Morgunblaðið - 05.07.1995, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 5. JÚLÍ 1995 29
____BREF TIL BLAÐSHMS_
Bylting í fæðing-
arorlofsmálum?
Frá Ingólfi V. Gíslasyni:
EITT AF lokaverkum Alþingis nú í vor
var að samþykkja lög um þingfararkaup
alþingismanna og þingfararkostnað. Nokk-
ur umræða hefur farið fram um málið í
íjölmiðlum og ekki alltaf jafn sanngjörn.
Hefur þar um of verið
einblínt á hina beinu
launaliði í ákvörðun
þingsins. Mér virðist á
hinn bóginn sem litið
hafi verið fram hjá mjög
verulegri breytingu í
réttindamálum, sem felst
í þessum lögum. Hér er
átt við ákvæði um fæð-
ingarorlof þingmanna.
í 12. gr. hinna nýsam-
þykktu laga segir m.a: „Alþingismaður á
rétt á fæðingarorlofi þann tíma sem lög
^ eða kjarasamningar opinberra starfs-
manna ákveða. Tekur varamaður þá sæti
j á meðan en þingmaðurinn skal einskis í
■ missa af launum og föstum greiðslum sam-
kvæmt lögum þessum meðan á fæðingaror-
lofi stendur."
Samkvæmt almennum lögum um fæð-
ingarorlof eiga menn rétt á slíku í sex
mánuði. Auk þess hafa opinberir starfs-
menn átt rétt á að lengja orlofið í allt að
eitt ár gegn samsvarandi skerðingu launa.
Þar sem í lögunum er talað um rétt þing-
| manna til fæðingarorlofs þann tíma sem
j lög eða kjarasamningar opinberra starfs-
I
manna ákveða hlýtur að vera átt við að
þingmönnum sé boðið upp á sömu lengingu
og opinberum starfsmönnum. Annars væri
ákvæðið óþarf þar sem allir foreldrar sem
gegna launuðum störfum og eiga lögheim-
ili á íslandi eiga rétt á fæðingarorlofi.
Ákvæði laganna um laun í fæðingarorl-
ofi er hins vegar nýmæli og besti réttur
sem boðið er upp á á íslandi í dag.
Tvenns konar greiðslur
Fólk á almennum vinnumarkaði á rétt
á tvenns konar greiðslum í sex mánuði.
Annars vegar fæðingarstyrk, sem allar
mæður fá. Hins vegar eru það fæðingar-
dagpeningar sem eru háðir vinnuframlagi.
Fullir fæðingardagpeningar og fæðingar-
styrkur munu nú vera um 57.000 krónur
á mánuði. Ljóst er því að tekjur flestra
heimila lækka þegar konan fer í fæðingar-
orlof, svo ekki sé minnst á ef faðirinn leyf-
ir sér slíkt, því oftar en ekki eru tekjur
karla hærri en maka þeirra.
Konur í opinberri þjónustu hafa á hinn
bóginn notið þeirra kjara að halda fullum
launum í þrjá mánuði en fá eftir það grunn-
laun. Það er því byltingarkennt ákvæði sem
þingmenn voru að samþykkja, „þing-
maðurinn skal einskis í missa af launum
og föstum greiðslum samkvæmt lögum
þessum meðan á fæðingarorlofi stendur".
Yrði þetta almenn regla myndi það veru-
lega bæta hag barnafjölskyldna. Þá er það
ekki síður mikilvægt að með slíku almennu
ákvæði félli sú efnahagslega hindrun sem
verið hefur fyrir því að karlmenn nýttu sér
rétt til fæðingarorlofs.
Feðrum í engu
mismunað
Þá er það verulegt fagnaðarefni að í
hinum nýju lögum um þingfararkaup er
feðrum í engu mismunað. Það hefur lengi
verið áhyggjuefni að karlar sem kvæntir
eru konum í opinberri þjónustu hafa ekki
átt rétt á nokkrum greiðslum í fæðingaror-
lofi. Kærunefnd jafnréttismála hefur í tví-
gang úrskurðað að sú mismunun sé brot
á lögum um jafna stöðu og jafnan rétt
kvenna og karla. Ákvæðið um fæðingaror-
lof í lögum um þingfararkaup gerir á hinn
bóginn engan greinarmun á kynjum. Og í
greinargerð með frumvarpinu er tekið fram
að ákvæði 12. greinar um fæðingarorlof
séu beinlínis sett til að taka af tvímæli um
rétt feðra. Það hlýtur að vera fagnaðar-
efni að Alþingi skuli á þennan hátt taka
af skarið og gæta þess við lagasetningu
að kynjunum sé á engan hátt mismunað.
Samkvæmt framkvæmdaáætlun ríkis-
stjórnarinnar í jafnréttismálum, sem gildir
til 1997 á að endurskoða lög um fæðingar-
orlof. í grein 6.1. segir: „Á gildistíma þess-
arar áætlunar verði lögfestar reglur sem
tryggja jafnan rétt foreldra til töku fæðing-
arorlofs og til greiðslna í fæðingarorlofi
óháð því hvort um er að ræða opinberan
starfsmann eða starfsmann á almennum
vinnumarkaði. Jafnframt verði gildandi lög
um fæðingarorlof endurskoðuð að því er
varðar sjálfstæðan rétt feðra til töku fæð-
ingarorlofs.“
Með samþykkt hinna nýju laga um þing
fararkaup og þingfararkostnað hefur Al-
þingi íslendinga lagt línur um hyers megi
vænta af þeirri endurskoðun, sem hlýtur
að hefjast von bráðar. Full laun í fæðingar-
orlofi og sjálfstæður réttur feðra til töku
fæðingarorlofs. Alþingi hefur hér verið
djarfhuga í stefnumótun sinni og á heiður
skilið fyrir frumkvæðið. Næst liggur þá
fyrir að vinda sér í að gera þessi réttindi
alþingismanna að almennum rétti.
INGÓLFUR V. GÍSLASON,
starfsmaður á Skrifstofu jafnréttismála og ritari
karlanefndar jafnréttisráðs.
Ingólfur V.
Gíslason
'i
1
i
J
%
i
I
I
i
í
I
i
I
i
í
i
•j
rað a ljgl ys inga r
■ / \ V—/V—/ L / \ v—'/ V/ v
HEILSUGÆSLAN í REYKJAVÍK
Barónsstíg 47-101 Reykjavík,
ts. 552 2400 - bs. 562 2415.
Laúsar stöður
Hafnarsjóður
Þorlákshafnar
óskar eftir starfsmanní við höfnina í Þorláks-
höfn. Viðkomandi þarf að hafa skipstjórnar-
réttindi.
Umsóknir berist fyrir 20. júlí á hafnarskrif-
stofu, Óseyrarbraut 2, 815 Þorlákshöfn.
lækna við heilsugæslustöðvarnar
í Mjódd og Efra Breiðholti
Lausar eru til umsóknar ný staða læknis við
Heilsugæslustöðina í Mjódd og ný staða
læknis við Heilsugæslustöðina í Efra Breið-
holti. Stöðurnar veitast frá 1. október nk.
Umsóknir, ásamt ítarlegum upplýsingum um
læknismenntun og læknisstörf, sendist
stjórnsýslu Heilsugæslunnar í Reykjavík á
þar til gerðum eyðublöðum, sem þar fást,
eigi síðar en 4. ágúst nk. Krafist er sérfræði-
menntunar í heimilislækningum.
Nánari upplýsingar veita yfirlæknar heilsu-
gæslustöðvanna, Samúel J. Samúelsson, yf-
irlæknir Heilsugæslustöðvarinnar í Mjódd, í
síma 567 0440 og Þórður Ólafsson, yfirlækn-
ir Heilsugæslustöðvarinnar í Efra Breiðholti,
í síma 567 0200.
I.júlí 1995.
Heilsugæslan íReykjavík,
stjórnsýsla,
Barónsstíg 47, 101 Reykjavík.
RALA
Möðruvöllum
Bústjóri
Rannsóknastofnun landbúnaðarins óskar
eftir að ráða verktaka (bústjóra) sem á að
sjá um búreksturinn á Tilraunastöðinni
Möðruvöllum í Hörgárdal frá og með
1. september 1995.
Umsóknir, sem tilgreini menntun og fyrri störf,
berist tilraunastjóra, Þóroddi Sveinssyni,
Óseyri 2, 603 Akureyri, fyrir 15. júlí nk.
Hafnarstjóri.
Skeifan -til leigu
846 fm jarðhæð/kjallari (áður Golfheimar).
Hentar fyrir t.d. verslun eða lager o.fl.
Upplýsingar í símum 587 2220, 568 6673 og
á kvöldin og um helgar í síma 568 1680.
K I P U L A G R í K I S I N S
Holtahlíðarnáma
í Gilsfirði, Saurbæjarhreppi
Mat á umhverfisáhrifum
Niðurstöður frumathugunar og úrskurður
skipulagsstjóra ríkisins, samkvæmt lögum
nr. 63/1993.
Skipulagsstjóri ríkisins hefur úrskurðað, sam-
kvæmt 8. grein laga nr. 63/1993 um mat á
umhverfisáhrifum. Fallist er á framkvæmdina
eins og hún er kynnt ífrummatsskýrslu Vega-
gerðarinnar með þeim skilyrðum að:
1. Haft verði samráð við Landsvirkjun um
efnisvinnsluna vegna öryggis Vesturlínu
og væntanlegra breytinga á henni.
2. Haft verði samráð við Náttúruverndarráð
um frágang að efnistöku lokinni.
Úrskurðurinn í heild sinni fæst hjá embætti
skipulagsstjóra ríkisins, Laugavegi 166, 150
Reykjavík.
Úrskurðinn má kæra til umhverfisráðherra
og rennur kærufrestur út þann 3. ágúst 1995.
Skipulagsstjóri ríkisins.
KIPULAG RÍKISINS
Fljótsdalslína 1
Fljótsdalsvirkjun - Veggjafell
Mat á umhverfisáhrifum - frumathugun
Skipulag ríkisins kynnir lagningu Fljótsdals-
línu 1, frá fyrirhugaðri Fljótsdalsvirkjun við
Teigsbjarg í Fljótsdal að Veggjafelli norðan
Herðubreiðarfjalia. Um er að ræða 220kV
háspennulínu, alls um 88 km.
Tillaga að ofangreindri framkvæmd og
skýrsla um mat á umhverfisáhrifum hennar
liggur frammi til kynningar frá 5. júlí til 10.
ágúst 1995 á eftirtöldum stöðum: Skipulagi
ríkisins, Laugavegi 166, Reykjavík, kl. 8-16
mánud.-föstud., skrifstofum Egilsstaðabæj-
ar, Lyngási 12, Egilsstöðum kl. 10-12 og
13-16 mánud.-föstud., skrifstofum Skútu-
staðahrepps, Hlíðarvegi 6, Reykjahlíð, kl.
8-15 mánud.-fimmtud. og 8-12 föstud. og
Dalakaffi, Skjöldólfsstaðaskóla, Jökuldal.
Ennfremur hjá oddvita Fljótsdalshrepps,
Hrafnkelsstöðum, Fljótsdal, eftir samkomu-
lagi.
Allir hafa rétt til að kynna sér framkvæmdina
og leggja fram athugasemdir. Frestur til að
skila athugasemdum við ofangreinda fram-
kvæmd rennur út þann 10. ágúst 1995 og
skal skila þeim skriflega til Skipulags ríkis-
ins, Laugavegi 166, 150 Reykjavík. Þar fást
ennfremur nánari upplýsingar um mat á
umhverfisáhrifum.
Birt samkvæmt lögum um mat á umhverfisáhrifum, nr. 63/1993.
Skipulagsstjóri ríkisins.
®Landsmót
Oddfellowa
ígolfi 1995
verður haidið á golfvellinum í Urriðavatnsdöl-
um föstudaginn 14. og laugardaginn 15. júlí nk.
Þátttaka tilkynnist í síma 565-9092.
Skráningu lýkur mánudaginn 10. júlí.
Mótsstjórn.