Morgunblaðið - 15.07.1995, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 15. JÚLÍ 1995 B 7
LEIKLIST
Lcikhópurinn Pand-
óra 1 Raudhólum
VIVE LA FORESTA
Handrit: Kristiina Hurmerinta. Leik-
stjóri: Anna Proszkowska. Búningar:
Andrzej Kowalczyk. Leikarar: Helga
Pálina Brynjólfsdóttir, Kristiina
Hurmerinta, Riku Niemi, Anna
Proszkowska, Andrzej Kowalczyk,
Tomasz Dobrowolski, Steffan Her-
rik. Tónlistarflutningur: Avanti!-hóp-
urinn undir stjóm Riku Niemi.
Þriðjudagurinn 11. júlí.
HEIMSÓKN Pandóra-hópsins til
íslands telst til tíðinda nú í leiklist-
arleysinu hér í sumar. Sýning
þeirra var í enga staði hefðbundin
leiksýning og mætti flokka hana
frekar sem gjöming. Sú staðreynd
að verkið er ekki bundið texta
veldur því að jafn erfitt er að lýsa
því í orðum og tónlistarflutningi
eða myndlist. Skilningur áhorf-
andans á verkinu byggir á þeim
hughrifum sem hann verður fyrir
við að njóta verksins.
Steimmn
Helga
sýnir
STEINUNN Helga Sigurðar-
dóttir opnar sýningu á verkum
sínum í galleríinu Við Hamar-
inn í Hafnarfirði í dag laugar-
dag kl. 14.
Verkin eru öll byggð á göml-
um útsaumsmynstrum Guð-
rúnar Steinunnar Ólafsdótt-
ur.langömmu Steinunnar, og
hafa gengið í arf frá konu til
konu, ættlið fram af ættlið.
Steinunn Helga lauk námi
frá Fjöltæknideild Myndlista-
og handíðaskóla íslands 1993
og stundar nú nám við Lista-
akademíuna í Dusseldorf í
Þýskalandi. Hún hefur sýnt
verk sín hérlendis og erlendis.
Sýningin stendur til 30. júlí
og er opin alla daga frá kl.
14-18.
Leirstyttur í
Listahorni
MARGRÉT
Jónsdóttir
heldur sýn-
ingu á leir-
styttum og
vösum í
Listahorni
Upplýs-
ingamið-
stöðvar-
innar á
Akranesi
dagana 15.
júlí til 14.
ágúst. Mar-
grét er fædd á Siglufirði en
uppalin í Fljótum og á Akra-
nesi. Hún hefur búið á Akra-
nesi siðan 1955. Margrét sótti
námskeið í leirmunagerð hjá
Steinunni Marteinsdóttur í
Hulduhólum. Auk þess naut
hún tilsagnar hjá Anne Kamp,
leirlistakonu.
Síðasta sýn-
ingarhelgi
hjá Eing
RIA og Hartmut Eíng frá Cuxha-
ven-Altenbruch sýna um þessar
mundir í Hafnarborg. Þau hafa
bæði sýnt víða í heimalandi sínu og
annars staðar, en þetta er í fyrsla
sinn sem þau koma hingað til ís-
lands með verk sín.
Sýningu þeirra lýkur 17. júií.
Lifi
skógleysið
Ef áhorfandinn er hrifínn af
táknsæi þá getur hann lesið fjölda
tákna út úr sýningunni. Merkir
eggið í eldhringnum sálina? Var
stöngin sem einn leikaranna hélt
á kross ... eða kannski gálgi?
Var fyrirbærið sem leikararnir
veltu á undan sér ferhyrnt hjól,
búr eða hús? Maður greip dauða-
haldi í þau textabrot sem kváðu
við: „Viltu egg?“ „Viltu fjöður?“
„II n’y a pas de retour!“ (Það er
engin leið til baka.) Önnur á
dönsku, finnsku og pólsku fóru
fýrir ofan garð og neðan.
Verkið hefur verið flutt áður í
Finnlandi og í Færeyjum. í Finn-
landi var það flutt í skógi, enda
má gera ráð fyrir að titill verksins
merki „Lifi skógurinn“ (á ein-
hverskonar rómönskum málblend-
ingi). Hópurinn ákvað er til Is-
lands skildi halda að flytja verkið
í Rauðhólum vegna þess að ber-
angurinn og hraunið þar eru nátt-
úrlegar aðstæður hér á landi.
Deila má um skilgreiningu á hvað
er náttúrlegt við eyðilandið okkar
en orðleysið í verkinu- féll vel að
skógleysinu og tónlistin hljómaði
yndislega innan um hina eyðilögðu
gervigíga.
Um leik eða gerðir þátttakenda
er fátt hægt að segja. Hvernig
er hægt að meta hvort gert er vel
eða illa þegar enginn samanburð-
ur finnst? Leikararnir gerðu hitt
og þetta og atburðir gerðust eða
voru. Þær sem skáru sig úr voru
Kristiina Hurmerinta sem var
mjög aðsópsmikil í grind með her-
mannahjálm og svo Anna
Proszkowska sem leiddi áhorfend-
ur á eftir sér á milli hólanna klædd
silkismóking og lakkskóm. Hún
var alltaf mikilúðleg i svipbrigðum
og svipbrigðaleysi þar sem hún
leiddi áhorfendur á eftir sér úr
einum gjallbollanum í annan.
Með einu augnatilliti og örlítilli
handarhreyfingu gat hún látið
áhorfendahópinn standa upp sem
einn mann og fylgja sér, eins
hljóðlega og íslenskum áhorfend-
um er unnt. Hún minnti mig á
einhveija dívuna frá tíma þöglu
myndanna og var stórfengleg á
að horfa þar sem hún bar við só-
lina á þessum besta sumardegi
ársins. Að sjá hana var fararinnar
virði og ég legði hvenær sem er
í aðra eins vegferð - í fylgd með
henni.
Sveinn Haraldsson
Diskur Jóns Leifs lofaður
GEISLADISK-
UR með þremur
strengjakvart-
ettum eftir Jón
Leifs, sem
sænska útgáfu-
fyrirtækið BIS
gefur út, fær
mjög góða dóma
í breska tónlist-
artímaritinu
Gramophone.
Jón Leifs
Segir gangrýnandi tímaritsins að
sennilega tengi ekki margir Jón
Leifs við strengjakvartettsformið,
tónskáldið sem samdi jafnstór-
skorin og mögnuð hljómsveitar-
verk og Heklu og Geysi. „En þessi
diskur er hreinasta opinberun."
Gagnrýnandinn ber mikið lof á
kvertettana þijá sem eru Mors et
vita, op. 21, Vita et mors, op. 36
og E1 Greco, op. 64. Fyrri tveir
hafa fallegan harmrænan tón, seg-
ir rýnirinn, en sá síðasti líkist að
sumu leyti meira ástríðufullum
hljóðfæraæfíngum en heilsteypt-
um kvartett. Þó mynda síðustu
tveir kaflarnir fagurfræðilega
heild, að mati rýnisins.
í dómnum segir að flutningur
kvartettsins Yggdrasils sé fyrsta
flokks og hljóðritunin einnig. Að
lokum segist rýnir Gramophone
mæla sérstaklega með þessum
diski sem hann segir mikilsverðan.
Týndar ljóðaraddir
NOKKUR merkustu ljóðskáld sem
samið hafa á enska tungu voru
Bandaríkjamenn og nægir þar að
nefna Ezra Pound, T.S. Eliot,
Robert Lowell og Elizabeth Bis-
hop. Nú er hins vegar annað uppi
á teningnum að því er segir í nýj-
asta hefti The Economist. Rödd
bandarískra ljóðskálda heyrist
vart lengur, er vart annað en hvísl
frá dauða síðasta „stóra“ nafnsins
í þarlendri ljóðlist, Robert Lowell
árið 1977. Eru ljóðabækur æ sjald-
séðari í Bandaríkjunum og útgáfa
þeirra hefur að mestu færst yfir
á háskólana.
En hvað fást bandarísk ljóð-
skáld nú við? Er ástæða til að
leggja við hlustir. Svo telur Fa-
ber&Faber útgáfan að minnsta
kosti og hyggst hún gefa út verk
nokkurra ljóðskálda frá Vestur-
heimi. Ef til vill rennur útgefend-
unum blóðið til skyldunnar en
Bresk bókaútgáfa
hefur gefið út verk
nokkurra banda-
rískra ljóðskálda
bandaríska ljóðskáldið T.S. Eliot,
sem bjó lengst af í Bretlandi, var
lengi aðalritstjóri útgáfunnar og
hafði með höndum ljóðaútgáfu. A
meðal þeirra sem voru undir
verndarvæng Eliots, voru W.H.
Auden og C. Day Lewis.
Villtir draumar
Faber&Faber gefur út verk
þriggja bandarískra ljóðskálda.
Fyrstan þeirra er að nefna Charles
Simic, sem fæddist í Júgóslavíu
1938 en fluttist til Bandaríkjanna
tíu árum síðar. Bók hans „Frig-
htening Toys“ er samsafn úr fjór-
um síðustu ljóðabókum og sýnir
hún glögglega hvaða tök súrreal-
isminn hefur á mörgum bandarísk-
um ljóðskáldum. Ljóðin eru sögð
fijálsleg og ímyndunaraflinu gef-
inn laus taumurinn, villtir draumar
á götum stórborgarinnar.
Stemningin í ljóðum Chase
Twichell þykir mun hljóðlátari en
í verkum Simics. í bók hennar,
„The Ghost of Eden“ fjallar hún
um þau sár sem mennirnir hafa
veitt sjálfum sér með illri meðferð
á náttúrunni.
Líflegust þykja ljóð Augusts
Kleinzhahlers en bók hans nefnist
„Red Sauce, Whiskey and Snow“.
Þau þykja á stundum minna á
verk Walts Whitmans, órólegur
leikur að orðum, hlaðin merkingu,
kraftmikil, á köflum jaðra þau við
bijálsemi og að því leyti algerlega
amerísk.
Smáhús
Gunnars
Súsanna í
sjónvarpið
SÚSANNA Sva-
varsdóttir er nýr
bókmennta-
gagnrýnandi
Dagsljóss, dæg-
urmálaþáttar
Ríkissjónvarps-
ins. Hefur hún
jafnframt látið
af sama starfi
hjá Morgunblað-
inu. Súsanna
leysir Þröst
Helgason af hólmi en hann hóf
nýverið störf sem blaðamaður á
Morgunblaðinu.
Sigurði Valgeirssyni ritstjóra
Dagsljóss líst vel á að fá Súsönnu
til liðs við sig. „Það er engin logn-
molla í kringum hana og ég er
viss um að hún getur komið
skemmtilega út í þessum fjölmiðli.
Þetta er samræðukrítík sem er
miklu óformlegri en greinar í dag-
blaði.“
Sigurður segir að Jón Viðar
Jónsson muni áfram annast leik-
listargagnrýni í Dagsljósi og Árni
Þórarinsson kvikmyndagagnrýni.
Þá kveðst hann vera á höttunum
eftir myndlistargagnrýnanda.
Að sögn Sigurðar er ekki á
döfinni að bæta tónlistargagnrýni
á efnisskrá þáttarins næsta vetur
en tónlistarflutningur mun eftir
sem áður verða áberandi.
NÚ STENDUR yfir sýning á smá-
húsum Gunnars Kárasonar í Óla-
smiðju á Sólheimum í Grímsnesi.
Sýningin er liður í 65 ára hátíðar-
höldum Sólheima.
Gunnar er fæddur á Klúku í
Eyjafirði 17. september 1931. Hann
flutti sex ára á Sólheima, þar sem
'hann ólst upp hjá Sesselju Sig-
mundsdóttur. Gunnar er sjálf-
menntaður fjöllistamaður sem hefur
meðal annars lagt stund á orgelleik,
listsaum, útskurð og listmálun.
í Ólasmiðju sýnir Gunnar líkön
af flestum mikilvægum byggingum
hér á landi. Á sýningunni eru um
100 líkön af öllum helstu kirkjum
landsins og öðrum þekktum bygg-
ingum. Sýningin er opin alla daga
frá kl. 10-18. Síðasti dagur sýning-
arinnar er 24. júlí.
MENNING/LISTIR
NÆSTU VIKU
MYNDLiST
Kjarvalsstiiðir
„Islensk myndlist" til 10. september.
Safn Ásgríms Jónssonar
Vormenn í ísl. myndlist" til 31. ág-
úst.
Ásmundarsafn
Stfllinn í list Ásmundar." Fram á
haust.
Listasafn Sigurjóns Ólafssonar
Gunhild Skovmand til 7. ágúst.
Gerðarsafn
Verk Gerðar Helgadóttur til 16. júlí,
einnig sýning á gömlum ljósmyndum.
Gallerí Greip
Guðni Harðarson sýnir til 19. júlí.
Listhús 39
Ljósmyndasýning Lárusar Karls til
20. júlí.
Hafnarhúsið
Sjóminjasýning til áramóta.
Byggðasafn Hafnarfjarðar
„Hafnarfjörður frá landnámi til
hernáms" til 17. sept.
Þjóðminjasafnið
Sýningin „íslenskir kirkjugripir."
Hafnarborg
Ria og Hartmut Ei'ng sýna til 17. júlí. |
Nýlistasafnið
Didda Hjartardóttir Leaman, Peter
Sehmidt og Þorbjörg Þorvaldsdóttir
til 23. júlí.
Mokka
Kristín Pálmadóttir sýnir 30. júlí.
Gallerí Úmbra
Ljósmyndasýning Philippe Patay.
Gallerí Fold
Hugh Dunford Wood sýnir til 16. júlí.
Sólon íslandus
Sissel Tolaas sýnir til 24. júlí.
Gallerí Birgis Andréssonar
Lilja Björk Egilsdóttir sýnir til 10.
ágúst.
Listhúsið Laugardal
Þorbjörg Höskuldsdóttir og Guðrún
Svava Svavarsdóttir sýna.
Gallerí Ríkey
Sýning á verkum Ríkeyjar.
Gallerí Onnur hæð
Richard Long sýnir í júlí og ágúst.
Eingöngu opið á miðvikudögum.
Við Hamarinn
Steinunn Helga Sigurðardóttir sýnir
til 30. júlí.
Þjóðminjasafnið
Mannamyndir íslenskra listamanna í
Bogasal.
TONLIST
Laugardagur 15. júlí
Hádegistónleikar í Hallgrímskirkju;
Thierry Mechler orgelleikari kl. 12.
Kór Akureyrarkirkju í Reykjahliðar-
kirkju kl. 21. t
Sunnudagur 16. júlí
Sumarkvöld við orgelið í Hallgríms-
kirkju; Thierry Mechler kl. 20.30.
Hallfríður Ólafsdóttir flautuleikari í
Grindavíkurkirkju kl. 18. Kór Akur-
eyrarkirkju í Akureyrarkirkju kl. 17.
Mánudagur 17. júlí
íslensk kvöldlokka. Már Magnússon
flytur íslensk sönglög i Deiglunni á
Akureyri kl. 21.
Þriðjudagur 18. júlí
Ingveldur Ýr Jónsdóttir sópransöng-
kona og Jónas Ingimundarson píanó-
leikari flytja ný íslensk sönglög í
Listasafni Siguijóns Ólafssonar kl.
20.30.
Fimmtudagur 20. júlí
Hádegistónleikar í Hallgrímskirkju;
Hilmar Om Agnarsson organisti í
Skáiholti kl. 12.
Laugardagur 22. júlí
Hádegistónleikar í Hallgrímskirkju;
Kjartan Siguijónsson organisti Selja-
kirkju kl. 12.
LEIKLIST
Kaffileikhúsið
Höfuðið af skömminni, lau. 15. júlí.
íslenska brúðuleikhúsið
Sýningar fyrir börn og fullorðna alla
laugardaga og sunnudaga í sumar
kl. 13-16 í skúr við Flyðrugranda 4.
Borgarieikhúsið
Rokkóperan Jesús Kristur Súperstar
lau. 15. júlí, sun., mið., fös., lau.
Ferðaleikhúsið
Rokkóperan Jósep frums. í Tjarnar-
bíói sun. 16. júlí.
Light Nights
í Tjarnarbíói alla daga nema sunnu-
daga.
Upplýsingar um Iistviðburði sem ósk-
að er eftir að birtar verði í þessum
dálki verða að hafa borist bréflega
fyrir kl. 16 á miðvikudögum merkt-
ar: Morgunblaðið, Menning/listir,
Kringlunni 1, 103 Rvk. Myndsendir:
91-5691181.