Morgunblaðið - 25.06.1995, Síða 10

10 B SUNNUDAGUR 25. JÚNÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
100 ára afmælishátíð Seyðisfjarðarkaupstaðar
Afmælisbamið
sparíbýst
NÍELS Daníelsson og Gunnar Sverrir Gunnarsson leggja síð-
ustu hönd á útilistaverkið Útlínur eftir Kristján Guðmundsson.
Seyðfírðingar eru í
óða önn að undirbúa
kaupstaðinn fyrir 100
ára afmælishátíð í
næstu viku. Anna G.
Olafsdóttir og Ragnar
Axelsson ljósmyndari
sóttu Seyðfirðinga
heim og forvitnuðust
um kaupstaðinn í nú-
tíð og framtíð.
SEYÐISFJÖRÐUR, bærinn
hans Ottos Wathne, hefur
slitið barnsskónum. Hinn
1. janúar voru 100 ár lið-
in frá því Kristján níundi, af guðs
náð Danmerkur konungur, Vinda
og Gauta, hertogi í Sljesvík, Holt-
setalandi, Stórmæri, Þjettmerski,
Láenborg og Aldinborg, staðfesri
lög um kaupstaðarréttindi bæjar-
ins. Kaupstaðurinn fyrir botni
fjarðarins hefur reynt ýmislegt á
aldar vegferð. Seyðfirðingar hafa
lifað gullgrafarastemmningu og
djúpar lægðir í efnahagslífi og
íbúafjölda. Þorvaldur Jóhannsson,
bæjarstjóri, minnir á að hvað sem
á dundi hafi þeir alltaf risið upp
aftur, sjálfstæðir og öruggir í
skjóli fjallanna. íbúamir séu góðir
og hjartahlýir og umfram allt góð-
ir íslendingar. Hér verður ekki lit-
ið um öxl í sögu Seyðisijarðar
heldur til nútímans, atvinnu- og
menningarhátta, þegar hver bæj-
arbúi hefur gengið undir annars
hönd við að sparibúa bæinn fyrir
100 ára afmælishátíð sem hefst á
fimmtudag.
Þorvaldur segir að því miður
hafi áföll í atvinnulífi Seyðisfjarðar
haft þær afleiðingar að íbúum
hafi fækkað um 200 á síðustu 6
til 7 árum. íbúamir séu á bilinu
860 til 870 manns og byggi af-
komu sína fýrst og fremst á þjón-
ustu við sjávarútveginn. „Stór vél-
smiðja með dráttarbraut þjónustar
skipaflotann og verksmiðjuna. Hér
hefur verið ein stærsta loðnuút-
flutningshöfn á landinu í mörg ár.
Loðnubræðsla í eigu SR-mjöls og
fískvinnslufyrirtæki á staðnum
hyggja á meiri samvinnu við
heimamenn. Frystihúsið Dverga-
steinn er að stærstum hluta í eigu
bæjarins og em starfsmenn á bil-
inu 60 til 70 þegar hráefni er
nægilegt. Annars hefur hráefnis-
öflun verið frekar erfíð því fyrir-
tækið hefur ekki yfír útgerð að
ráða og litlum fiskveiðiheimildum.
Útgerðin Gullberg með togarann
Gullver hefur séð Dvergasteini
fyrir mestu hráefni fyrir utan síld
og loðnu,“ segir Þorvaldur.
Þorvaldur viðurkennir að at-
vinnulífíð í bænum sé fremur ein-
hæft. „Við þyrftum að geta
breikkað línuna. Öflugur rafíðnað-
ur og trésmíði hafa smám saman
dregist saman, enda er lítið byggt
á Austfjörðum nema helst á Egils-
stöðum og Höfn í Hornafírði.
, , Morgunblaðið/RAX
IBÚARNIR hafa unnið að því af kappi að sparíbúa bæinn.
ÞORVALDUR Jóhannsson, bæjarstjóri, hallar sér upp að
„kanonunni.“ Skotið er úr henni við hátíðleg tækifæri í kauptún-
inu og eflaust fær hún að njóta sín á afmælishátíðinni.
„AFMÆLIÐ ýtti á að við máluðum,“ sögðu Óla Maja Gísladótt-
ir og Guðjón Egilsson í Vinaminni. Otto Wathne gaf ráðskonu
sinni húsið í jólagjöf skömmu fyrir aldamót. Húsið var því lengi
kallað Jólagjöfin en heitir réttu nafni Vinaminni.
E g vil bara búa hér
Óskandi væri ef hægt væri að efla
iðnaðinn svo hann fari aftur að
blómstra. Ég er hins vegar ekki
trúaður á að sá smáiðnaður, sem
átti þegar hallaði undan fæti að
bjarga öllu, standi undir því. Auð-
vitað er smáiðnaðurinn ágætur
með, en ég tel að við verðum fyrst
og fremst að styðja og styrkja þá
atvinnustarfsemi sem fyrir er í
byggðarlaginu. Ég nefni iðnaðinn
og sjávarútveginn. Allt annað er
bónus,“ segir hann.
Hann segir að háu þjónustustigi
á Seyðisfírði fylgi nokkur sérhæfð
störf á borð við störf hjúkrunar-
fólks á sjúkrahúsinu og við emb-
ætti sýslumanns og það geti laðað
unga fólkið aftur heim að loknu
námi. Hins vegar hefti erfíðar
samgöngur um Fjarðarheiði
áframhaldandi þróun á þjónustu-
sviðinu. „Ég get ekki skilið hvern-
ig staðið getur á því að Seyðfírð-
ingar búi ekki við betri samgöngur
eftir að hafa sinnt áætlunarsigl-
ingum á hveiju sumri í 20 ár.
Hvað ætli væri búið að gera ef
skipið hefði komið til Reykjavíkur
í tvo áratugi? Þó vegurinn sé orð-
inn betri en hann var er hann'
auðvitað til skammar."
Viljum okkar skerf
Loðnubræðslan er ein af fjórum
loðnubræðslum SR-mjöls og velti
um 2,8 milljörðum á síðasta ári.
Þó Gestur Valgarðsson, verkefna-
stjóri, telji afkomu fyrirtækisins
„ÉG VIL bara halda áfram að
búa hér,“ segir Ásgeir Jón
Emilsson einn af bæjarlista-
mönnunum á Seyðisfirði. Geiri
ólst upp, yngstur 12 systkina, í
Hátúni á Eyri við Seyðisfjarð-
arkaupstað og flutti í kaupstað-
inn árið 1949. „Ég var fimmtán,
sextán ár á sjó og hef verið
næstum því 30 ár í fiskvinnsl-
unni. Eftir slysið vinn ég bara
hálfan daginn í Dvergasteini og
hef alveg tíma til að vinna
heima. Þegar áldósirnar komu
fór ég að fikra mig áfram við
að búa til litla hluti úr þeim.
Einu verkfærin eru skæri og
töng. Hlutimir mínir fóm einu
sinni á sýningu til Reykjavíkur.
En á þeim tíma var ég ekki
farínn að nota sígarettupakk-
ana. Svo hef ég líka verið að
mála aðeins segir hann .
í litla húsinu, Oddagötu 4c,
úir og grúir af alls kyns persónu-
legum munum og í einu her-
bergjanna hangir stór mynd af
forseta íslands í öndvegi. Geiri
leynir ekki aðdáun sinni á frú
Vigdísi. „Við Austfirðingar höf-
um alltaf veríð hrifnir af Vig-
dísi. Yfir 80% kusu hana í kosn-
ingunum. Vigdís kemur í afmæl-
ið,“ segir Geiri. Verk hans verða
á sýningu bæjarlistamanna í
tengslum við afmælið.
viðunandi þykir honum brýnt að
fyrirtækið haldi áfram að færa út
kvíarnar og skapa fleiri atvinnu-
tækifæri fyrir bæjarbúa. „Við höf-
um verið í loðnuflokkun í sam-
vinnu við frystihúsin Dvergastein
og Strandarsíld í vetur og á síð-
astliðinni vetrarvertíð. Okkur
fínnst hafa tekist ágætlega til og
stefnum að því að flokkunin verði
enn meiri i framtíðinni. Hvað
magnið varðar get ég nefnt að við
flokkuðum 1.000 tonn af loðnu í
vetur. Hrygnan er tekin frá, fryst
og seld á Japansmarkað, og hæng-
urinn fer í bræðslu. Ég tel okkur
hafa lært á síðustu vertið að mark-
aðurinn tekur ekki endalaust við.
Hins vegar höfum við fullan hug
á að fá okkar skerf af honum og
fínnst ekki óeðlilegt að stefna að
30-40% aukningu miðað við síð-
ustu vertíð,“ segir Gestur.
Hann tekur fram að tryggja
þurfi gæði framleiðslunnar.
„Loðnuflokkunin er öllum í hag.
Bátarnir fá töluvert hærra meðal-
verð fyrir aflann og frystihúsin
hagnast á vinnslunni. Forsendan
er hins vegar sú að hráefnið sé
gott og miklar kröfur séu gerðar
til vinnslunnar. Því er eðlilegt að
hugað verði að kælingu aflans
strax um borð. Til þess að okkar
takmark náist þarf að auka afköst-
in í frystingunni hér á Seyðisfirði
og því erum við nú með öðrum
að huga að því hvernig hægt sé
að bæta við frystigetuna með