Morgunblaðið - 13.06.1995, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 13. JÚNÍ 1995 17
_________URVERINU_______
Samtök smábáteigenda
krefjast róðradaga
Morgunblaðið/Árni Sæberg
EIGENDUR krókabáta eru uggandi um framtíð sína.
Smábátamenn
mótmæla frum-
varpi um stjórn
fiskveiða
FJÖLMÖRG samtök eigenda smá-
báta, sjómannasamtök og bæjarfé-
lög hafa á undanförnum dögum
samþykkt mótmæli við frumvarpi
um stjórn fiskveiða er nú liggur
fyrir. I frumvarpinu er gert ráð
fyrir að heildarafli krókaleyfisbáta
verði 21.500 tonn og veiðar þeirra
áfram takamarkaðar með bann-
dögum. í samþykktum þessum er
frumvarpið, verði það að lögum,
talið rothögg á útgerð þessara
báta og valda stórkostlegu at-
vinnuleysi í sjávarútvegsbæjum
landsins.
Fundur í Smábátafélaginu Eld-
ingu í ísafjarðarsýslu ályktar á
þessa leið á fundi, sem haldinn var
í lok síðustu viku: „Þau frumvarps-
drög um málefni krókaleyfisbáta,
sem nú eru í meðferð alþingis,
hafa þrjú meginmarkmið:
í fyrsta lagi að neyða fleiri sjó-
nienn til að velja fisk til löndunar.
I öðru lagi að gera stóran hluta
smábátaeigenda gjaldþrota.
Og síðast en ekki sízt munu þorp
sem eru háð afla þessara báta verða
lögð í eyði og verðmæti, sem þar
eru, að engu gerð.
Það er og verður höfuðkrafa Eld-
ingar og Landssamabands smá-
bátaeigenda að krókaveiðar verði
gefnar frjálsar. Þó er hægt að fall-
ast á tillögur minnihluta sjávarút-
vegsnefndar Alþingis um stundar
sakir.“
Bæjarstjórn Vesturbyggðar
vil róðrakerfi
Bæjarstjórn Vesturbyggðar hef-
ur sent frá sér mótmæli vegna
frumvarpsins, en þar segir meðal
annars: „Á undanförnum árum
hefur enginn landshluti orðið fyrir
jafnmiklum aflasamdrætti og suð-
ursvæði Vestfjarða. Einungis eru
eftir 33% af þeim aflaheimildum,
sem í upphafi kvótakerfísins 1984,
var úthlutað á þennan landshluta.
Það sem í raun hefur haldið þessum
landshluta í byggð er því afli smá-
báta.
Bæjarstjórn Vesturbyggðar'vill
að einungis verði tekið upp eitt
kerfi, en ekki tvö, til að stjórna
sókn smábáta. Bæjarstjórn leggur
eindregið til að tekið verði upp
róðradagakerfi, þar sem smábáta-
eigendur geti valið sína róðradaga
sjálfir og sókninni verði beint á
þann árstíma sem minnsta hættu
skapar fyrir smábátasjómann, eins
og samtök þeirra hafa ályktað um.“
Vilja 33.000 tonn af þorski
Smábátamenn á Patreksfirði
hafa einnig sent frá sér ályktun,
sem samþykkt var á fundi þeirra
á sjómanandaginn. Þar segir meðal
annars: „Við mótmælum þeirri
miklu skerðingu sen felst í að setja
þak á afla krókabáta við 21.500
tonn. Til að við eigum möguleika
á að halda velli verður að viður-
kenna rétt okkar til veiða á að
minnsta kosti 33.000 tonnum af
þorski."
Stórfellt atvinnuleysi
blasir við
Verkalýðs- og sjómannafélag
Patreksfjarðar hefur einnig sent
frá sér mótmæli vegna þessa máls
og segir þar: „Stjórn Verkalýðs-
og sjómannafélags Patreksíjarðai'
tekur heilshugar undir ályktun
bæjarstjórnar Vesturbyggðar frá
9. júní síðastliðnum, þar sem breyt-
ingum á lögum um stjórn fiskveiða
er harðlega mótmælt.
Ljóst er að verði umrætt frum-
varp að lögum, blasir stórfellt at-
vinnuleysi við á svæðinu og jafnvel
gjaldþrot fjölda heimila, sem
byggja afkomu sína á veiðum smá-
báta og vinnslu afla úr þeim.“
Róðradagar æskilegir
Félagsfundur hjá Smábátafélag-
inu Árborg, sem er félag smábáta-
eigenda á Suðurlandi, mótmælir
frumvarpinu einnig. I ályktun frá
félaginu segir meðal annars svo:
„Mörg rök má færa fyrir því að
æskilegra sé að stjórna veiðunum
með róðradögum svo sem eftirfar-
andi atriði:
Sjómenn munu nýta góð veður-
skilyrði til róðra í stað þess að róa
í slæmum veðrum með tilheyrandi
hættu á slysum, óhagræði og erfiði
sem fylgir sjósókn lítilla báta í
slæmu veðri.
Sjómenn geta nýtt róðradaga
sína með tilliti til möguleika á ann-
arri atvinnu, sem hægt væri að
stunda hluta ársins í stað þess að
vera bundnir yfir bátunum allt árið.
Með þeirri hagræðingu sem næst
með því að velja sína róðradaga
er eigendum þessarra báta mögu-
legt að lifa af með minni afla og
því munu færri lenda í fjárhagslegu
þroti vegna þessara skerðinga.
Með því að úthluta róðradögum
er ekki vegið eins þungt að hinum
hefðbundna trillukarli sem rær
sinni trillu yfir sumartímann á
handfærum og tekur hana upp yfír
veturinn. Þessir menn fara ákaf-
lega illa út úr skerðingunni sam-
kvæmt frumvarpinu, þar sem veið-
ar eru skertar langmest yfir sumar-
tímann, en minna yfir veturinn."
Aflaþak frá 15 upp í 60 tonn
Klettur, félag smábátaeigenda á
Norðurlandi eystra hafr.ar frum-
varpinu einnig og mótmælir fram-
komnum hugmyndum um kvóta á
krókabáta. I ályktun frá félaginu
segir svo: „Smábátaeigendur hafa
lagt á það höfuðáherslu að sett
verði í stað banndagakerfis sóknar-
kerfi sem geri mönnum kleift að
velja sjálfir sína sóknardaga. Slíkt
kerfi myndi stuðla að auknu öryggi
í sjósókninni ásamt því að aðilar
ættu mun auðveldara með að hag-
ræða í rekstri. Til að stuðla að því
að halda heildarafla nálægt viðmið-
un verður að setja jafnframt há-
marks leyfilega veiði á hvern bát.
Fundurinn telur hæfilegt að miða
við 10 tonn af þorski pr. brúttótonn
í hveijum bát, þó þannig að minnsta
þak sé 15 tonn á hvern bát miðað
við slægðan fisk, en hæsta þak sé
60 tonn.“
Burtflogin hænsn og teiknaðar
kartöflur
Stjórn Snæfells, félags smábáta-
eigenda á Snæfellsnesi, hefur einn-
ig ályktað um þessi mál. Þar segir
meðal annars á þessa leið:
„Höfuðástæða þess að smábátar
hafa aukið veiðar sínar er sú að
stjórnvöld hafa ekki lokað fyrir inn-
streymi nýrra báta og þar með
aukna afkastagetu innan veiðikerf-
is þess sem gilt hefur hveiju sinni.
Stjórnvöld hafa að hluta viður-
kennt í verki að þetta sé hin raun-
verulega ástæða.
Nú eru hins vegar ýmsar blikur
á lofti.
Annars vegar er ekki ljöst með
hversu myndarlegum hætti stjórn-
völd ætla að taka á vanda þeirra
smábátaeigenda sem eru á afla-
marki. Skorar fundurinn á ráða-
menn að til aðgerða verði gripið
sem raunverulega nýtast þessum
mönnum, en verði ekki „burtflogin
hænsn og teiknaðar kartöflur" eins
og jöfnunarsjóðsaðgerðir síðustu
ára hafa verið.
Fundurinn ítrekar þá kröfu að
krókabátar fái að róa eftir kerfi
sem felur það í sér dð þeir fái að
velja sína sóknardaga sjálfir. Við-
bárur yfirvalda um að slíkt kerfi
sé illframkvæmanlegt vegna eftir-
litsþátta halda ekki.“
Þá hefur Morgunblaðinu borist
ályktum smábátamanna í Grímsey,
en þar segja þeir meðal annars:
Fjölgun báta afleiðing
ákvarðana stjórnvalda
„Þessi fjölgun krókabáta og
aukning í stærð þeirra og afköstum
er bein afleiðing ákvarðana stjórn-
valda og lýsum við því ábyrgð á
hendur löggjafanum. Sá afli sem
krókabátum er ætlaður, 21.500
tonn, er samkvæmt viðmiðun út frá
afla fiskveiðiársins 1991-1992 en
síðan var kerfinu haldið galopnu
og nánast allir þeir bátar sem kom-
ið hafa inn í kerfið síðan eru af
stærstu og afkastamestu gerð
þannig að það Iiggur fyrir að sókn-
argetan hefur aukist gífurlega á
þessum tíma. Við lýsum því fullri
ábyrgð á hendur þingmönnum og
skorum á þá að axla hana með
þeim hætti, að menn sem stunda
útgerð í þessum flokki haldi sögu-
legum rétti sínum til veiða.“
Bæjarráð Bolungarvíkur
mótmælir frumvarpinu
Bæjarráð Bolungarvíkur hefur
sent frá sér eftirfarandi ályktun:
„Bæjarráð Bolungarvíkur mótmæl-
ir harðlega framkomnu frumvarpi
sjávarútvegsráðherra um veiðifyr-
irkomulag krókabáta. Gangi frum-
varpið eftir mun það í einni svipan
svipta atvinnugrundvellinum undan
langstærstum hluta krókabátaflot-
ans, sem verið hefur snar þáttur í
atvinnulífi Bolungarvíkur og Vest-
íjarða í heild. Bæjarráð skorar á
stjórnvöld að endurskoða nú þegar
framkomið frumvarp og gera
breytingar á því sem gerir króka-
bátum mögulegt að stunda sínar
veiðar með fyrirkomulagi, sem þeir
sjálfir eru sáttir við.“

"1

Apple-umboðið
SKIPHOLTI 21 • SÍMI: 511 5111
Heimasíðan: http:llwww.apple.is
Framtíðin er kominl
6100/66
án VSK
V S K