Morgunblaðið - 16.06.1995, Page 7

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 16. JÚNÍ 1995 B 7
FERÐALÖG
Sýrlendingar eignast
brátt Móðleikhús
í MÁNAÐARRITINU The Middle
East segir að nú sé allt útlit fyrir
að Sýrlendingar eignist sitt þjóðleik-
hús á næsta ári. A annan áratug er
síðan hafist var handa við bygging-
una og til verksins ráðið breskt ráð-
gjafarfyrirtæki sem sérhæfir sig í
leikhúsbyggingum.
Mælst var til að reynt yrði að sam-
ræma arabíska hefð nútímalegri
hönnun og útbúnaði. Miðausturlönd
státa nú á tímum ekki af mörgom
leikhúsum ef frá er talið Óperuhúsið
í Kairó sem reist var af Japönum.
Vegna innanlandsástands, af-
skipta Sýrlendinga af málefnum Lí-
banons, ásakana Breta um aðstoð
Sýrlendinga við hryðjuverkasamtök
og fleira í þeim dúr, dróst verkið á
langinn og byggingin hefur staðið
hálfköruð i nokkur ár.
Nú hefur flest snúist á þokkalegri
veg og er að hefjast vinna á ný af
fullum krafti við leikhúsið og stefnt
að vígslu þess í október 1996.
í húsinu verður einnig sérstök
óperuálma, ráðstefnusalir, veitinga-
hús og fleira. Sýrlensk menningaryf-
irvöld segja að þetta muni verða
merk lyftistöng öllu listalífi og von-
andi muni útlendir leikhópar gera sér
tíðförult til landsins.
í Sýrlandi eru minjar eða rústir
margra útileikhúsa frá tímum Róm-
veija og hið stærsta er í hinni fornu
borg Fönikíumanna Jebleh. ■
BJARNI Páll Vilhjálmsson í
nýju reiðskemmunni
7 daga ferðir um Þingeyjarsýslur
og leiðin liggur m.a. að Mývatni
og austur í Ásbyrgi. Sl. sumar
fóru Bjarni og félagar hans fyrstir
með skipulagða ferð inn á Sprengi-
sand og síðan niður Gnúpveija-
afrétt að sunnan og enduðu í
Fossanesi. Þetta sumar fóru 90
manns í sex ferðir og bókanir
hafa verið mjög góðar í Sprengi-
sandsferðirnar. Þá var gist á sum-
arhótelum, í bændagistingu og
ÁGÆT aðstaða er fyrir hesta á básum
sæluhúsum og voru hestar leigðir
af bændum og hestamönnum í
nágrenninu.
I Saltvík er einnig hægt að kom-
ast í stuttan reiðtúr með leiðsögn,
t.d. í 1-2 klst. í samvinnu við ferða-
þjónustumenn á Húsavík verða í
boði dagsferðir til Húsavíkur, Ak-
ureyrar og Mývatnssveitar þar
sem gefst m.a. kostur á bátsferð
um Skjálfandaflóa, skoðun í safna-
hús Húsavíkur og kynningu á ís-
lenska hestinum í Saltvík.
í mörg ár hefur verið starfræktur
reiðskóli í Saltvík fyrir börn og
byijendur í hestamennsku. Yfir-
leitt hafa verið 4-6 námskeið yfir
sumarið og aðsókn sávallt verið
mjög góð. Bjami hefur stundað
tamningar í vetur og hefur reið-
skemman komið að góðum notum
þar sem mikill snjór var langt fram
eftir vori. ■
Atli Vigfússon
Nyidalur - fannst
slðastur firæfadala
VIÐ mynni Nýjadals á Sprengiandi
standa tvö af sæluhúsum FÍ. Gisti-
rými og eldunaraðstaða er fyrir
120 manns í notalegum húsum og
þeir sem vilja geta gist í tjöldum.
Varsla er í júlí og ágúst en húsin
eru opin allan ársins hring fyrir
þá sem eiga leið um svæðið.
Mun fleiri kalla dalinn Nýjadal
en Jökuldal. Þessi dalur fannst lík-
lega síðastur allra öræfadala. Eng-
inn annar ber nafnið Nýidalur en
nokkrir Jökuldalur eða Jökuldalir.
Það nafn á vel við enda dalurinn
greinilega myndaður eftir fram-
skrið jökuls. Á uppdráttum eru
nöfnin Nýidalur og Jökuldalur
bæði merkt.
Það var ekki fyrr en um miðja
19. öld að bændur úr Bárðardal
fundu dalinn. Hann var nýr í vit-
und manna og nefndu þeir hann
Nýjadal. Sumir segja að vitað hafi
verið um hann fyrr á öldum en sú
vitneskja hafi síðan fallið í
gleymsku. Fyrir því eru þó ekki
til neinar áreiðanlegar heimildir.
Dalurinn er í um 20 km fjarlægð
frá hinni fornu Sprengisandsleið.
Séð úr fjarlægð er mynni hans að
mestu lokað og suðvesturhliðin
fellur svo að segja saman við norð-
austurhliðina. Þetta er talin
ástæða þess hve seint hann fannst.
Sagt er að Tómas Sæmundsson
Fjölnismaður hafi fengið veður af
dalnum 10 árum áður en hann
fannst. Einu sinni þegar hann var
á leið yfír Sprengisand villtist hann
af hinni fornu Sprengisandsleið í
vondu veðri. Honum að óvörum
fóru hestarnir hans að krafsa í
snjóinn og bíta gras. Talið er að
fundur Tómasar á þessum haga-
bletti hafi orðið hestum hans til
lífs. Það fylgdi sögunni að Tómas
hafi fengið grun um dal nokkru inn
með jöklinum en sökum tímaskorts
og veðurs varð nánari athugun
ekki við komið. Gróðurblettur þessi
var nefndur Tómasarhagi og erv
hann um 5 km norðan við mynni
dalsins.
í Nýjadal mætast andstæðurnar
VEGIR liggja til allra átta.
eyðimörk, skriðjöklar og jarðhiti.
Allir ættu að finna gönguleið við
sitt hæfi, langa eða stutta, auð-
velda eða erfiða. Frá sæluhúsunum
er 5 klst. gangur upp á Tungnafell-
sjökul ogtil baka. Ofan af jöklinum
er tilkomumikil hálendissýn og á
björtum sumarkvöldum gyllir sólin
jökulinn. Fyrir þá sem ekki treysta
sér að ganga alla leið en vilja kom-
ast í snertingu við jökul er tiltölu-
lega létt ganga upp að jökultung-
um sem auðveldar eru uppgöngu.
Dalbotn Nýjadals (Jökuldals) er
sléttar áreyrar og þar er auðvelt
að ganga. í neðanverðum hlíðum
dalsins er furðumikill og fjölbreytt-
ur gróður sem teygir sig í átt til
jökulsins. Þeir sem hafa lítinn tíma
á Nýjadal en vilja virða svæðið
fyrir sér ganga oft á Mjóháls eða
Þvermóð, fell sem eru nærri sælu-
húsunum. Gangan er auðveld og
útsýnið þaðan er ágætt. Fyrir þá
sem vilja lengri göngu er upplagt
að ganga Nýjadal á enda og er
þá komið á eitt mesta háhitasvæði
Islands. Þar skartar náttúran sín-
um fegurstu litum í óendanlegum
fjölbreytileik.
Hvernig er hœgt að
komast í Nýjadal?
Komast má í Nýjadal allan árs-
ins hring og þeim hefur fjölgað sem
leggja leið sína þangað að vetrar-
SÉÐ INN í Nýjadal-Jökuldal.
Á SUMARDEGI í Nýjadal.
lagi. Er komið á snjósleðum, vel
útbúnum jeppum eða á gönguskíð-
um. Flestir koma þó á sumrin þeg-
ar vegurinn er opinn. Á Sprengi-
sandi er yfir nokkur óbrúuð vatns-
föll að fara. Þau ber alltaf að var-
ast, einkum í leysingum og miklum
rigningum þegar þau geta vaxið
fljótt og vöðin breyst. Ekki er ráð-
legt að fara yfir Sprengisand á
fólksbíl því vegurinn getur verið
grýttur og árnar erfiðar. Áætlun-
arferðir eru í júlí og ágúst og einn-
ig hefur FI ferðir sem koma við í
Nýjadal. íslenskir jafnt sem er-
lendir ferðamenn leggja á Sprengi-
sand á reiðhjólum og bifhjólum og
einnig er nokkuð um það að fólk
komi gangandi. Ekki má gleyma
að flugvöllur er í Nýjadal sem er
þó nokkuð notaður á góðviðrisdög-
um.
Leiðir úr Nýjadal
Nýidalur er oft áningastaður
þeirra sem fara um Gæsavatnaleið
5 Öskju og Herðubreiðarlindir. Sé
Gæsavatnaleið farin er beygt inn
á hana 5 km norðan Nýjadals.
Leiðin liggur meðfram norðurbrún
Vatnajökuls. Hún er seinfarin og
oft varasöm. Fyrir kemur að hún
er lokuð allt sumarið vegna snjóa.
í góðu veðri er útsýnið stórfeng-
legt.
Norður frá Nýjadal eru 60 km
í Laugafell en þar er sæluhús FA
og þar er heit laug sem má baða
sig í. Frá Laugafelli er hægt að
fara niður í Skagafjörð eða Eyja-
fjörð, en einnig aftur inn á
Sprengisandsleið og koma niður í
Bárðardal. Það er leið flestra sem
um Sprengisand fara og skoða þá
gjarnan tvo af fossum Skjálfanda-
fljóts í leiðinni, Goðafoss og Aldeyj-
arfoss.
Ef haldið í suður frá Nýjadal
eru 100 km niður í Sigöldustöð. í
góðu skyggni má sjá Hofsjökul í
öllu sínu veldi og er sunnar dregur
blasa við Kerlingafjöll. Ekki má
gleyma öllum öldunum sem birtast
hver af annarri og bera nöfn eins
og Kistualda og Hnöttóttaalda.
Þeir sem fara yfir Sprengisand
ættu að gefa sér tíma til að stoppa
í Nýjadal þó ekki væri nema til
að borða nesti sitt og virða fyrir
sér umhverfíð á meðan. Sitja má
bæði inni og úti og er gestum sem
stoppa aðeins stutta stund velkom-
ið að nýta aðstöðuna á staðnum.
Helena Ólafsdóttir
Höfundur er landvörður