Morgunblaðið - 25.07.1995, Blaðsíða 29
28 ÞRIÐJUDAGUR 25. JÚLÍ1995
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 25. JÚLÍ1995 2,
+
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI
STJÓRNARFORMAÐUR
RITSTJÓRAR
Árvakur hf., Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
„IMYND HINS
HREINA NORÐURS“
IMORGUNBLAÐINU á laugardag kom fram að íslenzk
stjórnvöld hafi gert samninga við bæði Grænlendinga og
Færeyinga um að byggja upp „ímynd hins hreina norðurs" í
Norður-Atlantshafinu til þess að laða ferðamenn til landanna
þriggja.
I sama tölublaði Morgunblaðsins er samtal við bandarískan
kjötkaupanda, sem segir: „Flestir Bandaríkjamenn hafa
áhyggjur af því að maturinn sem þeir borða komi frá menguð-
um svæðum. Svo virðist sem ísland sé ósnert af þessum vanda-
málum vegna legu landsins.“ Kaupsýslumaðurinn segir ís-
lenzkt lambakjöt markaðssett sem náttúruafurð á Bandaríkja-
markaði, þar sem eftirspurn eftir slíkum vörum fari vaxandi.
Vissulega eru miklir möguleikac fólgnir í því að byggja upp
ímynd íslands sem lands hreinleika og óspilltrar náttúru. Það
gerist hins vegar ekki fyrirhafnarlaust, og að mörgu er að
hyggja. Hvað ætli kaupendum íslenzkra landbúnaðarafurða
eða erlendum ferðaskrifstofum finnist til dæmis um þriðju
fréttina í sama tölublaði Morgunblaðsins, um frárennslismál
í Hornafirði? Þar kemur fram að óhreinsað skólp frá kaup-
staðnum hafi spillt lífríki og valdi stöðugum fnyk, meðal ann-
ars við vinsælar gönguleiðir ferðamanna, sem gista á Edduhót-
elinu í Nesjum.
Skólpmál eru í ólestri víða um land. Sama má segja um
sorpurðun. Bílakirkjugarðar og óvarðir ruslahaugar blasa víða
við út um sveitir landsins. Þótt mengunarvaldar á borð við
stór iðnfyrirtæki kunni að vera færri á Islandi en í ýmsum
öðrum vestrænum ríkjum, er skipulag umhverfismála ekki
með þeim hætti að við getum verið stolt af því. Eitt ógnvæn-
legasta umhverfisvandamálið, uppblástur og gróðureyðing,
er enn langt frá því að vera leyst.
Markaðssetning íslands sem lands „hins hreina norðurs“
verður að haldast í hendur við skipulega stefnumótun og
markvissar aðgerðir í umhverfismálum. Annars er hætta á
að ljótur veruleiki gægist fram undan fallegri framhlið og
geri ímyndina að engu.
AFTURFÖRí SLÓVAKÍU
TVÖ HUNDRUÐ frammámenn í slóvakísku mennta- og
menningarlífi hafa birt opið bréf, þar sem þeir saka
stjórnvöld um að beita vinnubrögðum er minna á starfshætti
kommúnistastjórna á tímum kalda stríðsins.
í yfirlýsingunni segja þeir skorta „umburðarlyndi gagnvart
mismunandi skoðunum og minnir þetta á það andrúmsloft
ótta og skelfingar er ríkti á fimmta, sjötta og áttunda áratugn-
um.“ Hætta sé á að gripið verði til svipaðra aðgerða og gert
var eftir innrás Sovétmanna í Tékkóslóvakíu 1968. Prestar í
Slóvakíu létu nýlega svipaðar áhyggjur í ljós í opnu bréfi.
Fyrir skömmu var skýrt frá því að Milan Richter, sendifull-
trúi Slóvakíu í Noregi og á íslandi, hefði óvænt verið leystur
frá störfum. Þessi ákvörðun kom Richter í opna skjöldu og í
samtaii við norska fjölmiðla sagði hann þögnina í kringum
uppsögnina óþægilegasta. Hún væri jafnþrúgandi og á átt-
unda áratugnum, er hann fékk ekki að gefa út ljóð sín. Seg-
ist hann vona að ástæðan sé ekki sú að hann sé gyðingatrúar.
Á Vesturlöndum hafa menn vaxandi áhyggjur af þróuninni
í Slóvakíu og einræðistilburðum Vladimírs Meciars forsætis-
ráðherra landsins. Meciar hlaut 34% atkvæða í kosningum
sl. haust og stjórnar landinu með stuðningi fyrrum kommún-
ista og þjóðernissinna.
Pólitískir andstæðingar hans sæta lögreglurannsóknum og
völd forseta landsins hafa verið skert verulega. Ríkisfjölmiðl-
arnir eru nánast orðnir að áróðurstæki fyrir forsætisráðherr-
ann og flokk hans og þjarmað hefur verið að óháðum f ólmiðl-
um. Meciar var á sínu tíma einn helsti forystumaður þeirrar
hreyfingar er vildi aðskilnað Slóvakíu frá Tékklandi. Hann
hefur hins vegar hafnað kröfum ungverska minnihlutans í
landinu, um 600 þúsund manns, um aukna sjálfstjórn.
Á meðan nágrannaríkin í Mið-Evrópu sigla hraðbyri í átt
að lýðræði og markaðsbúskap er Slóvakía að hverfa aftur til
stjórnarhátta fyrri tíma.
Slóvakía hefur þrátt fyrir þetta öðlast aðild að Evrópuráð-
inu og hefur að auki sótt um aðild að helstu bandalögum
lýðræðisríkja Evrópu, Atlantshafsbandalaginu og Evrópusam-
bandinu. Afhenti Meciar formlega aðildarumsókn Slóvakíu á
leiðtogafundi ESB í Cannes í síðasta mánuði. Þau áform
gætu hæglega orðið að engu haldi Meciar áfram óbreyttri
stefnu. Ríkin í hinum svokallaða Visegrad-hóp, Ungverjaland,
Pólland, Tékkland og Slóvakía, voru talin eiga greiða leið inn
í ESB og NATO. Flest bendir til að Slóvakar séu að skerast
úr leik.
Að hrökkva
eða stökkva
Á næstu tveimur vikum ræðst hvort þjóðir
heims bera gæfu til að ná samningi um
úthafsveiðar, skrifar Páll Þórhallsson frá
New York þar sem hann fylgist með lokafundi
úthafsveiðiráðstefnu Sameinuðu þjóðanna.
AÐ er nú eða aldrei, sögðu
margir ræðumenn á loka-
fundi á úthafsveiðiráð-
stefnu Sameinuðu þjóð-
anna sem hófst hér í New York í
gær, ögurstundin er runnin upp. í
þijú ár hefur verið unnið að gerð
samnings um veiðar fyrir utan tvö
hundruð mílna lögsögu ríkja heims,
hinar svokölluðu úthafsveiðar, og á
næstu tveimur vikum ræðst hvort sú
vinna ber árangur. Sá samningur sem
stefnt er að verður gerður á grund-
velli hafréttarsamnings Sameinuðu
þjóðanna frá 1982 sem nýlega tók
gildi og mun fylla upp í eyðu í þjóða-
réttinum ef svo má að orði komast -
eyðu sem hefur valdið margri milli-
ríkjadeilunni upp á síðkastið eins og
íslendingar vita manna best. Ef ráð-
stefnan fer út um þúfur mun það
ekki einungis valda gífurlegum von-
brigðum heldur mun það fyrirsjáan-
lega leiða til þess að einhver ríki
færi lögsögu sína einhliða út.
Bjartsýni
Þegar staðið var upp frá síðasta
fundi úthafsveiðiráðstefnunnar í apríl
sl. hafði formaður hennar, Fijimaður-
inn Satya Nandan, lagt fram samn-
ingsdrög sem nú verða tekin til form-
legrar skoðunar. Samningamenn hafa
samt ekki setið auðum höndum milli
hinna formlegu funda. I síðustu viku
voru t.d. nokkur lykilríki kölluð saman
til að ræða stöðuna fyrir síðasta' fund
ráðstefnunnar. Þær viðræður juku
bjartsýni manna á að nægur samn-
ingsvilji væri fyrir hendi. Drög for-
mannsins hafa ekki breyst efnislega
frá því í apríl en hann boðaði þó við
setningu fundar í gær að á næstu
dögum yrði lögð fram breytt útgáfa
af 21. grein samningsdraganna um
framkvæmd og eftirlit.
jtíkin á ráðstefnunni hafa skipst í
flokka i afstöðu sinni til samnings-
gerðarinnar. Fremst í flokki úthafs-
veiðiríkja eru Japan, Suður-Kórea og
Evrópusambandið. Kanadamenn eru
óumdeildir leiðtogar strandríkjanna
en í svokölluðum kjarnahópi strand-
ríkja hafa einnig verið t.d. Norðmenn
pg íslendingar. Þótt Norðmenn og
íslendingar hafi þannig starfað saman
á ráðstefnunni er vitað mál að hún
er fiskveiðideilu ríkjanna ekki óvið-
komandi. Að vísu minntist Dag Mjaa-
land, formaður norsku sendinefndar-
innar, ekkert á deiluna við íslendinga
í sinni ræðu í gær en mönnum er enn
í fersku minni að á fundinum í apríl
lögðust Norðmenn gegn tillögu Islend-
inga um sérstakt tillit til þeirra ríkja
sem eru mjög háð fiskveiðum. Þær
tillögur eru að heita má öruggar inni,
eins og Helgi Ágústsson, varaformað-
ur ísiensku sendinefndarinnar, orðaði
það í samtali við Morgunblaðið_ í gær.
Auk hans sitja fundinn af Islands
hálfu Guðmundur Eiríksson, sem nú
hefur aftur tekið við formennsku í
sendinefndinni, og Arnór Halldórsson
og Tómas H. Heiðar úr sjávarútvegs-
ráðuneytinu.
Lokaspretturinn
Það var líka til marks um að nú
væri komið að lokasprettinum að
ræðumenn í gær vöruðu við því að
velt yrði upp öðrum ásteytingarstein-
um en 21. grein um framkvæmd og
eftirlit, það væri búið að ræða alla
aðra þætti svo rækilega að líta yrði
á þá sem gerðan hlut.
Þótt tekist hafi að afmarka ágrein-
inginn svo mjög að hann snúist nú
um það að hvað miklu leyti önnur
ríki en fánaríki, þ.e. ríki þar sem
skip er skráð, megi hafa afskipti af
úthafsveiðum, þá er björninn alls ekki
unninn. 21. greinin sem tekur á þessu
er í átján liðum, þ.e. á við hvern
meðal lagabálk.
Tilslakanir
Það var þó ekki hægt að ráða ann-
að af ræðum helstu talsmanna úthafs-
veiðiríkja í gær en að þeir væru tilbún-
ir að sætta sig við þá meginreglu að
strandríkjum væri heimilt að fara um
borð í brotleg skip ef fánaríkið stæði
sig ekki. Einnig virðast úthafsveiði-
þjóðirnar hafa sætt sig við að samn-
ingurinn verði bindandi en ekki í formi
ályktunar. Hins vegar leggja þessar
þjóðir áherslu á að í staðinn fyrir
þessar tilslakanir verði að vera tryggt
að strandríkin geti ekki misbeitt
heimildum sínum. Einnig krafðist J.
Almeida Serra, fulltrúi Evrópusam-
bandsins, þess í gær að nýir aðilar
ættu sem greiðasta leið inn í svæða-
samtök þau sem hafa munu stjórn á
hveiju svæði með höndum. Það mundi
auðvitað þýða að úthafsveiðiríkin
hefðu meiri möguleika til áhrifa.
Spurningin er einungis sú að hve
miklu leyti formaður ráðstefnunnar
mun líða það að deilan um 21. grein
verði tengd öðrum þáttum samnings-
ins, því tíminn er naumur.
Reuter
LOKARÁÐSTEFNA Sameinuðu þjóðanna um úthafsveiðar hófst í New York í gær. Þessi mynd var
tekin meðan á ræðuhöldum stóð í ráðstefnusal tvö.
BRIAN Tobin, sjávarútvegs-
ráðherra Kanada, kvaðst
styðja fyrirliggjandi drög.
GUÐMUNDUR Eiríksson, formaður íslensku sendinefndarinnar á
ráðstefnu Sameinuðu þjóðanna um úthafsveiðar, fylgist með gangi
mála í höfuðstöðvum SÞ í New York í gær.
Frelsi úthafanna og
rétturinn til fiskveiða
Lokaráðstefna Sam-
einuðu þjóðanna um
úthafsveiðar hófst í gær.
Karl Blöndal greinir
frá deilu, sem allt fram
á þessa öld var reyndar
fremur heimspekileg
þrætubók en togstreita
um hagsmuni.
SJÖTTA ráðstefna Sameinuðu
þjóðanna um úthafsveiðar
hófst í New York í gær og
standa vonir til að undirritað
verði bindandi samkomulag þegar
henni lýkur 5. ágúst. Á ráðstefnunni
er tekist á við vanda, sem hefur ver-
ið deiluefni í margar aldir, en fór
ekki að skipta máli fyrr en í upphafi
20. aldarinnar.
Helsta ágreiningsefnið í New York
snýst um eftirlit með samkomulaginu
og kröfu um alþjóðlega viðurkenn-
ingu á rétti strandríkja til að fara
um borð í skip úthafsveiðiríkja á al-
þjóðlegu hafsvæði. Kanadamenn eru
í fararbroddi þeirra, sem telja að svo
eigi að vera. Ymis úthafsveiðiríki, þar
á meðal þjóðir Evrópusambandsins,
eru þeirrar hyggju að þessi réttur
eigi að vera háður svæðisbundnum
samningum. Deila Kanadamanna og
ESB um grálúðuveiðar snerist meðal
annars um þetta atriði.
Yfirskrift ráðstefnunnar segir að
hún fjalli um stofna, sem hafast við
þar sem fiskveiðilögsögur skarast eða
á mörkum lögsögu og úthafs, og
flökkustofna, sem ganga milli fisk-
veiðilögsagna. Matvæla- og landbún-
aðarstofnun Sameinuðu þjóðanna
(FAO) komst nýverið að þeirri niður-
stöðu að 70% fiskstofna heimsins
væru ýmist ofveidd eða gernýtt, upp-
urin eða að ná sér eftir ofveiði og
því væri orðið mjög aðkallandi að
þessi hafréttarráðstefna afgreiddi
málefni úthafsveiða.
Stjórnun óþörf
Framan af öldum var lítil stjórn
höfð á úthafsveiðurii, enda gerðist
hennar ekki þörf í þjóðfélögum, sem
höfðu ekki yfir að ráða tækni til að
veiða nema skammt frá ströndum.
Þá var litil hætta á ofveiði. Þótt sjó-
menn hittu á stórar göngur var úti-
lokað að þeim tækist að veiða mikið
úr þeim.
Engu að síður voru í gildi almenn-
ar reglur um umgengni á hafi úti.
Að auki þótti eftirsóknarvert að geta
tryggt sér rétt til að veiða á gjöfulum
miðum og stundum kom til átaka.
Árið 1618 skipaði stjórn Elísabetar
I., drottningar Bretlands, John Sel-
don að skrifa rit til að vísa á bug
kenningum Hollendingsins Hugos
Grotiusar frá 1608 um frelsi hafanna
eða mare liberum og verja þar með
tilkall Breta til stjórnar á síldveiðum
í Norðursjó. Seldon vann í átta ár
að riti sinu, Mare Clausum, um rétt-
inn til veiða.
Kenningar Grotiusar voru hins
vegar viðurkenndur hluti alþjóðalaga
allt fram á þessa öld. Samkvæmt
þeim gátu sjómenn notað hafið eins
og þeim sýndist svo fremi að þeir
gengju ekki á rétt annarra. Þar var
átt við yfirráðarétt ríkja yfir örmjórri
ræmu meðfram ströndum sinum.
Allt þar fyrir utan var allra og við
það vaknaði spurningin um það hver
ætti fiskinn. Fræðilega átti hann
enginn (res nullius) eða allir (res
communis). Öldum saman var farið
bil beggja. Enginn átti fiskinn i hafi,
en sjómaðurinn átti þann fisk,sem
hann dró úr sjó. Sjómaðurinn gat
síðan selt neytandanum eignarrétt-
inn.
Þegar tuttugasta öldin gekk í garð
og tæknibúnaði tók að fleygja fram
hættu vangaveltur af þessu tagi að
vera þurr fræðimennska. Nú var ekki
iengur hægt að reiða sig á það að
fiskistofnar næðu alltaf að endurnýja
sig vegna afkastalítilla veiðarfæra.
Án reglna biasti við sá vandi að þeg-
ar allir mættu veiða hefði enginn einn
ástæðu til að láta torfu ósnerta vegna
þess að þá myndi einhver annar
ganga í hana.
Á sjötta áratugnum og í upphafi
þess sjöunda var talið að fyrr myndu
sjómenn fara á hausinn en fiskstofn-
ar renna til þurrðar. Þessi röksemda-
færsla var reist á því að þegar fækk-
aði í fiskistofnum myndi aflinn
minnka og sjómenn myndu þar af
leiðandi missa afkomu sína og leita
nýrrar atvinnu. Sú varð hins vegar
ekki raunin: Eftirspurnin jókst eftir
því sem aflinn minnkaði og markaðs-
verðið hækkaði. Þar með borgaði sig
að halda áfram að veiða, þótt alltaf
kæmi minna í netin.
Úthafsveiðiflotar
Á þessum tíma fóru að koma fram
stórir úthafsveiðiflotar, einkum frá
Austur-Evrópu og Japan. Þegar afli
minnkaði í Norðurhöfum, þar sem
iðnvæddar fiskveiðiþjóðir á borð við
íslendinga og Norðmenn kepptu við
úthafsflotana, héldu þeir til Suður-
hafa, þar sem strandríki stunduðu
öllu frumstæðari útgerð.
Chile var fyrst til að færa út fisk-
veiðilögsögu sína. Árið 1939 færðu
Chile-búar landhelgi sína út í 200
míiur og studdust þar við hina svo-
kölluðu Panama-yfirlýsingu frá árinu
1939 þar sem Bandaríkjamenn gerðu
tilkall til 300 til 500 mílna hlutleysis-
lögsögu til varnar gegn stríðsaðilum
í heimsstyijöldinni síðari. Sú yfirlýs-
ing var einkum gerð til höfuðs Þjóð-
veijum og kom fiskveiðum í raun
ekkert við. Hún skapaði hins vegar
ákveðið fordæmi.
Tvístígandi Bandaríkjamenn
Bandaríkjamenn hafa hins vegar
alltaf verið tvístígandi í hafréttarmál-
um. Annars vegar hafa þeir varið
frelsi hafanna og viljað að flotar sín-
ir sigldu óhindrað um heimshöfin sjö.
Á hinn bóginn vildu þeir ráða yfir
hafsvæðunum út frá ströndum
Bandaríkjanna og yfirlýsingar
Harrys Trumans forseta frá árinu
1945 um tilkall til landgrunnsins og
veiða yfir því bar því vitni. Bandarísk-
ir stjórnarerindrekar héldu því fram
að þessi yfirlýsing frá stjórnartíð
Trumans væri undantekning, en
gagnrýnendur sögðu að Bandaríkja-
menn hefðu gerst sekir um tvískinn-
ung.
Ymis ríki Suður-Ameríku færðu
lögsögu sína út í 200 mílur, en höfðu
ekki erindi sem erfiði. Það var ekki
fyrr en á áttunda áratugnum að rétt-
urinn til 200 mílna lögsögu var viður-
kenndur og segir á einum stað að
þáttur íslendinga i að koma því í
kring sé „óumdeildur".
Þar með var vandi úthafsveiða hins
vegar ekki leystur. Tilraunir voru
gerðar til að eiga við þessi mál í tíu
ára samningalotu, sem gekk undir
nafninu Þriðja hafréttarráðstefna
Sameinuðu þjóðanna (UNCLOS).
Ráðstefnunni lauk árið 1982 og var
ákveðið að láta hlutaðeigandi ríki
leysa slík mál sín á milli. í upphafi
þessa áratugar þótti sýnt að halda
þyrfti alþjóðlega ráðstefnu til að
leysa þessi mál. Á umhverfismálaráð-
stefnunni í Rió var ákveðið að það
yrði undir merkjum Sameinuðu þjóð-
anna.
Undirbúningsfundur var haldinn í
höfuðstöðvum Sameinuðu þjóðanna í
New York í apríl árið 1993. Hlutverk
viðræðnanna, sem sigldu í kjölfarið,
skyldi vera að finna leiðir til að bæta
samvinnu milli ríkja um fiskveiðar
og átti þeim að ljúka „sem fyrst“.
Stjórnandi úthafsveiðiráðstefnunnar
var skipaður Satya S. Nandan frá
Fiji-eyjum. Ráðstefnan kom fyrst
saman í júlí 1993.
Kanadamenn draga mörkin
Ýmis samtök sitja ráðstefnuna auk
fulltrúa ríkisstjórna. Þar á meðal eru
umhverfisverndarsamtökin Green-
peace, sem gáfu i gær út yfirlýsingu
um að koma yrði í veg fyrir að ráð-
stefnunni lyktaði með pólitískum
hrossakaupum á síðustu stundu og
„huglausum samningi“, sem ekkert
gerði til að binda enda á vanda út-
gerðar um heim allan. Kanadamenn
settu einnig úrslitakosti í gær þegar
Brian Tobin sjávarútvegsráðherra
lýsti yfir því að þeir styddu þau sam-
komulagsdrög, sem nú lægju fyrir,
en væru öldungis andvígir því að
ákvæði hans yrðu veikt: „Ekkert
samkomulag er betra en vont sam-
komulag þegar Kanada á í hlut,“
sagði Tobin.
Ný skjálftahrina við Hveragerði um helgina
Sterkasti
skjálftinn
mældist
3,3 á Richter
Rúmleffa sólarhríngs skjálftahrína reið yfir
Hveragerði og nágrenni um helgina.
Seffir Ragnar Stefánsson jarðeðlisfræðingur
að ekki hafi svo stórir skjálftar orðið á Heng-
ilssvæðinu í umbyltingum undanfarið.
FJOLDI jarð-
skjálfta reið
yfir á land-
svæðinu frá
Súlufelli norðan við
Hveragerði að Húsmúla'
skammt frá Kolviðar-
hóli og við Fremstadal
um helgina. Mældist sá
stærsti 3,3 á Richters-
kvarða að sögn Ragnars
Stefánssonar jarðeðlis-
fræðings og segir hann
svo stóran skjálfta ekki
hafa orðið jafn vestar-
lega á þessu svæði í
þeim umbyltingum sem
vart hefur orðið að und-
anförnu.
Að hans sögn hefur hrina smærri
skjálfta, á bilinu 1 til 1,5 á Richter
mælst á þessum slóðum frá 10.
júlí. í gær tók að hægja á virkninni
en einn skjálfti mældist 1,5 á Richt-
er um hálfþijú í gærdag.
Á fimmta tímanum á laugar-
dagseftirmiðdag varð síðan vart við
nokkra þónokkuð sterka skjálfta,
þar af einn af stærðinni 3, 4-5 kíló-
metra norður af Hvergerði að
Ragnars sögn.
Tugir við Fremstadal
„Hrinan dó síðan út til miðnætt-
is en um tvöleytið aðfaranótt
sunnudags bytjuðu nokkuð stórir
skjálftar við Fremstadal, suður und-
ir Hengli,“ segir Ragnar. Var um
nokkra tugi skjálfta að ræða að
hans sögn, sá stærsti 3 á Richter.
„Síðan dró aftur úr virkninni þar
til klukkan tíu á sunnudagsmorgun
en þá mældist skjálfti sem var 3,3
á Richter. Einnig kom hrina á sjö-
unda tímanum sama dag án þess
að um stærri skjálfta væri að
ræða,“ segir Ragnar en enginn
þeirra mældist stærri en tveir.
Ragnar segir mest af hræringun-
um það smáar að fólk finni ekki
fyrir þeim. „Þetta var miklu sterk-
ara í ágúst í fyrra og þeir stærstu
norðan við Hveragerði, meðan þeir
eru við Hellisheiði nú,“
segir Ragnar en í fyrra
mældust fjórir skjálft-
ar á þessu svæði af
styrkleikanum 4 á
Richter.
Mælinga þörf á
Bláfjallasvæði
Ragnar segir enn-
fremur þörf á jarð-
skjálftamælingum á
Bláfjallasvæði. „Þetta
er sett fram út frá
þeirri þekkingu sem
maður hefur verið að
safna að sér á þessum
slóðum. Ýmislegt
bendir til þess að jarð-
skorpan þarna sé ekki jafn þunn
og maður gat ímyndað sér. Einnig
hegðar svæðið sér eins og snið-
gengissvæði að mörgu leyti en ekki
eins og gliðnunarsvæði. Þar sem
um gliðnunarsvæði er að ræða
verða jarðskjálftar ekki jafn stórir
eins og þar sem er sniðgengi.“
Segir Ragnar þvi hugsanlegt að
búast megi við heldur stærri skjálft-
um á Bláfjallasvæðinu en áður hafi
verið reiknað með. „Niðurstaðan
gæti auðvitað orðið sú að ekki
væri hætta á slíku en í þeirri vissu
eru menn ekki að taka jafn mikla
áhættu með því að byggja þarna í
nágrenninu,“ segir hann.
Hugmynd Ragnars er sú að koma
fyrir þremur jarðskjálftastöðvum í
kringum Bláfjöll sem myndu gera
kleift að fylgjast jafn vel með þar
og á Suðurlandi. Er kostnaður við
hverja um 1,5 milljónir með upp-
setningu að hans sögn.
„Miðað við þær upplýsingar sem
við getum fengið með þessu móti
er þetta ekki mikill kostnaður.
Bæði geta þær komið að góðum
notum í framtíðinni við jarðskjálfta-
spár og eins getum við rannsakað
hreyfingar í virkum sprungum neð-
anjarðar. Auk þess að öðlast betri
skilning á eðli svæðisins,“ segir
Ragnar að lokum.
Ragnar
Stefánsson
af Hveragerði 22.-23. júfi
Upptakasvæði skjáiftanna náði
frá Súlufelii vestur að Húsmúla
Við Súlufell mældist
stærsti skjálftinn 3,0
stig á Richter kvarða
_ I VAy
Selfoss ' ' ( '
'
Skjálftahrinan stóð yfir frá um
kl. 16-17 á laugardag og fram
til kl. 19 á sunnudagskvöld