Morgunblaðið - 07.06.1995, Page 1

BLAD
PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS MIÐVIKUDAGUR 7. JÚNÍ1995
SÉRBLAÐ UM SiÁVARÚTVEG
Viðtal
3 Eríkur
Böðvarsson
Markaðsmál
0 Útflutningur sjáv-
arafurða 1994 er
sá mesti þennan
áratuginn
Greinar
7 Skúli
Guðbjarnarson
LÚÐA Á KRÓKNUM
Morgunblaðið/Alfons Finnason
ÓTTAR Baldvinsson skakari á Ellý dregur lúðu úti af Rifi.
„Notkun skiljunnar á
eftír að kosta mannslíf“
^mi^m^mmmmmmmm^mmmmm skipstjórnarmenn á
Rækjusjómenn mótmæla
reglugerð um seiðaskilju rSSrC“S:
ingar reglugerðar, sem skyldar öll skip til að nota seiðaskilju við rækjuveiðarn-
ar. Skipstjórnarmennirnir, telja notkun hennar bæði hættulega, einkum á vet-
urna, og óþarfa á stórum veiðisvæðum, því þar séu engin fiskiseiði. Viðar Bene-
diktsson, skipstjóri á Helgu RE 49, notaði skiljuna um nokkurn tíma síðastliðið
haust. „Notkun skiljunnar á eftir að kosta mannslíf. Hún er stórhættuleg, bæði
á bátum og togurum, jxzgar vindur er kominn upp í 7 til 8 vindstig eins og
algengt er á veturna. I tilkynningu frá ráðuneytinu er sagt, að ákvörðum um
notkun skiljunnar sé tekin að höfðu samráði við hagsmunaaðila, svo sem sam-
tök sjómanna. Við könnumst ekki við þetta samráð. Það hefur ekkert verið hlust-
að á okkur,“ segir Viðar Benediktsson.
Reglugerð sjávarútvegsráðuneytis-
ins um að seiðaskilju skuli nota við
allar veiðar á úthafsrækju tók gildi
hinn fyrsta þessa mánaðar, með
nokkrum undantekningum þó. Engar
undanþágur verða þó gefnar eftir
næstu áramót.
Skiljunnar ekki þörf
á stórum svæðum
„Það eru miklir annmarkar á þess-
ari reglugerð og eins og menn hafi
ekki vitað almennilega hvað þeir voru
að gera, þegar gengið var frá henni.
Lítið sem ekkert hefur verið til okkar
sjómanna leitað eftir upplýsingum og
enn minna farið að tillögum okkar.
Eina samráðið við okkur var um að
stækka ákveðið hólf, þar sem skiljan
var skuldbundin vegna mikils af karfa-
seiðum. Staðreyndin er sú, að skiljunn-
ar er ekki þörf á stórum svæðum. Hún
er óþörf úti í köntum og uppi í álum
og við veiðar neðan við 200 faðma er
hún ennfremur óþörf, því þar eru eng-
in seiði,“ segir Viðar Benediktsson.
„Það eru allir sjóðillir út af þessu
og því mótmælt á fundi á Akureyri,
en ekkert hlustað á okkur. Skiljan er
afar fyrirferðarmikil og þung og á
eftir að kosta mannslíf áður en yfir
líkur, hvort sem er á togara, sem tek-
ur skiljuna inn á dekkið eða bát, sem
þarf að vera með hana við síðuna,
þegar verið er að taka pokann. Á tog-
urunum þurfa menn að fara aftur fyr-
ir grindina til að slá á pokann, og
gerist eitthvað í þeirri stöðu, er voðinn
vís.
Skiljan hættuleg í höröum veðrum
Notkun skiljunnar er stórhættuleg
í hörðum veðrum og það eru þær að-
stæður, sem við búum við á veturna.
Það er óhætt að dunda sér með hana
á sumrin í tveggja eða þriggja vind-
stiga blíðu. Svo má reyndar benda á
að þetta er miklu fremur fiskiskila en
seiðaskilja, því smæstu seiðin fara nið-
ur í pokann með rækjunni en fiskurnn
fer út. Þar missa menn af töluverðum
meðafla, sem skiptir verulegu máli.
Það virðist sem fiskifræðingarnir
viti ekki nóg hvað þeir eru að leggja
til og þó skiljan sé notuð í Noregi,
þarf ekki það sama að eiga við hér.
Við verðum auðvitað að gæta þess,
að drepa ekki of mikið af seiðum við
veiðarnar, en leiðin til þess er að mínu
mati að loka þeim hólfum, þar sem
seiðin eru fyrir veiðum án skilju, en
krefjast ekki notkunar hennar á öðrum
miðum,“ segir Viðar Benediktsson.
■ Sjá Deilt um... bls €4
Fréttir Markaðir
Verkfall
stendur enn
• VERKFALL sjómanna
dregur verulega úr sjósókn
við landið eins og við er að
búast. Þó voru um 400 bátar
og skip að veiðum í gær,
en uppistaða þess voru smá-
bátar. Þá voru skip frá
Vestfjörðum á sjó. Fyrir
vikið vantar fisk til vinnslu
í landi og er fiskvinnsla víð-
ast hvar orðin lítil sem eng-
in og fiskverkafólk án at-
vinnu meðan ekki er róið.
Með 1.500 tonn
úr einum túr
• FRYSTITOGARINN
Heinaste landaði nú um
mánaðamótin 1.450 tonnum
af hausuðum karfa og tæp-
um 300 tonnum af mjöli og
lýsi í Kanada. Togarinn er
skráður í Eistlandi en er í
eigu Sjólaskipa í Hafnar-
firði og er þetta mesti afli,
sem skip í eigu íslendinga
hefur landað. Ekki fengust
upplýsingar um verðmæti
aflans, en áætla má að það
sé eitthvað yfir 100 milljón-
ir króna./2
Samvinna
við Tævani
• TÆVANIR og íslending-
ar hafa undirritað viljayfir-
lýsingu um samvinnu á sviði
sjávarútvegs. Aðilar að
þeirri samvinnu hér eru
Rannsóknastofnun fiskiðn-
aðarins, Háskóli Islands og
sjávarútvegsdeildin á Akur-
eyri. Horfur eru á því að
þjóðirnar skiptist á vísinda-
mönnum á sviði rannsókna
í sjávarútvegi og verulegir
möguleikar eru á sölu sjáv-
arafurða þangað./5
Afkoman byggð
á harðfiskinum
• FJÓRAR fjölskyldur í
Onundarfirði byggja lífsaf-
komu sína að stórum hluta
eða eingöngu á harðfisk-
verkun. Hjónin í Neðri-
Breiðadal, Halldór Mikka-
elsson og Guðrún Hanna
Óskarsdóttir, hafa verkað
harðfisk í átta ár. Þau hafa
nú dregið mikið saman I
hefðbundna búskapnum og
lagt höfuðáhersluna á
aukabúgreinina, harðfisk-
verkunina./8
Þorskurinn
er verðmætur
• ÞORSKURINN er enn sú
tegund, sem skilar mestum
verðmætum upp úr sjó, eða
fjórðungi heildarinnar,
sem var í fyrra 49,1 millj-
arður króna. Athygli vekur
að heildarverðmæti aflans
árið 1993 var 49,5 milljarð-
ar króna, þrátt fyrir að
heildarafli þá hafi verið 1,7
milljónir tonna, 200.000
tonnum meiri en í fyrra.
Næst þorskinum í vægi
kemur karfinn og síðan
skelfiskurinn, einkum
rækjan. 1993 var þorsk-
urinn 33% heildarinnar og
var það mesta breytingin
milli ára.
Skipting heildarafla eftir tegundum
10% 4% a w/oAnnað 6% Krabbi og skel
55% 50% Loðna
2% 7% 4% 3% — - 2% Grálúða 9% Karfi 4% UJsi 4% Ysa 12% Þorskur
" Í—WliWW
15%
| 1993 1994
Loðnan er
uppistaða aflans
Aflaverðmætinu
skipt á tegundir
10% Annað
Krabbi
16/0 ogskel
6% Loðna
8% Grálúða
20% Karfi
5% Ufsi
10% Ýsa
25% Þorskur
1993 1994
Heimild: Útvegur,
Fiskifélag fslands
• LOÐNA var uppistaða
fiskafla okkar bæði 1994
og 1993. Fyrra árið var
heildarinn 1.7 milljónir
tonna en 1,5 1994. Þorskafi
fellur úr 15% í 12% af heild-
inni, en hlutur skelfisks
eykst úr 4% í 6%. Hlutur
karfa og ýsu eykst einnig.
Þó loðnan hafi verið 50%
aflans í fyrra skilaði hún
aðeins 6% verðmætanna.
Skelfiskafli í fyrra var 6%
heildarinnar en 16% afla-
verðmætanna./6