Morgunblaðið - 16.05.1995, Blaðsíða 38

MORGUNBLAÐIÐ
38 ÞRIÐJUDAGUR 16. MAÍ 1995
MINIMIIMGAR
t
Elskuleg systir okkar,
SYSTIR MARIE LIOBA CSJ
andaðist í St. Jósefsspítala, Hafnarfirði,
þann 12. maí síðastliðinn. Jaröarförin
fer fram frá Kristskirkju, Landakoti,
fimmtudaginn 18. maí kl. 15.00.
Blóm og kransar vinsamlegast afþakk-
aðir, þeim sem vildu minnast hennar
er bent á St. Jósefsspítala, Hafnarfirði.
t
Móðir okkar, tengdamóðir, amrr
langamma,
GUÐLEIF PÉTURSDÓTTIR,
Týsgötu 4,
Reykjavik,
lést í Landspítalanum aðfaranött
14. maí.
Magrét Ellertsdóttir,
Guðbjörg Ellertsdóttir,
Örn Ellertsson,
Júlíus Guðmundsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Móðir mfn, tengdamóðir, amma og langamma,
KRISTÍN INGIBJARTARDÓTTIR,
sem andaðist á Hrafnistu, Hafnarfirði, að morgni 12. maí, verður
jarðsungin frá Fossvogskapellu fimmtudaginn 18. maí kl. 15.00.
Sesselja Guðnadóttir, Guðmundur Ibsen,
Kristín Guðmundsdóttir, Kristján Sigurgeirsson,
Dröfn Guðmundsdóttir, Sigurður Magnússon,
Þórir Ibsen, Dominique Ambroise
og barnabarnabörn.
Elskulegur faðir okkar, tengdafaöir, afi
og langafi,
JÓN SIGURÐSSON
skipstjóri
frá Görðum,
Ægisíðu 50,
verður jarðsunginn frá Neskirkju þriðju-
daginn 16. maí kl. 15.00.
Ólöf Jónsdóttir, Þórarinn Friðjónsson,
Sigurður Jónsson,
Helgi Jónsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Föðursystir okkar,
SIGRÍÐUR ÞÓRKATLA
GUÐMUNDSDÓTTIR (STELLA)
frá Ásbúð f Hafnarfirði,
lést 8. maí. Otför hennar verður gerð
frá Fossvogskapellu föstudaginn 19.
maí kl. .15.00.
Fyrir hönd vandamanna,
Kristbjörg og Hrefna Sigvaldadætur,
Guðrún Kristbjörg Júlíusdóttir.
t
Sambýlismaður minn, faðir okkar,
tengdafaðir, afi og langafi,
ÓLAFUR ÓSKARSSON,
útgerðarmaður,
Miðleiti 5,
lést í Borgarspítalanum að morgni
mánudags 15. maí. Jarðarförin verður
auglýst síðar.
Helga Gfsladóttir,
Gísli Már Ólafsson, Aðalbjörg Ásgeirsdóttir,
GunnarÖrn Ólafsson, Anna Wolfram
Óskar Hrafn Ólafsson, Halla Leifsdóttir,
Kjartan Þröstur Ólafsson, Margrét Ingimundadóttir,
Guðrún Ólafsdóttir, Sigurður Pétursson,
barnabörn og barnabarnabörn.
EGGERT G. ÞORSTEINSSON
Eggert G. Þorsteinsson naut alla
tíð óbrigðulla vinsælda meðal al-
þýðuflokksfólks og trúnaðarmanna
Alþýðuflokksins á flokksþingum og
í miðstjórn. Mig minnir hann hafi
jafnan verið í hópi þeirra sem flest
atkvæði fengu við kjör til trúnaðar-
starfa í röðum flokksmanna. Og það
sem meira var; mönnum bar yfirleitt
saman um að þetta væru verðugar
vinsældir. Eggert var einfaldlega
góður maður, fullur velvildar í garð
samferðarmanna og umhyggju fyrir
því fólki, sem þurfti á liðsinni að
halda. Þessa naut hann í ríkum
mæli. Ekki sakaði að hann var hinn
vörpulegasti á velli og allra manna
alúðlegastur í framgöngu. Áratug-
um saman var litið á Eggert sem
fulltrúa verkalýðshreyfingarinnar í
Alþýðuflokknum. Og þá Verkalýðs-
hreyfingarinnar með stórum staf.
Eggert var kominn af nafntoguð-
um og harðsnúnum sjósóknurum
suður með sjó. En fjölskylda hans
hafði fært Ægi konungi þungbærar
fórnir. Skipið sem faðir hans stýrði
fórst með allri áhöfn á stríðsárunum
(1940). Sagan segir að Margrét
móðir Eggerts hafi tekið af honum
loforð um að feta ekki í fótspor föð-
urins. í staðinn lá leið hans í Iðnskól-
ann þar sem hann lærði múrverk.
Það má því segja að byggingariðnað-
urinn hafi orðið hans starfsvettvang-
ur allt frá því hann stundaði múr-
verk, sat lengi í stjórn Húsnæðis-
stofnunar ríkisins og var ráðherra
húsnæðismála í sex ár, á seinni hluta
viðreisnar. Húsnæðismál, vinnu-
markaðsmál og málefni þeirra, sem
af ýmsum ástæðum þurftu á að
halda félagslegri aðstoð, voru honum
alla tíð hugstæðust. Þessi áhugamál
mótuðu starfsferil hans alian.
Eggert óx upp til áhrifa í Alþýðu-
flokknum úr röðum verkalýðshreyf-
ingarinnar í Reykjavík. Tæplega
hálfþrítugur að aldri valdist hann til
forystu í Múrarafélaginu í Reykjavík
og var samtímis formaður FUJ og
síðar SUJ, Sambands ungra jafnað-
armanna. Hann var einn þeirra ungu
manna sem studdu Hannibal til for-
mennsku á átakamiklu flokksþingi
1952. Það hefur hann væntanlega
gert vegna þess að hann vildi að
kjarabarátta verkalýðshreyfingar-
innar setti meira svipmót á stefnu
og störf Alþýðuflokksins en verið
hafði þá um skeið. í kosningunum
1953 náði hann kjöri sem þingmaður
Alþýðuflokksins á Seyðisfirði, þá
aðeins 28 ára gamall. Það varð upp-
hafið að aldarfjórðungs ferli sem
þingmaður og loks ráðherra.
Þegar Guðmundur í. Guðmunds-
son hætti afskiptum af stjómmálum
árið 1965 færði Emil Jónsson, þáver-
andi formaður Alþýðuflokksins, sig
yfir í stól utanríkisráðherra. Valið
um eftirmann Emils sem sjávarút-
vegs- og félagsmálaráðherra stóð
þá milli þeirra Eggerts og Benedikts
Gröndals, sem þá þóttu álitlegastir
hinna yngri manna. Eggert varð
fyrir valinu með þeim rökum að það
myndi styrkja tengsl flokksins og
ríkisstjómarinnar við verkalýðs-
hreyfínguna. Þessum ráðherraemb-
ættum gegndi Eggert í tæp 6 ár og
heilbrigðis- og tryggingaráðuneyt-
inu að auki, síðasta árið (1970-71)
sem viðreisnarstjórnin hélt velli.
Á þriðja og seinasta kjörtímabili
viðreisnarstjórnarinnar frá 1967 reið
mikil kreppa yfír íslenskan sjávarút-
veg og þar með þjóðfélagið í heild.
Ofveiði reið síldarstofninum að fullu.
Við það helminguðust útflutnings-
tekjur þjóðarinnar á örskömmum
tíma og stór hluti skipastólsins varð
verkefnalaus. Viðreisnarstjórnin
vann sig hægt en örugglega út úr
vandanum og skilaði að lokum góðu
búi. En hrun uppistöðu sjávarútvegs-
ins á landsbyggðinni, atvinnuleysi
og landflótti í kjölfarið og síðast en
ekki síst, aðgerðaleysi í landhelgis-
málum varð viðreisnarstjórninni að
lokum að ijörtjóni. Eftir á að hyggja.
undrast maður hversu sjávarútvegs-
ráðherrann virtist sigla lygnan sjó í
öllum þessum umbrotum. Það lýsir
fremur manninum Eggert G. Þor-
steinssyni en þeim ytri kringum-
stæðum sem við var að fást.
Það er frægt í stjórnmálasögunni
að undir lok viðreisnarsamstarfsins
réð Eggert G. Þorsteinsson því með
oddaatkvæði sínu á Alþingi að fella
stjórnarfrumvarp, sem þar að auki
var flutt af þáverandi formanni
flokksins og viðskiptaráðherra Gylfa
Þ. Gíslasyni, við atkvæðagreiðslu í
efri deild. Þess eru mörg dæmi að
stjórnarfrumvörp dagi uppi eða þau
nái ekki fram að ganga. Hitt mun
einsdæmi að stjórnarfrumvarp falli
fyrir atbeina ráðherra og með odda-
atkvæði hans, án þess að það varði
stjórnarslitum.
Þetta einstaka atvik í stjórnmála-
sögunni hefur löngum síðan orðið
stjórnmála- og fræðimönnum undr-
unar- og umræðuefni og sýnist sitt
hveijum.
Málið snerist um aukið fijálsræði
í verðmyndun og afnám verðlagsá-
kvæða og var því mjög í anda þeirr-
ar stefnu sem Alþýðuflokkurinn
fylgdi frá viðreisnarárunum. Ég hef
aldrei fengið upplýst hvort þetta var
gert af ráðnum hug eða hvort menn
þóttust hafa vissu fyrir stuðningi
einhverra þingmanna Framsóknar-
flokksins, sem myndi nægja til að
tryggja málinu framgang. Alla vega
varð það ekki stjórnarslitatilefni.
Vandséð er hvort stjórnarmyndun
hefði getað tekist af þessu tilefni
án kosninga og eins er mikil spurn-
ing, hvort flýting kosninga um tæpt
ár hefði e.t.v. einhveiju breytt um
stjórnarmyndun og samstarf flokka
í framhaldinu.
Alþýðuflokkurinn var í mikilli
lægð næstu árin (1971-78). Það var
ekki fyrr en með kosningunum 1978
og þá fyrir atbeina nýrrar kynslóð-
ar, sem skipaði sér undir gunnfána
nútímalegrar jafnaðarstefnu, að
flokkurinn náði sér aftur á strik á
ný. Þegar hér er komið sögu hafði
Eggert G. Þorsteinsson hætt afskipt-
um af stjórnmálum og sest á friðar-
stól sem forstjóri Tryggingastofnun-
ar ríkisins, en því starfí gegndi hann
fram á seinasta ár. Þá átti Eggert
að baki 40 ára feril sem miðstjómar-
maður í Alþýðuflokknum. Líf hans
var því alla tíð samofið sögu Alþýðu-
flokksins, verkalýðshreyfíngarinnar
og þess velferðarríkis sem þessar
hreyfíngar hafa byggt upp á undan-
fömum áratugum.
Árið 1970 þegar Eggert var
staddur á norrænum ráðherrafundi
í Visby á Gotlandi bar hann gæfu
til að bjarga ungum dreng frá
drukknun þar í höfninni með snar-
ræði við tvísýnar aðstæður. Þessi
atburður má heita táknrænn fyrir
viðleitni Eggerts G. Þorsteinssonar
á hérvistardögum hans; að reyna að
verða öðrum að liði og leggja þeim
þannig líkn með þraut.
Að leiðarlokum vil ég f.h. okkar
íslenskra jafnaðarmanna þakka
Eggert G. Þorsteinssyni samfylgdina
um leið og ég færi eftirlifandi konu
hans, Helgu Einarsdóttur, afkom-
endum Eggerts, vinum og vanda-
mönnum, okkar dýpstu samúðar-
kveðjur.
Jón Baldvin Hannibalsson
formaður Alþýðuflokksins-
Jafnaðarmannaflokks Is-
lands.
Það er víst óhagganlegt lögmál,
að eitt sinn skuli hver deyja. Og það
er víst jafnóhagganlegt, að fæstir
ráða för í þeim efnum. Oft er það
svo, að ferðin var alls ekki tímabær.
Það fínnst mér eiga við um Eggert
G. Þorsteinsson. Hann Eggert fór
einfaldlega allt of snemma.
Það er auðvitað skarð fyrir skildi
og Eggerts er sárt saknað af vinum
og fyrrum samstarfsmönnum. En
samt er það svo þar sem heilir menn
og traustir voru á ferð líkt og Egg-
ert, að þakklætið og virðingin fýrir
manninum er sú tilfínning sem á
þessum tímamótum er öðru yfir-
sterkara.
Ég kynntist Eggert ekki fyrr en
á seinni árum, þegar hann hafði eig-
inlega lokið sínu pólitíska starfi. Ég
kynntist honum sem forstjóra Trygg-
ingastofnunar ríkisins og átti við
hann náið persónulegt samstarf í
hálfan annan áratug.
Eggert var traustur maður og
tryggur sínum hugsjónum og því
umhverfi sem hann var vaxinn úr.
Hann var jafnaðarmaður og hafði
barist fyrir þeirri hugsjón frá fyrstu
tíð. Hann var um leið maður verka-
lýðshreyfíngarinnar og hélt fram
hennar hlut alla tíð. Hann var síðast
en ekki síst hinn reyndi stjórnmála-
maður, sem kunni að koma fram við
fólk og sjá út hvað var mögulegt og
hvað ekki í flóknum samskiptum.
Þetta var það veganesti sem Egg-
ert tók með sér inn í Tryggingastofn-
un ríkisins ásamt ríkulegum persónu-
töfrum, sem hann miðlaði á sinn
hægláta og ljúfa hátt. Oftast var
örstutt í kímnina, sem hann beitti
óspart til að létta viðfangsefnið og
taka grámóskuna út úr hversdags-
leikanum.
Eggert var maður með hjartað á
réttum stað þegar að því kom að
veija réttindi bótaþega Trygginga-
stofnunar. Á óteljandi samninga-
fundum með heilbrigðisstéttum eða
fundum um tryggingalöggjöfína eða
með tiyggingaráði gat Eggert ein-
faldað hin fióknustu mál með dæmi-
sögum um Jón og Gunnu, sem voru
í hans huga hinir dæmigerðu við-
skiptavinir Tryggingastofnunarinn-
ar. Það var hans aðferð til að setja
reglugerðarákvæði og lagabókstafi í
samband við lífíð og raunveruleikann
til að rannsaka hvort venjulegt fólk
gat komist af með það sem um var
rætt.
Ég man ekki eftir því þessa tæpu
tvo áratugi að okkur Eggert hafi
nokkurn tímann orðið sundurorða.
Hans aðferð var að standa af sér
storminn og bíða og sjá hvort ekki
hægðist um, ef eitthvað það var á
ferðinni sem hann var greinilega
ekki alls kostar ánægður með. Það
fylgdi oft starfínu að hann varð að
taka á sig ábyrgð á málum, sem
voru erfið en þóttu nauðsynleg. Þá
reyndi ef til vill frekar á hugrekkið
en ánægjuna.
Hugrekki var þáttur, sem hafði
einkennt persónu Eggerts alla tíð.
Það hjálpaði ekki einungis við að
bjarga barni frá drukknun á sínum
tíma, heldur var þetta þáttur í hans
stjómmálalífi sem skapaði honum
virðingu og álit langt út fyrir raðir
pólitískra samheija.
Ég er þakklátur fyrir að hafa átt
þess kost að kynnast og fá að starfa
með manni eins og Eggert G. Þor-
steinssyni. Á þessari stundu leitar
hugurinn til Helgu og fjölskyklu
hans, sem ég votta mína innilegustu
samúð. Megi Guð blessa minningu
Eggerts G. Þorsteinssonar.
Jón Sæmundur Sigurjónsson,
formaður Tryggingaráðs.
• Fleiri minningargreintir um
Eggert G. Þorsteinsson bíða birt-
ingar og munu birtast í blaðinu
næstu daga.
t
Ástkær maðurinn minn, faðir, sonur,
bróðir og mágur,
SIGURGEIR SIGURÐSSON,
Hverfisgötu 32,
Hafnarfirði,
lést 13. maí.
Inga Björk Dagfinnsdóttir,
Jenný Rut Sigurgeirsdóttir,
Katrm Sigurgeírsdóttir,
Jenný Karla Jensdóttir, Sigurður Sigurgeirsson,
Elisabet Sigurðardóttir, Guðjón Guðmundsson,
Ingibjörg Sigurðardóttir, Jón Gunnar Baldursson,
systrabörn og aðrir aðstandendur.