Morgunblaðið - 08.06.1995, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ
h
VIÐSKIPTI
Óánægja með afsláttarkjör
Á forsvarsmönnum stöðvanna er-
að heyra að nú sé fyrirtækjum í
miklum viðskiptum veittur 10-20%
afsláttur frá sameiginlegum taxta
og þá er Reykjavíkurborg með
fastan 20% afslátt hjá stóru stöðv-
unum. Hörð samkeppni milli stöðva
hefur einkum birst í mikilli baráttu
um akstur fyrir ríkisstofnanir. Síð-
ast þegar útboð fór fram hjá stofn-
unum stjómarráðsins bauð Hreyfill
best eða 35,5% afslátt frá umrædd-
um taxta. Bæjarleiðir buðu hins
vegar best til ríkisspítala eða 41,5%
frá taxta.
Mikil og almenn óánægja er hjá
leigubifreiðastjórum á stóru stöðv-
unum með þessi afsláttarlqör til
stofnana og fínnst mörg-
um sem þau séu óhóflega
mikil. Mörgum bílstjórum
fínnst að stöðvamar eigi
að taka sig saman um að
veita ekki afslátt. For-
ráðamenn stóra stöðv-
anna samsinna þvi að af-
slátturinn sé orðinn full-
mikill hjá hinu opinbera
en telja óeðlilegt og rangt
að taka sameiginlega
ákvörðun um að fella hann niður.
Hallkell Þorkelsson, fram-
kvæmdastjóri Bæjarleiða, telur að
skoða þurfí málið í víðara sam-
hengi: „Stéttin nýtur vemdar og
stjórnvöld takmarka aðgang að
henni. Ef við neituðum að taka þátt
í útboðum óttast ég að þessi vemd
yrði afnumin. Af hveiju ættu stjóm-
völd að vemda stétt sem vill ekki
taka þátt í útboðum er heyra nú
orðið undir almenna viðskiptahætti?
Stéttinni gengur erfíðlega að skilja
að samráð er bannað.“
Hallkell kveðst undrast ummæli
stofnenda Taxi, um að afsláttur til
stofnana sé of ríflegur ef þeir ætli
síðan sjálfír að gefa almennum far-
þegum 10% afslátt. „Sé tekið dæmi
um bíl hjá okkur sem tekur inn 200
þúsund krónur brúttó á mánuði má
reikna með að þurfí að veita á milli
sex og sjö þúsund krónur í afslátt
af þeirri upphæð. Ef 10% afsláttur
verður gefínn á nýju stöðinni þarf
bílstjóri með jafnmiklum akstri að
sjá á eftir allt að 20 þúsund krónum
með þessu dæmi.TSg tel því að þær
þeirri sem enn er í gildi á íslandi.
Uppsagnir, frí og reynslutímar era
mjög áþekk því sem gerist á íslandi.
Tekin era 35,5% af launum ein-
staklinga í skatta og eigendur fyrir-
tækja borga 15% fyrir vinnu hjá eig-
in fyrirtæki. Eftirlaunaaldur kvenna
hefst á 62. aldursári en á 65. aldurs-
ári hjá körlum.
íbúum aðildarríkja ESB era sköpuð
jöfn réttindi á öllum sviðum og þurfa
ekki sérstaklega að sækja um starfs-
leyfí. Aðilar utan ESB þurfa að sækja
um starfsleyfi ef fjöldi portúgalskra
starfsmanna er minni en 90% af heild-
arstarfsmannafjölda fyrirtækisins.
Sérstakt leyfi þarf því ef fyrirtæki
þarf á fleiri samlöndum sínum að
halda og um leið að sýna fram á þær
sérstöku aðstæður fyrirtækisins, s.s.
hátækniþekkingu starfsmanna, sem
gerir það að verkum að fyrirtækið
þarf að fara yfír 10% markið.
Skattamál
Skattar í Portúgal skiptast í tvennt,
þ.e. fyrirtækjaskatt og einstaklings-
skatt. Fyrirtækin þurfa að borga
skatta af öllum tekjum en meðalskatt-
ur á fyrirtæki er um 36% á hagnað
en útsvar 10%, tekjuskattur á ein-
staklinga er 35,5%. Virðisaukaskattur
skiptist í tvö þrep, 5% sem er matar-
skatturinn, en almenna þrepið er 17%.
Fasteignaskattur er mismunandi eftir
því hvort um er að ræða þéttbýli en
þá er hann 1,1-1,3% eða dreifbýli en
þá er hann 0,8%.
Að framantöldu má sjá að rekstr-
aramhverfi í Portúgal er afar hag-
stætt fyrir aðila sem vilja hefja rekst-
ur þar í landi einkum vegna lágs
launakostnaðar og þess viðhorfs sem
Portúgalir hafa gagnvart erlendum
fjárfestum. Auðvelt er að nálgast
upplýsingar varðandi þessi mál og
mættu Islendingar temja sér viðhorf
Portúgala til erlendra fjárfesta.
ástæður sem era gefnar upp fyrir
stofnun nýrrar stöðvar standist ekki.
Þeir sem standa að henni ætla ef
til vill lítið að stunda akstur í miðri
viku. Láklega munu þeir leggja meira
upp úr hótelvinnu og harkaravinnu
á götunni um helgar. Pikka upp
álagspunktana frekar en að veita
stöðuga þjónustu eins og stóra
stöðvamar," segir Hallkell.
Guðmundur Börkur Thorarensen,
framkvæmdastjóri BSR, tekur mjög
í sama streng. Hann segir að nú sé
meðalafsláttur bílstjóra á stóra
stöðvunum á bilinu 35-90 þúsund
krónur á ársgrandvelli. Menn væru
fljótir að sjá á eftir mun hærri upp-
hæðum en það með 10% stað-
greiðsluafslætti. Hann spáir því að
stöðin verði ekki langlíf nema þá
að bílstjóramir þar verði reiðubúnir
að sætta sig við lægri tekjur og
farþegar hennar vemi þjónustu en
tíðkast í greininni. „Ég hef ekki trú
á að hægt sé að veita sómasamlega
þjónustu um allt höfuðborgarsvæðið
með aðeins tíu bíla. Viðskiptavinim-
ir era kröfuharðari en svo. Þeir vilja
ekki þurfa að bíða lengi eftir bílnum
og því þarf alvöru leigubílastöð ætíð
að hafa bíla til taks í öllum hverfum
borgarinnar,“ segir Guðmundur.
Stöðvum fækkað í tvær?
Flestir leigubílstjórar sem Morg-
unblaðið ræddi við voru sammála
um að réttara væri að sameina
stöðvar frekar en fjölga þeim. „Nú
er vandamálið það að þijár leigubíla-
stöðvar era að bítast um tvo stóra
útboðssamninga. Óraunhæft er að
tala um sameiningu í eina stöð en
ég vildi helst sjá tvær stórar stöðv-
ar. Það væri best fyrir bílstjórana,
stöðvamar og neytendur en kannski
ekki fyrir ríkið ef þær skiptu ríkis-
samningunum á milli sín. Hins vegar
gæti samkeppnin um fyrirtæki og
einstaklinga aukist og það er já-
kvætt,“ segir Sigfús í Frama.
Styrmir hjá Taxi segir að stofn-
endur stöðvarinnar séu í raun fylgj-
andi fækkun stöðva í tvær. Tilgang-
urinn með stofnun Taxi hafí öðram
þræði verið sá að þrýsta á um sam-
stöðu meðal leigubílstjóra til að
hætta þeirri vitleysu sem undirboðin
væra. Styrmir segist helst vilja sjá
að þeim linnti sem fyrst og síðan
væri best að sameina Bæjarleiðir,
BSR og Taxi í eina stóra stöð. Þá
yrðu tvær litlar stöðvar eftir og bíl-
stjórar þeirra gætu síðan gengið til
liðs við aðra af stóra stöðvunum.
Vonir um betri tíð
Forráðamenn leigubílastöðvanna
telja að leigubílar á höfuðborgar-
svæðinu séu hæfílega
margir eins og er og óþarfí
sé að fjölga þeim. Frekar
væri hægt að fækka leyf-
um með betri skipulagn-
ingu og nýtingu á bílum.
Leigubílstjórar hafa
meira að gera á vetuma
en sumrin en síaukin
ferðamannaþjónusta á
undanförnum árum hefur
aukið viðskiptin á sumrin.
Menn leita nýrra leiða til að nýta
bílana betur og í fyrra hófu til
dæmis Hreyfílsmenn að markaðs-
setja bílferðir á helstu ferðamanna-
staðina hérlendis hjá erlendum
ferðaskrifstofum. Sæmundur Kr.
Sigurlaugsson segir tilraunina hafa
gengið vel og að haldið verði áfram
á þessari braut.
Vaxtarbroddur í ferðaþjónustu
Allir sem blaðið ræddi við era
sammála um að vaxtarbroddurinn
í atvinnugreininni liggi í ferða-
mannaþjónustu. Því skipti miklu
máli að tryggja frið á vinnumarkaði
og stuðla þannig að áframhaldandi
fjölgun ferðamanna til íslands. Þá
segist Guðmundur á BSR horfa til
þess að fjölskyldur séu í æ ríkari
mæli að gefast upp á því að reka
tvo bíla. Það láti einn bíl nægja en
notist auk þess við leigubíl. Hann
á von á að þetta aukist enda sé það
mun hagkvæmara í ljósi þess að
fjölskyldubíllinn sé orðinn stærsti
útgjaldaliður heimilisins.
Dagbok
Vorfundur hjá FIS
■ ÚTFLUTNINGSRÁÐ Fé-
lags íslenskra stórkaup-
manna boðar til fundar í dag,
fimmtudaginn 8. júní kl. 12.00
í Skálanum Hótel Sögu. Gest-
ur fundarins verður Þorsteinn
Pálsson, sjávarútvegsráð-
herra, og fjallar um sjávar-
útvegsstefnuna og fiskveiði-
stjórnun.
NOREK-fundur
■NOREK-fundur verður
haldinn á vegum alþjóðaskrif-
stofu Háskóla íslands dagana
15.-18. júní nk. en viðskipta-
og hagfræðideild Háskóla ís-
lands er aðili að NOREK. Fund-
urinn er lokaður og fjallar um
samstarf norrænna viðskipta-
háskóla, nemenda- og kennara-
skipti og rannsóknarstörf. Að-
alstyrktaraðili fundarins er
NORDPLUS sem er áætlun
Norðurlandaráðs um kennslu-
samstarf norrænna háskóla.
Áætlaður fjöldi þátttakenda er
40, allflestir erlendis frá. Fund-
urinn var skipulagður af al-
þjóðaskrifstofu Háskóla fs-
lands í samvinnu við Ferða-
skrifstofu íslands.
Lyfjaiðnaður
WStjórnarnefndarfundur í
PIC (Pharmeceutical
Inspection Convention) verð-
ur haldinn þann 13. júní nk.
hér á landi. og hefur hvert
þeirra einn fulltrúa í stjórnar-
nefndinni. Aðildarríki PIC, 18
að tölu, skiptast á að halda
námskeið um ýmsa þætti lyfja-
framleiðslu og lyfjaeftirlits.
Námskeiðið nú er haldið að
Hótel Ork í Hveragerði.
Meginefni námskeiðsins er eft-
irlit með framleiðslu sæfðra
lyfja og koma fyrirlesarar víða
að.
Þátttakendur verða tæplega 70
frá 27 löndum. Lyfjaeftirlit
ríkisins sá um skipulagningu
í samvinnu við Ferðaskrif-
stofu íslands.
Krnim
Ókeypis félags- og lögfræbileg ráögjöf
fyrir konur. Opið þriðjudagskvöld
kl. 20-22 og fimmtudaga kl. 14-16.
Sími 552-1500.
Leigubílum hefur fækkað á
síðustu áratugum og þeim
fjölgar ekki þrátt fyrir stofnun
nýrrar stöðvar
FIMMTUDAGUR 8. JÚNÍ 1995 B 7
m
Laií'r'jc-
líábflfiis
Geislaprentari fyrir bæði I
Ethemet-tengi. Hámark 16 síðuf á mínC
Gífuriega öflugur prenti
[iil rifll [rw[|-r-|^[rTri^yí-|-[^p-ri-p|jpi’|pr
0 u □ b

fJpj (I
' D U:-j __
íhí YJM
rJZlHlf hr. stxr'. m. /j
Apple-umboðið
SKIPHOLTI 21 • SÍMI: 511 5111
Heimasíðan: HTTP://WWW.APPLE.IS