Morgunblaðið - 27.05.1995, Blaðsíða 6

6 LAUGARDAGUR 27. MAÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Á annað hundrað manns á stofnfundi Evrópusamtakanna
Vilja fordómalausar umræður
og vinna að aðildarumsókn
Morgunblaðið/Sverrir
ÓLAFIJR Þ. Stephensen stjórnmálafræðingur í pontu, til vinstri við hann eru Magnús M. Norðdahl
fundarstjóri, Friðrik Jónsson fundarritari, Jenný Jensdóttur og Jónas Kristjánsson, sem fluttu
erindi á fundinum.
HVERT sæti var skipað á stofnfundi
Evrópusamtakanna í Átthagasal Hótels Sögu.
STOFNFUNDUR Evrópusamtak-
anna var haldinn síðastliðinn
fimmtudag í Átthagasal Hótels
Sögu. Stofnfélagar samtakanna
eru á annað hundrað og var húsfyll-
ir á fundinum.
Eitt markmiða Evrópusamtak-
anna er að stuðla að upplýstum og
fordómalausum umræðum á íslandi
um samstarf Evrópuríkja og sagði
Ólafur Þ. Stephensen stjómmála-
fræðingur og einn stjómarmanna
í ræðu sinni að stjómmálaflokkam-
ir hefðu að meira eða minna leyti
bmgðist því hlutverki að efna til
skynsamlegra og upplýstra um-
ræðna um Evrópumál. Fundinum
bárust margar kveðjur og skeyti,
meðal annars frá Evrópuhreyfíng-
um á hinum Norðurlöndunum.
Flokkspólitísk svik?
Ólafur sagði vitað mál að afstað-
an til Evrópusambandsins gengi
þvert á flokkslínur en flokkarnir
reyndu fremur að bæla niður
ágreining en að ræða málin til hlít-
ar. „Fulltrúar margvíslegra stjórn-
málaskoðana hafa tekið þátt í und-
irbúningsstarfinu og ég sé ekki
betur en að hér í salnum séu fulltrú-
ar flestra flokka ásamt fólki sem
ekki hefur tekið þátt í flokksstarfi.
Þessi breiði hópur hefur náðst hér
saman þrátt fyrir að okkur er kunn-
ugt um að þrýstingi hefur verið
beitt innan stjórnmálaflokka á að
einstaklingar í þeirra röðum, sem
hafa lýst stuðningi við markmið
Evrópusamtakanna og áhuga á að
taka þátt í starfi þeirra, drægju sig
til baka. Þetta gefur að okkar
mati tilefni til að hafa áhyggjur
af þróun fijálsrar og lýðræðislegrar
umræðu hér á landi og við hljótum
að spyija hvort ástæða sé til þess
að líta á það sem flokkspólitísk
svik að styðja sjónarmið, sem vitað
er að eiga sér málsvara í öllum
flokkum," sagði Ólafur í ræðu
sinni.
Tugmilljónir öfgamanna?
Annað markmið samtakanna er
að vinna að því að ísland sæki um
aðild að Evrópusambandinu og vék
Ólafur að því að sumir viðmælenda
undirbúningshóps að stofnun sam-
takanna töluðu um Evrópusamtök-
in sem heittrúar- eða harðlínusam-
tök af þeim sökum. Nefndi hann
að tugir milljóna karla og kvenna
um alla Evrópu, jafnt í núverandi
ríkjum Evrópusambandsins sem
löndum utan þess, með ólíkar
stjómmála- og lífsskoðanir, væru
sammála um gildi Evrópusam-
bandsins.
„Eru þetta allt harðlínu- og öfga-
menn og úr takti við raunveruleik-
ann? Við íslendingar höfum hingað
til litið svo á að þótt íslenskt efna-
hagslíf byggi að verulegu leyti á
sjávarútvegi, sé hugmyndaheimur
okkar sá sami og annarra Evr-
ópubúa. Hvers vegna ættu fylgis-
menn Evrópusamstarfs og mark-
miða ESB um frið og samstöðu,
frelsi, jafnrétti og mannréttindi, að
vera harðlínumenn á íslandi en
ekki annars staðar? Við viðurkenn-
um sérstöðu íslands í efnahagslegu
tilliti, en viljum láta reyna á hvort
önnur Evrópuríki virði hana ekki
eins og þau hafa oft gert áður þeg-
ar hagsmunir hafa rekist á.“
í spennitreyju
Þórunn Sveinbjarnardóttir
stjómmálafræðingur og starfskona
Kvennalistans hefur starfað í
undirbúningshópi samtakanna og
situr í stjóm þeirra. „Evrópusam-
tökin eru vettvangur alvöru um-
ræðu um Evrópu og stöðu íslands
þar. Almenn stjómmálaumræða
um þessi mál á íslandi hefur verið
í spennitreyju. Forsætisráðherra
hefur lýst því yfir að þetta sé ekki
á dagskrá og það á greinilega að
halda uppteknum hætti annað kjör-
tímabil," segir hún.
Þómnn segir að Kvennalista-
konur eigi vissulega að einhveiju
leyti sök á því hvemig umræðan
um Evrópumál hefur verið. „Hins
vegar hefur mjög hreinskiptin og
góð umræða farið fram í Kvenna-
listanum um Evrópumál. Hún hef-
ur að vísu ekki stýrt hinni almennu
umræðu og það hefur alltaf verið
ljóst að mín Evrópuskoðun er í
minnihluta í Kvennalistanum,“
segir hún.
Kjörin var sjö manna stjóm og
þriggja manna varastjórn. Sú fyrr-
nefnda er skipuð Ágúst Þór Árna-
syni framkvæmdastjóra, Davíð
Stefánssyni, Drífu Hrönn Kristj-
ánsdóttur mannfræðingi, Jóni Þór
Sturlusyni hagfræðingi, Ólafi Þ.
Stephensen stjórnmálafræðingi,
Sigríði B. Guðjónsdóttur lögfræð-
ingi og Þórunni Sveinbjarnardóttur
stjórnmálafræðingi.' í varastjórn
voru kjörin Friðrik Jónsson alþjóða-
fræðingur, Magnús M. Norðdahl
lögmaður og Margrét Björnsdóttir
endurmenntunarstjóri.
Jafnframt voru kjörnir 20 menn
í fulltrúaráð en gert er ráð fyrir því
í lögum samtakanna að ráðið sé
skipað 40, 20 séu kjörnir á aðal-
fundi og 20 skipaðir af stjórn sam-
takanna. Með þessu er talið tryggt
að fulltrúar sem breiðasta hóps
geti mótað starf samtakanna.
Þeir fulltrúar sem kosningu
hlutu á stofnfundinum eru Markús
Örn Aritonsson framkvæmdastjóri
hjá RÚV, Ragnhildur Helgadóttir
fyirverandi ráðherra, Guðni Guð-
mundsson rektor, Auður Styrkárs-
dóttir stjórnmálafræðingur, Gylfi
Þ. Gíslason fyrrverandi ráðherra,
Pétur J. Eiríksson framkvæmda-
stjóri hjá Flugleiðum, Valgerður
Bjarnadóttir deildarstjóri hjá
EFTA, Jónas H. Haralz fyrrverandi
bankastjóri, Sveinn Hannesson
framkvæmdastjóri Samtaka iðnað-
arins, Ellen Ingvadóttir löggiltur
skjalaþýðandi, Jón Baldvin Hannib-
alsson alþingismaður, Inga Dóra
Sigfúsdóttir stjórnmálafræðingur,
Aðalheiður Sigursveinsdóttir nemi,
Sigríður Ingibjörg Ingadóttir sagn-
fræðingur, Sigurður E. Guðmunds-
son framkvæmdastjóri Húsnæðis-
stofnunar, Ása Richardsdóttir
framkvæmdastjóri Hlaðvarpans,
Birgir Hermannsson stjórnmála-
fræðingur, Þóra Arnórsdóttir nemi,
Víglundur Þorsteinsson forstjóri og
Jón Hákon Magnússon fram-
kvæmdastjóri.
A l
... * á*/ STUTT
Alþýðubandalagið
Miðstjórnar-
fundur í dag
FUNDUR miðstjórnar Alþýðu-
bandalagsins verður haldinn í Á-sal
á Hótel sögu í dag og stendur fund-
urinn frá kl. 10-18. í miðstjórninni
eiga sæti tæplega 80 manns.
Að sögn Einars Karls Haraldsson-
ar, framkvæmdastjóra Alþýðu-
bandalagsins, verður á fundinum
farið yfir úrslit alþingiskosninganna
frá því í vor og stjórnmálaástandið
í dag.
Þá fer fram undirbúningur lands-
fundar Alþýðubandalagsins sem
haldinn verður í haust, og kosin
verður yfírkjörstjórn vegna kosning-
ar formanns og varaformanns
flokksins sem fram fer í sumar.
-----------» .......
Ær bar tvisvar
sinnum tveim-
ur lömbum
Mývatnssveit. Morgunblaðið.
HÉR í Mývatnssveit var alhvít jörð
föstudagsmorguninn 27. maí og hiti
við frostmark og jafnvel hálka á
vegum.
Sauðburður hjá bændum stendur
nú sem hæst og flest fé í húsi og
því mikil vinna að sinna því. Nokkuð
er algengt að ær beri þremur lömb-
um og jafnvel fjóium. Fyrir nokkru
bar ær hjá Hermanni Kristjánssyni
tveimur lömbum vel meðalstórum,
viku síðar bar sama ær öðrum tveim-
ur lömbum, síst minni.
-----» ♦ ♦
Arang-urslaus
fundur
DEILUAÐILAR í kjaradeilunni í ál-
verinu í Straumsvík hittust á fyrsta
fundi hjá ríkissáttasemjara í gær-
morgun eftir að deilunni var vísað
þangað.
Fundurinn hófst klukkan 10 um
morguninn og lauk fundinum um
fimmleytið án þess að árangur hefði
náðst. Annar fundur hefur verið
boðaður hjá ríkissáttasemjara á
þriðjudagsmorgun, en starfsmenn
eru með í undirbúningi boðun verk-
falls sem miðað er við að hefjist 10.
júní, hafi samningar ekki tekist fyr-
ir þann tíma.
-----» ♦ ♦-----
Verkfall bakara
boðað á mánudag
BAKARASVEINAFÉLAG íslands
fundaði með viðsemjendum sínum hjá
ríkissáttasemjara í gær og lauk fund-
inum um kvöldmatarleytið án árang-
urs.
Bakarar hafa boðað verkfall frá
og með mánudeginum 29. maí hafí
samningar ekki tekist fyrir þann
tíma.
Andri hf. hættir við þátt-
töku í Loðnuvinnshmni hf.
HARALDUR Haraldsson í
Andra hf. hefur hætt þátt-
töku í Loðnuvinnslunni hf.
á Fáskrúðsfirði vegna ágreinings
við aðra hluthafa í fyrirtækinu.
Haraldur var stj ó rn arfo rm að u r
Loðnuvinnslunnar hf. frá stofnfundi
fyrirtækisins í september í fyrra.
Fiskimjölsverksmiðja með 1.000
tonna afkastagetu, sem fyrírtækið
keypti frá Japan og nú er verið að
reisa á Fáskrúðsfírði, var flutt til
landsins fyrir milligöngu Haraldar.
Nýr stjórnarformaður Loðnuvinnsl-
unnar hf. er Sigurður G. Björgvins-
son, fulltrúi Útvegsfélags sam-
vinnumanna í stjóm fyrirtækisins.
Áætlaður stofnkostnaður Loðnu-
vinnslunnar hf. er um 600 milljónir
króna og er Kaupfélag Fáskrúðsfírð-
inga langstærsti hluthafínn með um
40% hlut. Andri hf. hafði skrifað sig
fyrir um 20% hlutafjárins, en aðrir
stórir hluthafar em Búðahreppur,
Olíufélagið hf., Vátryggingafélag
íslands hf. og Útvegsfélag sam-
vinnumanna hf. Verksmiðjan varð
fokheld síðastliðinn miðvikudag, og
er búist við að rekstur hennar geti
hafist um næstu áramót.
Engin leiðindi
Haraldur Haraldsson sagði í
samtali við Morgunblaðið að ástæða
þess að hann hefði hætt þátttöku
í Loðnuvinnslunni hf. væri fyrst og
fremst sú að hann hefði ekki feng-
ið skriflega staðfestingu annarra
hluthafa á því að hann ætti að ann-
ast sölumál fyrir Loðnuvinnsluna
hf. eins og rætt hefði verið um frá
upphafi.
„Þá vildi ég gera gagnkvæmis-
hluthafasamning þannig að ef þetta
samstarf gengi ekki þá gæti ég
gert þeim tilboð um að kaupa bréf-
in mín og ef þeir ekki vildu kaupa
á því verði þá yrði ég að kaupa á
því verði af þeim. Þetta vildu þeir
ekki gera, en þetta fór allt friðsam-
lega fram og það eru engin leiðindi
þessu samfara," sagði Haraldur.
Hann sagðist ekki vera ánægður
með þessa niðurstöðu, en betra
hefði verið að hætta þátttöku í fyrir-
tækinu áður en lengra hefði verið
haldið þar sem í ljós hefði komið
að ekki ríkti gagnkvæmt traust
milli hluthafa.
„Það er búið að koma þessu öllu
á fulla ferð og fyrirtækið er komið
til að vera, og ég er mjög ánægður
með minn þátt, að hafa náð þessu
frumkvæði á þennan kopp sem það
er komið á. Síðan geta menn bara
dæmt um það hvort það sé gott eða
slæmt. Ég vildi gjarnan halda
áfram, en þegar það er ekki grund-
völlur fyrir því þá er betra að hætta
leik þá hæst hann stendur," sagði
Haraldur.
Hefur valdið vandræðum
og tjóni
Gísli Jónatansson, kaupfélags-
stjóri Kaupfélags Fáskrúðsfirðinga,
vildi ekki tjá sig um þetta mál að
öðru leyti en því að hann sagði það
hafa valdið Loðnuvinnslunni hf.
bæði erfíðleikum og tjóni að Andri
hf. hefði gengið út úr fyrirtækinu.
Hann sagðist hins vegar vera bjart-
sýnn á að þau vandamál myndu leys-
ast, og jafnframt vonaðist hann til
að hægt yrði að útvega það hlutafé
sem á vantaði eftir að Andri hf.
hefur hætt þátttöku sinni í Loðnu-
vinnslunni hf.