Morgunblaðið - 26.07.1995, Blaðsíða 6

6 B MIÐVIKUDAGUR 26. JÚLÍ1995
MORGUNBLAÐIÐ
MARKAÐIR
Fiskverð heima
-------------------------------------80
Júní Júlí
Faxamarkaður
Fiskmarkaður
Hafnarfjarðar
Fiskmarkaður
Suðurnesja
24.v 125.V 126.v I 27.v| 28.v 129.7170
m—
Kr./kg
70
24.v 125.v 126.v I 27.v| 28.v 1297vl4

Alls fóru 63,5 tonn af þorski um fiskmarkaðina þrjá hér syðra
í síðustu viku. Um Fiskmarkað Hafnarfjarðar fóru 12,0 tonn á
92,42 kr./kg. Um Faxamarkað fóru 18,0 tonn á 84,16 kr./kg
og um Fiskmarkað Suðurnesja fóru 33,5 tonn á 91,98 kr./kg.
Af karfa voru seld 84,0 tonn. í Hafnarfirði á 53,83 kr. (6,41),
á Faxagarði á 46,70 kr./kg (894 kg) en á 55,30 kr. (76,71) á F.
Suðurnesja. Af ufsa voru seld 51,6 tonn. í Hafnarfirði á 62,74
kr. (10,41), á Faxagarði á 46,04 kr. (728 kg) og á 60,13 kr. hvert
kíló á Suðurnesjum (40,41). Af ýsu voru seld 68,7 tonn á
mörkuðunum þremur hér syðra og meðalverðið 86,98 kr./kg.
Fiskverð ytra
Þorskur mmmmm Karfi mmmmmm Ufsí
Ekkert íslenskt skip seldi afla í Þýskalandi í síðustu viku.
Eingöngu var seldur
fiskur úr gámum í
Bretlandi i síðustu
viku, samtals 192,2
tonn á 145,04 kr./kg.
Þar af voru 20,0
tonn af þorski seld
á 110,07 kr./kg.
Af ýsu voru seld
73,2 tonná 126,59
kr./kg, 35,5 tonn af
kola á 194,15 kr./kg
og 8,5 tonn af karfa
á 111,98 kr. hvert
kíló.
Bandaríkin stórauka
fiskútflutniiig til Asíu
■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■i Bandaríkja-
Innflutninffstollar lækkaðir vegna ™enn eru ek,ki
° ° aðeins miklir
minni veiði og aukinnar neyslu kaupendur
sjávarafurða
víðs vegar að, heldur flytja þeir einnig mikið út. Hefur Japan lengi verið
stærsti markaðurinn en á síðustu árum hafa markaðir fyrir bandarískar
sjávarafurðir verið að opnast annars staðar í Austur-Asíu. Eru ástæðurn-
ar aðallega tvær, í fyrsta lagi stóraukin neysla á fiski og öðru sjávarfangi
og í öðru lagi minnkandi veiði.
Sjávarvörumarkaðurinn í mörg-
um Asíuríkjum var lengi mjög iok-
aður en á því hefur orðið mikil
breyting á fáum árum. Rekneta-
veiðar á alþjóðlegu hafsvæði hafa
verið bannaðar eða takmarkaðar
mikið, miklu minna er um það en
áður, að ríki hleypi erlendum skip-
um inn í lögsögu sfna og mengun
meðfram ströndum og í árósum
hefur aukist mikið. Allt hefur þetta
stuðlað að stórminnkandi veiði og
aukinni þörf fyrir innflutning.
Aukinn kaupmáttur í hagvaxtar-
ríkjunum í Asíu hefur einnig ýtt
undir neyslu og aðild þeirra eða von
um aðild að WTO, Alþjóðaviðskipta-
stofnuninni, hefur svo leitt til þess,
að innflutningsbann á sumum sjáv-
arafurðum hefur verið afnumið og
tollar almennt lækkaðir.
Gott dæmi um þetta er Suður-
Kórea. Á síðustu árum hafa inn-
flutningshömlur á mörgum sjávar-
afurðum verið afnumdar og í kjöl-
farið hefur útflutningur Banda-
ríkjamanna til landsins tvöfaldast.
Fer þar mest fyrir Kyrrahafs-
þorski, ýmsum flatfísktegundum,
sem veiðast við Alaska, og skötusel
frá austurströndinni.
Ofurtollar lækkaðir
Aðrir markaðir, sem nú eru að
opnast betur en áður, eru til dæmis
Tævan, Hong Kong og Singapore.
Á Tævan hafa tollar á mörgum
tegundum verið ótrúlega háir, 40
til 50%, en talið er víst, að þeir
verði lækkaðir verulega á næst-
unni. Efnahagur er þar mjög góður
og neysla sjávarafurða, næstum
hveiju nafni sem nefnist, hefur vax-
ið mikið ár frá ári. Það á einnig
við um Singapore og Hong Kong
og sama þróun á sér nú stað á kín-
versku uppgangssvæðunum, sem
liggja að Hong Kong.
Til að þjónusta Austur-Asíu-
markaðinn þurfa samgöngumálin
að vera í góðu lagi og þar standa
Bandaríkjamenn að sjálfsögðu vel
• FISKVINNSLAN í Noregi hef-
ur haft rúmt ár til að uppfylla
kröfur EES-samningsins um
hreinlæti og annað, sem lýtur að
framleiðslunni, en eins og staðan
er nú, eru horfur á að mörg fyrir-
tækjanna verði útilokuð frá Evr-
ópusambandsmarkaðnum þegar
fresturinn rennur út um næstu
áramót. í allmörgum tilfellum er
ástæðan sú, að vatnið, sem fyrir-
tækin kaupa af viðkomandi sveit-
arfélögum, er ekki nógu gott.
Af um 900 vinnslum í landi og
250 skipum, sem hafa vinnslu-
leyfi, hefur aðeins helmingurinn
fengið viðurkenningu og tíminn
að vígi. Ýmis flugfélög, sem áður
voru kannski aðeins með eina ferð
á viku til Hong Kong, eru nú með
daglegt flug þangað og það hefur
aftur ýtt undir miklu meiri vöruþró-
un og fullvinnslu í Bandaríkjunum.
í framhaldi af því hefur verð til
sjómanna fyrir ýmsar tegundir stór-
hækkað á einum áratug og dæmi
eru um allt að 20-falda hækkun.
Eru það einkum sjómenn í Oregon-
og Washingtonríki og í Bresku
Kólumbíu í Kanada, sem hafa hagn-
ast mest á þessum aukna útflutn-
ingi til Asíu.
Markaðsþekking skilyrði
Þótt Asíubúar kunni að gera sér
mat úr næstum öllu, sem úr sjónum
kemur, þá eru þeir jafnframt mjög
vandlátir neytendur. Útflytjendur
þurfa ávallt að hafa góða þekkingu
á markaðnum og fyrir þá, sem selja
til Asíu, er það beinlínis lífsnauð-
er að verða dálítið naumur fyrir
hinn helminginn.
EES-reglurnar eru miklu af-
dráttarlausari en norskar reglur
um bakteríufjölda í vatni og ljóst
er, að víða munu fiskvinnslufyr-
irtækin ekki komast hjá því að
setja upp hjá sér hreinsibúnað.
Það hefur aftur vakið upp spurn-
ingar um hvort sveitarfélaginu
sé skylt að tryggja, að vatnið
standist EES-reglurnar og til að
fá úr því skorið hefur eigandi
fiskvinnslu í Egersund krafist
þess, að sveitarfélagið beri
kostnað af hreinsibúnaði vinnsl-
unnar.
synlegt. Smekkur og siðir eru mjög
ólíkir frá einu landinu til annars og
því verða menn að sníða vöruna að
hveijum markaði fyrir sig.
Sem dæmi má nefna, að innflytj-
endur á Tævan vilja til dæmis fá
laxinn slægðan en með haus. Það
er ekki aðeins, að það sé gömul
hefð, að hausinn fylgi, heldur er
líka markaður fyrir hann í landinu.
Japanskir innflytjendur vilja hins
vegar fá laxinn slægðan og hausað-
an.
Bandaríkjamenn, sem eru sér-
fróðir um Ásíumarkað, leggja líka
mikla áherslu á, að menn dreifi
ekki kröftunum of mikið, heldur
einbeiti sér að einu eða tveimur
markaðssvæðum. Asíumenn leggja
mikið upp úr öruggum viðskiptum
og þjónustu og bregðist það er
hætt við, að allt sé unnið fyrir gýg.
Vaxandi eftlrspurn í Asíu
Miklu skiptir að þekkja vel lög
og reglugerðir í hveiju landi og
vera ekki í neinum vafa um hvaða
vöruprófana er krafist á hveijum
stað. Tollverðir í þessum löndum
eru oft mjög smámunasamir og
erfíðir viðfangs finni þeir minnstu
ástæðu til athugasemda. Þá verða
útflytjendur einnig að fylgjast vel
með reglugerðarbreytingum, sem
ekki eru óalgengar.
Enginn vafi er á, að innflutning-
ur á sjávarafurðum mun aukast
mikið í Asíu á næstu árum og ára-
tugum. Kínveijar eru orðnir meiri
innflytjendur en útflytjendur og
efnahagsuppgangurinn í Tælandi
og Malasíu er að valda sams konar
þróun þar. í öllum þessum ríkjum
hefur skyndibitastöðum fjölgað og
á eftir að fjölga og afleiðingin er
meðal annars sú, að eftirspurn eftir
steiktum fiski i brauðdeigi hefur
aukist mikið.
Þorskur
Fáum hæsta verðið
í Bretlandi
INNFLUTNINGUR Breta á
þorski fyrstu þrjá mánuði ársins
var svipaður og á sama tímabili
í fyrra. Alls fluttu þeir inn tæp
25.000 tonn nú, en 27.000 í fyrra.
í fyrra kom mest af þorskinum
frá Noregi, 6.900 tonn og 6.500
héðan frá Islandi. Þá voru Danir
í þriðja sæti með 4.000 tonn og
Rússar fjórðu með 3.600 tonn.
Nú hafa þær breytingar orðið
á, að mest af þorskinum kaupa
Bretar héðan, 5.500 tonn, Norð-
menn eru í öðru sætinu með 4.900
og Rússar í því þriðja með 4.400.
Færeyingar eru komnir með
3.300 tonn og Danir eru komnir
í tæp 2.000 tonn. Langhæsta
meðalverðið í ár fáum við, um
277 krónur á kíló, Norðmenn eru
næstir með 234, en Rússar eru
neðstir með 130 krónur.
Ysa
NORÐMENN selja Bretum mest
af ýsu á umræddu tímabili, eða
3.100 tonn, sem er lítilsháttar
samdráttur milli ára. Héðan fá
Bretar 2.200 tonn af ýsu, en þeir
kaupa einnig ýsu frá Færeyjum,
Rússum og Dönum í nokkrum
mæji. Eins og í þorskinum fáum
við Islendingar langhæsta verðið
fyrir ýsuna eða 217 krónur á
kíló. Norðmenn frá 187 og aðrir
minna og minnst frá Rússar, 105
krónur á kíló.
200.000
tonn
180.000
160.000
140.000
120.000
100.000 1
80.000
60.000
40.000-
20.000
Botnfiskafli eftir skipaflokkum september
tiljúní 1992-’93 1993-’94 og 1994- 95
Smábátar
Bátar
Togarar
UTHAFSKARFI
Annar
botnfiskur
STEINBITUR SKARKOLI

Noregur
Vatnið ekki nógu gott