Morgunblaðið - 16.05.1995, Blaðsíða 22

22 ÞRIÐJUDAGUR 16. MAÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Heitir dansar,
ástir og öfund
Morgunblaðið/Kristinn
TYLER Walters og Julie Janus í hlutverkum Carmen og Don
José. Þau eru aðaldansarar við hinn kunna
Joffrey-ballett í New York.
íslenski dansflokkur-
inn frumsýnir Heita
dansa í Þjóðleikhúsinu
annað kvöld. A efnis-
skránni er meðal ann-
ars dansverkið Carmen
sem Sveinbjörg Alex-
anders, sem starfar í
Bandaríkjunum, hefur
samið sérstaklega fyrir
fiokkinn. Orri Páll
Ormarsson hitti
Sveinbjörgu að máli en
hún er nú stödd hér á
landi til að stjóma upp-
færslunni.
„VERKIÐ er í klassískum stíl í
bland við flamengóstíl og samið
við tónlist eftir Bizet og Schedr-
in,“ segir Sveinbjörg Alexanders
sem er stödd hér á landi með það
fyrir augum að stjóma uppfærslu
íslenska dansflokksins á Carmen,
dansverki sem hún hefur samið við
samnefnda sögu eftir
Prosper Merimée.
Verkið er liður í Heit-
um dönsum sem frum-
sýndir verða í Þjóð-
leikhúsinu annað
kvöld.
„Þetta hefur verið
ákaflega spennandi
viðfangsefni," segir
Sveinbjörg, „enda er
Carmen sígild saga
um ástir og öfund. Eg
velti því lengi fyrir
mér hvemig ég ætti
að vinna verkið en síð-
an hefur þetta þróast
smátt og smátt. Ég
varð að stikla á helstu
atriðum sögunnar en
það er alls ekki auðvelt að koma
henni til skila í stuttu ballettverki.
Ég vona þó að það hafi tekist."
Þrá eftir öðrum
tilverustigum
Auk Carmen eru á efnisskránni
verkin Sólardansar, Adagietto og
Til Lám. Sólardansar er erótískt
verk eftir Lambros Lambrou sem
samið er við gríska tónlist. Það
hefur verið sýnt víða um Bandarík-
in. Adagietto er eftir Charles
Czarny við 5. sinfóníu Mahlers og
Til .Láru er eftir Per Jonsson við
tónlist Hjálmars H. Ragnarssonar
en það var fmmsýnt á menningar-
hátíðinni Sólstöfum. Þar mun vera
á ferðinni tjáningarfullur dans sem
byggist á hrynjandi, tilfínningum
og þrá eftir öðmm tilvemstigum.
Sveinbjörg Alexanders hefur
staðið lengi I eldlínunni. Hún hóf
nám hjá Sigríði Ármann en fór
síðan í Listdansskóla Þjóðleikhúss-
ins. Eftir tveggja ára nám við
Royal Ballet School í London lauk
hún prófum í meðal annars kennslu
og dansskrift. Sveinbjörg var sóló-
dansari við hinn heimsfræga
Stuttgartballett og var síðan ráðin
sem aðaldansari við Tanz Fomm-
flokk ópemnnar í Köln. Síðar starf-
aði hún þar einnig sem ballett-
meistari og sýningarstjóri. Svein-
björg hefur dansað í klassískum-
og nútímaverkum og danshlutverk
hennar em orðin yfír hundrað tals-
ins. Þá hefur hún samið og svið-
sett balletta auk þess
að semja fyrir ópemr,
óperettur, söngleiki,
leikrit og sjónvarp.
„Ég dansa við þig“
íslenski dansflokk-
urinn hefur nokkmm
sinnum notið krafta
Sveinbjargar. Hún fór
meðal annars með að-
alhlutverkið í „Blind-
ingsleik" eftir Jochen
Ulrich og Jón Ásgeirs-
son árið 1981 en þar
var hún jafnframt að-
stoðardanshöfundur.
Sveinbjörg var hér síð-
ast á ferð fyrir átta
áram þegar hún
stjómaði uppfærslu verksins „Ég
dansa við þig“ eftir Jochen Ulrich.
Naut sú sýning feikilegra vin-
sælda.
Sveinbjörg lauk framhaldskenn-
araprófum frá Hartford-skólanum
í Bandaríkjunum og síðastliðin ár
hefur hún starfað sem ballett-
meistari og kennari við ýmsa skóla
og ballettflokka í Evrópu og
Bandaríkjunum. Sveinbjörg starf-
ar nú sem kennari og ballettmeist-
ari við Listaskóla Virginíu í Banda-
ríkjunum.
María Gísladóttir listdansstjóri
íslenska dansflokksins fór þess á
leit við Sveinbjörgu að hún semdi
dansverk við Carmen. Leist henni
vel á hugmyndina og þar sem
vinnuveitendumir í -Virginíu, Helen
Harvey og Petms Bosman, sýndu
málinu skilning ákvað hún að slá
til. Er Sveinbjörg þeim afar þakk-
lát en sem ballettmeistari skólans
hefur hún veg og vanda af öilum
sýningum á hans vegum og á fyr-
ir þær sakir jafnan erfitt með að
fá sig lausa.
Lítill sviðstími
Með hlutverk Carmen og Don
José í sýningu íslenska dansflokks-
ins fara Julie Janus og Tyler Walt-
ers sem eru aðaldansarar við hinn
kunna Joffrey-ballett í New York.
Valdi Sveinbjörg þau úr hópi fjórt-
án frábærra aðaldansara í Banda-
ríkjunum. Hófu þau að leggja lín-
urnar ytra en fáeinar vikur eru
síðan þau komu til Íslands. Að
sögn Sveinbjargar er það mikill
fengur fyrir íslenska ballettunn-
endur að fá þessa listamenn hingað
til lands. „Það hefur verið stórkost-
legt að vinna með þeim. Það er
eins og við höfum unnið saman í
fjölda ára.“
Margir em um hituna í Þjóðleik-
húsinu þessa dagana og fyrir vikið
gátu sviðsæfingar ekki hafist fyrr
en síðastliðinn miðvikudag. „Við
höfum ekki fengið- nema tíu
klukkutíma til að æfa Carmen á
sviðinu. Það er náttúrulega mjög
lítill sviðstími fyrir frumsamið
verk,“ segir Sveinbjörg en bætir
við að á móti komi að samvinnan
við starfsfólk Þjóðleikhússins hafí
gengið frábærlega. „Þetta hefur
gengið mjög vel þrátt fyrir þennan
stutta sviðstíma og ég get farið
róleg af landinu þar sem ég treysti
fólkinu sem kemur til með að halda
utan um sýninguna fullkomlega."
Sveinbjörg segir að það sé alltaf
gott að starfa með Islenska dans-
flokknum. Flokkurinn hafí hæfum
dönsurum á að skipa en þurfí hins
vegar á fleiri sýningum að halda
á ári. Þá lýkur hún lofsorði á nem-
endur í Listdansskóla íslands og
kveðst hafa haft hug á að nota
einhverja þeirra í sýningunni. Vor-
prófín gerðu þau áform hins vegar
að engu.
Jákvætt hugarfar
Sveinbjörg unir hag sínum vel í
Listaskóla Virginíu en skólinn hefur
á skömmum tíma getið sér mjög
gott orð. Nemendurnir koma víða
að og kröfurnar em gífurlegar.
„Námið er mjög strembið en 90%
af þeim nemendum sem útskrifast
fá vinnu í góðum flokkum og sum-
ir verða strax sólódansarar. Nem-
endumir em svo góðir að maður
gleymir oft að þeir séu nemendur.
Þetta er eiginlega eins og að vinna
með fullgildum dansflokki."
Sveinbjörg segir að kennslan
gefí sér mjög mikið. „Það fylgir því
mikil ábyrgð að þjálfa þetta unga
fólk. Ballettnám krefst mikils vilja,
áhuga og einbeitingar. Ætli fólk inn
á þessa braut verður það að vera
ákveðið því ballett er erfíð listgrein
og ferillinn stuttur. Þetta reynir
kennarinn að útskýra fyrir nemend-
um sínum en það er einnig í hans
verkahring að efla sjálfstraustið og
fyrirbyggja þröngsýni. Jákvætt
hugarfar skiptir nefnilega höfuð-
máli í ballett."
Sveinbjörg hefur búið erlendis
um langt árabil og er ekki á leið-
inni heim. Hún er þó boðin og
búin til að taka að sér verkefni
hér á landi svo framarlega sem
hún fær sig lausa. „Mér finnst allt-
af jafn gaman að koma til íslands.
Ég er búin að vera hérna í tvo
mánuði núna en það hefur því
miður lítill tími gefíst til að sinna
öðru en ballett. Það ætla ég að
bæta mér upp með því að koma
aftur þegar ég fæ sumarleyfi."
Sveinbjörg
Alexanders.
Helga Magnúsdóttir: „Upphaf" (1994)
Vor við Seltjörn
Listkynning
MYNPUSX
Listmunahús Ófcigs
MYNDVERK
HELGA MAGNÚSDÓTTIR
SIGURÐUR ÞÓRIR.
Opið virka daga frá 10-18. Laugar-
daga 11-16. Lokað sunnudaga. Til
27. mai.
ÞAÐ má með sanni segja, að
Skólavörðustígur sé að verða að eins
konar listhúsagötu, því að stöðugt
íjölgar listmunaverzlunum í götunni,
sem sumar em jafnframt, eða að
hluta til starfandi listhús.
Listmunahús Ófeigs hefur starfað
á þeim gmndvelli um nokkurt skeið,
sýningar þar hafa ekki verið reglu-
legar, en sumar í senn sérstæðar
og athyglisverðar. Listhús sem slík
eru algeng í útlandinu og Ófeigi
hefur tekist að skapa einkar hlýlegt
andrúm á efri hæðinni þar sem sýn-
ingarrýmið er. Fært gamla innrétt-
ingu til uppmnalegs horfs og þegar
tekst að virkja hið takmarkaða rými
þannig að það falli að sýningunum
verður útkoman til muna hrifmikil.
Um þessar mundir kynnir Ófeigur
tvo listamenn, þá Helgu Magnús-
dóttur og Sigurð Þóri Sigurðsson,
sem þó hafa haslað sér völl og eru
alls ekki ókunn. Um er að ræða
nokkur ný málverk eftir Sigurð og
eru þau flest að grunni til í gamal-
kunnum stfl, en þó örlar fyrir nokkr-
um breytingum sem geta boðað að
nýir landvinningar séu framundan.
Forrnin em stærri og skírsk.otanirnar
beinskeyttari, jafnframt því sem lit-
irnir em safaríkari. það voru einkum
vatnslitamyndirnar sem vöktu at-
hygli mína og þá helst „Land
draumsins“ (9) sem er ákaflega fjör-
lega máluð og hinar svífandi mann-
vemr lifandi.
Helga Magnúsdóttir sýnir einung-
is fimm litlar myndir og var ég satt
að segja ekki fullkomlega ánægður
með hennar hlut. Myndirnar em
hálf umkomulausar innan um stærri
og litríkari verk Sigurðar, njóta sín
naumast og eru mun daufari en
margt sem frá þeirri efnilegu Iista-
konu hefur komið, og einmitt þess
vegna gerir maður meiri kröfur.
Þar sem þetta er almenn listkynn-
ing, hefði verið æskilegt að búið
hefði verið betur að henni með sýn-
ingarskrá og öðru tilheyrandi og
slíkar kynningar mættu alveg ná
yfir tvöfaldan sýningartíma.
Bragi Ásgeirsson.
TONLIST
Scltjarnarncskirkjja
KÓRTÓNLEIKAR
Selkórinn flutti kórlög frá ýmsum
löndum. Selfjarnarneskirkju sunnu-
daginn 14. maí 1995.
SELKÓRINN hefur starfað í
nokkur ár og nú um skeið hefur Jón
Karl Einarsson stjórnað kórnum.
Efnisskráin var þrískipt, íslensk lög,
negrasálmar og ungversk tónlist, öll
sungin án undirleiks. Tónleikarnir
hófust á fímm íslenskum þjóðlögum,
raddsetum af undirrituðum, Sigfúsi
Einarssyni og Hafliða Hallgrímssyni
og voru Sofðu unga ástin mín,
Vögguvísur og Krummi krunkar úti,
skemmtilega sungin, sama má segja
um Ég veit eina baugalínu, eftir
Sigfús Einarsson, þó hraðinn hefði
mátt vera minni, því um er að ræða
túlkun á söknuði, eða ástarsorg.
Tónstaða er ávallt vandamál,
einkum í millisterkum söng á hásvið-
inu, sem var nokkuð áberandi hjá
sópraninum í laginu Sprengisandur,
eftir Sigvalda Kaldalóns. Næstu lög,
Litla kvæðið um litlu hjónin, eftir
Pál ísólfsson, Land míns föður, eftir
Þórarin Guðmun'dsson, Smávinir
fagrir, eftir Jón Nordal, Ó, undur
lífsins, eftir Jakob Hallgrímsson og
Faðir vor, eftir undirritaðan vom vel
flutt, fallega mótuð þó nokkuð vanti
á leik kórsins með styrkleika (dyn-
amic).
Fjórir negrasálmar voru hressi-
lega sungnir, sérstaklega Good
news. Tvö lög á efnisskránni voru
felld niður án skýringa, og má þar
koma til gleymska stjórnands. Þijú
ungversk þjóðlög, sérlega skemmti-
lega raddsett af Matyas Seiber, voru
öll vel sungin og sömuleiðis Salve
Regina, eftir Franz Liszt, en kórinn
hyggur á ferð til Ungverjalands og
því viðeigandi að ljúka söngskránni
með þjóðsöngnum, Ó. Guð vors
lands, eftir Sveinbjörn Sveinbjörns-
son.
Kórinn er skipaður góðum sópran-
og altröddum en karlarnir em fálið-
aðir og hefur stjórnandi auk þess
lagt áherslu á veikan söng undir-
raddanna, sem gerir yfirhljóminn
bjartan. Fyrir bragðið vantar oft
meiri „dynamic" í sönginn, á móti
léttleikanum, sem er aðalsmerki
kórsins, en það sýndi sig í negra-
sálminum, Good news, ungversku
þjóðlögunum og þjóðsöngnum, að
kórinn á til nokkurn „dynamiskan"
kraft.
Jón Ásgeirsson