Morgunblaðið - 25.05.1995, Blaðsíða 12

12 C FIMMTUDAGUR 25. MAÍ 1995 MORGUNBLAÐIÐ
Þrjátíu og sex prósent bíógesta eru fertug og eldri
Hverjir sækja
kvikmyndahúsin?
Meðalaldur kvikmyndahúsagesta vestanhafs fer
hækkandi. Sæbjörn Valdimarsson kíkir á nokkr-
ar tölulegar staðreyndir þar að lútandi.
framleiðslukostnaður þeirra í sam-
ræmi við stærð markaðarins.
Hvemig skyldi málum vera háttað
hérlendis? Engar marktækar rann-
sóknir hafa verið gerðar á aldurs-
skiptingu bíógesta en forráðamenn
kvikmyndahúsanna voru ailir sam-
mála um að greinilegar breytingar
hefðu átt sér stað á síðustu árum.
Hér væri þróunin sú sama og vestan
hafs - þeim rosknu fari íjölgandi.
Eldri gestir séu áberandi á myndum
sem höfða frekar til þeirra, einsog
Sirens, Nakinn, Skuggalendur, Far-
vel, frillan mín, Vindar fortíðar, svo
nokkur dæmi séu tekin. Aðsóknar-
munstrið sé öðruvísi en hjá þeim
yngri, þessi hópur komi hægt og síg-
andi, gjaman eftir að myndirnar
hafa verið færðar í minni sali. Þá
er hlutdeild fullorðinna jafnan stór á
vinsælum úrvalsmyndum á borð við
Forrest Gump, Rita Hayworth og
Shawshank fangelsið, Reyfara. Engu
að síður er það þó unga fólkið, frá
fermingu til liðlega tvítugs, sem er
máttarstoð íslenskra kvikmyndahúsa
- sem þeirra bandarísku.
Víkjum aftur vestur um haf. Könn-
un Gallups var þannig framkvæmd
að stofnunin var í símasambandi við
fólk nokkrum sinnum í viku og var
reynt að fá tölu á hvert væri hlut-
fall þeirra sem eitthvað vissu fyrir
um væntanlegar myndir, hve margir
hyggðust sjá þær og hveijir hefðu
þegar raðað þeim í forgangsröð. Bíó-
gestir voru flokkaðir eftir aidri, kyni
og þjóðfélagsstöðu. Myndirnar voru
af öllum gerðum, frá vinsælum að-
sóknarmyndum einsog Forrest
Gump, Heimskur, heimskari og í
bráðri hættu - Outbreak til annarra
sem höfðuðu til þrengri hóps, einsog
Mrs Parker and the Vicious Circle,
Ed Wood og Ódauðleg ást - Immor-
tal Beloved.
Könnunin sýndi að á meðal þess
aldurshóps (12-65 ára) sem hún
náði til eru fertugir og eldri orðn-
ir áberandi hluti gesta, eða tæp
30%. Hópurinn frá 12 til 24 ára
er hinsvegar 45%. Gestir- innan
við 12 ára aldur voru ekki með í
rannsókninni.
Það kemur ekki á óvart að
ÞAÐ er staðreynd að meðalaldur
kvikmyndahúsgesta hefur farið
hækkandi vestan hafs. Jack Valenti,
forseti Kvikmyndasamtaka Banda-
ríkjanna (MPAA), lét gera fyrir
skömmu úttekt á aldri biógesta og
samkvæmt henni eru í dag um 36%
þeirra fertugir og eldri. Það er risa-
aukning um 23% á síðustu fímm
árum. Aðilamir, sem að könnuninni
stóðu, telja að 22% gesta séu á aldrin-
um 45-54 ára. Um svipað leyti birt-
ust niðurstöður markaðsrannsókna
frá Gallup sem stóð yfir i sex mán-
uði og tók til 50 mynda. Samkvæmt
þeim er hlutfallið nokkuð lægra,
engu að síður reyndust tæp 30%
gesta yfír fertugu. Ástæðuna má
meðal annars rekja til þess að á síð-
asta áratug hafa risið öflug fyrirtæki
sem einbeita sér að gerð vandaðra
mynda fyrir eldri aldurshópa og er
Forrest
Gump
niðurstöður Gallups sýna að Forrest
Gump naut almennrar hylli. Mikill
meirihluti aðspurðra hældi myndinni
hans Toms Hank á hvert reipi, hver
svo sem staða þeirra var, aldur eða
kyn. í heildina gáfu 65% kvenna
henni sín bestu meðmæli, miðað við
60% karla. Forrest Gump sló einnig
í gen hjá yngsta aldurshópnum
(12-17) þar sem 61% mæltu með
henni og sá elsti (50-60) var á sömu
nótum með 62%.
Samvæmt úrtakinu þá var það
fyrst og fremst eldri aldurshópar sem
sáu myndir einsog Ógnarfljótið -
The River Wild, Enginn er fullkominn
- Nobody's Fool, Rita Hayworth og
Shawshank fangelsið - The Shaws-
hank Redempion og Ástarævintýri -
Love Affair. Annað sem má lesa úr
niðurstöðunum er að í tilfellum ein-
sog Astarævintýri (sem var feikna
skellur með Warren Beatty) þar sem
einungis markhópurinn bregst við á
jákvæðan hátt, er ekki við miklu að
búast í miðasölunni.
Það má ýmislegt lesa útúr þessum
tölum og það líður örugglega ekki á
löngu uns svipaðar kannanir verða
gerðar hérlendis, kvikmyndahúsaeig-
endum til leiðsagnar. Það hefur verið
skoðun margra að smekkur íslend-
inga í kvikmyndavali fari miklu nær
þeim bandaríska en nágranna okkar
í austri. Þessar tölur renna stoðum
undir þá kenningu. Hveiju sem því
viðvíkur er ljóst að Hollywood hefur
veðjað á hækkandi aldur kvikmynda-
húsagesta í framtíðinni. Það sannar
styrkur ýmissa smáfyrirtækja sem
hefur einbeitt sér að gerð slíkra
mynda þar í borg. Þau eru eftirsótt
á verðbréfamarkaðnum og reyndar
keypti Disney-samsteypan Miramax,
stærsta fyrirtækið á þessu sviði, á
síðasta ári. Sömu sögu er að segia
af Fine Line og New Line Cinema,
sem var sameinað fjölmiðlaveldi
Turners. Gramercy er nýstofnuð
deild í sameign Universal og Poly-
gram, og er ætlað að sjá um myndir
fyrir eldri aldurshópa. Annar fjölm-
iðlarisi, 20th Century Fox, hefur tek-
ið þessi mál mjög ákveðnum tökum.
Stofnað nýtt kvikmyndaframleiðslu-
fyrirtæki sem nefnist Searchlight
Pictures og ráðið fjölda valinkunnra
leikstjóra til að annast þarfír ro-
skinna og vandlátra gesta. Svo kvik-
myndahúsagestir „á besta aldri“
þurfa greinilega ekki að óttast fram-
tíðina.
Svipmynd úr Ástarævintýri
Helstu niðurstöður Gallup:
Nýlegar myndir sem hafa hlotið meiri aðsókn 39 ára og eldn en þeiira
sem eru 24 ára og yngri, hafa sjaldnast komist í hóp metaðsókn-
armynda. Forrest Gump var umtalsverð undantekning.Star Trek: Kynslóð-
ir dró furðu marga fullorðna á vísindaskáldsögulega mynd, þar hjálpar
langlífí sjónvarpsþáttanna.
í apríl 1995 % hlutf. % hlutf.
Titill: Aðsókn í milli. $ 40-65 ára 12-24 ára
Forrest Gump 321.1 40% 35%
Star Trek kynslóðir 75.6 37% 35%
Ógnarfljótið-The River Wild 46.5 53% 30%
Enginn er fullkominn Nobody’s Fool 38.7 57% 21%
Rita H. og Shawshank... 26.0 51% 27%
Astarævintýri-Love Affair 18.3 58% 25%
Hinsvegar eru myndir sem höfða til yngri aldurshópanna mun að hitta í mark, þrátt fyrir aukningu eldri bíógesta: líklegri til
Titill: Aðsókn í millj. $ 40-65 ára 12-24 ára
The Santa Clause 144.8 35% 46%
Heimskur, heimskari 120.4 15% 64%
Viðtal við vampíruna 105.3 21% 48%
Reyfari 98.3 22% 52%
Afhjúpun-Disclosure 82.5 32% 39%
Vindar fortíðar 63.6 34% 41%
Rikki ríki-Richie Rich 38.0 23% 50%
Er komið var inní kvikmyndahúsin reyndist erfíðara að gera eldri áhorf- endum til hæfis og þeir voru einnig ólíklegri til að koma af stað orðspori. Að neðan eru valdar myndir sem fengu bestu meðmælin í könnuninni.
Konur yfír 25 ára aldri reyndust hörðustu gagnrýnendumir. Veitið at- hygli þeim mikla fíölda karla 25 ára og eldri, sem mæltu með IJtlum konum, mynd sem hefur komið þeim þægilega á óvart - eftir að hafa
verið dregnir í bíó af konunni.
Hlutfall áhorfenda sem mæltu eindregið með myndinni:
Konur undir 25 ára % Karlar undir 25 ára %
Forrest Gump 68 * Heimskur, heimskari 52
The Santa Clause 50 * Viðtal við vampíruna 56
Star Trek: Kynslóðir 38 * Enginn er fullkomin 32
Vindar fortíðar 70 * Junior 33
Ógnarfíjótið 57 * Strákar til vara 40
Algjör bömmer 53 * Frankenstein 54
Rita H. og... 55 * Little Giants 50
Gestur - Houseguest 27 * Ný martröð Wes Craven
Riddari kölska - Demon Wes Craven’s New Nightmare 46
Knight 53 * Brúðu meistaramir -
Stríðið - The War 67 * The Puppet Masters 34
Konur 25 ára og eldri % Karlar 25 ára ofj eldri %
Ástarævintýri 50 * Reyfari 64
Kúlnahríð á Brdway 67 * Afhjúpun 54
Litlar konur 80