Morgunblaðið - 14.06.1995, Side 1

SÉRBLAÐ UM SJÁVARÚTVEG
PRENTSMÍÐJA MORGUNBLAÐSINS MIÐVIKUDAGUR 14. JÚNÍ1995
BLAD
Islendingar umsvifamiklir
í fiskvinnslunni í Uganda
ÍSLENDINGAR
Tvö fiskvinnslufyrirtæki við “"Íi?l £
Viktoríuvatní eigu Islendinga r]'!:'
° ~ íuvatn 1 Uganda.
Einar Harðarson á þar nú þegar eina fiskvinnslustöð, sem hann rekur, og er
auk þess framkvæmdastjóri annarrar. Nokkur hópur íslendinga undir forystu
Júlíusar Sólnes, prófessors, og Inga Þorsteinssonar, ræðismanns íslands í Nairobi
í Kenya, hafa fest kaup á frystihúsi við vatnið fyrir um 1,1 milljón dollara,
tæpar 70 milljónir króna. Árlega veiðast rúmlega 500.000 tonn af fiski í Viktór-
íuvatni, mest nílarkarfi, og er fiskurinn fluttur ferskur og frystur á markaði í
Evrópu.
Einar Harðarson fór utan til Uganda
fyrir tæpum tveimur árum og á nú
skuldlaust fiskvinnslufyrirtæki, sem
kaupir fisk af heimamönnum og vinn-
ur, ýmist ferskan til útflutnings eða
frystan. Hann er með nokkra báta í
fiskflutningum frá eyjum úti á vatn-
inu, þar sem fiskurinn er veiddur, í
land til vinnslu, meðal annars íslenzka
plastbáta, sem hugsanlega verða einn-
ig notaðir til veiða. Fyrirtæki Einars
heitir Icefish og er í Entebe, en að
auki er hann framkvæmdastjóri ann-
ars, sem heitir Greenfields.
„Þetta er allfrábrugðið því, sem
maður var að gera heima,“ segir Einar
í samtali við Verið. „Hér rekur maður
skuldlaust fyrirtæki í sjávarútvegi, en
það er líklega anzi fátítt heima. Við
erum að vinna að bættri meðferð á
fiskinum hérna, en venjan hefur verið
sú að fiskurinn er fluttur óísaður og
óaðgerður í land við slæmar aðstæður
og kom hann oft um 25 stiga heitur
til vinnslu. Við erum að taka upp flutn-
ing á fiski ísuðum í kör og kassa og
bætt meðferð skilar sér strax í betri
afkomu við vinnsluna.
Fiskurinn á markað í Evrópu
Afkastagetan hjá okkur er um 15
tonn á dag og er þá unnið á tveimur
vöktum alla daga vikunnar. Við flökum
fiskinn og pökkum og flytjum mest af
honum ferskum inn á markaði í Evr-
ópu, svo sem Frakkland, Holland, Belg-
íu og Þýzkaland. Þetta er mest nílar-
karfi og „tilapia", sem hvort tveggja
er ágætis matfiskur. Þess má svo geta
að sjávarafurðir voru önnur stærsta
útflutningsafurð Uganda í fyrra og
verður líklega sú stærsta í ár,“ segir
Einar Harðarson.
Mikilla úrbóta þörf
Samkvæmt heimildum Versins, er
frystihúsið sem íslenzki hópurinn hefur
fest kaup á, í borginni Jinjsa. Þar var
blómlegur iðnaður áður fyrr, einkum
fyrir tilstilli Indveija, en Idi Amin, fyrr-
um einræðisherra landsins rak þá úr
landi. Á tímum hans var byggt vandað
frystihús í borginni fyrir tilstilli ítala
og kostaði það langleiðina í 900
milljónir króna, þegar það var byggt.
Illa var staðið að rekstri þess og var
honum hætt fyrir nokkrum misserum.
Mikilla endurbóta er þörf í húsinu áður
en það getur hafið starfsemi að nýju
og reiknað er með að þær kosti allt
að 250 milljónum króna.
Viötal
3 Margrét Á Jóns-
dóttir í Ostende
Hafrannsóknir
5 Sjávarkuldinn
fyrir IMorðurlandi
Markaðsmál
6 Aflinn úr IMorður-
Kyrrahafi skiptir
fiskiðnaðinn
miklu
LÍNAN STOKKUÐ í BLÍÐUNNI
• ELSA Reynisdóttir gerir út
trilluua Halldóru ásamt manni
sínum. Hún notaði veðurblíðuna,
Morgunblaðið/Ágúst
loksins þegar sumarið kom í Nes-
kaupstað, til að stokka lfnuna úti
undir húsvegg.
Fréttir Markaðir
Aukning hjá
Borgarplasti
• FYRSTU fjóra mánuði
ársins jókst innanlandssla á
fiskkörum sem Borgarplast
hf. á Seltjarnarnesi fram-
leiðir um 17% og útflutning-
ur jókst um 5% miðað við
sama tíma í fyrra. Síðan
Borgarplast hf. fékk ISO
vottun árið 1993 hefur ver-
ið stöðug veltuaukning hjá
fyrirtækinu og árið 1994
var aukningin 70% milli
ára, að sögn Guðna Þórðar-
sonar framkvæmdasljóra
Borgarplasts hf. Hefur
aukningin í útflutningnum
aðallega verið á Banda-
ríkjamarkað./2
Meira aflaðist
af þorski í maí
• BOTNFISKAFLINN í
maímánuði nýliðnum varð
alls rúmlega 58.600 tonn,
sem er um 1.600 tonnum
meira en í sama mánuði í
fyrra. Þorskafli nú varð
15.924 tonn, sem er rúmum
300 tonnum meira en í
fyrra. Þorskafli togara í
maimánuði varð 2.800 tonn,
þorskafli báta 4.235 tonn og
þorskafli smábáta 8.891
tonn. Heildarafli smábát-
anna nú varð 11.184 tonná
móti 9.682 í fyrra./7
Namibía eykur
verðmætin
• VERÐMÆTI útfluttra
sjávarafurða frá Namibíu
jókst verulega á siðasta ári,
meðal annars vegna hærra
verðs fyrir lýsing og túnfisk
og þrátt fyrir, að ekki hafi
tekist að ná öllum lýsings-
kvótanum./7
Kvótakerfi
Nýsjálendinga
• Á ÁRUNUM fyrir 1986
voru fiskveiðarnar við Nýja
Sjáland stundaðar með
sama hætti og almennt
gerðist og gerist víða enn.
Sjómenn komu með aflann
að landi og iétu sig síðan
litlu skipta hvað um hann
yrði. Þeim fannst nóg að fá
greitt fyrir hann, vinnsla
og sala var ekki þeirra
mál. Veiðar og markaðs-
setning voru sitt hvað.
Brezka sjávarútvegsblaðið
Fishing News birti nýlega
úttekt sína á fiskveiði-
stjórnunni við Nýja Sjáland
og er eftirfarandi frásögn
byggð á henni./8
35% aukning
rækjuafla 1994
• RÆKJUAFLI okkar ís-
lendinga hefur aukizt gífur-
lega nú ár frá ári. Á því
síðasta varð rækjuaflinn
alls 72.800 tonn, sem er
rúmlega 35% aukning frá
árinu áður. Fyrir aðeins
þremur árum var rækjuafl-
inn innan við 40.000 tonn
og sé farið rúm 10 ár aftur
í tímann er aflinn aðeins um
10.000 tonn. Verðmæti
rækjuaflans hefur aukizt
um 25% milli ára og var það
í fyrra rúmir 7 milljarðar
króna. Rækjan er að lang-
mestu leyti unnin á Vest-
fjörðum og Norðurlandi,
eða 75% aflans.
Rækjuaflinn
1968-1994
1970 1975 1980 1985 1990 1994
Samdráttur
í grálúðuafla
Grálúðuaflinn
1969-1994
Fiskifélag
Isianðs
1994
• MIKLAR sveiflur hafa
einnig verið í grálúðuafla
okkar. Veiðin Var lítil sem
engin fram til ársins 1976,
en upp úr því fór hún í
30.000 tonn og hélzt þannig
um tíma. Síðan jókst sóknin
verulega og veiðin náði há-
marki í tæplega 60.000 tonn-
um 1991. Síðustu ár hefur
aflinn verið í kringum
30.000 tonnin á ný, en
minnkað ár frá ári. Milli síð-
ustu ára nam samdrátturinn
um 18,5%. Verðmæti aflans
í fyrra varð 3,9 milljarðar á
móti 4,7 1993, sem er 15,5%
samdráttur./6