Morgunblaðið - 19.05.1995, Blaðsíða 56

RRUQytCK
-te fyrir þá
setti gera kröfur!

MORGUNBIAÐIÐ, KRINGLAN 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMl 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181,
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG MBL@CENTRUM.IS / AKUREYRI: HAFNARSTRÆTI 85
FOSTUDAGUR 19. MAÍ1995
VERÐ I LAUSASOLU 125 KR. MEÐ VSK
Starfsmenn ISAL vísa samningamálum til ríkissáttasemjara
Breyting á samningi
skilyrði fyrir stækkun
ÍSAL setur það sem skilyrði fyrir
stækkun álversins í Straumsvík að
kjarasamningar við starfsmenn verði
endurskoðaðir. ÍSAL vill fá í samning-
ana hliðstæð ákvæði og sett höfðu
verið fram í samningum um byggingu
álvers á Keilisnesi, annars vegar að
ISAL fái rétt til að nota verktaka og
hins vegar að gerður verði einn kjara-
samningur og allir starfsmenn greiði
atkvæði um hann sameiginlega.
Starfsmenn álversins í Straumsvík
hafa ákveðið að vísa kjaradeilu þeirra
við ISAL til ríkissáttasemjara.
Hannes G. Sigurðsson, formaður
samninganefndar ÍSAL, sagði að
núverandi kjarasamningur væri flók-
inn og nauðsynlegt væri að einfalda
hann. „Það er rétt að þetta er sett
fram sem skilyrði fyrir því að ráðist
verði í frekari fjárfestingu, að það
verði gerðar ákveðnar breytingar á
kjarasamningnum. Við höfum lagt
fram samning sem verkaiýðsfélögin
á Suðurnesjum og a.m.k. eitt lands-
samband innan ASÍ gerðu við Atlan-
Morgunblaðið/Sigurgeir Jónasson
Sægreifí
í net
sjómanna
TVEIR sjaldséðir fiskar
komu í net Breka VE í síð-
asta túr, kolskeggur og
sægreifi. í bókinni íslensk-
irfiskar, eftir Gunnar
Jónsson, er kolskegg m.a.
lýst svo, að hann sé svart-
ur, langvaxinn og þunnvax-
inn miðsævis djúpfiskur,
roð hreisturlaust og á höku
er alllangur hökuþráður og
er ljósfæri á enda hans. Þá
eru tvær raðir ljósfæra eft-
ir endilöngum hliðum.
Sægreifi er enn sjaldséð-
ari, en fiskar af sægreifa-
ætt eru miðsævis- og djúp-
fiskar. Sægreifinn er dökk-
rauðbrúnn, roð hreistur-
laust, en með greinilega
rák frá haus að sporð-
blöðku og er hún greypt
inn í roðið.
Spáð vætu
syðra
VEÐURSTOFAN gerir ráð fyrir
að veður fari hlýnandi um helgina,
með langþráðri vætu sunnanlands.
Búizt er við hægri sunnanátt á
laugardag, en sunnanstrekkingi á
sunnudag. Hiti verður fjögur til
tíu stig á laugardag og spáð er
hlýjustu veðri á Norðvesturlandi.
A sunnudag er spáð sjö til tólf
stiga hita á landinu.
tal-hópinn. Við förum fram á að atr-
iði um samningsrétt og ráðningu
verktaka, sem þar er að finna, verði
tekin upp í samning ÍSAL við starfs-
menn.“
Hannes sagði að ÍSAL væri að
fara fram á visst frelsi til að nota
verktaka og að starfsmenn ÍSAL
kæmu fram sem einn samningsaðili
en ekki tíu. Þannig verði kjarasamn-
ingur við starfsmenn borinn upp til
samþykktar eða synjunar í einu lagi
og atkvæði um verkfallsaðgerðir
verði sömuleiðis talin sameiginlega.
I dag getur hvert og eitt félag boðað
verkfall.
Starfsmenn andvígir
„Við sjáum ekki að það sé nauðsyn-
legt að endurskoða kjarasamninginn
frá grunni þó að bætt sé við einum
kerskála. Við erum með kjarasamning
sem búið er að þróa í 25 ár. Við sjáum
ekki að það séu neinar rekstrarlegar
forsendur til að breyta kjarasamn-
ingnum þó að hér fjölgi störfum,"
sagði Gylfi Ingvarsson, aðaltrúnaðar-
maður ÍSAL.
Gylfi sagði að krafa starfsmanna
væri að gerðar yrðu breytingar á
launafiokkum og að starfsmenn
fengju hlutdeild í hagræðingu fyrir-
tækisins. Hann sagði að ákvæði um
hlutdeild starfsmanna í hagræðingu
hefði verið sett inn í samninga 1989.
Ekki hefði tekist samkomulag um
útfærslu þessa atriðis og í samningum
árið 1993 hefði náðst samkomulag
um að setja þetta mál til hliðar m.a.
vegna erfiðrar íjárhagsstöðu.
Gylfi sagði að starfsmenn legðu
mikla áherslu á að ÍSAL efndi loforð
um hlutdeild starfsmanna í hagræð-
ingu. Hann benti á að árið 1989, sem
hefði verið metár í framleiðslu, hefði
framleiðsla fyrirtækisins numið 88
þúsund tonnum og starfsmenn hefðu
verið 650. í fyrra hefði framleiðslan
verið um 98 þúsund tonn og starfs-
menn verið 430. Eðlilegt væri að
starfsmenn fengju hlutdeild í þessari
miklu hagræðingu.
Endurmenntun kennara
3.000 umsóknir
MIKILL fjöldi kennara hefur sótt um
að komast á sérstök endurmenntun-
arnámskeið Kennaraháskóla íslands
í sumar en Ijúki þeir slíkum nám-
skeiðum eiga þeir möguleika á að
færast upp um launaflokk. Olafur
H. Jóhannsson endurmenntunarstjóri
KHÍ segir að aldrei hafi fleiri um-
sóknir verið sendar endurmenntunar-
deild skólans. Röskar 3.000 umsókn-
ir hafí borist í ár en umsækjendur
væru um 1.600-1.700. Hann segir
að það láti nærri að vísa þurfí frá 800
umsækjendum.
Eiríkur Jónsson, formaður Kenn-
arasambands íslands, sagði að breyt-
ingar á launaflokkakerfí kennara í
nýgerðum kjarasamningum skýri
best mikla ásókn kennara í nám-
skeiðin. Auðveldara sé nú en áður
að flytjast milli launaflokka, sæki
kennarar námskeið í KHÍ. Eiríkur
segir að reglur hafi m.a. verið rýmk-
aðar á þann hátt að þeir kennarar
sem voru komnir í efsta þrep launa-
stigans eigi nú aftur möguleika á
launaflokkshækkun með því að fara
á endurmenntunarnámskeið.
Morgunblaðið/Þorkell
Grisjað á Klambratúni
ÞRÁTT fyrir ágæta sólbaðs-
daga er hætt við að gróður
taki ekki almennilega við sér
fyrr en í góðum gróðrarskúr
að sögn Jóhanns Pálssonar
garðyrlqustjóra Reykjavíkur.
Jóhann segir erfitt að meta
hvernig gróður komi undan
vetri, en greinilegt sé að allur
sígræni gróðurinn komi mjög
illa út í vor. Seinnipartinn í
mars hafi gert slæmt rok með
miklum skarabruna og síðan
hafi verið ákaflega sólríkt og
kalt. Við þær aðstæður fari
blöðin á gróðrinum að anda í
sólarylnum á daginn en nái
ekki vatni uppúr frosinni jörð-
inni. Bæjarstarfsmenn láta
tíðarfarið ekki aftra sér frá
vorverkunum, m.a. grisjun
trjáa á Klambratúni.
Samherji leigir frystitogarann Baldvin Þorsteinsson EA til Færeyja
Togarinn leigður til að
forðast áhrif verkfalls
SAMHERJI hf. á Akureyri hefur
gengið frá leigu á frystitogaranum
Baldvin Þorsteinssyni EA 10 til fær-
eyska útgerðarfélagsins Framheija,
en Samherji á hlut í því fyrirtæki.
Togarinn fór til karfaveiða á Reykja-
neshrygg þann 10. maí. Þorsteinn
Már Baldvinsson, framkvæmdastjóri
Samheija, segir að á síðasta ári
hafí verðmæti úthafsafla hjá fyrir-
tækinu numið 600 milljónum króna
og fyrirtækið og sjómenn þess vilji
forðast tekjuskerðingu, sem sjó-
mannaverkfall hefði í för með sér.
Sævar Gunnarsson, formaður Sjó-
mannasambandsins, segist fordæma
allar aðgerðir til að komast undan
löglega boðaðri vinnustöðvun.
Þorsteinn Már segir að leigu-
samningurinn við Framheija sé til
ótilgreinds tíina, en uppsegjanlegur
með skömmum fyrirvara af hálfu
Samherja. „Við gripum til þessa
ráðs til að forðast sjómannaverk-
Formaður Sjómannasambandsins
fordæmir vinnubrögð Samherja
fall,“ segir Þorsteinn Már. „Um
helmingur aflaverðmætis Baldvins
Þorsteinssonar í fyrra var vegna
veiða utan lögsögunnar og á þessum
veiðum hagnast allir, útgerðin, sjó-
mennirnir og ríkisvaldið, því starfs-
menn Samheija greiddu yfir 80
milljónir í opinber gjöld vegna tekna
af úthafsveiðum á síðasta ári. Áhöfn
frystitogarans gerir sér því grein
fyrir alvöru málsins og er sátt við
leiguna, enda hefur öllum verið
tryggð sömu launakjör, réttindi og
tryggingar áfram.“
Fleiri togarar e.t.v. leigðir
Aðspurður sagði Þorsteinn Már
að ekki væri útilokað að fleiri togar-
ar Samherja yrðu leigðir. „Við erum
að skoða þessi mál og þurfum að
taka ákvörðun á næstu dögum. Ef
fleiri togarar verða leigðir verður
það gert í samráði við áhafnirnar.
Vilji sjómanna til verkfalls er tak-
markaður, enda hef ég heyrt þá
segja að þetta verði verkfall foryst-
unnar. Ahafnir á frystitogurum
sækja engar kjarabætur í verkfall,
það er ljóst af kröfum sem lagðar
hafa verið fram.“
Þorsteinn Már segir að þrátt fyr-
ir að frystitogarinn verði leigður
færeyska fyrirtækinu verði aflanum
landað hér á landi. „Færeysk skip
hafa verið að landa hér, enda styst
af miðunum hingað. Ég á ekki von
á að samtök sjómanna reyni að
stöðva skipið, komi það hingað,
enda horfa þau upp á að íslensk
fyrirtæki leigja erlend skip með er-
lendum áhöfnum."
Sjómenn kanna mótleik
Talsmenn sjómanna sátu á samn-
ingafundi hjá ríkissáttasemjara í
gær, en um kvöldmatarleyti var tíð-
indalitlum fundinum frestað til kl.
9 í dag. Sævar Gunnarsson, formað-
ur Sjómannasambandsins, segir að
þá hafi borist fréttir af leigu frysti-
togara Samheija til Færeyja og
hafi talsmenn sjómanna setið á
fundi áfram, til að ræða til hvaða
aðgerða sé unnt að grípa. „Ég for-
dæmi þau vinnubrögð Samherja að
koma sér undan löglega boðaðri
vinnustöðvun, því ég sé ekki betur
en það sé nákvæmlega það sem
fyrirtækið er að gera. Við höfum
verið að skoða til hvaða aðgerða
við getum gripið, en meira er ekki
um þetta að segja að sinni.“