Morgunblaðið - 14.05.1995, Blaðsíða 4

4 D SUNNUDAGUR 14; MAÍ 1995
HÚSIÐ OG GARÐIIRINN
MORGUNBLAÐIÐ
kógarplöntur henta vel fyrir
sumarbústaðalönd eða opin land-
svæði og eru ákjósanlegar sem
landgræðsluplöntur.
■ Birki er mjög harðgert og hent-
ugt til ræktunar á flestum landsvæð-
um.
■ Lerki er mjög duglegt í rýrum
jarðvegi. Það hentar betur inn til
landsins en út með sjó.
■ Furur eru harðgerðar og þrífast
víðast hvar inn til landsins og hentar
rýr jarðvegur þeim vel.
■ Greni er gott til ræktunar, sér-
staklega í fijóum og rökum jarð-
vegi. Greni vex sæmilega nálægt sjó.
■ Alaskaösp er harðgerð og þarf
svipuð ræktunarskilyrði og birki, en
þrífst síður nálægt sjó.
■ Víðir er mjög hentugur sem
frumgróður og sumar víðitegundir
þrífast vel nálægt sjó, t.d. brekkuvíð-
ir og tröllavíðir.
^Jróður þarf að gefa áburð á
hverju vori. I fróðleiksbæklingn-
um I garðinn þinn . . segiraðí
venjulegan garð þurfi 6-10 kíló
af blönduðum áburði á hverja 100
fermetra. Aburðinum á að strá
jafnt yfir allan garðinn. Með því
að láta greina jarðveginn hjá
Rannsóknarstofnun landbúnað-
arins er hægt að fá örugga vís-
bendingu um áburðarþörfina.
Ráðlegt er að gera þetta í nýjum
garði og á 4-5 ára fresti þaðan í
frá.
Classica
glerskálinn fyrir
íslenska veðráttu.
Heildverslunin Smiðshús, Álftanesi,
E. Sigurjónsdóttir, Sími 565-0800.
G arðeigendur
Trjáplöntusalan hafín. Birki í mörgum stærðum.
Dornrósir, baunatré og fleira.
Gróðrarstöðin Skuld
Lynghvammi 4, Hafnarfirði, Sími 565-1242.
Er komið að viðhaldi og viðgerðum
eða er húsið ópússað að utan?
Við skoðum og gerum tilboð þér að kostnaðarlausu.
Látið fagmenn vinna verkið.
Greiðslukjör VISA - EURO.
H.H. VERKTAKI - S. 565 - 3452 J
Grensásvegi 18 Sími 581 2444
AÐ RÆKTA
GARÐINN SINN
/Morgunblaðið
SIGRÍÐUR Hjartar, formaður Garðyrkjufélags íslands segir að eitt
helsta markmið félagsins sé að miðla fræóslu og opna augu íslend-
inga fyrir möguleikum til ræktunar.
GARÐYRKJUFÉLAG íslands
er 110 ára gamalt um þess-
ar mundir, en það var stofnað 25.
maí 1885. Stofnendur voru ýmsir
heldri borgarar í Reykjavík sem
höfðu áhuga á að sýna fram á að
hægt væri að koma upp fallegum
görðum hér á landi. Fyrsti formað-
ur félagsins var Schierbeck land-
læknir, sem átti garðinn þar sem
nú er styttan af Skúla fógeta, en
elstu tré í þeim garði eru frá tíð
Schierbecks. Annar hvatamaður
að stofnun Garðyrkjufélagsins var
Ámi Thorsteinsson sem þá átti
garðinn á bak við Hressó í Áustur-
stræti.
Nú, 110 árum eftir stofnun
Garðyrkjufélags íslands, er for-
maðurinn Sigríður Hjartar. Hún
segir að strax í upphafi hafi félag-
ið farið að gefa út ýmis konar
fræðslurit, enda hafi markmiðið
með starfseminni verið að sýna
fólki fram á að það væri hægt að
rækta fallega garða hér á landi,
og kennsla þar að lútandi. „Innan
félagsins rúmast síðan ýmis konar
minni áhugahópar," segir Sigríð-
ur. „Þannig er Garðyrkjufélagið
að mörgu leyti grunnurinn að
starfi Skógræktarfélagsins, enda
er hér um að ræða grein af sama
meiði.“
óflugt félggsstarf
Garðyrkjufélagið hefur starfað
óslitið frá árinu 1885 og eru félag-
ar nú um 3.500 talsins um allt
land. Ársgjaldið er 1.800 krónur
og meðal þess sem félagsaðild
felur í sér er 200 bls. ársrit með
fjölmörgum greinum um hinar
aðskiljanlegustu greinar ræktun-
ar. Þá er sendur út sérstakur pönt-
unarlisti yfir haust- og vorlauka
þar.sem yfirleitt er um að ræða
meira úrval en í verslunum. „Við
í félaginu erum oft fyrst til að
prófa nýjar tegundir og síðan taka
verslanir við að selja þær þegar
komin er reynsla," segir Sigríður.
Auk þessa er gefinn út frælisti
fyrir félaga með yfír 1.000 teg-
undum sem hægt er að panta.
Sigríður segir að fjölmargir félag-
ar Garðyrkjufélagsins safni fræj-
um í eigin garði, hreinsi og sendi
félaginu. Þannig viti fólk að við-
komandi fræ þoli íslenskar að-
stæður. Að lokum eru gefin út
fréttabréf 5-8 sinnum á ári með
ýmiskonar árstíðabundnum frétt-
um. Þá eru haldnir 4-5 fræðslu-
fundir árlega í Reykjavík sem að
sögn Sigríðar eru mjög vel sóttir.
„Svo má nefna það sem við
köllum árshátíðina okkar,“ segir
Sigríður. „Þá tökum við fyrir
ákveðið hverfi á höfuðborgarsvæð-
inu þar sem félagsmenn fara í
garðaskoðun hjá nokkrum félags-
manna sem hafa garða sína opna.
Þetta er mjög vinsælt og venjulega
eru 6-800 félagsmenn á ferð á
milli garðanna til þess að skoða.“
Þjónusta
Þarf fólk að eiga stóra og fal-
lega garða til þess að gerast félag-
ar / Garðyrkjufélagi Islands?
„Nei, ertu frá þér. Það eru allir
velkomnir. Fólk þarf ekki einu
sinni að eiga kaktus inni í stofu,“
segir Sigríður. „í félaginu er sam-
ankomið fólk sem hefur áhuga og
yndi af garðrækt. Það er allt og
sumt.“
Garðyrkjufélag íslands rekur
skrifstofu á Frakkastíg 9 sem er
opin frá kl. 14-18 tvo virka daga
í viku, mánudaga og fimmtudaga.
Að auki er skrifstofan opin frá kl.
20-22 á fimmtudagskvöldum.
Starfsmenn skrifstofunnar reyna
eftir megni að svara spurningum
sem þangað er beint, en vísa ella
á aðila sem hafa fagþekkingu á
viðkomandi máli. Að sögn Sigríðar
er það dijúgt sem fólk nýtir sér
þessa þjónustu. Á skrifstofunni er
líka bókasafn þar sem fólk getur
komið og lesið sér til um ákveðin
mál sem snúa að garðyrkju.
Vegleg afmælisbók
í tilefni þess að nú í maí eru
110 ár síðan Garðyrkjufélag ís-
lands var stofnað, verður gefin út
vegleg bók á vegum félagsins.
Bókin heitir Garðurinn. Hugmynd-
ir að skipulagi og efnisvali og eru
höfundar hennar landslagsarki-
tektarnir Auður Sveindóttir og
Fríða Björg Eðvarðsdóttir og
Anna Fjóla Gísladóttir, Ijósmynd-
ari. „Þær eiga allan heiðurinn af
efnistökum bókarinnar, við gefum
hana bara út,“ segir Sigríður.
Garðurinn. Hugmyndir að
skipulagi og efnisvali, er að sögn
Sigríðar fyrsta bókin sem gefin
er út á Islandi sem er eingöngu
helguð garðinum og skipulagi
hans. „Eitt helsta markmið Garð-
yrkjufélagsins hefur frá upphafi
verið að miðla fræðslu og opna
augu íslendinga fyrir möguleikum
til ræktunar. Margir lesa sér til í
erlendum tímaritum og bókum um
garðrækt, en þá vaknar spurning-
in hvernig eigi að standa að verki
við íslenskar aðstæður.
Til að bæta úr þessu gaf félag-
ið út Skrúðgarðabókina, sem kom
fyrst út árið 1967 og svo aukin
og endurbætt 1976. I þeirri bók
var höfuðáherslan lögð á gróður-
inn sjálfan þó einnig væri fjallað
um skipulag garða og hvernig
staðið skyldi að verki. í þessari
bók er efnistökunum snúið við þar
sem aðallega er fjallað um hönnun
•garðsins, fjölbreytni í skipulagi
og efnisvali eru gerð góð skil og
ljallað er um endurnýjun gamalla
garða.“
Margt fleira er að finna í bók-
inni, meðal annars er þar stiklað
á stóru í sögu garðlistarinnar og
sýnt á skemmtilegan hátt að er-
lendir straumar í ^garðlist hafa
einnig haft áhrif á Islandi. í bók-
inni eru 340 litmyndir auk fjölda
teikninga.
GARÐPLÖNTUSALAN
BORG
Þelamörk 54, Hveragerði,
- eihnig inngangur austan
EDEN, sími 98-34438.
Gleðilegt
sumar
Við viljum afsala okkur forræði yfir fjölda
runna, trjáa, blóma og garðskálaplantna á
verði, sem kemur þægilega á óvart.
Ótrúlegt úrval, samtals um 600 tegundir.
Verið velkomin til okkar.
P.s. Sendum um allt land.
Sumarblóm ætti að hafa í garð-
inum þar sem þau geta glatt aug-
að og einnig til fyllingar í stein-
hæðum og beðum meðp fjölærum
jurtum og skrautrunnum. Til er
fjöldi fallegra tegunda sem getur
prýtt garðinn allt sumarið og
margar tegundir henta einnig litl-
um garðgróðurhúsum. Athugið að
sumarblóm þurfa flest sóla og
fijóan jarðveg.
Ekki ætti að bera tilbúinn áburð
á í rigningu og ekki setja hann á
blautt gras eða blautar plöntur.
Áburðinn á að bera á í þurru veðri,
annars getur hann brennt gróður-
inn. Húsdýraáburður er góður,
einkum í nýja garða, en með hon-
um á að jafnaði að nota tilbúinn
áburð. Gamall húsdýraáburður er
bestur, en plöntuleifar og hvers
konar lífrænn úrgangur er líka
góður áburður og bætir samsetn-
ingu jarðvegarins. Þess vegna er
einnig gott að hafa safnhaug í
garðinum.