Morgunblaðið - 02.07.1995, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 2. JÚLÍ 1995 B 7
MAIMIMLÍFSSTRAUMAR
1V1ATARLIST/Vanmetum vib laukinnf
Bmgdlaukar
MÓÐIR MÍN, Jóhanna Sveinsdóttir, lesendum blaðsins kunn sem Mat-
krákan, lést af slysförum 8. maí síðastliðinn. Ég á mömmu minni svo
margt að þakka. Það að búa mig til ásamt föður mínum. Það að hafa
verið mér svo yndisleg móðir og það að hafa ætíð verið hennar stærsti
sólargeisli í lífínu. Hún kenndi mér svo margt, þ.á m. að elda góðan
mat, þó svo að ég komist ekki með tæmar þar sem hún hafði hælana
í þeim efnum. Engu að síður ætla ég mér að gerast svo djörf að taka
við Matkrákupistlum hennar og gera mitt besta til að þið, lesendur
góðir, megið fræðast örlítið um hina fjölbreytilegu matargerð heimsins
svo og um fæðuna sjálfa.
Iþessum fyrsta pistli ætla ég
að fjalla lítið eitt um laukinn
sem er nú, a.m.k. hér heima á
íslandi, ekki metinn að verðleik-
um. Hér á eftir fylgir prósaljóð
úr bók Ericu Jong, „Fruits and
Vegetables“, í ör-
lítið styttri þýð-
ingu. Ég leyfi mér
að nota það úr
Matkrákupistli
frá afmælisdegi
mínum árið 1982:
Nú hugsa ég enn um
laukinn... Hvernig
bleikbrúnt hýðið afhjúpar grænleita kúlu,
snauða einsog dauða pláhnetu, hála sem
gler og nær dýrslega lyktandi. Ég hugleiði
hæfileika hans til að kalla fram tár, tilhneig-
ingu hans til sjálfsskoðunar, með því að flá
sig lag fyrir lag, í leit að hjartanu, sem er
aðeins annað hðrundslag, en dýpra og
grænna... Síðan hugsa ég um örvæntingu
þegar laukurinn leitar sálar sinnar og finnur
aðeins hvert hörundslagið af öðru... Hann
er ekki sjálfumglaður einsog almúgakartafl-
an. Né töfradís einsog eplið. Né grobbinn
einsog bananinn. Heldur hógvært, ófram-
færið grænmeti, spurult, innhverft, sem flær
sjálft sig... Ég lít á laukinn sem eilífan utan-
garðsmann, bamið í miðið, hugsuðinn
hrygga í konungdæmi grænmetisins. Hyilt-
ur í Frakklandi aðeins (annars þögull stuðn-
ingsmaður súpu og kássu), lítt elskaður af
eigin verðleikum - engin furða að hann
kallar fram tár okkar! Þá hugsa ég aftur
til þess hve hýðið líkist pappír, hvemig sál
og hömnd renna saman í eitt, hvemig hvert
lag afhjúpar hjarta sem síðan breytist í
hörand...
Þið ættuð að reyna að hugsa
um laukinn í þessum anda næst
þegar hann grætir ykkur. Laukur-
inn, sem er yfírleitt ímynd hreysti
og karlmennsku, getur nefnilega
líka verið svo skelfíng viðkvæmn-
islegur; og þótt nú á dögum fram-
kalli hann yfirleitt tár þá var það
þannig í gamla daga að fólk and-
aði að sér hráum lauk til að endur-
heimta gleði sína og hlæja af
hjarta. í okkar „steikarþjóðfélagi"
þekkjum við flest laukinn sem
stuðningsfæðu, s.s. fylgihlut
steika, í kássum eða hvers kyns
salötum og fleiri dæmi mætti
nefna. Hann er okkur samt sem
áður ómissandi. Hvaða „pylsu-
manneskja" gæti t.a.m. hugsað sér
pylsu með öllu án lauks? Hins veg-
ar á þessi aflgjafi frá örófi alda
verðskuldaðan mun hærri sess í
matargerð okkar en raun ber vitni.
Laukurinn hefur sýnt það og sann-
að að hann er mjög ákjósanleg
fæðutegund. Bæði er hann mjög
auðugur af A-, B- og C-vítamín-
um, en einnig af kalsíum og fos-
fór. Hvers kyns laukur er góður
fyrir meltinguna og enskar rann-
sóknir vilja meina að laukneysla
minnki hættuna á blóðtappa. Hér
á eftir fylgja tvær uppskriftir þar
sem laukurinn er í aðalhlutverki
og báðar eru þær mjög ódýrar (í
anda lauksins). Engu að síður er
laukurinn alltaf fyrirtak sem fylgi-
fæða s.s. með steikum og öðrum
þungum máltíðum. Neysla slíkra
fíturíkra rétta hefur óhjákvæmi-
lega í för með sér aukaálag fyrir
meltingarkerfið og sé lauks neytt
með slíkum réttum léttir hann
álagið af maga og þörmum, því
hann hefur góð áhrif á meltingar-
ensímin. Farið nú út í búð og birg-
ið ykkur upp af lauk (um 40 kr.
pokinn) og grátið af gleði.
Pizza alle cipolle
Uppskrift miðuð við 400 g hveiti,
25 g ger, 2 msk olíu, salt.
250 g laukur
smjör + olía
salt og pipar
(150ggrænarólífur)
ef ekki ólífur, þó salvía,
ný eða þurrkuð
Skerið laukhringina í tvennt,
léttsteikið þá í smjörinu og látið
standa meðan deigið hefast. Setjið
svo á pizzuna, hellið ólífuolíu yfir,
saltið og piprið. Að lokum annað-
hvort ólífusneiðar eða salvíu. Bakið
við 250°C í u.þ.b. hálftíma.
Spaghetti
alla cipolla
1 laukur ó mann
kjötsoð
hvítvín
smósletta af mjólk
smjör + ólífuolía
salt og pipar (parmesan)
Skerið laukinn í hringi og létt-
steikið í smjöri og olíu til helminga
(u.þ.b. 10 mín.). Haldið heitu soði
í potti og hellið smáslettu á lauk-
inn, hrærið stöðugt í. Eftir u.þ.b.
4 mínútur er hvítvíni hellt út á,
hrært, látið gufa upp; og þannig
er soði og hvítvíni hellt yfir laukinn
til skiptis. Alls tekur um 45 mínút-
ur að gera þessa sósu og þarf að
hræra nær stöðugt í henni. Lauk-
urinn má ekki verða of meyr. Und-
ir lokin er smá mjólk hellt út á,
piprað — og parmesan settur út á
ef vill (hver fyrir sig).
eftir Álfheiði Hönnu
Friðriksdóttur
Alþjóðlegt og öðruvísi kennaranám
Det Nödvendige Seminarium í Öanmörku býður uppá nýja 4ra ára kennara-
menntun sem er nútímalegt og framsýnt, bæði hvað varðar námskrá og
kennsluaðferðir.
1. ár: Kennsla í m.a. dönsku, stærðfærði, kennslufræði, svo og námskeiðum
án prófa í t.d. alþjóðarétti, lyfjafræði, framtíðarrannsóknum ...
2. ár: Alþjóðlegt námsefni ásamt 4 mánaða námsferð í langferðabíl til Asíu.
Samfé lagsfræði, náttúrufræði, tónlist, íþróttir, svo og hagnýt list- og
myndmennt.
3. ár: 4 mánaða starfsnám í skólum. Námsefni í uppeldisfræöi, sálarfræöi, dönsku.
4. ár: 8 mánaða starfsnám sem kennari i Afríu - á kennaraskóla eða
barnastofnun. Sérnám í uppeldisfræði ásamt trúfræði.
Að auki: Leiklist, portúgalska, matreiðsla, - þátttaka í atvinnulífi í Evrópu og fagið:
Alþjóðlegt hjálparstarf. Byrjar 1. september.
Hringið eða sendið símbréf og fáið bækling:
Sími 00 45 43 99 55 44, símbréf 00 45 43 99 59 82.
Kynningarfundur veröur 15. júlí í Borgarbókasafninu (lestrarsal)
Þingholtsstræti 27, Reykjavík
Det Ndvendige Seminarium, DK-6990 illfborg.
Gleðilegt
humar-sumar
Vantar humarhala til kaups
og útflutnings, ferska eða frosna í
„lceland Prima" öskju.
Vinsamlega hafið samband við
Guðmund Ingason, hs. 562 1814
G. Ingason Seafood
Seafood Export & Quality Control
Fornubúðum 8, 220 Hafnarfirði, sími 565 3525, telex 3176 GING IS,
símbréf 565 4044, bílasími 985-27020, GSM 989-27020.
Rosenthal __ pcgíir 'þtí ^Il,r
Glæsilegar gjafavörur cr> v
Matar- og kaffistell /\OÚ€/lA\^A
í sérflokki Laugavegi 52, sími 562 4244.
Nytt nám í fiskiðnaði
E< Hagnýt starfsmenntun - Góðir starfsmöguleikar
Akveðið hefur verið að bjóða upp á nýtt nám á sviði fiskiðnaðar í húsakynnum
Fiskvinnsluskólans í Hafnarfirði. Námið hefixr verið skipulagt í náinni samvinnu
við atvinnulífið til að mæta sem best þörfum þess. Aðaláhersla verður lögð á
matvælafræði er snýr að vinnslu sjávarfangs. Nemendur sem ljúka þessu námi
verða færir um að sinna störfixm er krefjast sérþekkingar á framleiðsluferlum í
fiskvinnsluíyrirtækjum.
Helstu námsgreinar
Verkiegt nám Sölu- og markaðsmál
Framsögn og tjáning Viðskiptagreinar
Birgðastjórn Tölvunaríræði
Vinnuöryggi Innra eftirlit
____ Töifræði Verksmiðjuskipulagning
Tveggja ára nám
Námið stendur í tvö ár (fjórar annir og tvö sumur). Nemendum er skylt að sinna starfsþjálfun í
fiskvinnslufyrirtækjum á sumrin meðan á skólavist stendur.
Launuð starfsþjálfnn
Mikilvægur hluci námsins er starfsþjálfun í fiskvinnslufyrirtækjum. Starfsþjálfunin verður skipulögð í
samráði við fyrirtæki í atvinnugreininni. Nemendur fá greidd laun fyrir þann tíma sem starfsþjálfunin
varir.
Inntökuskilyrði
Nemendur skulu hafa lokið 52 skilgreindum einingum úr framhaidsskóla æski þeir að hefja þetta nám.
Inntökupróf
Til að koma til móts við þá sem ekki hafa stundað nám í framhaldsskóla en hafa reynslu af
vinnumarkaðnum verður stefnt að því að bjóða upp á stöðupróf. Prófað verður í þeim
undirbúningsgrélnum sem gerðar eru kröfur um að nemendur hafi lokið við inngöngu. Á þessu misseri
verða allar umsóknir skoðaðar sérstaklega í ljósi þess hversu skammur tími er til upphafs skólastarfsins.
Framhaldsbraut til stúdentprófs
í samvinnu við Flensborgarskólann í Hafnarfirði verður boðið upp á tveggja anna framhaldsnám til
stúdentprófs fyrir þá nemendur er stefna að menntun á háskólastigi.
Umsóknarfrestur um skólavist er til 1. ágúst 1995.
Umsóknir eiga að berast til menntamálaráðuneytisins, Sölvbólsgötu 4, 150 Reykjavík.
Upplýsingar í síma 560 9559.
Marvælafræði
Starfsmannastjórn
Gæðastjórnun
Vinnuvistfræði