Morgunblaðið - 19.07.1995, Side 5
MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 19. JÚLÍ 1995 B 5
Helztu fiskveiðiþjóðir
heimsbyggðarinnar
Kínveijar eru langafkastamesta fiskveiðiþjóð heims og eru þær,
sem næst koast ekki hálfdrættingar á við þá. Árið 1993 var heild-
arafli þeirra um 17.600 tonn, sem er til dæmis tíu sinnum meira
en við öfluðum sama ár. Þó eru íslendingar þá í 14. efsta sæt-
inu. Perú hefur nú náð örðu sætinu af Japönum; enda var met-
afli 1993 við vesturströnd Suður-Ameríku. Við íslendingar erum
nú komnir hærra á listanum er frændur vorir Danir, sem lengst
af hafa verið með meiri afla en við. Loks má nefna að Rússar
síga stöðugt neðar á listanum, en Sovétríkin voru á sínum tíma
aflahæsta þjóð veraldar. Að öðru leyti eru breytingar milli ára
yfirleitt smávægilegar. .
Land 1992(tn) Röð 1993(tn) Röð
Kína 15.007.450 í 17.567.9078 í
Perú 6.871.200 3 8.450.600 2
Japan 8.502.185 2 8.128.121 3
Chile 6.501.767 4 6.037.985 4
USA 5.588.491 6 5.939.339 5
Rússland 5.611.164 5 4.461.375 6
Indland 4.232.060 7 4.324.231 7
Indónesía 3.441.570 8 3.637.700 8
Thailand 3.240.160 9 3.348.149 9
Suður-Kórea 2.695.630 10 2.648.977 10
Noregur 2.546.958 11 2.561.771 11
Filippseyjar 2.271.953 12 2.263.789 12
Norður-Kórea 1.778.100 14 1.780.000 13
ísland 1.577.206 15 1.718.495 14
Danmörk 1.995.500 13 1.534.058 15
Tævan 1.314.233 17 1.415.834 16
Spánn 1.330.000 16 1.290.000 17
Mexíkó 1.247.622 19 1.200.686 18
Kanada 1.275.851 18 1.171.851 19
Víetnam 1.080.279 20 1.100.000 20
Bangladesh 966.727 21 1.047.170 21
Argentína 705.227 26 930.592 22
Bretland 830.332 22 901.025 23
Buma 800.000 24 836.878 24
Frakkland 816.838 23 830.000 25
Brasilía 790.000 25 780.000 26
Malasía 550.000 29 680.000 27
Marokkó 548.102 32 622.441 28
Pakistan 553.118 31 621.695 29
Suður-Afríka 696.394 27 563.228 30
Ít^lía 556.724 30 552.024 31
Tyrkland 454.345 34 550.641 32
Holland 439.291 36 466.894 33
Nýja Sjáland 503.198 28 470.383 34
Pólland 505.897 33 423.029 35
Venesuela 329.860 42 390.333 36
Senegal 370.253 40 377.676 37
Ukraina 525.801 35 371.343 38
Ghana 426.449 37 371.227 39
Svíþjóð 314.686 44 347.820 40
Tanzanía 331.585 41 345.000 41
íran 334.203 39 343.888 42
Equador 347.066 38 330.720 43
Namibía 294.483 47 329.790 44
Þýskaland 307.239 45 316.373 45
írland 272.536 49 305.021 46
Egyptaland 287.108 48 302.829 47
Portúgal 300.136 46 274.174 48
Færeyjar 270.806 50 261.635 49
Nígería 318.384 43 255.499 50
Hongkong 229.514 53 226.643 51
Sri Lanka 206.168 54 220.900 52
Uganda 250.000 51 219.514 53
Australía 233.900 52 219.339 54
Samtals: Eldi Veiðar 98.785.200 15.710.100 83.075.100 101.417.500 17.168.500 84.249.000
„Kvótakerfið er
grundvöllurinn“
Sigurður Friðriksson, skipstjóri, hefur
fiskað mikið á báti sínum Guðfinni KE
á undanförnum árum. Hann hefur ákveðnar
skoðanir á fiskveiðistjómuninni og ræðir
hér við Helga Mar Arnason um kvótakerf-
ið, umgengnina um auðlindina, sægreifa
og fleira.
Sigurður Friðriksson hefur verið
mörg ár á rækjunni og gengið vel
og eins hefur hann fískað mikið á
netunum á veturna. Guðfinnur KE
er aðeins þijátíu tonna bátur þann-
ig að Sigurður hefur fiskað marg-
falt upp í þá kvóta sem honum
hafa verið úthlutaðir. Hann segir
að kvótakerfið eins og það er bygft
upp, sé grundvöllurinn fyrir físk-
veiðum við ísland og það eina sem
dugi sé að draga saman aflaheimild-
ir á færri báta. Hann segir samt
vanta ákveðinn sveigjanleika í kerf-
ið og hann trúir ekki sögusögnum
um umgengni íslenskra sjómanna
um auðíind hafsins.
Sigurður keypti Guðfinn KE árið
1980 og hefur alltaf farið á Eldeyj-
ar rækju á sumrin. „Það hafa að
vísu verið nokkur ár sem að alls
enginn rækja hefur verið. Þá erum
við bara heima að dútla í garðinum.
Fyrsta verulega góða árið var í
fyrra. Við urðum varir við mikla
smárækju hérna á svæðinu seinni-
parts sumars árið 1993 og það fór
að skila sér í fyrra og aftur í ár.
En rækjan verður ekki nema
þriggja ára gömul, þess vegna þýð-
ir ekkert að geyma hana í sjónum.
Hún hryggnir þriggja ára og drepst
svo á eftir, þannig að nýliðunun er
mjög ör. Því má segja að ef klakið
misferst eitt ár þá er þetta bara
hrunið. En rækjuveiði er allstaðar
á uppleið allt í kringum landið
núna,“ segir Sigurður.
Sveiflur í rækjuveiðinni
Þrettán veiðiheimildir eru veittar
til veiða á rækju á Eldeyjarsvæðinu
og níu bátar eru um þessar heimild-
ir. Þar áf er Guðfinnur með tvær
og hálfa. Sigurður telur að fyrir-
komulagið á rækjuveiðunum á Eld-
eyjarsvæðinu sé orðið gott eins og
það er núna.
„Það verður að hagræða eins
mikið og hægt er í þessu. Nú er
uppsveifla en niðursveiflan kemur,
það er öruggt mál. Ég er búinn að
ganga hérna í gegnum tvær niður-
RÆKJUBA TAR
RÆKJUBATAR
Nafn Staarð Afli Flskur SJÓf. Löndunarst. Nafn Staarð Afll Fiakur SJðf. Lðndunarst.
I ARONÞH 105 Élt iil IF 2 Þorlókshöfn ”) GRÍMSEY ST 2 30 5 0 1 Drangsnes
FREYRÁR 102 185 2 10 - 2 Þorlákshöfn SÆBJÖRG ST 7 76 7 111 2 Drangsnes |
HAFNARRÖST ÁR 350 21$ 2 ; 30 2 Þorlákshöfn HAFSULA ST 11 30 6 0 1 Hólmavík
JÚN KLEMENZ ÁR 313 149 1 2 2 Þorlákshöfn [ SIGURBJÖRG ST 55 25 4 .... 0 1 Hólmavík
1' ELOHAMAFt GK 13 38 6 0 2 Grindavlk ÁSBJÖRG ST 9 50 0 1 Hólmavik
KÁRI GK 146 36 ‘é 1 2 Grindavík [ A$btSST37 ' 30 . 8 0 1 Hólmavík í
í VÖRBUFELL GK 206 30 j* 0 1 Grindavík INGIMUNDUR GAMLI HU 65 103 6 0 1 Skagaströnd
ÓLAFUR CK 33 51 6 1 2 Grindavík DRANGUR SH S1I 404 1 121 ' 2 Sauöárkrókur
í FREYJAQK364 68 m 5 2 Sandgerði HAFÖRN SK 17 149 10 0 1 Sauöárkrókur
GUÐFINNUR KE 19 i 30 12 0 3 Sandgeröi KROSSANESSUS 137 21 1 2 Sauöárkrókur
f HAFBJÖRG GKS$ 15 1 0 3 Samigerði ] HELGA RE 49 199 21 1 1 Siglufjöröur
HAFBORG KE 12 26 “ 7 0 2 Sandgeröi ! JÓHANNES ÍVAR KE 85 105 12 2 1 Siglufjörður
HAFNAR8ERQ RF J u 74 1 6 . llll ......... Sandgeröi i SIGLUVÍK Sl 2 450 22 0 1 Siglufjörður
SVANUR KE 90 38 16 0 Sandgeröi SIGPÓR t>H 100 lM 19 ....... ’ 1 Siglufjörður
| ÞORSTEINNKEW 28 15 0 4 Sandgerði SNÆBJÖRG OF 4 47 0 1 Siglufjöröur
ERLING KE 140 179 “ 25 8 “ 2 Keflavík STÁLV/KSI 1 364 30 ‘imm 1 Siglufjörður
HAMAR SH 224 23$ 1 8 1 mi I SVÁNUR SHÍIÍ 138 13 "1 1 Siglufjöröur
RIFSNES SH 44 226 13 23 3 Rif ÞÓRSNES IISH 109 146 15 i 1 Siglufjörður
SAXHAMAR SH 50 128 2 ” -2 Rif 7] PÓRSNES SH 108 163 16 ' i T Siglufjörður
GARÐAR II SH 164 142 ” 9 1 1 Ölafsvík ' ARNPÓREA 16 243 .......... mm 2 1 Dalvlk
f FÁNNÉY9H 24 103 '4 7 GrundarföfðMr j GEIR GOÐI GK 220 6 0 V Dalvík
FARSÆLL SH 30 101 8 2 1 Grundarfjöröur | HAFÖRN EA 955 142 29 1 i Dalvtk
GRUNOFIRÐINGUR SH 12 103 J5 . Z •! 1 ...... Grundarfiörður ] NÁUSTAVÍK EA 151 28 11 0 2 Dalvík
HAUKABERG SH 20 104 6 2 Grundarfjöröur OTUREA 162 58 IttSÉ 0 T
KLAKKUR 8H 5ÍQ 488 J r.uL r Grundarfjörður i STEFÁN RÖGNVÁLDS. EA 345 68 13 1 i Dalvík
HAMRASVANUR SH 201 168 ~12 ö 1 Stykkishólmur STOKKSNES EA 410 451 31 . 0 i Dalvtk
KRISTINN FRIDRIKSSON SH 3 104 11 0 1 Stykkishólmur | SVANUR EA 14 218 26 2 1 Dalvík
ÁRSÆLL SH 88 103 ‘ 9 3 ‘ i Stykkishólmur SÆÞÖREA 101 180 21 1 1 Oafvfk ’ 1
I EMMAVE 219 82 10 1 i Balungaryik SÓLRÚN EA 351 147 17 3 1 Dalvík
GUNNBJÖRN IS 302 57 8 0 1 Bolungarvík |. VÍBIR TRAUSTI EA 617 62 13 ..... 0 2 Dafyfk
, HEIÐRÚN ÍS 4 294 19 0 1 Balungaryik | SJOFN PH 142 199 1 2 Grenivík
VINURIS 8 257 12 2 i Bolungarvík GISSUR HVÍTI HU 35 165 8 .0 . 1 Húsavík
VÍKURBERG GK 1 328 26 2 2 j Ðalungarvik GUÐRÚN.BJÖRG ÞH 60 70 9 ö 1 Kópasker
HAFBERG GK 377 189 “10 1 2 [ ísafjöröur i SLETTUNÚPUR PH 272 138 3 0 2 (^aufartiöfn
STURLA GK 12 297 18 ’ 3 1 | ísefjöröur | GESTUR SU 159 ” 138 24 0 i Eskifjöröur
HAFFARIÍS 430 227 Í6 2 ~ 1 I Súöavík \ SÆUÖN SU 104 256 30 1 1 Eskifjöröur '
| KOFRIÍS 41 301 21 2 1 | Suöavík ] ÞÓRIR SF 77 125 21 í 1 Eskifjörður
sveiflur á átta ára fresti
og þá var engin rækju-
veiði. Rækjúiðnaðurinn er
að koma úr mjög mikilli
lægð og er á hraðri upp-
leið núna en svo fer hann
lóðbeint niður aftur. Þess
vegna er ég hlynntur því að menn
séu að draga saman aflaheimildir.
Menn þurfa að vera með svona tvo
til þijá kvóta til að ná virkilegum
árangri og skila góðri afkomu.
Þegar ég byrja á þessari Eldeyj-
arrækju árið 1972 þá voru hér um
þijátíu bátar en það er náttúrulega
einum tíu árum fyrir kvótakerfið.
Þá veiddu menn eins bara eins og
þeim sýndist eða eins og þeir hafa
getað gert á smábátunum eða sæ-
greifarnir eins og ég kalla þá. Ég
tel það að þetta kvótakerfi sé
skársti kosturinn, að geta keypt upp
báta og fækkað í flotanum því að
flotinn er alltof stór. Fiskurinn við
ísland er takmörkuð auðlind og ég
held að menn séu nú alltaf að sjá
það betur og betur.
Aðalatriðið er að geta tekið báta
úr rekstri eins og verið er að gera.
Við erum til dæmis búnir að kaupa
upp rækjukvótann af þremur bátum
og höfum verið að reyna að fá okk-
ur bolfiskkvóta líka en hann er
dýr. Við leigjum náttúrulega
óhemju mikinn þorskkvóta því við
eru að veiða um 500 tonn á ári en
kvótinn er nú bara 66 tonn. En
grundvöllurinn til að vel geti geng-
ið er að geta veitt kvótann. Og þar
sem að þetta er takmörkuð auðlind
geta ekki allir veitt eins og þeir
vilja. Þess vegna er spumingin að
reyna að auka aflaheimildir sínar
eins og hægt er.“
Ráðist að kvótakerf inu
Sigurður telur að greinarnar sem
birtust í Morgunblaðinu á sjó-
mannadaginn, Umgengnin við auð-
lindina, séu stórlega ýktar. „Þetta
kemur náttúrulega mikið til út af
þeim sem hafa orðið undir í barátt-
unni. Þeir finna allt til foráttu gegn
þessu kerfi. Það er stór hópur
manna sem að ræðst að því með
allskonar ósköpum. Hitt er annað
mál að físki er hent og það er
kannski okkur sjálfum að kenna
því að við höfum engann sveigjan-
leika í kerfinu til að lofa mönnum
að koma með fisk í land sem þeir
hafa ekki heimildir til að veiða. Ég
veit til þess að stálheiðarlegir menn
hafa þurft að losa sig við nokkra
físka. Því miður. Það er ömurlegt
til þess að vita að það skuli ekki
vera smá sveigjanleiki í kerfínu til
að gera mönnum það kleift að koma
með einhvern lítinn hluta af sínum
fiski í land sem þeir fengju þá að
landa í ríkissjóð.
í Morgunblaðinu voru fullyrðing-
ar um að menn væru að kasta ekki
bara tugum tonna heldur upp í
þúsund tonnum og myndir af fiski
sem var hent af rækjuskipi. Nú er
»*»* .búið að lögleiða seiðaskiljuna um
allt land þannig að rækjuskipin eiga
ekki að fá neinn bolfisk og þar með
er það út úr myndinni.
Þarna var líka viðtal við sjómann
á netabát sem að sagðist hafa hent
upp í þrjátíu tonnum í róðri. Ég
bara trúi því ekki að það sé hægt
að manna einn bát með algeru und-
Morgunblaðið/HMÁ
SIGURÐUR Friðriksson, skipstjóri, í
brúnni á Guðfinni KE.
irmálsfólki sem að vogar sér að
ganga svona um auðlindina. Það
eru ekki heilbrigðir menn sem að
gera svona. Dettur þeim þetta í hug
á Morgunblaðinu? Þetta er ná-
kvæmlega eins og ef sendillinn sem
keyrir út blaðið færi með það beint
á ruslahaugana. Þá myndi heyrast
hljóð úr horni. Ég er samt ekki að
segja að þetta sé uppspuni allt sam-
an heldur er þetta stórkostlega
ýkt. Þessi bátur hefur vafalaust
hent einhveijum fískum, en að hann
hafí hent þijátíu tonnum í einum
róðri er alveg fáránlegt að láta sér
detta í hug. Það er til dæmis hægt
að taka þennann bát sem dæmi og
við fískum nú oft mikið. Við höfum
aldrei komist í það að veiða þijátíu
tonn í róðri.“ J
Þeir sem verða undir
gagnrýna mest
„Grundvöllurinn fyrir öllum fisk-
veiðum við ísland er kvótakerfið.
Að geta hagrætt og dregið saman
aflaheimildir. Ég held að það beri
öllum saman um það. Þeir sem að
finna þessu kerfí allt til foráttu, það
eru þeir sem eru undir í barátt-
unni. Auðvitað verður fullt af mönn-
um undir í baráttunni. Það er mjög
dýrt að kaupa sér aflaheimildir.
Maður kemst líka að merkilegi-i
niðurstöðu þegar maður skoðar þá
menn sem hafa orðið undir. Það eru
akkúrat þeir sem setja mest út á ’
kvótakerfíð. Þeir vilja búa til annað
kerfí bara til að geta komið sjálfír
inn aftur bakdyramegin, því oft á
tíðum eru þetta menn sem hafa
misst allt út úr höndunum.
Ég held að þetta kerfí sem er
nú búið að ganga í gegnum ýmsar
breytingar sé að verða nokkuð
ásættanlegt. Ég hefði viljað að
100% reglan hafði fengið að gilda
í eitt ár. Menn hefðu þá ekki feng-
ið að leigja sér meiri kvóta en hefði
verið á bátunum. Það hefði grisjað
hópinn töluvert mikið. Það eru
margir þannig staddir að þeir hefðu
ekki þolað nema eitt ár með 100%
reglunni."
Margir eiga eftir að
leggja upp laupana
„Það héldu margir að kvótinn
yrði aukinn mikið núna en það var
verið að birta niðurstöðurnar um
daginn og nánst samdráttur í öllu
nema aðeins uppsveifla í rækjunni
og þorskurinn stendur í stað. Ég
er sannfærður um að það eiga
margir eftir að leggja upp laupana
á næsta fiskveiðiári. Meira að segja
þeir, sem þeir á Morgunblaðinu
hafa verið að kalla sægreifa, eins
og til dæmis Skagstrending, þurfa
að selja frá sér flaggskip flotans.
Það eru sægreifarnir.
Það er alveg sama hvernig við
ræðum þetta mál fram og aftur og
veltum því fyrir okkur, það eina sem
gildir er að fækka skipum og draga
kvótana saman á færri báta,“ sagði
Sigurður.