Morgunblaðið - 14.05.1995, Blaðsíða 26

26 SUNNUDAGUR 14. MAÍ 1995
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+
Minningarathöfn um
STEFANÍU INGUNNI
JÓHANNESDÓTTUR DONEGAN,
sem lést 15. apríl sl. á heimili sínu í
Bandaríkjunum og jarðsett var þann 24.
apríl í Arlington-kirkjugarði í Washington
D.C., verður haldin í kapellunni í Fossvogi
miðvikudaginn 17. maí kl. 15.00.
Hulda Magnúsdóttir, Jóhannes Bjarnason,
Guðmunda H. Jóhannesdóttir,
Bjarni M. Jóhannesson, Herdís Guðjónsdóttir.
t
Faðir okkar, tengdafaðir, afi og langafi,
JÓHANNES HARALDUR JÓNSSON,
Háaleitisbraut 42,
Reykjavík,
lést á heimili sínu föstudaginn 12. maí.
Valgerður Jóhannesdóttir,
Ingi Jón Jóhannesson,
Anna Björg Samúelsdóttir,
íris Gréta Valberg,
tengdabörn, barnabörn
og barnabarnabarn.
+
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir og amma,
ÓLAFfA EYJÓLFSDÓTTIR,
áður Reykjavíkurvegi 35,
Hafnarfirði,
veröur jarðsungin frá Víöistaðakirkju þriðjudaginn
16. maí kl. 13.30.
Blóm vinsamlegast afþökkuð.
Agnar Aðalsteinsson, Ester Haraldsdóttir,
Rannveig Aðalsteinsdóttir, Svavar Gunnarsson,
Guðrfður Aðalsteinsdóttir, Ottó Karlsson
og barnabörn.
+
Elskulegur faðir okkar, tengdafaðir, afi
og langafi,
JÓN SIGURÐSSON
skipstjóri
frá Görðum,
Ægisfðu 50,
verður jarðsunginn frá Neskirkju þriðju-
daginn 16. maí kl. 15.00.
Ólöf Jónsdóttir, Þórarinn Friðjónsson,
Sigurður Jónsson,
Helgi Jónsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
+
Útför mannsins míns, föður okkar,
tengdaföður og afa,
HANNESAR KR. DAVÍÐSSONAR
arkitekts,
ferframfrá Fossvogskirkju þriöjudaginn
16. maí kl. 13.30.
Þeim, sem vilja minnast hans, er bent
á Félag nýrnasjúkra.
Auður Þorbergsdóttir, Kristinn Tanni Hannesarson,
Guðrún Þorbjörg Hannesardóttir, Árni Guðmundsson,
Eyrún Fríða Árnadóttir.
+
Faðirokkar, tengdafaðir, afi og langafi,
KRISTJÁN S. ARNGRÍMSSON,
hjúkrunarheimilinu Skjóli,
áður Breiðagerði 10,
Reykjavík,
sem lést laugardaginn 6. maí sl., verður
jarðsunginn frá Bústaöakirkju
þriðjudaginn 16. maí nk. kl. 15.00.
Margrét Kristjánsdóttir, Hannes Thorarensen,
Óskar Kristjánsson, Birna Árnadóttir,
Anna Kristjánsdóttir, Hjálmar Arnórsson,
Kristleifur Kristjánsson, Bjarnveig Bjarnadóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
ÞÓRDÍS
GUNNARSDÓTTIR
+ Þórdís Gunnars-
dóttir var fædd
á Gauksstöðum á
Jökuldal 1. október
1903. Hún lést á
hjúkrunarheimilinu
Sólvangi 4. maí síð-
astliðinn. Foreldrar
hennar voru Ragn-
heiður Stefánsdóttir
frá Teigaseli á
Jökuldal og Gunnar
Jónsson frá Háreks-
stöðum í Jökuldals-
heiði. Þeim varð 14
barna auðið. Látin
eru Jónína, ljósmóð-
ir, f. 1899, d. 1988,
Ragnar, bóndi, f. 1902, d. 1967,
Guðný, húsfreyja, f. 1905, d.
1984, Helgi, bóndi, f. 1906, d.
1988, Aðalsteinn, verkamaður,
f. 1909, d. 1988, Karl, bóndi, f.
1914, d. 1988, Hermann, prest-
ur, f. 1920, d. 1951. Ein stúlka
lést í frumbernsku. Eftirlifandi
eru Stefán, bóndi, f. 1901, Þor-
valdína, húsfreyja, f. 1910,
Enn þá geymast í minni mér
margar stundir í faðmi þér,
sumar og gleði sífellt hér
og sólskin í augum bláum.
En svo kom haustið og eftir er
aðeins leikur að stráum.
(Ragnheiður Sveinbjömsdóttir)
Ástkær móðuramma mín Þórdís
Gunnarsdóttir frá Fossvöllum, lést á
hjúkrunarheimilinu Sólvangi 4. maí
síðastliðinn. Amma, sem við systkin-
in kölluðum alltaf ömmu Dísu, var
fædd á Gauksstöðum á Jökuldal.
Foreldrar hennar, hjónin Ragnheiður
Stefánsdóttir og Gunnar Jónsson
bjuggu á ýmsum stöðum á Austur-
landi, þar til þau fluttu að Fossvöllum
1918 og bjuggu þar lengst af síðan.
Þeim Gunnari og Ragnheiði varð 14
barna auðið og komust 13 þeirra upp.
Sega mátti að Fossvallaheimilið
„lægi um þjóðarbraut þvera“. Þar
var geysimikill gestagangur. Þar var
símstöð og áningastaður ferða-
manna, og þótti sjálfsagt að veita
gestum hinn besta beina. Ragnheiður
og Gunnar ólu bömin sín upp af
mikilli alúð og umhyggju og lögð var
áhersla á að afla þeim menntunar
eftir föngum, þótt ekki væri auður
til að skipta handa svo stórum hópi.
Heimiliskennarar voru hafðir í Húsa-
vík og á Fossvöllum. Þórdís fór í
unglingaskóla 1916 til 1917 hjá Þor-
steini M. Jónssyni. Árið 1926 til
1927 var hún einn vetur á kvenna-
skólanum á Blönduósi. Sú menntun
sem hún hlaut þar nýttist henni mjög
vel og vitnaði hún oft í nám sitt
þar. Næstu ár á eftir var hún vinnu-
kona á ýmsum stöðum, t.d. ráðskona
í Hrisey og Þorbergsstöðum í Dölum.
Árið 1935 verða þáttaskil í lífí
hennar þegar hún fór ráðskona til
Sveinbjöms Bjömssonar bónda í
Þingnesi í Bæjarsveit í Borgarfírði.
Þau felldu hugi saman. Sveinbjöm
var sonur Bjöms Sveinbjömssonar
bónda á Þverfelli i Borgarfirði og
Ástrúnar Friðriksdóttur konu hans.
Sveinbjöm átti einn son af fyrra
hjónabandi sínu með Margréti
Hjálmsdóttur, Bjöm Sveinbjömsson
hæstaréttardómara. Bjöm var
kvæntur Valgerði Rósu Loftsdóttur.
Hinn 29. desember 1936 fæddist
einkadóttir Þórdísar og Sveinbjöms,
Ragnheiður, dáin 23. mars 1993.
Hún starfaði lengst af á lögfræði-
skrifstofu í Reykjavík, auk þess sem
hún var bæjarfulltrúi í Hafnarfirði
og varaþingmaður í Reykjaneskjör-
dæmi. Hún var gift Eyjólfí Þorsteins-
syni úr Hafnarfírði. Þeirra böm eru:
1) Þórdís Birna, dagmóðir í Hafnar-
fírði, gift Ólafi Svavarssyni. Þau eiga
þijá syni. 2) Þorsteinn, stýrimaður,
kvæntur Valdísi Önnu Valgarðsdótt-
ur. Þau eiga tvö böm. 3) Sveinbjöm,
deildarstjóri, kvæntur Ingu Vildísi
Bjamadóttur. Þau eiga fjórar dætur.
Seinni maður Ragnheiðar var Eðvarð
Vilmundarson frá Löndum í Staðar-
hverfí.
Heimili þeirra Þórdísar og Svein-
björns í Þingnesi stóð ætíð með rausn
Bergþóra, hús-
freyja, f. 1912, Bald-
ur, verkamaður, f.
1915, Sigrún, hús-
freyja, f. 1917.
7. janúar 1936
giftist Þórdís Svein-
birni Björnssyni frá
Þverfelli í Borgar-
firði. Þau eignuðust
dótturina Ragn-
heiði, f. 29. desem-
ber 1936, d. 23.
mars 1993. Fyrir
átti Sveinbjörn son-
inn Björn, f. 1. sept-
ember 1919, d. 10
febrúar 1988. Ragn-
heiður var gift Eyjólfi Þor-
steinssyni og átti með honum
þijú börn, Þórdísi Birnu, Þor-
stein og Sveinbjörn. Seinni mað-
ur Ragnheiðar var Eðvarð Vil-
mundarson.
Þórdís verður jarðsungin frá
Fríkirkjunni í Hafnarfirði á
morgun og hefst athöfnin kl.
13.30.
og myndarskap. Þar var alltaf nóg
húsrúm fyrir eins marga og þar vildu
gista og veitingar voru í sérflokki
hjá húsmóðurinni. Hún fór fyrst á
fætur á morgnanna og síðust í rúm-
ið á kvöldin.
Árið 1958 brestur heilsa Svein-
bjöms og þau taka þá ákvörðun að
bregða búi. Sveinbjöm flytur á hjúkr-
unarheimilið á Sólvangi í Hafnarfirði
og lést þar 1970. Þórdís flutti hins
vegar til Þorvaldínu systur sinnar
og bjó hjá henni í nokkur ár, þar til
hún keypti sér íbúð í Amarhrauni 20
í Hafnarfírði. Fyrstu árin í Hafnar-
fírði vann Þórdís við matreiðslu á
ýmsum stöðum, en síðustu árin í
vinnu vann hún í Norðurstjömunni.
Þórdís var fríðleikskona, forkunn-
ardugleg og ósérhlífin. Hún var mjög
hreinskilin svo að enginn þurfti að
fara í grafgötur um skoðanir hennar
á mönnum og málefnum. Hún var
einörð i tali og tilfinningarík. Frá-
sagnarhæfileikar hennar áttu engan
sinn líka hjá okkur krökkunum. Þjóð-
sagnapersónur lifnuðu við þegar hún
sagði okkur sögur og hertogar og
prinsessur stigu dansa fyrir sjónum
okkar.
Við sem vorum svo lánsöm að eiga
hana fyrir ömmu getum glaðst yfír
öllum ánægjulegu samvemstundun-
um sem við áttum saman. Heimilið
hennar á Arnarhrauni var alltaf opið
fyrir okkur fjölskylduna og vini okk-
ar, jafnt á nóttu sem degi. Hennar
besta skemmtun var að bjóða sem
flestum í mat og nutu frábærir hæfí-
leikar hennar í matargerð sín best
þegar sem flestir gestir vom.
Amma mín var ekki bara góð
amma, hún var líka vinur minn og
studdi okkur fjölskylduna í blíðu og
stríðu. Síðustu árin dvaldist hún á
Sólvangi, þrotin að kröftum.
Elsku amma Dísa, þakka þér fyrir
allar ánægjustundimar sem við átt-
um saman.
Góða nótt, sofðu rótt.
Þórdís Birna.
Það var sumarið 1954 sem ég hitti
Þórdísi Gunnarsdóttur föðursystur
mína í fyrsta sinn svo að ég muni.
Ég hafði komið með hóp af gestum
að Þingnesi en ætlaði að fá að verða
eftir hjá henni um tíma. Húsbóndinn
tók á móti okkur á hlaðinu, en mér
var í mun að hitta frænku mína strax
og var vísað niður í kjallara. Þar kom
ég inn í stórt eldhús með steingólfí
þar sem hún var önnum kafin við
að búa út veisluborð fyrir gestina.
Þegar ég spurði hvort ég mætti fá
eitthvað að borða, eitthvað mikið af
því ég væri mjög svöng, þá leit hún
á mig stríðnisleg til augnanna en
leyndi brosinu kurteislega og sagði:
Já, þú verður alin, skinnið mitt!
Eftir þessa fyrstu löngu heimsókn
var ég tvö heil sumur í Þingnesi hjá
Þórdísi, Sveinbirni og Rörru dóttur
þeirra og uppáhaldsfrænku minni.
Þau eiga eiginlega helminginn í mér,
því til þeirra kom ég ósköp ótótleg,
lítil og horuð, en fór þaðan — að
vísu aldrei stór, en svo bústin og
breytt að foreldrar mínir ætluðu ekki
að þekkja mig þegar ég steig út úr
rútunni um haustið.
Það var vandalaust að fítna hjá
Þórdísi því hún var firna góður kokk-
ur. Hvergi hef ég borðað lystugri og
listilegar framreiddar máltíðir en hjá
henni. Oft hef ég líka dáðst að því
á fullorðinsárum hvað hún skipulagði
heimilishaldið vel. Á bænum var
margt í heimili á sumrin en auk þess
geysilega gestkvæmt og munaði þar
mestu um laxveiðimennina sem físk-
uðu í veiðisælum ánum við bæinn.
Aðstæður allar á heimilinu voru afar
gamaldags, ekki rennandi vatn held-
ur varð að sækja allt vatn í brunn,
ekki heldur rafmagn. Allar mjólkur-
vörur voru unnar heima, smjör, skyr
og annað slíkt, einnig brauð og kök-
ur að sjálfsögðu. Aldrei vantaði neitt
upp á, allt var til reiðu þegar þörfín
krafði. Ekkert fór heldur til spillis,
þó enginn væri ísskápurinn.
Maturinn skipti miklu fyrir barn
í vexti, en meira máli skipti hvað
Þingnes var einstök uppeldisstöð fyr-
ir verðandi bókmenntafræðing — og
óvíst að svo hefði farið ef ekki hefðu
komið til þessi dásamlegu sumur.
Sveinbjöm kenndi okkur sumar-
krökkunum ógrynni af ferskeytlum
til að við stæðum okkur í að kveðast
á heilu dagana; Rarra kenndi söngva
og latneska málfræði; móðir hennar
sagði sögur, og þar varð aldrei lát á
svo ég vissi.
Þórdís hafði lesið mikið og var
bæði minnugur og hugmyndaríkur
sögumaður. Ellefu til tólf ára stelpu
þykir ekki beinlínis skemmtilegt að
hræra kökudeig og marga lítra af
hræringi, skúra steingplf, hita járn
á hellu til að strauja, þvo upp eftir
tugi heimamanna og gesta oft á
dag, og það vissi Þórdís. Til að friða
mig sagði hún mér sögur og ég hvarf
umsvifalaust inn í söguheima hennar
og gleymdi fullkomlega hvað verkin
voru óspennandi. Meðan ég var að
þrífa skilvinduna, sem var leiðinda-
puð, lét hún ekki nægja að segja frá
því að söguhetjan hefði farið á dans-
leik í höllinni heldur lýsti hún út í
hörgul húsgögnum og híbýlaskrauti,
kjólum kvennanna, gulli þeirra og
gimsteinum, andlitsdráttum sögu-
hetja og svipbrigðum. Þar var enda-
laust efni fyrir góðan sögumann ef
þörf krafði.
Eftir að Þórdís og Sveinbjöm
brugðu búi fluttist hún til Hafnar-
íjarðar og byijaði nýtt líf, gott líf
og léttara en frumstæður búskapur-
inn í Þingnesi. Hún naut þess að búa
sér fallegt heimili þar sem hún bjó
ein og sjálfstæð, fylgjast með dóttur
sinni og barnabörnunum þrem sem
henni þótti svo mikið til koma og
ferðást til útlanda og hér heima eins
og hana hafði lengi langað til. Sum-
arið 1989 héldum við afkomendur
bræðranna Gunnars og Siguijóns frá
Háreksstöðum í Jökuldalsheiði fjöl-
mennt og skemmtilegt ættarmót
áustur á Jökuldal og komumst þá
alla leið upp að ættaróðalinu sjálfu
sem löngu er farið í eyði. Þar sem
við sátum í grónum rústum gamla
bæjarins og horfðum alla leið á
heimsenda í allar áttir í blíðunni rifj-
aði Þórdís upp sögur af fólkinu sem
þama hafði búið og af systkinahópn-
um stóra frá Fossvöllum sem núna
er orðinn svo illa skarður. Hún lék
við hvem sinn fíngur í þessari ferð,
hress, fyndin og orðhvöt, að verða
86 ára. Og ég hafði sérstaklega gam-
an af að horfa á hana heilla dóttur
mína með Ijöri sínu og frásagnar-
gáfu, alveg eins og mig svo löngu
fyrr.
Það varð Þórdísi þungbært í ell-
inni að missa ástkæra einkadóttur
sína og einkabam. En fólk af Háreks-
staðaætt ber ekki tilfínningar sínar
á torg og hún bar harm sinn ótrú-
lega vel. Hún mat líka mikils að eiga
enn fjölskyldu sem sífellt varð stærri
og stærri þótt Sveinbjöm og Rarra
hyrfu. Bamabörnin hennar höfðu
eignast börn handa henni til að upp-
fræða á sinn óviðjafnanlega hátt og
töfra með sögum. Nú er sorg á þeim
heimilum og í hjörtum okkar allra
sem elskuðum Þórdísi Gunnarsdótt-
ur. En hún hafði sannarlega skilað
sínu ævistarfí og ég trúi því að hún
sé fegin hvíldinni.
Si(ja Aðalsteinsdóttir.