Morgunblaðið - 04.07.1995, Blaðsíða 6

6 B ÞRIÐJUDAGUR 4. JÚLÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
Fréttaritarar og ljósmyndarar Morgunblaðsins sinna flestir starfinu
með öðrum störfum. Sumir eru einnig mikið í félagsmálum og
hafa því nóg fyrir stafni og þurfa að nýta tímann vel. Aslaug
— r——
Asgeirsdóttir ræddi við nokkra þeirra um gleðifréttimar, erfíðu
stundimar, minnisstæðar myndir og eiginleika góðra fréttaritara.
Sigurgeir Jónasson í Vestmannaeyjum
Allt fullt af verkefnum
ÚLFAR Ágústsson er gamall sjómaður og heldur enn tengslun-
um við það starf með því að skreppa á handfæri á trillu sinni
Pólstjörnunni. Hér er hann í aðgerð úti á ísafjarðardjúpi.
Úlfar Ágústsson á ísafirði
Með nefið í öllu
og á kunningja
alls staðar
SIGURGEIR Jónasson ljósmyndari í
Vestmannaeyjum hefur myndað fyrir
Morgunblaðið í rúmlega 35 ár og
skipta myndimar sem hann hefur
birt í blaðinu þúsundum. Undan far-
in 10 ár hefur hann einnig haft
umboð fyrir blaðið í Eyjum og segir
hann að líf hans snúist um Moggann
frá morgni til kvölds. „Maður er
búinn að vera margfaldur í roðinu
fyrir blaðið í langan tíma,“ segir
hann.
Sigurgeir segir að upphaflega hafi
hann verið fenginn til að mynda fyr-
ir blaðið, en inn á milli hafi hann
einnig verið fréttaritari. Hann hafi
leyst Bjöm Guðmundsson af áður en
Heimaeyjargosið hófst árið 1973.
„Ég vildi hins vegar fría mig við að
vera fréttaritari, það átti ekki eins
vel við mig,“ segir hann. „Ég hef
kannski bara verið allt of ragur við
að fara í erfíð mál. Bak við myndavél-
ALFONS Finnsson á Ólafsvík hefur
tekið myndir fyrir Morgunblaðið í
um 5 ár. „Þetta hafði alltaf blundað
í mér,“ segir hann um upphaf þess
að hann fór að taka myndir.
Hann tók myndir fyrir Ólsarann,
en það var blað sem eitt sinn var
gefíð út á Ólafsvík og var Sigurður
M. Egilsson ritstjóri þess. „Síðan
bara þróaðst þetta," segir Alfons.
„Þetta er orðin della núna.“
Honum fínnst skemmtilegast að
mynda mannlífið og vinnuna í kring-
um sjávarútveginn, enda snúist at-
vinnulífíð á Ólafsvík um það.
Júdómynd eftirminnilegnst
En Alfons hefur annað áhugamál
en ljósmyndun. Hann er með blátt
belti í júdó og er júdóþjálfari á Ólafs-
vík. Tengist eftirminnilegasta mynd-
in sem hann hefur tekið því hugðar-
efni, en Alfons hefur oft myndað
júdómót fyrir Morgunblaðið. Okkar
menn stóðu fyrir ljósmyndasam-
keppni fyrir nokkru og fékk Alfons
verðlaun þar fyrir mynd sem hann
tók á júdómóti í Reykjavík. „Ég held
að þetta sé besta mynd sem ég hef
tekið,“ segir hann.
Alfons segist oft lenda í veseni
þegar hann er að mynda. „Sérstak-
lega þegar maður er að taka myndir
af óhöppum," segir hann. Fólk bregð-
ist oft illa við þegar hann fari að
taka myndir af slíkum atburðum.
„Svo hef ég tekið eftir því að það
er oft fyrsta fólkið sem kaupir Mogg-
ann daginn eftir,“ segir hann.
En ljósmyndunin er bara auka-
starf Alfons. Aðalstarfíð er sjó-
ina á maður síður von á að standa
í einhveijum leiðindamálum sem
fréttaritarar þurfa að standa í.“
Fyrir um tíu árum ákvað Sigur-
geir að segja upp starfí sínu á Flug-
leiðum og láta kylfu ráða kasti um
hvort hann gæti lifað af því að vera
ljósmyndari, en hann starfaði hjá
flugfélaginu í um 20 ár. Auk þess
að mynda fyrir Morgunblaðið hefur
Sigurgeir selt myndir sínar í bækur,
blöð og bæklinga erlendis.
„Ég tek sáralítið umfram það sem
er að gerast hér í Eyjurn," segir
hann. „Það er alltaf fullt af verkefn-
um sem maður getur skapað sér
héma. Þau verða frekar einhliða því
þau tengjast óskaplega mikið sjó,
sjósókn og fískvinnslu."
Þó svo að flestar myndir Sigur-
geirs tengist atvinnulífínu í Eyjum,
segir hann að sér þyki þó skemmti-
legast að mynda fólk og fugla. „Ég
mennskan, lengi vel var hann á ver-
tíðarbát hjá föður sínum, en nýlega
keypti hann 2,5 tonna trillu og hóf
eigin útgerð. Trillan er nefnd Karen,
í höfuðið á ömmu danskrar eiginkonu
Alfons sem heitir Annette Bertelsen.
Saman eiga þau tvo syni, þriggja og
sex ára.
Alfons er aðallega ljósmyndari, en
hann segist hafa gripið í fréttaritara-
störfín þegar fréttaritarinn í pláss-
inu, Helgi Kristjánsson, hefur mikið
að gera.
Lengi haft áhuga á ljósmyndun
Alfons segist alltaf hafa haft
áhuga á ljósmyndun, þó það séu
einungis tíu ár síðan hann hóf að
á mikið fugiasafn í myndum," segir
hann, „og svo hefur ég safnað manna-
myndum síðan ég man eftir mér.“
En þær myndir sem hafa borið
hróður Sigurgeirs hvað víðast eru
myndir hans frá Surtseyjargosinu
sem hófst 1963 og frá eldgosinu í
Heimaey sem hófst 1973. Ein mynda
hans af eldingunum yfir Surtsey sem
tekin var 1. desember 1963 var út-
nefnd mynd mánaðarins hjá frétta-
þjónustinni Associated Press.
Sigurgeir segir að þessi mynd sé
um margt eftirminnileg. „Myndin var
tekin í miklum flýti því eiginkonan
og böm biðu í bflnum," segir hann.
Eiginkona hans heitir Jakobína Guð-
laugsdóttir, kölluð Jagga, og eiga þau
þijú böm, tvær dætur og einn son.
„Það var búið að hræða alla, að
það gæti komið flóðbylgja vegna
gossins eins og gerðist í eldgosi í
Krakatá. Þar féll sjór ofan í gíginn
og síðan kom hrina sem spýtti sjónum
upp aftur. Þau voru svona hrædd í
bflnum því við vomm alveg við sjóinn.
Og Sigurgeir heldur áfram: „Þetta
var svo skrýtið að það heyrðist eins
og eitthvað væri að rifna. Það voru
ekki venjulegar þrumur sem fylgdu
eldingunum, heldur hljóð eins og
væri verið að rífa himininn. Ég náði
líklega betri mynd fyrir það hvað
fjölskyldan var hrædd og vildi kom-
ast í bæinn. Ég gleymi þessu aldrei,
þetta er eins og þetta hafí gerst í
gær. Þetta er ein mesta heppnin sem
maður hefur orðið aðnjótandi."
Tíu ámm síðar hófst eldgosið í
Heimaey og meðan það varaði fór
Sigurgeir aldrei frá Vestmannaeyj-
um. „Ég held að ég hafi myndað
einar 130.000 myndir í gosinu," seg-
ir hann. „Enda er húsið fullt af mynd-
um. Ég vona að það verði hirt um
þetta að mér látnum, enda eru mynd-
imar ómetanlegar heimildir."
munda vélina af einhverri alvöru.
Eftir að hann hætti að mynda fyrir
Ólsarann, fór Alfons að mynda fyrir
Dagblaðið. Hann var ekki allskostar
ánægður þar á bæ og hafði heyrt
að Moggann vantaði mann. „Það
kom svo upp atburður sem þeir á
Mogganum þurftu myndir af þegar
trilla lenti í óhappi,“ segir Alfons.
„Síðan hef ég verið hjá Mogganum
og líkað vel.“
Alfons segist vera í góðu sam-
bandi við yfirvöld á staðnum og
menn séu duglegir að hnippa í hann
þegar eitthvað er um að vera. Það
hafi einnig hjálpað að hann var í
lögreglunni á Ólafsvík eitt sumar og
því þekki hann hvem mann þar.
„GÓÐUR fréttaritari sem hefur
áhuga á starfí sínu hefur nefíð í
öllu í samfélaginu. Hann þekkir
alla og á enga vini,“ segir Úlfar
Ágústsson á Isafirði. „Ég á enga
vini og hef ekki efni á því vegna
þess að ég er fréttaritari Morgun-
blaðsins. En ég á kunningja alls
staðar."
Úlfar fiefur verið fréttaritari
Morgunblaðsins frá árinu 1976.
Einnig hefur hann rekið verslunina
Hamraborg í 26 ár. Úlfar var einn
af stofnendum Okkar manna, félags
fréttaritara Morgunblaðsins og var
formaður þess fyrstu tvö árin.
Þgð hefur ýmislegt breyst á þeim
18 árum sem Úlfar hefur verið
fréttaritari og nefnir hann þá sér-
staklega að tölvutæknin hafí breytt
miklu. Nú sendi hann greinar sínar
beint inn á tölvukerfí Morgunblaðs-
ins í gegnum mótald og einnig sé
farið að senda mýndir á þennan hátt.
„En það sem mér hefur fundist
vera merkilegasta breytingin og
varða mig sem mann em kynni mín
við fólkið á Morgunblaðinu,“ segir
Úlfar. „Fyrstu árin þekkti ég engan
í útliti, ég þekkti bara raddir. Ég
vissi aldrei hver var bak við raddirn-
ar. Ég var hálfhræddur við þetta
apparat fyrir sunnan."
Úlfar segir flutning Morgun-
blaðsins frá Aðalstrætinu og upp í
Kringlu árið 1993, þar sem miklu
rýmra varð um starfsemi blaðsins,
eiga stóran þátt í þessu. Nú hitti
hann frekar fólk sem hann þekkir
þegar hann komi suður. „Þessi per-
sónulegu kynni sem hafa skapast
milli mín og margra manna á Morg-
unblaðinu hafa auðgað mitt líf,“
segir hann.
En ekki eru allar breytingar til
góðs að mati Úlfars. Fyrir nokkm
var hætt að merkja fréttir fréttarit-
aranna með nafni þeirra eða upp-
hafsstöfum. „Við emm kannski
ekki alvörublaðamenn og höfum oft
persónulegri stíl en blaðamenn,"
segir hann. „Ég held að það skaði
ekki fréttafrásögnina þó hún sé
örlítið persónulegri. Einnig taki
merkingar af allan vafa um hver
það sé sem skrifi fréttina.“
Einn á ferð á annan í jólum
Hann segir að erfitt sé að gera
upp á milli minnisstæðra atburða
sem hann hefur skrifað um í gegn-
um árin. Hann segir að það sitji
þó alltaf í huga hans frétt sem
hann skrifði á annan í jólum fyrir
um 15 ámm. Þá féll stór steinn á
hús á Suðureyri og endaði í eldhús-
inu, rétt við hliðina á tveimur
drengjum, sonunum í fjölskyldunni.
„Það meiddist enginn en þetta
var óskaplega óhuggulegt atvik,“
segir Úlfar. „Það voru engar sam-
göngur á milli og ég þurfti að fara
yfir Breiðadalsheiðina. Það átti að
koma snjósleði að vestan til að
sækja mig en hann kom aldrei. Ég
labbaði því yfír heiðina í þessu
óskaplega fallega bjarta og stillta
vetrarveðri. Að vera þama einn með
sjálfum mér á þessari skammdegis-
nótt situr í mér.“
Fréttaritarastarfinu fylgir einnig
að stundum þarf að skrifa fréttir
af óþægilegum málum. Úlfar segir
að oft þurfi fréttaritarar að takast
á við hryllinginn og sársaukann sem
fylgi slysum. „Maður finnur alltaf
til með fólkinu og hef ég leitast við
að fá upplýsingar hjá nánustu að-
standendum,“ segir Úlfar. „Ég geri
það af virðingu við þá, enda er það
fólkinu sjálfu oftast fyrir bestu að
það fái að segja sjálft frá atburðum
með eigin orðum.“
Mikilvægt að kveða
niður gróusögur
Úlfar segir að þetta sé besta leið-
in til að kveða niður gróusögur. „Ég
er löngu búinn að sjá það að ef
ekki kemur greinargóð frétt eða
frásögn af atburðinum í einhveijum
alvöruíjölmiðli eins og Morgunblað-
inu þá ganga tómar sögusagnir og
misskilningur og vitleysa er í gangi
vikum og mánuðum saman. Þeim
er oft afar erfitt að ná niður,“ seg-
ir hann. „Komi strax sannsöguleg
lýsing á atburðinum sem er eðlileg
og rétt þá veður hún grunnurinn
að umræðunni og kjaftasnakkið
nær sér aldrei á strik.“
Úlfar talar af eigin reynslu. Hann
er giftur Jósefínu Gísladóttur og
einu og hálfu ári eftir að hann gerð-
ist fréttaritari misstu þau einn fjög-
urra sona sinn í umferðarslysi.
„Þetta var mér óskaplega erfítt,“
segir hann. „En ég mun alltaf muna
það svo lengi sem ég lifi að einn
af félögum mínum af Mogganum
hringdi beint í mig og talaði um
þetta við mig. Við búum í svo opnu
þjóðfélagi að það þýðir ekki að segja
að fólki komi ekki hlutirnir við. Ef
blaðamenn ganga of langt á auðvit-
að að fordæma það, en það á ekki
að fordæma að sagt sé frá hlutun-
um.“
SIGURGEIR Jónasson hreppti verðlaun fyrir bestu myndina í ljós-
myndasamkeppni Okkar manna fyrir tveimur árum. Er það mynd
af upphafi síðasta Heklugoss. Hér tekur Sigurgeir við verðlaunum
Morgunblaðsins úr hendi Matthíasar Johannessen ritstjóra.
Alfons Finnsson á Ólafsvík
Ljósmyndun blundaði í mér
ALFONS Finnsson og eiginkona hans, Annette Bertelsen.