Morgunblaðið - 14.06.1995, Blaðsíða 2

2 MIÐVIKUDAGUR 14. JÚNÍ 1995
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Samkomulag um róðrar-
dagakerfi frá 1. febrúar
Formaður Landssambands smá
bátaeigenda ósáttur ef aflahá-
marki verður ekki breytt
SAMKOMULAG hefur tekist við
sjávarútvegsráðherra um að róðrar-
dagakerfi taki gildi 1. febrúar næst-
komandi og er nú unnið að því innan
meirihluta sjávarútvegsnefndar að
útfæra breytingartillögu við físk-
veiðistjómarfrumvarpið vegna
þessa, en frumvarpið kemur
væntanlega til 3. umræðu á Alþingi
í dag.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins er gert ráð fyrir því að róðr-
ardagar verði 86 talsins og skiptist
á fjögur tímabil. Hægt verður að
færa daga milli tímabila, en þó þann-
ig að róðrardagar að sumri og vetri
til verða ekki jafngildir heldur er það
háð skerðingu, séu róðrardagar að
vetri færðir yfir á sumar.
Þá er einnig gert ráð fyrir því að
þeir sem velja aflahámark í upphafi
fiskveiðiársins í haust geti komið inn
í róðrardagakerfið með nýju fisk-
veiðiári. Akvæði um sameiginlegt
aflahámark 21.500 tonn er áfram
inni í frumvarpinu.
Við atkvæðagreiðslu um fiskveiði-
stjómarfrumvarpið eftir aðra um-
ræðu voru nokkrir stjómarliðar með
fyrirvara um afstöðu sína háða því
að tillaga um upptöku róðrardaga-
kerfis yrði flutt við þriðju umræðu.
Eftir því sem næst verður komist
er talið að sátt geti orðið um þessa
niðurstöðu.
Ákveðin áhætta tekin
„Það hefur verið staðföst ætlan
mín að koma þessu róðrardagakerfi
á sem allra fyrst og eina ástæðan
fyrir því að við settum ekki ákveðna
dagsetningu inn í upphafi var sú að
við sjáum enn ekki hvemig við eigum
að koma eftirlitinu við,“ sagði Þor-
steinn Pálsson, sjávarútvegsráð-
herra.
Hann sagði að tekin væri ákveðin
áhætta hvað eftirlitið snerti með því
að ákveða dagsetningu. Hugsanlega
myndu menn standa frammi fyrir
því í byijun að eftirlitið væri ekki
nægilega fullkomið, en hann vonað-
ist til að það yrði þá bara í örfáa
mánuði ef til kæmi. Kjaminn væri
auðvitað sá að verið væri að gefa
trillusjómönnum kost á að velja milli
tveggja möguleika, róðrardaga, sem
yrðu auðvitað ekki mjög margir og
færri en í banndagakerfí, en á móti
kæmi að kerfið byði upp á meira
frelsi. Hinn kosturinn væri aflahá-
mark, og þá hefðu menn enn rýmri
möguleika til að stjórna veiðum sín-
um sjálfir.
Lögfesting aðalatriði
„Ég tel að það sé aðalatriði að fá
róðrardagakerfi lögfest, þó það verði
einhver töf á því að það taki gildi,“
sagði Einar Oddur Kristjánsson,
þingmaður Sjálfstæðisflokksins á
Vestfjörðum. Hann sagði að á haust-
mánuðum væru 54 róðrardagar og
þess vegna væri hægt að fallast á
að róðrardagakerfi tæki ekki gildi
fyrr en 1. febrúar.
Aðspurður sagði hann að allt benti
til þess að góð sátt gæti tekist um
þessa niðurstöðu. Hann væri sann-
færður um að þessi kostur væri
skástur fyrir trillusjómenn og gerði
það að verkum að flestir þeirra ættu
að geta komist af, þó vissulega
væri um heilmikla skerðingu að
ræða.
Þarf að viðurkenna meiri afla
„Mér líst mjög illa á ef aflahá-
markið er óbreytt. Við höfum verið
að benda á að allan þann tíma sem
þetta kerfí hefur verið við lýði hefur
nýrri afkastaaukningu verið hleypt
inn í þennan kvóta, og það þarf að
viðurkenna meiri afla til sjómanna,"
segir Arthur Bogason, formaður
Landssambands smábátaeigenda.
Hann kveðst þó fagna því ef
breytingamar fela í sér nálgun á
sjónarmiðum smábátasjómanna, en
stórt skref sé eftir, ef sameiginlegt
aflahámark verði óbreytt. Hugsan-
lega muni ákvæði um tilfærslu róðr-
ardaga milli tímabila leysa nokkum
vanda, en of snemmt sé að fullyrða
um slíkt fyrr en hann hafi grann-
skoðað samkomulagið.
Korpúlfsstaðir
GRfær
álmu í stað
golfskála
REYKJAVÍKURBORG og Golf-
klúbbur Reykjavíkur hafa komist að
samkomulagi um breytingar á samn-
ingi frá 1993 um gerð golfvallar við
Korpúlfsstaði. Samkvæmt nýja
samningnum samþykkir GR að legu
og gerð golfvallarins verði breytt og
að lóð fyrir golfskála verði tekin af
fyrra skipulagi. í staðinn fær klúbb-
urinn afnot af einni álmu Korpúlfs-
staða í 30 ár.
Golfklúbburinn fær afnot af öllum
hæðum í austustu álmu Korpúlfs-
staða fyrir félagsheimili. Borgin mun
veija allt að 15 milljónum króna til
viðgerða á álmunni á árinu 1996
samkvæmt ákvæðum samningsins. í
þann tíma sem golfklúbburinn hefur
húsnæðið á Korpúlfsstöðum til af-
nota skal hann greiða fasteignagjöld
af því og sinna viðhaldi þess.
Listflug um
loftin blá
ÞORGEIR Árnason sést hér
fyúga listflug í um 1.000 metra
hæð yfir Mosfellsheiði og er
Þingvallavatn í baksýn. Svifflug-
an er af gerðinni ASK 21 og er
hún með 17 metra vænghaf.
Morgunblaðið/Halldór
Þingsályktunartillaga frá Þjóðvaka
Lagt verði á
veiðileyfagjald
Islensk menningarhátíð í Þýskalandi
Sextíu listviðburð-
ir í sex borgum
Bonn. Morgunblaðið.
ÍSLENSK menningarhátíð var sett
að viðstöddu fjölmenr.i í Bonn í
Þýskalandi í gærkvöldi. Hátíðin
teygir anga sína til sex borga sem
verða munu vettvangur meira en
sextíu listviðburða á næstu vikum.
Ráðuneyti menningarmála í sam-
bandslandinu Nordrhein-Westfalen
hefur haft veg og vanda af skipu-
lagningu hátíðarinnar en menning-
armálaráð borganna Bonn, Kölnar,
Bielefelds og Krefelds hafa í samein-
ingu ákveðið að veija umtalsverðum
fjármunum til hennar. íslenskir aðil-
ar sem lagt hafa hönd á plóginn eru
menntamálaráðuneytið, Flugleiðir
og Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna,
auk sendiráðsins í Bonn.
Einstakt tækifæri
Bjöm Bjamason menntamálaráð-
herra setti hátíðina í gærkvöldi og
sagði ómetanlegt fyrir íslendinga
að geta stofnað til jafn margra list-
viðburða í Nordrhein-Westfalen.
Hann sagði að íslendingar hefðu
lengi sótt þangað til náms, meðal
annars í listum, og þetta væri ein-
stakt tækifæri til að sýna íbúum
landsins og þeim sem þangað leggja
leið sína, hvað væri að gerast í ís-
lensku menningarlífi um þessar
mundir.
Bjöm minntist Jóns Sveinssonar,
Nonna, og sagði að sennilega hefði
enginn einn maður kynnt ísland
meira í Þýskalandi á þessari öld.
„Það gerði hann með bókum sínum,
list sinni," sagði Björn.
Rut Ingólfsdóttir lék síðan á fiðlu
verk eftir Jón Leifs, Hallgrím Helga-
son og Atia Heimi Sveinsson, en
Tunglskinseyjan, ný kammerópera
eftir þann síðastnefnda, er einn af
hápunktum hátíðarinnar. Þá fluttu
Sigurður Bragason barítón og Vovka
Ashkenazy píanóleikari, verk eftir
Franz Liszt.
■ Einlægur áhugi/21
ÞINGMENN tjóðvaka hafa lagt
fram þingsályktunartillögu á Alþingi
um að taka beri upp veiðileyfagjald
í sjávarútvegi og að sjávarútvegsráð-
herra verði falið að skipa nefnd til
að undirbúa löggjöf um þetta efni.
Gert er ráð fyrir að í nefndinni
eigi sæti fulltrúar allra þingflokka
og helstu samtaka útgerðar, sjó-
manna og fiskvinnslu. Nefndin á að
skila áliti fyrir marslok 1996 og
frumvarp um veiðileyfagjald á að
leggja fram þá á vorþingi.
Þjóðareign grundvöllurinn
í greinargerð með tillögunni segir
að grundvóllur veiðileyfagjalds sé sú
staðreynd að fiskistofnamir kringum
landið séu eign allrar þjóðarinnar og
þó nauðsynlegt sé að koma upp stýri-
kerfi til að stjóma veiðum til að koma
í veg fyrir ofnýtingu breyti það því
ekki hveijir eigi fískinn í sjónum.
„Eignarréttur þjóðarinnar á
fiskimiðunum er ótvíræður þótt út-
gerðin fái tímabundinn afnotarétt til
að draga þann fisk úr sjó. Þessi tíma-
bundni afnotaréttur felst í úthlutun
veiðileyfa. Það gildir um veiðileyfi
eins og annað sem er af skornum
skammti að þau eru ávísun á verð-
mæti,“ segir í greinargerðinni.
Þá eru rakin rök fyrir veiðileyfa-
gjaldi og segir að ein helsta röksemd-
in sé réttlætissjónarmið, þar sem það
særi réttlætiskennd manna að versl-
að sé með veiðiheimildir og þeir sem
hafí fengið þeim úthlutað upphaflega
án þess að greiðsla hafí komið fyrir
geti hagnast verulega með því að
selja þær eða leigja.
I öðru lagi muni safnast upp hagn-
aður innan útgerðarinnar þegar fram
líða stundir ef gjaldið komi ekki til.
Undanfama áratugi hafí þeirri að-
ferð verið beitt að skrá gengið tiltölu-
lega hátt. Fyrir vikið hafí innflutn-
ingur orðið ódýrari og afrakstri af
sjávarútveginum hafi þannig veitt
inn í hagkerfíð. í þriðja lagi sé hægt
að draga úr óhagkvæmri sókn með
álagningu veiðileyfagjalds og í fjórða
lagi geti gjaldið einnig verið leið til
sveiflujöfnunar í sjávarútvegi.
í greinargerðinni eru síðan raktir
ýmsir möguleikar á álagningu gjalds-
ins 'sem nefnd sú, sem kveðið er á
um í ályktuninni að sjávarútvegsráð-
herra skipi, muni meðal annars fjalla
um. Að lokum segir:
„Meginatriðið við veiðileyfagjald
er að því verði komið á. Skynsamlegt
er að í byijun sé um tiltölulega lágar
greiðslur að ræða sem gætu hækkað
eftir því sem sjávarútvegurinn hefur
burði til að greiða. Ef genginu væri
jafnframt beitt til að auðvelda sjávar-
útveginum greiðslu gjaldsins mundi
annar útflutningsiðnaður styrkjast.
Þá er hér komin efnahagsstefna sem
skilar auknum hagvexti á næstu
árum, eflir sjávarútveginn og er fylgt
fram í samræmi við réttlætiskennd
þjóðarinnar, eiganda fískimiðanna."
Verkfall í ísal
Viðræður
liggja
enn niðri
EKKI hefur verið boðað til viðræðu-
fundar í álversdeilunni en upp úr
viðræðum slitnaði sl. föstudag.
Samkvæmt upplýsingum Morgun-
blaðsins er ekki búist við að reynt
verði að halda samningaviðræðum
áfram á allra næstu dögum.
Engar letjandi aðgerðir
Unnið hefur verið að því að draga
smám saman úr framleiðslu verk-
smiðjunnar til að undirbúa hana
fyrir stöðvun og tekur það 14 daga
frá upphafi verkfalls. Einn fulltrúi
starfsmanna er tengiliður við
stjórnendur álversins um fram-
kvæmd þess, sem hefur gengið eðli-
lega fyrir sig, að sögn Gylfa Ing-
varssonar, aðaltrúnaðarmanns.
„Við höfum tekið ákvörðun um að
verða við öllum þeirra óskum í sam-
bandi við það og höfum ekki verið
með neinar letjandi aðgerðir en það
er sýnilega ekki metið á einn eða
annan hátt,“ segir Gylfi. Trúnaðar-
ráð starfsmanna kemur saman til
fundar á morgun.
♦ ♦ ♦---
Kjaramál
flugmanna
Miðar í
réttaátt
FÉLAG íslenskra atvinnuflug-
manna, FÍA, og viðsemjendur þeirra
hittust í húsnæði ríkissáttasemjara
um kl. 18 í gær og stóð fundurinn
enn yfír laust fyrir miðnætti. Þá var
að sögn samningamanna taldar góð-
ar líkur á því að samningar næðust
í nótt sem leið.
Kristján Egilsson formaður FÍA
sagði að á löngum samningafundi
sem stóð til kl. 6 að morgni þriðju-
dagsins hefðu mál þokast áfram.
„Þessu miðar öllu í rétta átt. Það
hafa ósköp litlar kröfur verið settar
fram af okkar hálfu. Það var byijað
á þessum samningum með þreifing-
um í samræmi við það sem hefur
gerst í kringum okkur,“ sagði Krist-
ján.
Hann sagði að flugmenn sæktust
eftir svipuðum kjarasamningum og
gerðir hefðu verið á almennum
markaði auk lagfæringa og skil-
greininga á vinnutíma.
„Það hefur ekki verið alveg sama
túlkun á því og olli það ágreiningi
á síðasta samningstímabili. Við vilj-
um hreinsa slíka hluti í burtu,“ sagði
Kristján.
----»-♦ ♦--—
Þingmenn
Alþýðubandalags
Margorðir
um áfengis-
frumvarpið
ÞINGMENN Alþýðubandalagsins
komu hver á fætur öðrum í ræðu-
stól á þingi í gær þegar stjórnar-
trumvörp vegna breytinga á inn-
flutningi áfengis voru til 2. umræðu.
Umræðunni lauk um kl. 23. Aðrir
þingmenn tóku ekki til máls.
I máli þingmanna Alþýðubanda-
lagsins kom fram að þeir telja ekki
neina þörf á að breyta innflutnings-
fyrirkomulagi áfengis, þó ísland
hafi gerst aðili að EES og eigi að
láta reyna á málið fyrir EES-dóm-
stolnum geri Eftirlitsstofnun EFTA
alvöru úr því að vísa málinu þangað.