Morgunblaðið - 20.07.1995, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
FIMMTUDAGUR 20. JÚLÍ 1995 B 5
tímarit svo eitthvað sé nefnt. Eft-
ir breytingarnar verða bensín-
stöðvar Olís víða opnar til mið-
nættis en einnig kemur til greina
að hafa eina stöð í Reykjavík
opna allan sólarhringinn."
Thomas segir að það sé einkum
tvennt sem ráði þessari stefnu-
breytingu. „í fyrsta lagi hafi við-
skiptavinir tekið auknu vöruúr-
vali á bensínstöðvum vel og ós-
part nýtt sér hana. Við hljótum
að líta til þess þegar við endurnýj-
um bensínstöðvarnar eða tökum
nýjar í notkun og nú höfum við
sett okkur það markmið að þær
verði þjónustumiðstöðvar heimil-
anna. I öðru lagi er aukin þátt-
taka Olís á neysluvörumarkaði í
samræmi við markmið fyrirtækis-
ins um útvíkkun þjónústu og leit
að nýjum vaxtarbroddum. Það
má búast við því að heildarsala á
smurolíu og eldsneyti eigi eftir
að standa í stað á næstu árum
og því er eðlilegt að við nýtum
sóknarfæri á öðrum sviðum. “
Nýjar bensínstöðvar
Hinar nýju bensínstöðvar Olís
eru mun stærri en þær gömlu
enda gert ráð fyrir töluverðu rými
fyrir verslunarrekstur þar. Allar
stoðvarnar verða með áþekku út-
liti, nýjum dælum, sjálfsölum og
skyggni. í haust verða fjórar
bensínstöðvar endurnýjaðar með
þessum hætti. Stöðvarnar við Álf-
heima og Ánanaust í Reykjavík
verða endurnýjaðar en nýjar
stöðvar verða byggðar við Sæ-
braut og Rauðavatn. Þessar fjórar
stöðvar verða reistar á sextán
mánuðum en ný skyggni og dælur
verða samtímis settar á allar
stærri stöðvar félagsins.
Nýju dælurnar eru af fullkomn-
ustu gerð og mun fjölhæfari en
hinar gömlu að sögn Thomasar.
Auk eldsneytis verður hægt að
dæla úr þeim vatni, rúðuvökva,
smurolíu og frostlegi úr sérstök-
um slöngum og hella þeim beint
í geyma bílsins. Viðskiptavinurinn
þarf því ekki lengur að fara inn
í stöðina til að kaupa þessar vörur
á einnota plastbrúsum, hella úr
þeim á geyminn og henda þeim
síðan. „Þetta hefur stóraukið hag-
ræði í för með sér fyrir viðskipta-
vininn og fyrirtækið svo ekki sé
talað um umhverfið. Viðskipta-
vinum mun einnig standa til boða
að borga með greiðslukortum við
dæluna og getur valið á milli sjálf-
sala eða fullrar þjónustu. Dælurn-
ar eru í samræmi við ströngustu
hreinlætiskröfur sem þekkjast
erlendis og í þeim er meðal ann-
ars búnaður sem sýgur bensínguf-
una aftur niður í tankinn þannig
að þessi bensín- og olíulykt, sem
ýmsum finnst hvimleið, ætti að
vera í algeru lágmarki á nýju
stöðvunum.“
Tengingar fyrir rafmagnsbíla
Thomas segir að þar sem því
verði við komið á nýju stöðvunum
verði einnig sérstök mótorhjóla-
stæði, sérdæla fyrir stóra bíla og
jafnvel tengingar fyrir rafmagns-
bíla. „Það er ekki lengur spurning
um hvort heldur hvenær raf-
magnsbílar koma á almennan
markað hér á landi. Þeir eru nú
töluvert notaðir erlendis og með
rafmagnstengingu vill Olís af
fyrra bragði bjóða þennan ómeng-
andi bílakost velkominn hingað
til lands í stað þess að bregðast
við eftir á. Auk þess munum við
leitast við að bjóða víðtækari
þjónustu á bensínstöðvunum en
hefur þekkst áður eins og leikað-
stöðu fyrir börn hjá þvottaplönum
og þjónustuhorn inni á stöðvunum
þar sem viðskiptavinum gefst
kostur á að ljósrita og senda fax
svo eitthvað sé nefnt. Allt þetta
er í góðu samræmi við þá stefnu
okkar að víkka út þjónustusviðið
og gera þannig betur við við-
skiptavini. Það er í eðli allra heil-
brigðra fyrirtækja að stækka með
því að gera betur við fastakúnna
og afla nýrra,“ segir Thomas.
Ný þjónustumiðstöð Suðurflugs hf, rís á Keflavíkurflugvelli
Tí/ atlögu
við einokun
Lítið flugfélag á Keflavíkurflugvelli býður
risanum birginn og hyggst brjóta á bak aft-
ur einokun Flugleiða á flugafgreiðslu. Þor-
steinn Víglundsson kynnti sér málið.
Björn Blöndal
ERIC A. Kinchin stjórnarformaður Suðurflugs hf. framan við
nýja þjónustumiðstöð sem fyrirtækið er nú að reisa.
Á KEFLAVÍKURFLUGVELLI er
nú að rísa þjónustumiðstöð fyrir
smærri flugvélar, en aðstaða fyrir
þessar vélar hefur verið mjög tak-
mörkuð á vellinum fram til þessa.
Það er flugfélagið Suðurflug hf.
sem stendur að þessum fram-
kvæmdum og er félagið um leið
að reyna að hnekkja þeirri einokun
sem Flugleiðir hafa haft á þjónustu
við flugvélar á Keflavíkurflugvelli
á undanfömum árum.
Þjónustumiðstöð þessi er ekki
stór í samanburði við risavaxið
flugskýli Fiugleiða sem stendur við
hlið hennar. Engu að síður verður
hér um að ræða u.þ.b 3000 fer-
metra byggingu sem er gríðarlega
stórt verkefni fyrir þetta litla flug-
félag.
Flugfélagið sem gleymdist
Að sögn Erics A. Kinchins,
stjómarformanns Suðurflugs, eiga
þessar framkvæmdir sér nokkuð
langa sögu. „Það má kalla þetta
flugfélagið sem gleymdist. Þegar
öll starfsemi var flutt frá gömlu
flugstöðinni yfir í Flugstöð Leifs
Eiríkssonar, þá varð þetta litla
fyrirtæki ’í horninu’ eftir. Starf-
semin þá byggðist að mestu á flug-
kennslu en fyrirtækið stóð fyrst í
fraktflugi um 1960, þá undir nafn-
inu Þór hf.“
Eric segir það hafa verið aðkal-
landi fyrir flugfélagið að koma sér
upp betri aðstöðu, en aðstöðuleysi
stæði félaginu fyrir þrifum í dag.
Hann segir hugmyndina um þessar
framkvæmdir hafa komið upp á
borðið í kringum 1989. „Vinna við
þessar framkvæmdir hófst fýrir
alvöru 1991-2 en þá hafði þegar
verið unnið mikið undirbúnings-
starf af Einar Guðmundssyni fram-
kvæmdastjóra fyrirtækisins." Vil-
yrði hafi fengist fyrir lóð hjá Utan-
ríkisráðuneytinu en síðan hafi tek-
ið við tveggja ára bið eftir því að
umsóknin fengi afgreiðslu hjá hin-
um ýmsu nefndum.
Lánsfé haldið í lágmarki
Verkefni af þessu tagi er mjög
viðamikið fyrir lítið flugfélag, en
kostnaðaráætlun, miðað við full-
búna þjónustumiðstöð, hljóðar upp
á um 75 milljónir króna og segir
Eric að áætlunin hafi staðist að
öllu leyti fram til þessa. Stefnan
hafi verið sú að skuldsetja fyrir-
tækið ekki um of vegna þeirra og
því hafi verið unnið ötulega að fjár-
öflun eftir öðrum leiðum. „Við fór-
um út í hlutafjáraukningu og sett-
um á markað 280 hluti í fyrirtæk-
inu. Núna eru aðeins um 60 hlutir
óseldir en meðal hluthafa eru Olíu-
félagið hf, auk þess sem við höfum
fengið hlutafjárloforð frá Sand-
gerðisbæ." Með þessum hætti seg-
ir Eric að tekist hafi að halda lán-
tökum í lágmarki.
Auk þessarar hlutafjáraukning-
ar var, að sögn Erics, reynt að
byggja upp reksturinn á gamla
staðnum en það hefði þó reynst
mjög erfitt enda aðstaðan þar nán-
ast ómögleg fyrir viðameiri starf-
semi en nú er.
Engin aðstaða fyrir hendi
Gert er ráð fyrir því að þessi
þjónustumiðstöð verði einkum fyrir
smáflugvélar af ýmsu tagi. Eric
segir að þessa þjónustu vanti alveg
á Keflavíkurflugvelli í dag og nefn-
ir sem dæmi að flugmenn eins
hreyfíls véla og smærri tveggja
hreyfla vélar þurfí að fá eldsneyti
á þær sent frá Reykjavík því það
sé ekki fáanlegt á Keflavíkurflug-
velli.
Hann bendir ennfremur á að-
stöðuleysi fyrir áætlunarflug Flug-
félags Norðurlands til Keflavíkur.
„Við teljum þetta vera stórhættu-
legt sem þeir eru að gera. Farþeg-
arnir mega ekki fara inn í Leifs-
stöð þar sem þetta er tollsvæði og
því verða þeir að ganga eftir flug-
vélarampinum með töskurnar í öll-
um veðrum út fyrir girðingu og inn
í flugstöðina hinum megin frá.
Þetta svæði er hættusvæði og þar
eru alls kyns vinnuvélar og flugvél-
ar með hreyfla í gangi.“
Gegn einokun Flugleiða
Utanríkisráðuneytið hefur gert
samning við Flugleiðir sem veitir
þeim einkarétt á þjónustu við allt
flug um Keflavíkurflugvöll og gild-
ir samningurinn til fímm ára í senn.
Suðurflug hf. hefur í dag heimild
til þess að þjónusta eigin vélar og
farþega, en enn hefur ekki fengist
leyfi til að þjónusta vélar og far-
þega annara flugfélaga. Eric segist
þó fullviss um að öll nauðsynleg
leyfi fáist. „Þetta er alþjóðlegur
flugvöllur og það eru ákvæði í
EES-samningnum sem banna ein-
okun, sama á hvaða sviði hún er,
á slíkum flugvöllum. Við höfum
fengið mjög góðar móttökur hjá
Utanríkis- og Samgönguráðuneyt-
inu, svo og hjá Flugmálastjóm og
við hefðum aldrei farið út í þessar
framkvæmdir ef við værum ekki
þess fullvissir að tilskilin leyfu
fengjust, annað væri óðs manns
æði.“
Eric segir að boðið yerði upp á
ýmis konar þjónustu á vegum fyrir-
tækisins sem og annara aðila í
nýju þjónustumiðstöðinni. „Við
ætlum okkur að vera með flug-
skýli sem eigendur smærri flugvéla
geti haft aðgang að en í dag er
engin géymsluaðstaða fyrir þessa
aðila hér. Þá ætlum við að vera
með aðstöðu til að taka á móti
farþegum, einhveija veitingað-
stöðu og setustofu jafnframt því
sem við ætlum að halda uppi reglu-
legum ferðum yfír í Leifsstöð fyrir
farþega sem halda ýmist áfram
innanlands eða eru á leið úr landi.
Einnig mun Olíufélagið setja hér
niður tanka svo hægt verði að af-
greiða smærri vélar um eldsneyti."
Hann segir ennfremur að hægt
verði að leigja út skrifstofuhús-
næði fyrir alla skylda starfsemi í
þjónustumiðstöðinni. Eric segist
telja að nægur markaður sé fyrir
þessa starfsemi. „Það er ekki ætlun
okkar að reyna að hafa tekjur af
öðrum heldur teljum við okkur bara
vera að bæta við þjónustuna við
smærri vélar hér á Keflavíkurflug-
velli. Það er alveg furðulegt að á
stærsta flugvelli á íslandi skuli ekki
vera fyrir hendi nein aðstaða fyrir
þessar vélar.“ Gert er ráð fyrir því
að markaðssetning hefíist fljótlega
og segir Eric að rekstraráætlanir
geri ráð fyrir því að húsnæðið geti
farið að skila hagnaði strax á þriðja
ári í rekstri.
Erlendra áhættufjárfesta og samstarfsaðila leitað með sameiginlegu átaki
Mikill áhugi meðal fyrirtækja
VERSLUNARRÁÐ og
Iðnþróunarsjóður hafa
auk fleiri aðila ákveðið
að ráðast í sameiginlegt
átak til að afla erlendra
hluthafa og samstarfs-
aðila og verður allt að
tíu völdum íslenskum
fyrirtækjum gefínn
kostur á þátttöku. Dav-
íð Scheving Thorsteins-
son, framkvæmdastjóri
átaksins, segir að ís-
lensk fyrirtæki hafi nú
þegar sýnt því mikinn
áhuga og að færri kom-
ist að en vilji.
Fyrr á þessu ári var
ákveðið að kanna áhuga
íslenskra fyrirtækja á samstarfi við
erlenda fjárfesta og/eða samstarfs-
aðila um hlutabréfakaup eða aðild
■að rekstri hér á landi. Eftir forat-
hugun var ákveðið að efna til sérs-
taks átaks í því skyni. Mun það
standa í eitt ár og er Verslunarráð
umsjónaraðili. Auk þess taka Iðn-
þróunarsjóður, Fjárfestingarskrif-
stofa viðskipta- og iðnaðarráðuneyt-
isins og Útflutningsráðs og Aflvaki
hf. þátt í því.
Davíð Scheving segir að nú þegar
hafi fjölmörg fyrirtæki
haft samband og óskað
eftir að verða valin til
þátttöku í átakinu.
Hann vildi ekki gefa
upp hvaða fyrirtæki
kæmu helst til álita þar
sem málið væri enn í
skoðun. „Svona skipu-
lögð sókn íslensks fyr-
irtækjahóps er nýjung
og því gífurlega mikil-
vægt að vel takist til.
Því verða einungis fá
fyrirtæki á afmörkuð-
um sviðum valin til að
taka þátt í átakinu en
vonandi verður reynsl-
an af því svo góð að
síðar verði hægt að koma fleiri fyrir-
tækjum á framfæri.“
Davíð segir að í upphafi verði
athyglinni einkum beint að fyrir-
tækjum á nokkrum afmörkuðum
sviðum: Framleiðslu véla, tækja og
aðfanga, fyrir fískveiðar og full-
vinnslu sjávarfangs, matvælafram-
leiðslu, t.d. drykkjarvöru ög vist-
vænum landbúnaðarafurðum, og
ferðamannaþjónustu. „Það liggur
fyrir að flest ef ekki öll þau fyrir-
tæki sem verða með í fyrsta áfanga
hafa getu til að koma sér sjálf á
framfæri erlendis en af ýmsum
ástæðum ekki ráðist í það. Flest
íslensk fyrirtæki eru agnarsmá á
heimsmælikvarða og þurfa oftast
að verja öllum kröftum sínum í að
halda sér gangandi frá degi til dags
en hafa lítið svigrúm eða fjármagn
til að sækja á erlenda markaði. Með
átaki sem þessu fá fyrirtækin hvatn-
ingu til þess og verða sér úti um
ódýra ráðgjöf og aðstoð en þátttöku-
gjaldið nemur 200 þúsund krónum.“
Gagnkvæmt samstarf
Davíð er bjartsýnn á að nokkur
þeirra fyrirtækja, sem eru í skoðun,
standist kröfur erlendra fjárfesta
um arðsemi en telur einnig að þeir
ættu ekki síður að hafa áhuga á
samstarfi. „Átakið einskorðast ekki
við öflun fjármagns. Fjárfestingu á
milli landa fylgir oft gagnkvæmt
samstarf sem kemur hlutaðeigandi
aðilum vel. Auk ijármagns gætu
íslensku fyrirtækin orðið sér úti um
sölu- og markaðskunnáttu, við-
skiptasambönd, tækniþekkingu og
stjómunarkunnáttu. Erlend fyrir-
tæki gætu hins vegar séð sér hag
í að efna til tæknisamstarfs við ís-
lendinga og víkkað út sölulínur sín-
ar með íslenskum vörum svo eitt-
hvað sé nefnt,“ segir Davíð.
Fjárfestingarráðstefna?
Auk átaksins er nú verið að
kanna hvort ráðlegt sé að halda
sérstaka ráðstefnu þar sem íslensk
fyrirtæki myndu kynna sig og
framleiðslu sína fyrir erlendum
fjárfestum. Undirbúningur slíkrar
fjárfestingarráðstefnu er skammt á
veg kominn en að sögn Davíð hefur
þegar fengist vilyrði fyrir því að
hún verði styrkt af Evrópusam-
bandinu. „Stóri kosturinn við ráð-
stefnuna er sá að þar væri hægt
að koma fleiri áhugasömum fyrir-
tækjum að en með átakinu, sem
við erum að fást við nú. Á meðan
íslendingar eru að fikra sig inn á
landakort erlendra fjárfesta er
betra að vekja athygli á fyrirtækj-
um sem hafa sannað ágæti sitt en
nýjum og litlum fyrirtækjum með
miklar hugmyndir sem enginn veit
hvað kemur út úr. Staðreyndin er
sú að íslendingar eiga mörg glæsi-
leg fyrirtæki en þau þurfa fjármagn
og ekki síður tengsl við hinn harða.
alþjóðlega viðskiptaheim tii að
þróa, auka og síðast en ekki sisi
selja framleiðslu sína,“ segir Davíð.
Davíð Scheving
Thorsteinsson