Morgunblaðið - 27.06.1995, Blaðsíða 1

100 SÍÐURB/C
142. TBL. 83. ÁRG. ÞRIÐJUDAGUR 27. JÚNÍ1995 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Reuter
Aðgerðum
lögreglu
mótmælt
PÁLESTÍNSKUR drengur gerir
hróp að ísraelskum hermönnum á
götum Hebron í gær. Mikil ólga
er á sjálfstjórnarsvæðum Palest-
ínumanna vegna hungurverkfalls
palestínskra fanga. Þrír menn
létust og 50 særðust er ísraelskir
lögreglumenn skutu á mótmæl-
endur í Nablus á sunnudag sem
kröfðust lausnar fanganna.
Brenndu Palestínumenn hjól-
barða á Vesturbakkanum og Gaza
í gær til að ítreka kröfur sínar.
A sunnudag funduðu Shimon
Peres, utanríkisráðherra Israels,
og Yasser Arafat, leiðtogi Frelsis-
samtaka Palestínumanna (PLO),
á Gaza og sögðu þeir að nokkuð
hefði miðað í samkomulagsátt.
63 milljarð-
ar fyrir sæti
hjá SÞ
Tæpei, San Francisco. Reuter.
STJÓRNVÖLD á Tævan sögð-
ust í gær reiðubúin að gefa
milljarð bandaríkjadala, um 63
milljarða króna, í sjóð handa
þróunarríkjunum ef ríkið fengi
sæti hjá Sameinuðu þjóðunum.
Tævan missti sæti sitt hjá
SÞ árið 1971 í hendur kommún-
istastjórninni í Kína en fram til
þess tíma krafðist stjórn Tæ-
vans að hún nyti viðurkenning-
ar sem stjórn alls Kína. Tævan-
ar búa nú við lýðræði og eiga
næststærsta gjaldeyrisvarasjóð
í heimi, nær 100 milljarða dala.
Boutros Boutros-Ghali,
framkvæmdastjóri SÞ, sagði í
gær að SÞ væru í raun gjald-
þrota.
■ GjaIdþrota/17
Banatilræði
við Mubarak
Grunar
Súdani
um aðild
Kairó. Reuter.
HOSNI Mubarak, forseti Egypta-
lands, sagði í gær, að hugsanlega
hefðu stjórnvöld í Súdan staðið að
baki banatilræðinu, sem honum var
sýnt í Addis Ababa í Eþíópíu í
gærmorgun. Var hann að koma til
leiðtogafundar Einingarsamtaka
Afríkuríkjanna í borginni þegar
nokkrir menn, hugsanlega níu tals-
ins, réðust á egypsku bílalestina
með skothríð.
Mubarak sakaði ekki í árásinni
og engan fylgdarmanna hans en
hann sneri strax aftur heim til
Kairó. Á fundi með fréttamönnum
var hann spurður hvort eitthvert
„nágrannaríki" hefði staðið að til-
ræðinu og hann spurði þá hvort átt
væri við Súdan. „Það er vel hugsan-
legt, mjög svo,“ svaraði Mubarak.
í yfirlýsingu sem lesin var í ríkis-
útvarpið í Súdan neituðu Súdanir
að eiga nokkra aðild að tilræðinu
við Mubarak. Sagði utanríkisráð-
herra Súdans tilræðið vera sorgleg-
an atburð og ásakaði „suma aðila“
um að vilja sverta ímynd Súdans.
Grunnt hefur verið á því góða
með Egyptum og Súdönum síðan
Omar Hassan al-Bashir hrifsaði
völdin í Súdan 1989 en talið er, að
íslamska fylkingin undir forystu
Hassans al-Tourabis hafi skipulagt
valdaránið. Fylkingin vinnur að því
koma á íslömsku strangtrúarkerfi
í öllum arabalöndum.
Mubarak sagði einnig, að yfir-
völd í Súdan styddu bókstafstrúar-
menn í Egyptalandi og nýlega héfði
fundist á landamærum ríkjanna
mikið af vopnum, sem þau hefðu
ætlað egypsku öfgamönnunum.
Egypska sjónvarpið hafði það einn-
ig eftir eþíópskum yfirvöldum, að
hús, sem tilræðismennirnir hefðu
notað í Addis Ababa, hefði verið
leigt af Súdönum.
■ Segja Mubarak/18
Leiðtogar Evrópusambandsins setja Bosníu-Serbum úrslitakosti
Umsátrinu um Sarajevó
verði aflétt án tafar
Cannes, Bonn, Sarm'evo. Reuter.
FORSETI Frakklands, Jaques Chirac, tilkynnti
seint í gærkvöldi að Evrópusambandið (ESB)
krefðist þess að Bosníu-Serbar léttu tafarlaust
umsátrinu um Sarajevó, og að opnaður yrði land-
vegur að strönd Adríahafsins.
Sagði hann að þessum markmiðum yrði náð
með aukinni diplómatískri festu. Hraðliði Breta
og Frakka í Bosníu yrði beitt til þess að tryggja
framgang málsins.
Chirac sagði að leiðtogar ESB-ríkjanna hefðu
falið sáttasemjara sínum, Carl Bildt, að knýja
fram lok umsátursinsn. Hann myndi einnig leit-
ast við að ná samningum um 4 mánaða vopnahlé.
Þjóðverjar ætla að senda þotur
Þjóðverjar kváðust í gær ætla að senda orr-
ustuþotur á vettvang til að styðja friðarsveitir
Sameinuðu þjóðanna.
Ákvörðun Helmuts Kohls, kanslara Þýska-
lands, sem háð er samþykki þings, telst söguleg.
Þetta er í fyrsta skipti, sem ákveðið hefur verið
að beita hernum erlendis í 50 ár. Þegar þýskir
hermenn sáust síðast á þessum slóðum voru
þeir klæddir einkennisbúningum Þriðja ríkisins.
Þjóðvetjar hyggjast hins vegar ekki senda
hermenn til aðgerða á jörðu niðri, heldur halda
í þá grundvallarreglu að hermönnum verði ekki
beitt þar sem þýski herinn barðist í heimsstyijöld-
inni síðari.
Gengið verður til atkvæða um það í sambands-
þinginu í Bonn hvort Tomado-þotur flughersins
verði ásamt flutningavélum og læknum sendar
væntanlegu hraðliði Breta, Frakka og Hollend-
inga til aðstoðar í Bosníu á föstudag. Þar hefur
stjórnin aðeins tíu sæta meirihluta, en Volker
Ruhe varnarmálaráðherra vonast til að fá þver-
pólitískan stuðning. Rudolf Scharping, leiðtogi
sósíaldemókrata (SPD), sagði í gær að engin
ástæða væri fyrir flokkinn að hvika frá andstöðu
sinni við að beita hernum í Bosníu, en ýmis
flokkssystkin hans kváðust hlynnt ákvörðuninni.
' Sprengjuregn í Sarajevo
Svo virðist sem umsátursliðið um Sarajevo sé
farið að beina sprengjuregninu sérstaklega að
friðargæslusveitum Sameinuðu þjóðanna í borg-
inni. Sprengjum var varpað á menn úr þeim í
tvígang og særðust tveir Frakkar.
Fimm börn létu lífíð í árásum á sunnudag og
í gær sakaði utanríkisráðherra Bosníu, Muhamed
Scirbey, umsátursliðið um að lokka íbúa Sarajevo
út á götu með því að láta langt líða á milli
sprengjuárása.
John Redwood býður sig fram til leiðtoga breska íhaldsflokksins
Talið minnka
möguleika Majors
London, Cannes. Reuter, The Daily Telegraph.
JOHN Redwood lýsti því yfir í gær
að hann hygðist bjóða sig fram í
kjöri á leiðtoga breska Ihaldsflokks-
ins, gegn John Major, forsætisráð-
herra. Framboð Redwoods er talið
draga talsvert úr líkunum á því að
Major haldi leiðtogasætinu. „[Mich-
ael] Heseltine mun alveg áreiðan-
lega fara fram í annarri umferð
[leiðtogakjörsins]. Hvernig sem fer,
þá er John Major búinn að vera,“
skrifaði stjórnmálaskýrandi The
Daily Telegraph í gær.
„Sú ákvörðun [Majors] að segja
af sér skilur flokkinn eftir í lausu
lofti þegar þörf er á afdráttarlausri
og ákveðinni forystu," sagði
Redwood á fréttamannafundi, fáum
klukkustundum eftir að hann sagði
af sér embætti ráðherra málefna
Wales. Hann sagðist hafa komist
að þeirri niðurstöðu að hann gæti
ekki stutt ákvörðun forsætisráð-
herrans, og því hlotið að segja af
sér.
Norman Larnont, sem Major vék
úr embætti fjármálaráðherra 1993,
hafði um helgina verið talinn mjög
líklegur til þess að keppa við Major
í leiðtogakjörinu. í gær lýsti hann
hins vegar yfir eindregnum stuðn-
ingi við framboð Redwoods.
Redwood vísaði til föðurhúsanna
vangaveltum um að hann ætti enga
möguleika á að ná kjöri og að fram-
boð hans væri til þess eins gert að
Reuter
JOHN Redwood veifar til
stuðningsmanna sinna í gær.
þekktari menn gætu boðið sig fram
í annarri umferð leiðtogakjörsins.
Redwood er meðal þeirra þing-
manna íhaldsflokksins sem efast
mjög um gildi Evrópusamstarfs, en
sagði í gær að hann hygðist ekki
draga Bretland út úr Evrópusam-
bandinu ef svo færi að hann yrði
forsætisráðherra. Hins vegar myndi
hann koma í veg fyrir frekari færslu
á valdi frá Bretlandi til Brussel og
ekki skipta pundinu út fyrir sameig-
inlegan evrópskan gjaldmiðil.
Nokkrum mínútum eftir að
Redwood tilkynnti framboð sitt kom
Major til fundar leiðtoga ríkja Evr-
ópusambandsins í Cannes. Hann
sagðist öruggur um að bera sigur-
orð af Redwood í væntanlegu leið-
togakjöri, sem myndi hreinsa and-
rúmsloftið í íhaldsflokknum.
Forveri Majors, Margaret Thatc-
her, hefur hingað til verið andvíg
leiðtogakjöri. Hún sagði í gær að
Redwood væri „vel hæfur“ maður.
Þegar hún var spurð hvort hún
væri fylgjandi framboði hans sagði
hún: „Báðir frambjóðendurnir eru
traustir íhaldsmenn."