætti menntamálaráðherra á árinu
1987 skýrði hann frá því, að á örfáum
dögum hefðu svo margar óskir komið um
viðtöl, að hann var bundinn næstu tvo
mánuði í þeim. Sum ráðuneyti era erfiðari
en önnur. Ef ráðherra sinnir ekki öllum
þeim símhringingum og viðtalsbeiðnum,
sem á honum dynja, fær hann fljótt það
orð á sig, að „það sé aldrei hægt að ná í
hann“ eða að „hann sé aldrei við“ eða að
„hann tali ekki við neinn“. Þetta vanda-
mál ráðherra er ekki nýtt. Það hefur verið
viðvarandi í a.m.k. aldarfjórðung.
Til viðbótar öllum þeim fjölda, sem leita
ásjár ráðherra, koma svo fjölmiðlarnir.
Nú era þeir fleiri en áður. Blaðamenn og
raonerra og
almennings
Morgunblaðið/Sigurður Aðalsteinsson
„Staðreyndin var
sú, að Eggert G.
Þorsteinsson óx
að virðingu á
þeim vettvangi,
sem máli skipti
fyrir hann, innan
Alþýðuflokksins
og í verkalýðs-
hreyfingunni,
vegna þess
kjarks, sem hann
sýndi með afstöðu
sinni í efri deild
Alþingis ... Þótt
Sjálfstæðismenn
yrðu Eggert G.
Þorsteinssyni
reiðir á þessum
tíma, hafði hann
sýnt með atkvæði
sínu, hvar hann
taldi sig eiga
heima.“