Morgunblaðið - 27.06.1995, Blaðsíða 36

36 ÞRIÐJUDAGUR 27. JÚNÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
LEOPOLDÍNA
BJARNADÓTTIR
+ Leopoldína
Bjarnadóttir
fæddist á Bæ í Tré-
kyllisvík á Strönd-
um 26. október
1918. Hún lést á
Borgarspítalanum
8. júní síðastliðinn
og fór útför henn-
ar fram 16. júní.
, f HÚN POLLA mág-
1 kona mín er látin. Hún
hefur orðið undir í glí-
munni við illskeyttan
sjúkdóm. Reyndar hét
hún Halldóra Kristín Leopoldína,
en Polla var nafnið sem fylgdi
henni alls staðar meðal vina henn-
ar og þeir voru margir. Hún var
þannig hún Polla, að fólk laðaðist
að henni, vegna lífsgleði hennar
og hlýju, einkum til allra þeirra
sem minna máttu sín.
Á fyrstu árum stríðsins mikla
hófu þau búskap sinn, nýgift,
Magnús Björn Pétursson og Leó-
poldína Bjamadóttir í lítilli risíbúð
að Vitastíg 10 í Reykjavík. Það
þætti ef til vill ekki merkileg íbúð
nú til dags, en þama var þó alltaf
pláss fyrir vini og skyldmenni sem
komu utan af landi til Reykjavík-
ur, einhverra erinda. Það var
sannarlega oft gestkvæmt hjá
ungu hjónunum. Magnús var sjó-
maður og sigldi með físk til Eng-
lands öll stríðsárin, lengst sem
kyndari á togaranum Belgaum.
Nærri má geta að oft hefur ungu
húsfreyjunni ekki verið rótt, þegar
^fréttir bárust af skiptöpum og
átökum á hafínu, enda má segja
að Magnús hafí sloppið naum-
lega.Hann var skipverji á 1/v Pét-
ursey, þar sem elsti bróðirinn var
stýrimaður og skipstjórinn náinn
Erfidrykkjur
Glæsileg kaffi-
hlaðborð, fallegir
salir og mjög
góð þjonusta
Upplýsingar
ísíma 5050 925
og 562 7575
FLUGLEIÐIR
HÓTEL LUFTLEIÖIR
frændi. Þeim fannst
of mikil áhætta að
vera svona margir úr
sömu fjölskyldu sam-
an á skipi og því var
Magnús látinn fara í
land, þegar Péturseyj-
an lagði af stað í sína
hinstu för. En Polla
átti staðfasta og ein-
læga trú, sem hún
fékk í vöggugjöf.
Reyndar átti hún dýr-
grip, sem fylgdi henni
alla tíð, litla bók sem
móðir hennar gaf
henni áritaða, í tannfé. Daglegt
ljós, heitir þessi bók og hún inni-
heldur vandlega valdar ritningar-
greinar til daglegra nota. Vafa-
laust hefur Polla sótt þangað
styrk, þegar frumburður þeirra,
lítil falleg stúlka, Sigrún Elín, dó
aðeins fárra mánaða gömul. En
eftir skúr kemur skin og 20. júní
1944 fæddist þeim nýr sólargeisli
sem þau nefndu Sigríði Ellu. Svo
ijölgaði í fjölskyldunni, Bjarni Pét-
ur 1948, Hallgrímur Þorsteinn
1949, Karl Smári 1952 og að lok-
um Sigrún Kristín 1956. Magnús
hætti til sjós um miðjan 6. áratug-
inn og nokkrum árum seinna tók
hann að sér umsjón með íþrótta-
húsi Háskóla íslands og Háskóla-
görðunum á sumrin. Þetta starf
gátu þau annast bæði og þeim
fórst það vel úr hendi og þar vann
Polla fram á síðasta ár. Polla hafði
unnið við sauma áður en hún gift-
ist og oft drýgði hún tekjur heim-
ilisins með saumaskap, því allt
slíkt lék í höndum hennar.
Eins og nærri má geta var basl-
ið oft ærið, við að koma bömunum
á legg og búa fjölskyldunni varan-
legt heimili. Þau voru samtaka
hjónin í baráttunni og erfiðleikam-
ir hvöttu þau frekar til dáða en
að letja. Þau höfðu hvomgt átt
þess kost að afla sér skólamennt-
unar, en bæði voru þau góðum
gáfum gædd. Það varð metnaðar-
mál að bömin skyldu fá alla þá
menntun sem þau kysu, annað
varð að víkja. Þetta tókst með
samhentu átaki allrar fjölskyld-
unnar. Bömin urðu öll mannkosta
fólk vel menntuð til að takast á
við lífið og kröfur þess. Aftur var
mikill harmur kveðinn að þeim
hjónum þegar yngsti sonurinn
ERFIDRYKKJUR
P E R L A N sími 620200
Vandaðir ícgstdnar
Varanítg minning
TASTEINN
Brautarholti 3. 105 Reykjavík
Sími: 562 1393
Úrval Ijóskera,
krossa og fylgihluta.
Islenskur efnlviður
íslenskar steintegundir henta margar
afar vel í legsteina og hverskonar
minnismerki. Eigum jafnan til fyrir-
Jiggjandi margskonar íslenskt efni:
Grástein, Blágrýti, Líparít og Gabbró.
Áralöng reynsla.
Leitið
upplýsinga.
H
ÍS. HELGAS0N HF
STEINSMIÐJA
SKEMMUVEGI 48 * SÍMI 557 6677
Karl Smári fórst af slysfömm að-
eins tæplega tuttugu og tveggja
ára gamall. Þau létu ekki sorgina
buga sig en héldu ótrauð áfram
að stuðla að velferð bama sinna.
Magnús lést 15. desember 1985,
en þá höfðu þau skömmu áður flutt
í nýja fallega húsið sitt á Þrastar-
götunni. Þeir sem þekktu Pollu
vissu að hún var mikil trúmann-
eskja og þeir vissu líka að það var
eins og hún gæti séð fyrir óorðna
hluti. Trúin var henni alla tíð mik-
ill styrkur, ekki síst hin síðari árin.
Þeim fækkar nú óðum sem ól-
ust upp við hina gömlu íslensku
menningu, þar sem ljóð voru höfð
fyrir bömunum og hvers konar
þjóðlegur fróðleikur var eðlilegur
hluti af uppeldi barnsins. Hún
Polla kunni ósköpin öll af ljóðum
og lausavísum, gömlum leikjum
og gátum. Söngelsk var hún og
hafði háa bjarta rödd. Ef hún
Polla hefði verið uppi á söguöld,
efa ég ekki að hún væri þar talin
til kvenskörunga, eins og mikil-
hæfar konur vom nefndar.
Ég votta börnum hennar og
öðrum niðjum og ættingjum mína
dýpstu samúð.
Óskar Magnússon.
Þegar ég var aðeins lítil hnáta,
sex ára gömul, flutti ég úr grónu
hverfí í Reykjavík - úr húsi afa
og ömmu - suður í Kópavog þar
sem byggð var rétt að hefjast.
Mér leist ekki meira en svo á þessi
umskipti í mínu lífí, þótti best að
vera í ömmu- og afahúsi þar sem
ég gat rambað inn og út að vild.
Nýja húsið í Kópavoginum var
stórt tveggja hæða hús og pabbi
minn var að byggja það með bróð-
ur sínum og í því áttum við að
búa saman tvær fjölskyldur, á sitt
hvorri hæðinni. Um það leyti sem
við svo fluttum létust bæði amma
mín og afí með skömmu millibili
og segja má að ég hafí í sálu minni
skipað þau Magnús föðurbróður
minn og Leopoldínu konuna hans
í þau ábyrgðarmiklu hlutverk að
taka við af ömmu og afa.
Á neðri hæðinni var alltaf mikið
í deiglunni, ég var yngst í húsinu
og naut góðs af því þar sem ég
var ávallt aufúsugestur og gat
fylgst með ferðum og ævintýrum
stálpaðra frændsystkina minna.
Yfír börnunum: Sigríði Ellu, Hall-
grími, Bjarna, Karli og Sigrúnu,
kærustum þeirra, vinum og vanda-
mönnum ríktu þau Maggi og Polla
og voru miðjan í þeirri hringiðu
sem fjölmennt heimili þeirra ásamt
gestkomandi var í mínum augum.
„Niðri“ gerðust atburðir sem sí-
fellt komu mér á óvart og fólu í
sér slíka dulmögnun, fyrir mig
barnið, að ég hef alla tíð verið
þess fullviss að Polla væri í nán-
ari tengslum við almættið heldur
en við hin. Stundum var hún að
sjóða jurtaseið í stórum potti, í
eldhúsinu stóðu bollar á hvolfi á
miðstöðvarofninum svo hægt væri
að spá í þá og hún var óþreytandi
við að leggja spil fyrir ástsjúkar
unglingsstúlkur sem vita vildu
hvað framtíðin bæri í skauti sér.
Á milli þess sem hún hlæjandi
sinnti þessum andlegu spuming-
um, saumaði hún og hannaði húf-
ur og fleira úr gæruskinnum og
ég gat verið þess viss að ef Sigrún
frænka mín fékk nýja húfu þá
Stretsbuxur kr. 2.900
Konubuxur kr. 1.680
Mikið úrval af
allskonar buxum
Opið á laugardögum
fékk ég líka húfu - og líkast til
þá sem ég hafði verið óspör á að
lofa yfir öxlina á henni við sauma-
skapinn. Það var Polla sem var
allra manna flinkust í að spila
kleppara og lét sig hafa það að
bjóða yngsta íbúa hússins í slag.
Það var Polla sem hoppaði með
mér á öðrum fæti rangsælis í
kringum húsið á nýársnótt og
kenndi mér þulu svo góður andi
mætti ríkja í húsinu. Það var Polla,
með sína feikna söngrödd, sem
ekki þreyttist á því að hlusta á
mig syngja þó ég héldi varla lagi,
- og það var hún sem ég hét á
svo mér gengi vel í prófum.
Magnús frændi minn, sem lengi
var húsvörður í íþróttahúsi Há-
skólans, var einnig umsjónarmað-
ur hágkólalóðanna á sumrin. Þar
stigu flest ungmenni í fjölskyld-
unni sín fyrstu spor út í atvinnulíf-
ið. Mér var það mikið kappsmál
að komast sem fyrst í lóðavinn-
una, fannst það vera eins konar
manndómsvígsla, ekki ómerkari
en ferming. Áður en að því kom
fékk ég stöku sinnum að fara með
Magnúsi, ásamt mér eldri krökk-
um á jeppanum hans í vinnuna
og sópa stétt eða vökva blóm dag-
stund. Mér fannst mikið til þess
koma að fá kúst í hendur og sópa
mold undan fótum háskólaborgara
sem ég var sannfærð um ekki höfðu
sömu tilfinningu fyrir blómabeðum
og bjarkartijám og ég og Magnús.
Magnúsi var það nefnilega í lófa
lagið að tala við mig átta ára, um
mikilvægi þess að sópa gangstéttar
rétt, sem værum við samheijar og
jafningjar.
Það var ýmislegt sem gerðist í
stóra húsinu í Kópavoginum líkt
og á flestum heimilum; það voru
skollaleikir í kjallaranum, samein-
ast yfír eina sjónvarpstækinu í
húsinu hjá okkur á efri hæðinni,
börn fermd og útskrifuð sem stúd-
entar, trúlofanir, giftingar, bams-
fæðingar og dauðsföll. í stuttu
máli gerðist flest það sem samein-
ar fólk í gleði og sorg. Minnisstæð
atvik eru óteljandi og sum þeirra
hreint kostuleg, en þó stundum
hafi gengið á ýmsu og margt ver-
ið látið fjúka í gamni og alvöru
er það sem eftir stendur í minning-
unni þó fyrst og fremst tilfinning
fyrir samstöðu, velvilja og hlýhug
stórbrotins fólks. Nú þegr þau eru
bæði horfín á braut, Magnús og
Polla, verða óhjákvæmilega þau
skil þar sem fortíðin er ekki leng-
ur hluti af nútíðinni nema að því
leyti sem hún hefur mótað okkur
sem eftir stöndum.
Fyrir hönd okkar allra á efri
hæðinni; Bjarna, Ingvars Amar
og foreldra okkar, færi ég frænd-
systkinum mínum „niðri“ hjartan-
legar samúðarkveðjur, um leið og
við minnumst öll liðinna ánægju-
stunda heima á „Nýbó“.
Fríða Björk Ingvarsdóttir.
Hún elsku Polla amma okkar
er látin.
Orðatiltækið segir að enginn
veit hvað átt hefur fyrr en misst
hefur, en í okkar augum er það
ekki svo um hana ömmu okkar.
Þar vissum við svo sannarlega
hvað við áttum þegar við misstum.
Það er margt sem rifjast upp
þegar við byijum að hugsa um
ömmu Pollu. Koma þá sérstaklega
upp margar minningar tengdar
íþróttahúsi Háskólans, þar sem
bæði afí Maggi heitinn og amma
Polla unnu lengi. Oftar en ekki
styttu þau okkur krökkunum
stundirnar þar á aðfangadag eða
-gamlársdag.
Okkur leið alltaf einstaklega vel
hjá ömmu og afa, því þau voru
alltaf svo barngóð og þótti vænt
um alla.
Þessi síðustu ár á Þrastargöt-
unni með ömmu Pollu lifa vel í
minningunni hjá okkur, enda má
segja að við krakkarnir hefðum
annan fótinn þar. Þegar tvö af
okkvir systkinunum byijuðu í Há-
skólanum bjó annað þar en hitt
mætti reglulega í mat. Segja má
orðið mat aftur, því það kom eng-
inn svangur án þess að fara full-
mettur út og það eru orð að sönnu.
Amma Polla var söngelsk mann-
eskja, enda fylgir það ættinni. Hún
kunni aragrúa af vísum sem hún
söng eða flutti fyrir okkur hvenær
sem er okkur til mikillar ánægju.
Hún var hláturmild og kát og allt-
af til í að gera sér glaðan dag,
lífskrafturinn geislaði af henni og
fengu margir að njóta hans. Stað-
föst var hún einnig og fór ekki
leynt með skoðanir sínar á ýmsum
hlutum.
Svona gætum við endalaust
haldið áfram að skrifa um hana
Pollu ömmu okkar, en þetta lýsir
henni kannski best. Vonum við svo
sannarlega og reyndar vitum við
það að Guð sér um sína og ef ein-
hver hefur átt eitthvað inni hjá
Guði þá var það hún amma Polla
okkar. Við munum sakna hennar
mikið en góðar minningar um
hana lifa lengi í hjörtum okkar
allra.
Börnin á Reykhólum.
Orð verða fátækleg þegar skrifa
á um konu eins og hún Polla
móðursystir okkar var.
Hún var skemmtileg og hjálpf-
ús, handlagin til allra verka, og
fróðleiksbrunnur ljóða, en um
fram allt var hún góð kona.
Við systurbörn hennar minn-
umst hennar með þakklæti fyrir
alla hennar hlýju og góðvild okkur
til handa. Við minnumst æskuár-
anna þegar við komum t.il Reykja-
víkur og fengum að gista hjá
'henni. Þar var alltaf opið hús
hvernig sem stóð á og margar
bæjarferðirnar fór hún með okkur
til að versla.
Við minnumst þess líka hversu
gaman það var að fá hana og fjöl-
skylduna í heimsókn í sveitina. Þá
var glatt á hjalla, sérstaklega hjá
þeim systrunum. Þegar þær voru
að minnast æskuáranna glumdu
við hlátrasköllin, því frásagnar-
gleði þeirra var mikil.
Sögur af dansleikjum, þar sem
dansað var alla nóttina, hljómuðu
ótrúlega þegar litið var á þá stað-
reynd að þetta var að vetrarlagi,
þriggja tíma gangur hvora leið og
þegar heim var komið var gengið
beint til verka. Ótrúlegar sögur af
uppátækjum þeirra í bemsku gerðu
okkur það ljóst að lífshamingja er
ekki fólgin í veraldlegum auði eins
og sjónvarpi og nútímatækjum
heldur lífsgleði og að mæta erfíð-
leikunum á jákvæðan hátt.
Þegar við svo fórum á ættarmót
á Strandirnar naut Polla sín svo
sannarlega, hún bretti upp skálm-
arnar og óð út í sjóinn, geislandi
af hamingju yfir því að vera aftur
í fjömnni sinni og lék á als oddi.
Polla gaf sér alltaf tíma til að
taka þátt í merkisatburðum í lífi
okkar systkinanna, svo sem við
skírnir, fermingar og giftingar.
Margar myndir eru til af henni
sitjandi með börnin í skírnarkjól
þegar hún mggaði þeim í svefn,
því þau máttu ekki fara úr kjólnum
fyrr en þau hefðu sofið í honum.
Þegar einhver í fjölskyldunni
var að fara í erfið próf var hringt
í Pollu og hún beðin um fyrirbæn-
ir og það var eins og Polla hefði
betri sambönd en aðrir þegar bæn-
in var annars vegar.
Stundum þegar mikið bjátaði á
var leitað til hennar og hún tók
upp spilin og spáði fyrir okkur og
alltaf var farið bjartsýnni af henn-
ar fundi. Polla vr bænheit kona
og mörg vom þau sjúkrabeðin sem
hún sat við og hughreysti aðra
með bænum og fögrum orðum.
Polla og Magnús voru samhent
hjón og börnin þeirra bera þess
best vitni hversu mikla alúð þau
hlutu í föðurhúsum.
Við sendum börnum og fjöl-
skyldu Pollu okkar dýpstu samúð-
arkveðjur. Guð blessi minningu
hennar.
Systurbörn.