Morgunblaðið - 07.06.1995, Síða 5

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 7. JÚNÍ 1995 C 5
Morgunblaðið/Sverrir
Gestirnir frá Tævan ásamt gestgjöfum: Grímur Valdimarsson, forsfjóri Rannsóknastofnunar
Fiskiðnaðarins, professor Ching-Shyong Wu, Yen-Ping Shih, rektor, Bonnie Sun Pan, deildarfor-
seti, og Guðrún Pétursdóttir, forstöðumaður sjávarútvegsstofnunar Háskóla íslands.
Samvinna getur skilað
báðum þjóðunum miklu
Rætt við fulltrúa frá
Sjávarútvegsháskóla Tævans
TÆVAN-
IR og ís-
lendingar
hafa undir-
ritað vilja-
yfirlýsingu um samvinnu á sviði sjávarútvegs. Aðilar að Joeirri sam-
vinnu hér eru Rannsóknastofnun fiskiðnaðarins, Háskóli íslands og
sjávarútvegsdeildin á Akureyri. Horfur eru á því að þjóðirnar skiptist
á vísindamönnum á sviði rannsókna í sjávarútvegi og verulegir mögu-
leikar eru á sölu sjávarafurða þangað.
Tævanir flytja til dæmis inn tölu-
vert af sjávarfangi úr kaldsævi,
meðal annars grálúðu héðan frá
íslandi. Fulltrúar frá Sjávarútvegs-
háskóla Tævan voru hér á ferðinni
í síðustu viku og sögðust þeir hafa
margt hingað að sækja og ljóst
væri að samvinna þjóðanna gæti
skilað þeim báðum miklu á sviði
viðskipta með sjávarafurðir og á
vísindasviðinu.
Skriður kominn á málin
Verið ræddi við þau Bonnie Sun
Pan, deildarforseta við skólann,,
Yen-Pin Shih, rektor og Ghing-Shy-
ong Wu, prófessor, er þau voru
stödd hér. Bonnie Sun Pan hafði
orð fyrir hópnum og byijaði að segja
frá því hvernig samskipti þjóðanna
hefðu komizt á:
„Upphaf samskipta íslands og
Tævans má rekja til þess að for-
ystumenn úr landbúnaðarráðuneyt-
inu og fiskimálstjóri Tævans fóru
í heimsókn til íslands. Þeim fannst
mikið koma til þt'óunar sjávarút-
vegs á íslandi og fiskveiðistjórnun-
ar. Þeir fengu þá mikinn áhuga á
að byggja upp samband og sam-
vinnu milli þjóðanna.
Það komast svo ekki skriður á
þessi mál fyrr en Grímur Valdi-
marsson, forstjóri Rannsóknastofn-
unar fiskiðnaðarins, kom í heim-
sókn árið 1992. Undir lok heim-
sóknar hans héldum við fund í land-
búnaðarráðuneytinu ásamt fiski-
málastjóra Tævans, dr. Lee, og við
lögðum drög að minnisblaði um
samvinnu milli þjóðanna á sviði
sjávarútvegs.
Sjö manna sendinefnd til
Tævans
Á síðasta ári komu 7 fulltrúar
úr sjávarútvegi og viðskiptum á
íslandi í.heimsókn til okkar og við
héldum afar árangursríka ráðstefnu
um sjávarútvegsmál. Hún vakti
verulega athygli, enda þekkja Tæ-
vanir lítið til íslenzks sjávarútvegs.
Segja má að hún hafi verið annað
stóra skrefið á leið okkar til sam-
starfs í sjávarútvegi. Sendinefndin
heimsótti einnig fiskvinnsluhús,
rannsóknastofnanir og fleira til að
kynna sér markaðinn fyrir sjávaraf-
urðir í Tævan.
Flytja inn ýmsar fisktegundir
úr kaldsævi
Landið er ekki aðeins fiskveiði-
land, heldur flytjum við einnig mik-
ið inn af sjávarafurðum. Það eru
einkum kaldsjávartegundir, sem við
flytjum inn og ýsa er þar umfangs-
mesta einstaka tegundin. Af öðrum
tegundum má nefna nefna þorsk,
humar og rækju. íslendingar veiða
og vinna mikið af þessum tegundum
og gæði framleiðslunnar eru fram-
úrskarandi. Því ættu að vera veru-
legir möguleikar á viðskiptum með
fisk milli þessara fjarlægu eyþjóða.
Þá er samvinna á sviði rannsókna
í framtíðinni mikilvægur þáttur.
Við höfum því ekki aðeins áhuga á
sainskiptum á sviði vísinda og rann-
sókna, heldur einnig samskiptum á
sviði viðskipta."
Höfum margt til ykkar að sækja
Mér virðist ljóst að við íslending-
ar höfum margt af Tævönum að
læra, en hafið til eitthvað af okkur
að læra?
„Jú, við höfum margt til ykkar
að sækja. Þar má til dæmis nefna
hátæknibúnað til fiskvinnslu, sjálf-
virkni af ýmsu tagi eins og raf-
eindavogirnar og flokkarana frá
Marel. Við höfum séð margt af því
tagi hér, sem hefur vakið aðdáun
okkar og það er ljóst að þið búið
yfir mikilli fagþekkingu á þessu
sviði og smíði og hönnun þessa
búnaðar til fiskvinnslu er mjög góð.
Þá tel ég að fiskveiðistjórnun á
íslandi sé mjög góð og árangursrík.
Auðlindir okkar við Tævan fara
minnkandi, sérstaklega á heima-
miðum. Við þurfum að taka á þeim
málum og aðferðir ykkar við fisk-
veiðistjórn koma þar til greina.
Lúðueldi áhugavert
Þá skoðuðum við lúðueldi í heim-
sókn okkar hér. Það var mjög
ahyglisvert, því þó við Tævanir
séum umsvifamiklir í fiskeldi, höf-
um við ekki verið með kaldsjávar-
fisk í því. Þarna gætu því skapazt
möguleikar á samvinnu og við borið
saman bækur okkar hvað varðar
eldi á hlýsjávarfiski og fiski úr köld-
um sjó. í framtíðinni gætum við svo
kannski framleitt óvenjulegar eða
einstakar fiskitegundir með blönd-
un hlý- og kaldsjávarfiska. Það er
því margt, sem kemur til greina í
samskiptum okkar.“
Árlegur fiskafli um 1,5
milljónir tonna
Hve mikill er ársaflinn í Tævan?
„Heildarafli og fiskeldi skila okk-
ur svipuðu magni og ykkur, um 1,5
milljónum tonna árlega. Þar af gef-
ur fiskeldið af sér um fjórðung, eða
tæplega 400.000 tonn. Við stundum
veiðar bæði á heimamiðum og út-
höfunum. Helztu tegundirnar í veið-
unum eru túnfiskur og smokkfiskur
af djúpsævinu. Rækjueldi var um-
talsvert, um 50.000 tonn árlega,
en vegna sjúkdóma hefur fram-
leiðslan minnkað verulega og nú
flytjum við jafnvel rækjuna inn.
Aðrar eldistegundir eru til dæmis
„tilapia", áll og ýmsar aðrar dýrar
tegundir eins og humar (rockfish),“
segir Bonnie Sun Pan.
Mikil áherzla á rannsóknir
„Sjávarútvegsháskólinn í Keel-
ung skiptist í þijár megindeildir og
er mjög umsvifamikill og nær yfir
nánast öll svið sjávarútvegs á há-
skólastigi svo sem fiskifræði, mat-
vælafræði, rekstrarfræði, skipa-
smíðar og mannvirkjagerð. Við
leggjum mikla áherzlu á rannsóknir
af ýmsu tagi, einkum hagnýtar
rannsóknir fyrir sjávarútveginn, en
í skólanum eru flestir í námi sem
tengist atvinnulífinu. Bein tenging
skóla og atvinnulífs er mjög mikil-
væg til þess að menntunin nýtist
atvinnulífinu sem mest. Góð mennt-
un er undirstaða árangurs og því
leggjum við jafnmikla áherzlu á
hana og raun ber vitni,“ segir Yen-
Ping Shih, rektor sjávarútvegshá-
skólans í Keelung.
ísland og hafið
OPNUÐ í hefur verið fjölbreytt og
fróðleg sýning á munum og myndum
frá sjósókn Islendinga fyrr og nú í
sýningarsalnum í Hafnarhúsinu. Þór
Magnússon þjóðminjavörður flutti
ávarp við opnunina og Hannes
Valdimarsson hafnarstjóri opnaði
sýninguna. Ræddu þeir báðir þann möguleika að komið yrði upp fastri
sýningu við höfnina um sögu útgerðar frá Reykjavík.
Sj óminj asýning
í Hafnarhúsinu
við Tryggvagötu
Flestir munir á sýningunni „Ís-
land og hafið“ voru áður í sjóminja-
sal í kjallara Þjóðminjasafnsins, en
hann hefur nú verið tekinn undir
aðra starfsemi. Meðal stórra sýn-
ingargripa sem nýtur sín vel í hinum
rúmgóða sýningarsal í Hafnarhús-
inu er sexæringur, smíðaður í Eng-
ey 1912. Þá lét Reykjavíkurhöfn
stækka ljósmynd eftir Magnús Ól-
afsson af fisksölutorgi við höfnina
árið 1919 og er myndir 21 fm að
stærð. Hún myndar viðeigandi bak-
svið fyrir muni og minjar frá fyrri
tíð.
Saga siglinga og sjósóknar
Á sýningunni eru meðal annars
þessi efnisatriði: Landafundir í
vestri, skreiðarsala á miðöldum, á
opnum bátum í þúsund ár, sjó-
mannslíf, verbúðir og skinnklæði,
hákarlaveiðar og veiðarfæri, skútu-
öld, lífið er saltfiskur, vélar í bát-
ana, hvalveiðar, síldin kemur, bar-
áttan um fiskimiðin, landhelgis-
gæsla, togarabylting, kaupskipaút-
gerð, Reykjavíkurhöfn o.fl.
Meðal hundruð sýningargripa er
síðasti sexæringurinn sem smíðaður
var í Engey 1912, veiðarfæri, verk-
færi og áhöld, sjóklæði úr skinni,
líkön af bátum, skútum og skipum,
síldarháfur, lýsistrektar, togvíra-
klippur úr þorskastríði, fallbyssa frá
síðustu öld, loftskeytaklefi af togar-
anum Geir RE 241 frá 1923 með
öllum búnaði, risastórar ljósmyndir
og greinargóðir skýringartextar.
Halakotsbáturinn
Einnig „Halakotsbáturinn“,
tveggja manna far af Vatnsleysu-
strönd, lítil sérsýning um lífríki
hafsins fyrir yngstu kynslóðina,
ljósmyndir úr bókinni „Ströndin í
náttúru íslands" eftir Guðmund Pál
Ólafsson. Sjávarútvegsráðuneytið,
Hafrannsóknastofnunin, Rann-
sóknarstofnun fiskiðnaðarins og
Stýrimannaskólinn kynna starfsemi
sína o.fl.
Björn G. Björnsson og Jón All-
ansson safnvörður hönnuðu sýning-
una, sem er sett upp af Sjóminja-
safni íslands. Sýningin verður opin
kl. 13-17 alla daga til áramóta.
Aðgangseyrir er kr. 100 fyrir full-
orðna.
FJÖLDI muna og módela er á sýningunni ísland og hafið.
Beinhákarl er
ágætis matur
BEINHAKARL er góður
til átu, bragðast vel og
hann má verka með ýms-
um hætti. Norconserv,
rannsóknastofa norska
niðursuðuiðnaðarins, komst að þessari niðurstöðu í skýrslu árið 1977
en það er nú fyrst, að hafnar eru tilraunaveiðar á beinhákarli til neyslu
í Noregi.
Tilraunir með veiðar
í reknet við Noreg
í fyrrnefndri skýrslu segir, að
salta megi beinhákarlskjötið niður-
sneitt í tunnur og saltað eða útvatn-
að sé það síðan ágætishráefni fyrir
niðursuðu eða frystingu. Þannig sé
það líka næstum alveg -laust við
efni, sem mynda ammoníak.
4.000 tonna ársafli?
Rolv Ragárd, einn starfsmanna
Norconserv, segir, að gerðir hafi
verið ýmsir ágætir réttir úr beinhá-
karlskjöti, til dæmis stroganoff,
snitsel og fleiri, sem vakið hafi
mikla athygli.
í áætlunum um veiðar á beinhá-
karli er gert ráð fyrir, að ársaflinn
geti verið um 4.000 tonn til jafnað-
ar og komið hefur í ljós, að betur
gengur að veiða hann í reknet én
með skutli. Beinhákarl hefur raunar
verið veiddur nokkuð við Noreg
vegna ugganna og þá ávallt skutl-
aður en nú eru sem sagt hafnar
tilraunir með að veiða hann í rek-
net og með það fyrir augum að
nýta hann betur en hingað til hefur
verið gert.
VOGIRsemVIT erí..!

Sölu- og þjónustuumboð:
..................•
SÍÐUMÚLA13,108 REYKJAVÍK (91) 882122

... Slórar og sináar vogir i úrvali.
PÓLS Rafeindarvörurhf., ísafirði