Morgunblaðið - 21.05.1995, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 21. MAÍ1995 B 3
QAANAAQ á heimskautanóttunni. Tunglið glottir í 35 stiga frosti.
Þar var þá 41. stiga frost
úti en um 30 stiga hiti inni
í litlu húsunum; og kraum-
andi steik í ofninum hjá Leo
og Betty. Þarna beið líka
eldsneytisflugvélin með
áhöfn.
Sjálfur norðurpóllinn
er rúmlega 1.000 km
í norður frá Hazen-
vatni. Þar er reginút-
haf, um 3.000 metra djúpt,
en 1-3 metra þykkur hafís
víða yfir, sums staðar vakir,
sums staðar svartur, þunnur
ís og sums staðar 2-8 metra
háir íshryggir. ísinn hreyfist
allhratt með straumum og
fyrir vindi og hvergi sést til
lands utan af pólsvæðinu.
Við kviðum ekki ferðinni en
þótti hún óneitanlega bundin
nokkurri óvissu. A meðan
við flugum þangað strituðu
tveir Pólveijar á skíðum við
að draga sleða alla leið norð-
ur á pól og langt á eftir
þeim barðist Skoti nokkur
aleinn við sinn sleða á sömu
leið; þetta er 50-70 daga
dauðans púl.
Eftir endurkomuna
til Resolute og við-
skilnað við þá sem
sluppu úr eldsvoðan-
um bárum við bækur okkar
saman og ræddum við Bezal
og Terry um framhaldið.
Afráðið var að fara til Qa-
anaaq í Norður-Grænlandi
(Thule), til Grise Fiord,
nyrstu byggðar í Kanada
(138 íbúar á 212.000 fer-
kílómetrum Ellesmere-eyju!)
og loks til Beechey-eyju. Þar
mátti skoða menjar um vetr-
arseturstað leiðangurs sir
Johns Franklin, sem leitaði
norðvesturleiðarinnar 1845.
Allt gekk þetta eftir í besta
veðri, í fylgd byssumanns
vegna hvítabjarnanna.
Hundasleðaferð í Græn-
landi út á hafísinn, milli
borgarísjakanna, og vél-
sleðaferð á fornar veiðislóðir
inúíta í Grise Fiord sáu okk-
ur Ragnari fyrir svolitlu
JÖKULBREIÐUR og fjöll á miðbiki Ellesmere-eyju. Hún er rúmlega tvisvar
sinnum stærri en ísland og þar búa um 140 manns í einni byggð: Grise Fiord.
TWIN Otter-flugvélarnar úti á hafísnum á 87.
breiddargráðu við eldsneytistöku.
TVEIR góðir. Ragnar Th. Sigurðsson (skeggjað-
ur) og kornungur sleðahundur í Qaanaaq.
myndefni. Filmur fengum
við gefnar og gátum keypt
fáeinar á Grænlandi. Við
eigruðum um 500 manna
þorpið í Qaanaaq um nótt,
hlustuðum á þögnina, á
hundgána og brakið í ísnum
á flóðinu. Við horfðum á sól
og tungl í einu í sömu átt
og fundum kuldann læðast
upp eftir líkamanum, þrátt
fyrir prýðileg fötin, þar sem
við stóðum lengi úti á ísnum,
grafkyrrir við að taka
næturmyndir á tíma í hálf-
rökkrinu. í Grise Fiord sýndi
Piijamini-fjölskyldan okkur
stolt 2000 ára gamlar
bjarna- og refagildrur og þar
hittum við hann Oodlateetah
Iqaluk sem hafði veitt 12
hvítabirni og langaði að vita
sem mest um ísland.
Hánorðrið er furðu-
lega töfrandi, þrátt
fyrir kuldann, skort
á björtum litum og
gróðurleysið á vetrarland-
inu. Hin hvíta auðn, sem er
þó alls ekki lífvana, er heim-
kynni fólks sem hefur lært
að komast þar af og þar er
allmargt dýra. Á sumrin er
þarna víða fallegur heim-
skautagróður, ríkulegt
fuglalíf og öll vötn eru full
af bleikju. Heimafólk er
gestrisið og lífsglatt þrátt
fyrir erfiðleika sem það hef-
ur lent í vegna misviturra
aðkomumanna. Þeir hafa
flutt til frumbyggjanna með
valdboði eða ýtni, skemmt
umhverfi, kynnt ósiði og oft
komið í veg fyrir að frum-
byggjarnir hafi sitt að segja
um eigin málefni. Nú stefnir
í að mörg fyrri mistaka verði
leiðrétt og ef til vill geta
inúítar verið bjartsýnir á
framtíðina og kennt okkur
hinum sitthvað nýtilegt, m.a.
um nýtingu auðlinda.
Pólsvæðin eru með
afskekktustu svæð-
um á jörðinni. Við
Ragnar Th. komum
vart alveg samir menn að
norðan, þótt við færum um
eins konar bakdyr að pólnum
miðað við fyrri tíðar könnuði
og hörðustu berserki sem
ganga alla leið. Okkur lang-
ar að miðla fróðleik og hug-
hrifum til landans. Sá var
enda tilgangur ferðarinnar,
auk þess að ná fyrstir íslend-
inga á pólinn. Þann 18. júní
verður væntanlega sýndur
sjónvarpsþáttur um ferðina,
á Stöð 2, við höldum a.m.k.
einn fyrirlestur á Akureyri í
lok maí og annan í Reykja-
vík síðar og Námsgagna-
stofnun fær að gjöf efni.
Fjölmörg fyrirtæki og ein-
staklingar gerðu okkur
kleift að fara norður úr og
kunnum við bestu þakkir
fyrir: Morgunblaðið, VISA-
ísland, VÍS, Lýsi, MAX, Stöð
2, Skátabúðin, GYM80, Jap-
is, Útilíf, Hans Petersen,
StiIIing, Saga film, Spari-
sjóðirnir, Radíóbúðin, Skó-
stofan Dunhaga, Mjallarföt
og Rannveig Haraldsdóttir,
að ógleymdum þolinmóðum
fjölskyldum okkar.
FASTEIGMIR
Á SPÁMI
Verð frá ísl.
kr. 1.500.000
Glæsilegt úrval, við strönd
eða fjær, eftir óskum.
ÁBYRGIR AÐILAR í ÁRATUGI
I ■ ■ l umboðið á íslandi, sími 554 4365.
9árá íslandi
Fjöldi einstaklinga, fjölskyldna og
fyrirtækja eiga nú íbúðir/raðhús/ein-
býlishús frá þessu trausta fyrirtæki.
Mánaðarlegar skoðunarferðir.
Vinsamlegast léitið upplýsinga og
fáið myndabækling.
i
HUSASJVIIÐJAN
Skútuvogi 16\ Reykjavik
Helluhrauni 16,'Hafnarfiiði
BMF.
Örugg
festing
með
ábyrgð.
íSlENSKA AUGLÝSINGASTOFAN