Morgunblaðið - 16.06.1995, Side 1

Feröaþjónusta hænda nýtnr vaxandi vinsælda
ng talsveit um að greiðslumiðar sóu nutaðir
Konur syngja
ættjarðarsöngva á
Austurvelli í þetta sinn
Morgunblaðið/Kristinn
GRENITRÉ eru víða illa farin
eftir veturinn.
Grenitré
víða illa farin
eftir síðasta vetur
MARGIR garðaeigendur hafa eflaust tekið
eftir að mörg grenitré bera nú rautt barr og
eru illa farin eftir veturinn. Sigvaldi Ásgeirs-
son skógfræðingur hjá Rannsóknastöð Skóg-
ræktar ríkisins á Mógilsá segir að grenitré
séu brúnni en venjulega, en það sé ekki eins-
dæmi. Reyndar séu sígræn tré yfirleitt ljót-
ust á þessum árstíma, en líklegt að þau jafni
sig þegar líður á sumarið. Garðaeigendur
ættu bíða og sjá til áður en þeir dæmdu trén
úr leik.
Skemmdirnar eru afleiðing vetrarins, mik-
ils frosts og skafrennings. Óvæntar frost-
hörkur í byijun september í fyrra fóru illa
með plönturnar. Þó að barrtré þoli mikið frost,
eru þau ekki undir veturinn búin svo snemma.
Ungar plöntur verða verst úti á veturna,
enda næðir frost og veður mest næst jörðu.
Mesti sökudólgurinn er þó líklega skaraveð-
ur, sem nokkuð var um í vetur, en það er
hvass vindur sem rífur upp harðan snjó. Slíkt
veður getur skafið börk af lauftijám og er
afar slæmt fyrir grenitré.
Á meðan vetrarkuldi ríkir koma skemmdir
á grenittjám ekki í ljós. Þá eru trén frosin
og skemmdir lítt áberandi, segir Sigvaldi.
Það er ekki fyrr en að hlýna fer í veðri og
sól hækkar á lofti og trén fara að starfa að
rauði liturinn kemui' fram og skemmdir sjást.
Einnig gera ýmis samverkandi atriði trén ljót.
Á vorin þegar þau byija ljóstillífun þurfa þau
vatn. Þá er oft frost í jörðu og erfitt fyrir
þau að ná upp vatni. Þá er hætt við að þau
þorni upp. Víða er enn frost í jörðu og er
það slæmt fyrir gróðurinn. Einnig var maí-
mánuður sólríkur á Suðvesturlandi og líklega
hefur það sitt að segja.
Mest er um skemmdir í litlum tijáreitum
og útjaðri stærri skóga. Innan skóga eru trén
frekar hólpin. Þar njóta þau skjóls hvert af
öðru og snjór fellur jafnt yfir og varnar því
að frost komist í jörðu, þannig að minna ber
á vatnsþurrð. Er þetta vandamál sem fylgir
uppræktun á skóglausu landi, segir Sigvaldi.
Það kemur í ljós á næstu dögum og vikum
hvort trén nái sér og brumi nýju barri eða
ekki og Sigvaldi ráðleggur garðaeigendum
að vera þolinmóðir á meðan. ■
„FIMM greiðslumiðar eru seldir saman og
er hver gistinótt þá að jafnaði um 5% ódýr-
ari en ef komið er beint á bæina. Flestir
ferðaþjónustubæir taka við greiðslumiðum,
en þær takmarkanir gilda að ekki er hægt
að panta gistipláss með meira en 24
klukkustunda fyrirvara," segir Oddný B.
Halldórsdóttir, ferðafræðingur hjá Ferða-
þjónustu bænda.
- Eru einhverjir ferðaþjónustubæir vin-
sælii en aðrir?
„Réttara væri að segja að ákveðin svæði
væru vinsælli en önnur. Til dæmis er meira
um pantanir á bæjum á svæðinu kringum
Mývatn, Höfn í Hornafirði og Skaftafell
en á öðrum stöðum.“
Skipt f gæðaflokka
Fyrir nokkrum árum ákváðu samtök
Ferðaþjónustu bænda að skipta gististöð-
um í þijá gæðaflokka. í lægsta gæða-
flokki er algengt að gisting kosti 1.950
kr. á mann í tveggja manna herbergi.
Oddný segir að gerðar séu ákveðnar kröf-
ur og á gististöðum í lægsta gæðaflokki
sé m.a. krafa um gott herbergi og ekki
fleiri en 8 manns um hverja snyrtingu. Þá
bergi, en þá fylgir snyrting herberginu.
Algengasta verð á morgunverði er 680
krónur, en börn undir sex ára aldri geta
fengið ókeypis gistingu og morgunverð.
6-11 ára börn greiða víðast hálft gjald.
Bændagisting í 25 ár
Árið 1970 hóf Flugfélag íslands að gefa
erlendum ferðamönnum kost á gistingu á
sveitabæjum gegn gjaldi. Þá buðu fimm
bæir þessa þjónustu og fyrsta árið voru
gistinætur 330 talsins. Ári síðar höfðu 9
bæir bæst í hópinn og gistinóttum fjölgaði
í 550. f febrúar 1980 voru stofnuð Samtök
ferðaþjónustu bænda og buðu um 30 bæir
gistingu á þeim tíma. Þeim hefur síðan
fjölgað verulega og síðustu fimm ár hafa
þeir að meðaltali verið um 125, víðs vegar
um landið. „Gistinóttum fjölgar með hveiju
ári,“ segir Oddný. „Sömuleiðis fjölbreytnin.
Afþreyingarmöguleikar eru misjafnir eftir
bæjum, en algengast er að boðið sé upp á
hestaleigu og silungaveiði. Gististaðir eru
afar misjafnir. í sumum bæjum eru aðeins
tvö herbergi leigð út, en annars staðar
hefur hlaða eða fjárhús verið innréttað sem
40-50 manna gististaður. ■
HÁTÍÐARHÖLD verða verða
'pl að mestu með hefðbundnum
hætti í Reykjavík á morgun
gg og veðurspá fyrir þjóðhátíð-
^ ina er hóflega bjartsýn. Að
lokinni heimsókn að leiði Jóns
■I Sigurðssonar í fyrramálið
J[L hefst athöfn á Austurvelli,
20 mínútum fyrir 10. Þar verður
rofm áratuga hefð með söng
Kvennakórs Reykjavíkur. Karla-
kór Reykjavíkur eða Fóstbræður
hafa lengi flutt þjóðsönginn og
önnur ættjarðarlög við þetta tæki-
færi en fyrrnefndi kórinn fær
raunar sitt tækifæri í Tjamarsal
Ráðhússins síðdegis. Þar verður
Öperusmiðjan einnig og KK-band-
ið.
Skrúðgöngur fara eftir hádegi
frá Hlemmi og Hagatorgi að Lækj-
artorgi, en skemmtidagskrá hefst
klukkan 2 á þrem leiksviðum í
miðbænum. Þar að auki verða leik-
tæki í Hljómskálagarðinum, bátar
á Tjörninni og brúðubíll verður á
sínum stað að ógleymdum fornbíl-
um.
Götuleikhúsið verður glæsilegt
í ár, að sögn Gísla Árna Eggerts-
sonar hjá Iþrótta- og tómstundar-
áði. Það verður á ferðinni um
miðbæinn með fjölmargt óvenju-
legt fyrir augað, enda taka 50 til
100 manns þátt. Gúmmídýr, eld-
gleypar og brúðir hafa undirbúið
sig síðustu vikur í Hinu húsinu,
menningarmiðstöð ungs fólks, og
SMYRLABJÖRG í Suðursveit er
einn af 125 ferðaþjónustubæjum.
á hreint handklæði að fylgja hveiju rúmi.
Gisting í næsta gæðaflokki kostar yfir-
leitt í kringum 2.200 kr. á mann í tveggja
manna herbergi. Þar er vaskur í hveiju
herbergi og gestir hafa yfirleitt aðgang að
setustofu, auk þess sem í boði er á ódýrari
stöðum. Þeir sem gista á bæjum í hæsta
gæðaflokki geta gert ráð fyrir að borga
um 2.950 kr. á mann í tveggja manna her-
GALVASKT
Götuleikhúsfólk
mætti í Sund-
höiiina í vikunni
og undirbjó þjóðhátíð.
Benóný Ægisson, einn að-
standenda leikhússins, segir
stultuher eflaust verða áber-
andi. Götuleikhúsið heidur
áfram starfsemi í sumar og
treður næst upp í Húsdýra-
garðinum á Jónsmessunni.
Teiknimyndasýning barna
úr Vesturbænum verður í
Austurstræti og vonast er til
að þessi nýjung festist í sessi.
Gísli Árni segir að þá skiptist
skólahverfi á um að skreyta
svona borgina á þjóðhátíðinni.
Myndlist „með stóru emmi“
verður síðan á Kjarvalsstöð-
um, þar sem opnuð verður
yfírlitssýningin íslensk mynd-
list.
Morgunbladið/Sverrir
Og þeir sem enn iða af fögn-
uði annað kvöld geta brugðið
sér á ball í bænum; gömlu
dansarnir verða á Ingólfstorgi
og rokk frá miðnætti en ýmsar
hljómsveitir í Lækjargötu til
klukkan 2 um nóttina. Strætis-
vagnar fara úr miðbænum að
herlegheitunum loknum.
Gert er ráð fyrir hægviðri
suðvestanlands og skýjuðum
himni sem þó ætti að hanga
þurr. Veðurstofan spáir rign-
ingu eða súld austan- og norð-
antil á landinu og norðaustan-
átt með einhveijum skúrum á
Vestfjörðum. ■