Morgunblaðið - 21.06.1995, Síða 1

f
72 SÍÐUR B/C/D/E
137. TBL. 83.ÁRG.
MIÐVIKUDAGUR 21. JÚNÍ 1995 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Shell í Bretlandi lætur undan mótmælum evrópskra ríkisstjórna og Grænfriðunga
Hætt við að
sökkva Brent
Sparí
London. Reuter.
SHELL-olíufélagið í Bretlandi til-
kynnti í gær, að það hefði hætt við
áform um að sökkva olíupallinum
Brent Spar í sjó á tveggja km dýpi
vestur af Skotlandi. Þess í stað
yrði farið fram á leyfi breskra
stjórnvalda til að draga hann að
landi og taka hann þar í sundur.
Var tekið fram í tilkynningunni, að
ástæðan fyrir sinnaskiptunum væri
mótmæli margra ríkisstjóma í Evr-
ópu.
Tíðindunum var vel tekið víða í
Evrópu, einkum í Þýskalandi þar
sem þingmenn jafnaðarmanna, er
sátu á fundi, spruttu upp úr sætum
sínum og fögnuðu ákaft.
I tilkynningu Shells sagði, að
þótt reynt hefði verið að sýna fram
á, að engin hætta stafaði af því að
sökkva borpallinum þar sem dýpi
sjóinn
væri nægilega mikið, hefðu margar
evrópskar ríkisstjórnir ekki fallist á
það og því hefði þessi ákvörðun
verið tekin.
Viðskiptin við Shell hafa dregist
mikið saman í Þýskalandi og Svend
Auken, umhverfisráðherra Dan-
merkur, og Anna Lindh, starfssyst-
ir hans í Svíþjóð, höfðu skorað á
landa sína að hætta að kaupa
Shell-vörur. Sams konar áróður var
einnig uppi víðar um Evrópu. Það
stefndi því í mikið fjártjón hjá fyrir-
tækinu fyrir utan álitshnekkinn,
sem það hefur þegar beðið.
Hættuleg lífríkinu
Grænfriðungar voru í sjöunda
himni í gærkvöldi þótt stjórnarfor-
maður breska Shell gerði lítið úr
þætti þeirra í málalyktum. Þeir
^ Reuter
FJORIR liðsmenn samtaka Grænfriðunga veifa áhöfn þyrlu sem flaug að Brent Spar í gærkvöldi
eftir að fulltrúar breska Shell skýrðu frá því að pallinum yrði ekki sökkt í hafið.
komu tveimur mönnum um borð í
Brent Spar sl. föstudag og tveimur
í gær og þá birtu þeir einnig tveggja
ára gamla skýrslu þar sem segir,
að úrgangsefnin í pallinum geti
verið mjög hættuleg lífríki sjávar-
ins. Gerði Shell þó lítið úr skýrsl-
unni og höfundur hennar sagði, að
hann hefði aðeins verið að vara við,
að pallinum yrði sökkt á grunn-
sævi. Dagblaðið Scotsman hafði það
■einnig eftir gömlum starfsmanni
Shell, að 1980 hefðu þúsundir lítra
af eiturefnum verið steyptar inni í
pallinum.
Basajev sleppir öllum gíslum við komuna til Tsjetsjníju
Ótti í Rússlandi við
frekari hryðjuverk
Kasavjúrt, Moskvu. Reuter.
Heitt í
kolunum
RÚSSNESKI þjóðernissinninn
Vladímír Zhírínovskíj sést hér
skvetta appelsinusafa yfir Borís
Nemtsov, æðsta embættismann
sjálfstjórnarsvæðisins Nísní
Novgorod en hann er með þekkt-
ustu umbótasinnum landsins.
Nemtsov galt Zhírínovskjj þegar
í sömu mynt. Atvikið gerðist í
beinni útsendingu á sjónvarps-
þætti. Nemtsov hafði brosandi
gefið í skyn að Zhírínovskíj væri
með sárasótt og vitnað til viðtals
við sfjórnmálaleiðtogann í
bandariska tímaritinu Playboy
þar sem hann hreykti sér af þvi
að hafa sængað hjá 200 konum.
Stjórnandi reyndi árangurslaust
að stilla til friðar, útsendingu var
hætt en andstæðingarnir héldu
uppteknum hætti og fleygðu nú
förðunartækjum hvor í annan.
Til handalögmála mun hafa kom-
ið milli stjórnandans og Zhír-
ínovskíjs eftir þáttinn.
BILALEST tsjetsjensku skærulið-
anna, sem réðust inn í rússneska
borgina Búdennovsk, gísla þeirra og
blaðamanna hélt síðdegis í gær inn
í Tsjetsjníju og var gíslunum 123
sleppt við komuna til þorpsins Zand-
ak. Farið er að hitna undir forystu-
mönnum Rússlands vegna gísla-
málsins og óttinn við frekari hryðju-
verk magnast jafn og þétt.
Samningamenn Rússa og Tsjetsj-
ena féllust í gær á að gert yrði
þriggja daga vopnahlé, sem hæfíst
í dag. Friðarviðræðurnar hófust á
mánudag og eru hluti af samkomu-
lagi Basajevs og Víktors Tsjerno-
mýrdins, forsætisráðherra Rúss-
lands, um að láta flesta gíslana lausa
í bænum Búdennovsk um helgina.
Reiði í Búdennovsk
Mikil reiði ríkir í Búdennovsk eft-
ir árásina og grunur hefur vaknað
meðal borgarbúa um að skærulið-
arnir hafi fengið aðstoð manna í
borginni sjálfri. Um fímm þúsund
Tsjetsjenar bjuggu í Búdennovsk,
en að sögn lögreglu eru þeir nú allir
á braut.
Reiðin nær langt út fyrir Búd-
ennovsk. Átökin um Tsjetsjníju hafa
nú breiðst út og geta nú „ruðst inn
í hvaða bæ, hvaða heimili, hvaða líf,
sem er“ svo vitnað sé í dagblaðið
Sovétskaja Rossía. Og stjórnvöld
virðast ófær um að vernda borgar-
ana.
Dagblaðið Sevjodnja sagði í gær
að Basajev hefði sýnt fram á að
vænlegast til árangurs væri að ráð-
ast á konur og böm í stað þess að
beijast við rússneska herinn og því
væru nú erfíðir tímar í vændum.
Það eru ekki aðeins Rússar, sem
hafa áhyggjur af ástandinu. Banda-
rísk yfírvöld hafa nú gefið út viðvör-
un um að hættulegt sé að vera að
ferðast um Rússland vegna hætt-
unnar á hryðjuverkum.
■ Rússnesk blöð/lB
• •
Ofgamenn
verðisnið-
gengnir
París. Reuter.
FYRRUM forsætisráðherra
Frakklands, Laurent Fabius,
hvatti í gær fyrirtæki, lista-
og íþróttafólk til þess að snið-
ganga borgir þar sem öfga-
sinnaðir hægrimenn í Þjóðar-
fylkingu Jean Marie Le Pens
sigruðu í kosningunum sl.
sunnudag.
Fabius lagði til að söngvar-
ar sem ætluðu að taka þátt
í árlegri tónlistarhátíð í bæn-
um Orange, þar sem Þjóðar-
fylkingin sigraði, endurskoð-
uðu þátttöku sína ef fulltrúar
fylkingarinnar yrðu viðstadd-
ir.
Fyrirtæki þyrftu heldur
ekki að koma sér fyrir á þeim
stöðum þar sem fylkingin
hefði sigrað.
Reuter
Kinkel um varnarstefnu ESB og Bandaríkin
Vill aukið sjálfstæði
París. Reuter.
KLAUS Kinkel, utanríkisráðherra
Þýskalands, vill að Vestur-Evr-
ópusambandið, VES, verði smám
saman hluti Evrópusambandsins
til þess að sjálfstæði álfunnar í
öryggis- og varnarmálum eflist.
Hann varaði við því að ákvarðanir
á Bandaríkjaþingi gætu ráðið úr-
slitum um framtíðarstefnu í vörn-
um Evrópu.
Kinkel sagði á fundi þingmanna
VES í París að Evrópumenn yrðu
að geta tekið sjálfstæðar
ákvarðanir þegar nauðsyn krefði
að þeir beittu herstyrk sínum, m.
a. til að gæta friðar á hættusvæð-
um.
í reynd er það svo að Banda-
ríkjamenn geta lagt bann við því
að herafli Atlantshafsbandalags-
ins sé notaður í aðgerðum sem
Evrópuríkin standa að.