Morgunblaðið - 19.05.1995, Blaðsíða 34

34 FÖSTUDAGUR 19. MAÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
BJORN ÞORARINN
JÓHANNESSON
+ Björn Þórarinn
Jóhannesson
var fæddur 29. maí
1930 á Hvamms-
tanga, V-Húna-
vatnssýslu. Hann
lést á Landspítalan-
um 11. maí síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru Guðríður Guð-
rún Gísladóttir frá
Lágafelli, Mosfells-
sveit og Jóhannes
Pétur Jónsson frá
Hrísakoti á Vatns-
nesi, V-Húnavatns-
sýslu. Auk Björns
eignuðust þau Jón (látinn),
Marsibil Sigurrósu Jennýju,
Helgu (látin), Stefán (látinn),
óskírðan dreng (látinn), Skúla
(látinn) og Skúla. Björn kvæntist
eftirlifandi eiginkonu sinni, Val-
gerði Vilhjálmsdóttur frá Akur-
eyri, 29. september 1963.
Björn verður jarðsunginn frá
Dómkirkjunni í dag og hefst
athöfnin kl. 10.30.
MÓÐURBRÓÐIR minn, Björn
Þórarinn Jóhannesson, hefur kvatt
þessa jarðvist okkar tæplega 65 ára
aldri.
Kveðjustundin er ætíð sár, en all-
ar góðu minningarnar bæta þar dá-
lítið um og gera okkur missinn mild-
ari._
Eg man ekki eftir mér án Bjössa,
hann bar alltaf með sér gleðina,
hvort heldur þegar hann kom til
okkar eða við fórum til ömmu á
Hringbrautina þar sem Bjössi bjó,
fyrstu árin sín í Reykjavík, ásamt
eldri bræðrum.
Stríðinn var hann, en hafði þó
þann góða kost að geta tekið stríðni
sjálfur sem ekki er algengt, en allt
var þetta góðlátlegt og skildi ekkert
eftir nema gleði.
Föður sinn missti
hann aðeins átta ára
að aldri og fylgdi síðan
móður sinni þar til
stúdentsprófi lauk vor-
ið 1951. Um haustið fór
hann til náms til Edin-
borgar í Skotlandi en
svo hörmulega vildi til
að móðir hans andaðist
í októbermánuði það
sama ár, en skólapiltur
á þessum árum hafði
ekki auraráð til að
koma heim og fylgja
móður sinni síðasta
spölinn. Var þetta honum þung og
erfið reynsla sem hann bar lengi í
brjósti.
Á sumrin kom hann ætíð heim til
að vinna fyrir næsta námsvetri og
ætíð hafði hann eitthvað meðferðis
til að gleðja litlu frænku sína svo
sem eins og kjól keyptan í Princess
Street. Tvö sumur bjó hann hjá okk-
ur mæðgunum, mér til mikillar
ánægju, en ég minnist þess að móð-
ir mín var stundum þreytt á ærslun-
um í okkur þótt hún hefði oftast
gaman af.
Að námi loknu gerðist hann skóla-
stjóri í Bolungarvík og held ég að
þau ár hafi kannski verið honum
dulítil vonbrigði, því hann mat nám
mikils en honum fannst því gert
fremur lágt undir höfði þar sem
börnin hurfu öll úr skólastofunum
um leið og fiskur kom að landi.
Árið 1963 hóf hann kennslu við
Kennaraháskóla íslands, síðar Kenn-
araháskólann og var hann þar, þar
til hann lét af störfum fyrir þremur
árum.
Sennilega stóð hann mér hvað
næst þegar hann leiddi mig upp að
altarinu fyrir 33 árum í veikindafor-
föllum föður míns. Var það mér
MINNINGAR .
mikill styrkur að finna þétt handtak
hans á handlegg mér er ég gekk
taugaóstyrk inn kirkjugólfið. Ári síð-
ar kvæntist hann sjálfur, dularfullu
stúlkunni sem við vissum að var ein-
hvers staðar en höfðum ekki séð.
Betri konu var ekki hægt að hugsa
sér en Valgerði. Hún var ekki bara
hans því hún heillaði okkur öll með
blíðlyndi sínu og hljóðlæti, börnin
dáðu hana og aldrei var annað þeirra
nefnt á nafn án þess að hitt fylgdi
á eftir. Heimili þeirra stóð okkur
opið, hlýlegt og fallegt, en því miður
er tíðarandinn orðinn slíkur að fólk
gerir lítið af því að rækta fjölskyldu-
böndin og svo einn góðan veðurdag
er það orðið of seint og samviskan
segir til sín.
Sælureit áttu þau hjónin, fallegan
sumarbústað í Biskupstungum,
Hrísholt 10. Það var ætíð hlakkað
til vorsins þegar snjórinn færi nú
að bráðna og hægt væri að setja
niður kartöflurnar og hlúa að gróðr-
inum sem var orðinn mikill og fall-
egur. Þau voru búin að fara eina
ferð í vor og glöddust yfir að allt
væri í besta lagi eftir veturinn, út-
sæðið höfðu þau keypt og hrossa-
taðið beið dreifingar. Allt verður
þetta framkvæmt en ekki á sama
hátt og áður.
Nú er þessum kapítula lífsins lok-
ið, en lífið heldur áfram. Valgerður
mín, sorgin er sár og harmur þinn
mikill, megi Guð styrkja þig og
styðja yfir þennan erfiða hjalla.
Frænda mínum bið ég Guðs blessun-
ar, megi hann hvíla í friði.
Hanna.
Kveðja frá Kennara-
félagi KHÍ
Björn Þ. Jóhannesson var kennari
við Kennaraháskóla ísiands og síðar
lektor við Kennaraháskóia Islands
um áratuga skeið. Við erum því
mörg sem urðum þess aðnjótandi
að eiga hann að samverkamanni og
félaga og sum okkar voru nemendur
hans á árum áður.
Þegar lýsa á því hvernig Björn
kom okkur við Kennaraháskólann
fyrir sjónir er af mörgu að taka.
Orðin dulur, athugull, fróður og
kurteis lýsa honum vel. Hann var
vel gefinn og vel menntaður og
þægilegur í allri umgengni. Það var
jafnan gaman og gefandi að spjalla
við hann hvort sem um var að ræða
málefni Kennaraháskólans og kenn-
aramenntunar, skógrækt, þjóðlegan
fróðleik eða heima og geima. Þótt
hann væri hæglátur fór hann ekki
dult með skoðanir sínar í samtölum
og setti þær gjarnan fram á eftir-
minnilegan hátt. Það fór ekki mikið
fyrir honum dagsdaglega en samt
hafði hann mikil áhrif á umhverfi
sitt og samstarfsfólk með einlægri
kankvísi og sérstæðri glettni sem
birtist á margvíslegan hátt í augna-
tilliti, samtölum og tilsvörum. Hann
naut virðingar og trausts nemenda
sinna og samverkafólks og var m.a.
formaður Kennarafélags KHÍ um
nokkurt skeið auk annarra trúnaðar-
starfa. Hann sá um bókasafn skól-
ans um tíma auk kennslustarfa og
sinnti því af kostgæfni og samvisku-
semi. Þá var hann góður skákmaður
og naut þess að tefla. Við kennarar
og annað starfsfólk Kennaraháskól-
ans eigum margs góðs að minnast
og höfum fyrir mikið að þakka þeg-
ar við kveðjum hann.
Með Birni er genginn góður
drengur og minnisstæður maður sem
lét þó aldrei mikið yfír sér. Við sem
störfuðum með honum við Kennara-
háskólann viljum heiðra minningu
hans með þessum fáu orðum og
votta eftirlifandi eiginkonu og öðrum
aðstandendum samúð okkar.
F.H. Kennarafélags KHÍ,
Gunnar J. Gunnarsson.
Mig langar til að minnast Björns
Þ. Jóhannessonar, mágs míns, fáein-
um orðum. Enginn reyndist mér
betur, þegar erfiðleikar steðjuðu að,
og gamlar minningar leita á hug-
ann. Árið 1957 missti Björn elsta
bróður sinn, Jón Jóhannesson, pró-
fessor, sem andaðist langt um aldur
fram, tæplega 48 ára að aldri. Helgi,
bróðursonur Björns, var þá fjögurra
ára og neitaði að trúa því, að faðir
hans kæmi ekki aftur, og yngri son-
ur okkar Jóns var væntanlegur í
heiminn skömmu síðar. Björn mágur
tók til sinna ráða, fór með drenginn
á æskuslóðir þeirra systkina norður
að Hrísakoti á Vatnsnesi til Jennýj-
ar, systur sinnar, og manns hennar,
Jóhannesar Levy, þeirra merkis-
hjóna. Þarna var drengurinn umvaf-
inn væntumþykju og hlýju, Björn
vék varla frá honum um mánaðar-
tíma, og Helgi litli hreifst af sveit-
inni í allri sinni dýrð.
Bjöm var námsmaður mikill. Hann
lauk stúdentsprófi frá MR 1951 og
var meðal hæstu nemenda. Sama
haust sigldi hann til náms við Edin-
borgarháskóla og eftir fimm ára nám
útskrifaðist hann þaðan með mast-
ersprófi (MA honours) í enskri tungu
og bókmenntum. Auk þess lauk hann
mastersprófi (MA ordinary) frá sama
háskóla í þýsku, latínu, sögu, heim-
speki og þjóðfélagsfræði. Búast
mætti við, að hinum unga lærdóms-
manni stæðu flestar dyr opnar við
æðri menntastofnanir, þegar heim
var komið. Hann kenndi fyrsta árið
ensku og sögu við gagnfræðaskóla
og taldi sig ekki ná þeim árangri, sem
hann vildi. Hann var skólastjóri
næstu fimm árin í Bolungarvík og
tók þar þátt í félagsstarfi. Hann var
formaður Rauða kross deildar þar,
var í stjórn bókasafnsins og Kennara-
félags Vestljarða.
Árið 1963 urðu straumhvörf í lífi
Björns. Þá kvæntist hann Valgerði
Vilhjálmsdóttur, skjalaverði í
menntamálaráðuneytinu, mikilli
ágætiskonu. Hjónaband þeirra var
farsælt. Þau voru trygg, samhent
og báru virðingu hvort fyrir öðru.
Venjulega voru nöfn þeirra beggja
nefnd, þegar rætt var um þau með-
al vina og ættingja.
Sama haust kenndi Björn ensku
og sögu við Kennaraskóla íslands og
var síðar skipaður þar lektor. Björn
ritaði ýmsar greinar, aðallega um
uppeldismál, vann við þýðingar og
sótti námskeið við erlenda háskóla.
Fyrir nokkrum árum fengu Björn
og Valgerður land í Biskupstungna-
JOHANNES H.
JÓNSSON
+ Jóhannes Har-
aldur Jónsson
fæddist á Gili í
Dýrafirði 30. nóv-
ember 1923. Hann
lést á heimili sínu í
Reykjavík 12. maí
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Valgerður Efemía
Tómasdóttir og Jón
Július Sigurðsson
bóndi. Þau áttu sex
börn. Þau voru Har-
aldur, lést ungur,
Sigurður sem einn-
ig lést ungur, Ingi-
björg sem nú er látin, Jóhannes
Haraldur, Tómas og Oddur
yngstur. Jói var lærður vél-
stjóri, hann starfaði á olíuskip-
inu Skeljungi, síðan á Kyndli,
lengst var hann á dráttarskip-
inu Goðanum, á Akraborgu og
síðast á Helgey. Eftir að hann
kom í land vann hann á bensín-
sölu Skeljungs á Miklubraut.
Allstaðar þar sem hann vann
var hann góður félagi og sam-
viskusamur starfsmaður. Jó-
hannes giftist Lovísu Margréti
Eyþórsdóttur, fædd 25. október
1921, dáin 2. janúar
1991. Þau giftu sig
12. mars 1960. Það
var þeim báðum
gæfuspor. Ninna
átti tvær dætur, Ir-
isi Grétu Valberg,
kjördóttur af fyrra
hjónabandi sem var
uppkomin, og Onnu
Björgu Samúels-
dóttur, sem ólst upp
hjá þeim. Saman
áttu Jóhannes og
Lovísa tvö börn,
Valgerði, fædda
1959, og Inga Jón,
fæddan 1964. Eiginmaður
írisar er Trausti Valdimarsson,
eiga þau tvær dætur og eitt
barnabarn. Eiginmaður Onnu
Bjargar er Bjarni Daníval
Bjarnason, eiga þau þrjú börn.
Sambýlismaður Valgerðar er
Valgeir Birgisson. Valgerður á
einn son, Jóhannes Inga Geirs-
son, og er hann tíu ára. Ingi
Jón bjó með föður sínum á
Háaleitisbraut 42.
Útför Jóhannesar fer fram
frá Fossvogskirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 13.30.
eins. „Ljúfur, kátur og lítillátur" eins
og stendur í heilræðavísum sálma-
skáldsins okkar góða. Alltaf var
stutt í léttan hlátur hans. Ég kynnt-
ist Jóhannesi þegar hann giftist
æskuvinkonu minni Lovísu Margréti
Eyþórsdóttir (Ninnu). Þegar Ninna
kvnnti fyrir okkur unnustann sinn,
urðu fagnaðarfundir hjá Sverri
manninum mínum, þeir höfðu verið
skipsfélagar á Skeljungi, þeir höfðu
ekki hist í nokkur ár.
Ninna og Jói bjuggu fyrst í Sól-
heimum í Reykjavík, en fluttust það-
an í einbýlishús í Hlaðbrekku 15 í
Bifröst sú, sem bezt er gjörð
bindur himni lága jörð,
bróðurkærleiks andinn er,
allt sem fyrir hjarta ber.
Skynsemin þó vinni völd,
verður ævin myrk og köld,
slái ekki allt um kring
undir hjarta af tilfínning. /
(Höf. Sigurður Jónsson frá Amarvatni.)
í afmælisdagabókinni minni er
þessi vísa á fæðingardegi Jóhannes-
ar vinar míns. Vissulega átti hún
'el við persónuleika hans. Hann var
iíkur ljúflingur að leitun er á öðrum
Kópavogi. Ninna og Jói voru ákaf-
lega samhent hjón sem unnu af ein-
hug að uppbyggingu heimilis síns.
Heimilið þeirra einkenndist af snyrti-
mennsku bæði úti og inni. Jói var
mjög handlaginn maður, má þar
nefna þegar Ninna var á kafi í lopa-
peysuptjóni, þá pijónaði Jói stundum
ermarnar, luku þau þá gjarnan
peysu á dag.
Oft leitaði ég til hans þegar
saumavélin bilaði, var hann fljótur
að koma henni í lag. Sjálfur keypti
hann sér nýja saumavél í vetur,
gamla vélin hennar Ninnu var orðin
mjög slitin og gafst hreinlega upp.
Jói gat ekki hugsað sér að vera
saumavélarlaus, það var honum
fjarri skapi að biðja um aðstoð í
öðrum húsum við smá fataviðgerðir.
Fyrr á árum voru mikil samskipti
á milli okkar, við hittumst oft til að
spila, þau kenndu okkur að spila
bridge. Oft fórum við saman í sum-
arfrí og vorum við þá í tjöidum.
Minnisstæðust þeirra ferða nú á
þessari stundu er ferð sem við fórum
saman í Þjórsárdalinn. Það var í
ágúst og einstaklega fagurt veður.
Eitthvað þurfti ég að bregða mér í
skóginn um kvöldið. Máninn glamp-
aði á himinhvolfinu, blæjalogn var.
Dvaldist mér nokkra stund, langaði
meira að njóta fegurðar himins og
jarðar en fara inn í tjald að spila.
Þá hittumst við Jói þarna í skóginum
og settumst saman á lækjarbakka
og fórum að syngja saman. Jói hafði
afburða fagra og skæra tenórrödd,
sem átti sér enga líka. Hann var
mjög lagviss svo ég gat raulað með
honum. I mi'num huga er þetta með
mínum ljúfustu minningum. Að sitja
á lækjarbakka hjá góðum vini um
tunglskinsbjarta nótt og syngja. Við
fundum innilega vináttu og sam-
kennd. Sungum við saman mörg lög.
Við ætluðum ekki að geta slitið okk-
ur frá þessari unaðsstund. En við
vissum að makar okkar biðu spennt-
ir eftir að fá okkur til að spila. En
Ninna skildi okkur, hún sagði: „Ég
heyrði í ykkur, Sverrir vildi sækja
ykkur en ég stoppaði hann af, þau
skemmta sér svo vel! Þau eiga aldr-
ei eftir að endurtaka þetta.“ Og það
var rétt hjá henni, við sungum aldr-
ei meira saman í skógi. Þó oft væri
nú tekið lagið á góðum stundum.
Unun var að heyra Jóa syngja til
dæmis lögin: „Gekk að heiman glað-
ur drengur“ og „Bára blá“. Hann
hallaði höfðinu örlítið og lygndi aftur
augunum og sveif inn í töfraheim
söngsins.
Jói átti lítinn bát sem heitir Örkin
hans Jóa. Hann bauð okkur hjón-
unum fyrir tveimur árum á sjóinn
með sér. Við fórum með honum sem
leið liggur að smábátahöfninni í
Kópavogi. Þar vögguðu margir
glæstir farkostir bundnir á strengi.
Jói bendir mér á einn af þeim glæsi-
legustu og segir: „Það er þessi,
Stebba." Ég varð himinglöð og
faðmaði Jóa og sagði: „Ó, Jói, til
hamingju, ég hélt að þetta væri eitt-
hvert kríli, ég vissi ekki að hann
væri svona flottur.“ Þá hló Jói inni-
lega, hans tilgangi var náð, að plata
mig smávegis og ná fram réttum
viðbrögðum. Benti hann mér síðan
á minnsta og ljótasta bátinn í höfn-
inni. „Nei, það er nú reyndar þessi!“
Mikið var hlegið. Bátsferðin var far-
in, siglt var út fyrir sexbauju og
farið á skak. Við veiddum nokkrar
ýsur og ufsa. Þetta var reglulega
gaman.
í vetur bauð ég Jóa með mér að
dorga gegnum ís en það hafði hann
ekki gert áður. Við veiddum nú ekk-
ert en þetta var samt skemmtilegt,
bara að vera saman úti í kuldanum
við þessar aðstæður. Við ætluðum
alltaf aftur en ekki varð nú af því.
Núna undanfarið var ég oft að hugsa
um að fara að panta aðra sjóferð
með honum. Það er ekki nóg að
hugsa, maður á alltaf að framkvæma
strax það sem manni dettur í hug.
Valla hringdi í mig 12. maí og
tilkynnti mér að faðir sinn hefði
andast í svefni um nóttina. Ingi Jón
var alltaf vanur að kveðja föður sinn
áður en hann fór í vinnuna, hann
leit inn til hans og sá hvað orðið
var, daginn áður höfðu þeir unnið
saman að viðgerðum á stykki í bát-
inn. Hafði faðir hans verið hinn
hressasti og ekki kennt sér neins
meins, svo þetta var Inga Jóni mik-
ið áfall. Ég og fjölskylda mín vottum
honum og Valgerði og öllum sem
syrgja Jóhannes H. Jónsson okkar
dýpstu samúð. En við skulum þakka
fyrir þennan góða dreng sem við
áttum, hans skarð stendur autt, en
minningarnar lifa. Ég vil kveðja Jó-
hannes með fallega kvæðinu sem
hann söng svo oft og vel.
Gekk að heiman glaður drengur,
gekk hann móður húsum frá
honum brann í innstu æðum
æskumannsins ferða þrá.
Gekk hann horskur gegnum skóginn
gatan stemmdi á háreist fjöll,
trén hans bemsku vinir voru
og virtust hvísla til hans öll
Vertu sæll við söknum þín.
(Höf. ókunn.)
Guð blessi minningu Jóhannesar
H. Jónssonar. .
Stefanía R. Pálsdóttir
og fjölskylda.
Sólin kom jafn snemma upp á
báðum bæjunum. Þeir stóðu undir
sömu hlíðinni þar sem Grafandilæk-
ur og gilin tvö, Glórugil og Bæjar-
gil, trítluðu niður hlíðina. Efst á
hvorum gilbarminum fyrir sig var
sýnishorn af gróðri fyrri alda, Skóg-
arbrekkurnar og Hornteigarnir. Þar
ilmaði smávegis birkikjarr, fjall-
drapi, lambagras, blóðberg og fleira.
Hvor á sínum bænum vorum við
Jóhannes og systkin okkar öll á sama
aldri. Mitt á milli bæjanna, Gils og
Gemlufalls, stóð barnaskólinn
Lambahlað. Þangað sóttu öll börn
frá Mýrum að Lambadal skyldunám
sitt. Hann var vorboði nýrra tíma
og barnahópurinn stór og allir frá
10 til 14 ára í sama bekknum. Þau
sem fermdust fóru, hin tíu ára komu
inn. Þarna óx upp samfélag. Þannig
vissum við öll alltaf eitthvað hvert
um annað. Þetta voru síðustu árin
sem allt gekk sinn vana gang.