Morgunblaðið - 26.07.1995, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ
GREINAR
MIÐVIKUDAGUR 26. JÚLÍ 1995 B 7
Skipið hækkaði um 80
milljónir króna á ári
„Kannski má segja að við höfum verið að kaupa
kvóta og fengið ágætis skip í kaupbæti,“ segir
Magnús Soffaníasson, framkvæmdastjóri Soffaní-
asar Cecilssonar hf. Hjörtur Gíslason heimsótti
hann á Grundarfjörð og ræddi við hann um skipa-
kaup og rekstur fiskvinnslunnar.
SOFFANIAS Cecilsson
hf. hefur keypt Silfur-
nes SF og hefur skipið
fengið nafnið Sóley SH
150. Silfurnes hét áður
Hrísey og þar áður
Harpa. Skipinu fylgja
954 þorskígildistonn og
var kaupverðið 283
milljónir króna. Eftir
þessi kaup hefur fyrir-
tækið yfir að ráða um
2.300 þorskígildum.
Skipið var keypt frá
Hornafirði og er þetta
önnur tilraun fyrirtæk-
isins til að kaupa það.
„Það var annaðhvort
að hrökkva eða
stökkva. Við höfum kannski borgað
fullmikið fyrir skipið, en það var
ekki um annað að ræða en auka
veiðiheimildir okkar svo hægt væri
að keyra fiskverkunina af einhverju
viti. Kannski má segja að við höfum
verið að kaupa kvóta og fengið
ágætis skip í kaupbæti," segir
Magnús Soffaníasson, fram-
kvæmdastjóri Soffaníasar Cecils-
sonar hf.
„Við höfðum lengi haft augastað
á þessum báti, allt frá því hann var
byggður. Við eigum annan bát,
Grundfirðing, sem
áður hét Harpa og var
smíðaður af sama að-
ila, og sú Harpa, sem
við erum að kaupa nú.
Fyrri Hörpuna keypt-
um við beint af honum,
en sú síðari hafði í
millitíðinni verið í eigu
Borgeyjar og síðar
Fiskhóls á Hornafirði.
Að hrökkva eða
stökkva
Við reyndum að
kaupa þetta skip í
Magnús fyrra, þegar ríkis-
Soffaníasson ábyrgðasjóður aug-
lýsti það til sölu. Við
vorum ekki með hæsta tilboðið, en
Ilornafjarðarbær nýtti sér for-
kaupsréttinn og gekk þá inn í hæsta
tilboðið sem var um 205 m.kr. Fisk-
hóll hf. á Hornafirði eignaðist það
síðan. Skipið var svo auglýst til
sölu á ný og nú áttum við hæsta
tilboðið og fengum skipið. Þetta var
kannski glæfralega hátt tilboð, en
það var annaðhvort að hrökkva eða
stökkva til að halda sér inni í kvóta-
kerfinu og hafa yfir að ráða ein-
- hveijum veiðiheimildum. Þó stutt
sé síðan við keyptum bátinn, hefur
kvótinn á honum þegar hækkað
töluvert i verði.
Sem dæmi um það, hvernig þessi
mál hafa gengið, má benda á að á
einu ári hækkaði báturinn í verði
um tæpar 80 milljónir króna, bara
vegna aukinnar eftirspurnar eftir
kvóta. Þá eru skipakauþ orðin mun
erfiðari í dag en áður. Það hvílir
orðið svo lítið á skipunum að sú tíð
er liðin, að maður skrifi bara undir
einhveija pappíra og yfirtaki skuld-
ir og skip. Ætli menn að kaupa
skip með einhveijum kvóta í dag,
verða menn að hafa töluvert hand-
bært fé.
Mikil samkeppni um
kvótann og skipln
Mest af kvótanum er rækja, 330
tonn, mikið af ýsu, 180 tonn af
þorski, humar, koli, karfi og ufsi.
Þessi kvótasamsetning hentar okk-
ur bezt af þeim bátum sem við
höfum verið að skoða og gera tilboð
í undanfarin fimm ár, og þeir eru
nokkuð margir. Við höfum verið
að bjóða það, sem teljast mætti
raunhæft í þessa báta og stundum
svolítið upp fyrir það, en það hefur
ekki dugað fram t^l þessa. Alltaf
hafa einhveijir verið töluvert fyrir
ofan okkur. Hefði ég boðið raun-
sætt verð í þennan bát, eins og hina
fyrri, hefði ég verið nokkru lægri,
en fyrir vikið væntanlega ekki feng-
ið hann.
Samkeppnin um skipin og kvót-
ann er orðin mjög mikil og verðið
hátt eftir því. Við erum hér með
traust fyrirtæki, sem við höfum
fram að þessu ekki verið tilbúin til
að hætta í kapphlaupinu um skipin,
en auknar veiðiheimildir hafa hins
vegar verið okkur mikil nauðsyn.
Mælirinn er fullur
ÞÆR ERU með ýmsu
móti sendingamar,
sem okkur útgerðar-
mönnum smábáta ber-
ast. Gott dæmi um
ósköpin er eftirfarandi
kafli úr bréfi frá Fiski-
stofu:
Ágæti útgerðarmað-
ur.
Þann 15. júní sl.
voru samþykkt á Al-
þingi lög nr. 83/1995,
um breytingu á lögum
nr. 38/1990, um stjórn
fiskveiða. Helstu ný-
mælin, sem varða veið-
ar krókabáta sérstak-
lega, eru þau að frá og
með því fiskveiðiári er hefst þann
1. september 1995 skulu útgerðir
allra krókabáta velja milli þess að
stunda veiðar með þorskaflahámarki
og stunda veiðar með viðbótarbann-
dögum/sóknardögum.
Hvað þýðir þetta?
Það er verið að etja þessum fá-
menna og hijáða hópi smáútgerðar-
manna út í innbyrðis illindi í annað
sinn. Nú er svo komið að fólk í
þorpum úti á landi skipt.ist í tvo
hópa og talast varla við vegna
óánægju vegna misskiptingar réttar
til sjósóknar. Er það ekki hálf
kjánalegt að sjá helming smábát-
anna dorma í landi á sólskinsdög-
um, meðan hinn helmingurinn er
að mokfiska.
Þorsteinn Pálsson, mælirinn er
fullur. Ég geri mér ljóst að Lands-
samband smábátaeigenda er mátt-
vana apparat sem leggur blessun
sína yfir þessi innbyrðis illindi í
annað sinn, enda get ég frætt þig
á því að verið er að funda þessa
dagana víða á landsbyggðinni um
róttækar aðgerðir. Þor-
steinn Pálsson, græn-
friðungar hafa verið í
fréttum að undanförnu
vegna mótmæla gegn
því að borpalli frá Shell
yrði sökkt í Atlantshaf-
ið, þeim tókst að af-
stýra því. Nú mótmæla
þeir kjarnorkutilraun-
um Frakka á Muroroa.
Hvaða er langt þangað
til þeir fara að stöðva
rányrkjuna á ísland-
smiðum, af völdum
trollveiðarfæra upp í
fjöruborð?
Ég er ekki að kasta
rýrð á Arthúr og Örn
sem einstaklinga, þeir verða bara
að söðla um í baráttunni, því að
sjálfstæði þjóðarinnar er í veði. Það
verður að stefna ríkisstjórninni fyr-
ir þessa lagasetningu nr. 83/1995,
það þarf rökstuðning samkvæmt
stjórnsýslulögum fyrir því að arð-
bærasti atvinnuvegur þjóðarinnar
skuli lagður í rúst.
Tillaga um þjóðarsátt
Mundu það, Þorsteinn, að það
var ég sem kom með tillögu að þjóð-
arsátt varðandi veiðar smábáta vor-
ið 1993. Ég vildi taka aflamarksbát-
ana inn í krókakerfið upp að 12
tonnum, láta þá skila inn kvótanum,
og síðan vildi ég láta setja aflatopp
á alla þessa báta, hvern fyrir sig,
10 tonn á hvert stærðartonn. Þetta
hefði þýtt um 30 þúsund tonna
heildarafla. Þetta hefði bjargað
nokkrum tugum góðra báta frá
eyðileggingu og sparað hundruð
milljóna fyrir úreldingarsjóð, en
búið er að eyðilegga um 700 báta
frá árinu 1990. Smábátum hefur
því ekki fjölgað svo sem sjá má.
Það er verið að etja
þessum fámenna og
hrjáða hópi smáútgerð-
armanna út í innbyrðis
illindi í annað sinn,
skrifar Garðar Björg-
vinsson og minnir
sjávarútvegsráðherra á
tillögu sína um þjóðar-
sátt varðandi veiðar
smábáta.
Þess vegna hefur smábátaflotinn í
rauninni ekkert stækkað. Ef þessi
fækkun hefði ekki komið til væri
ekkert atvinnuleysi.
Gerðu þér ljóst að ég horfi ekki
þegjandi á að smábátum sé eytt í
áföngum skv. nýjum úreldingar-
reglum. Sem landsbyggðarmaður
horfi ég ekki heldur upp á það að
landsbyggðin sé lögð í rúst vegna
siðlausra lagasetninga. Þorsteinn,
hver áfangi í þá átt að nýta hráefn-
ið betur er spor til framfara. Það
er best gert með því að taka sem
mestan afla á króka. Minnst
100.000 tonn á ári, ef menn væru
með fullu viti. Auk þess er hægt
að stöðva algjörlega að fiski sé
hent nema með tillögu, því í afla-
toppnum geri ég ekki ráð fyrir að
undirmálsfiskur teljist inn í afla-
toppinn. Athugaðu að á handfærum
má sleppa niður um 70% af öllum
smáfiski lifandi.
Höfundur cr bátasmiður
og útgcrðurnmður.
Garðar
Björgvinsson
Það eru mörg fyrirtæki í þessu
kapphlaupi, sem geta önglað saman
einhveijum aurum og í þeim hópi
eru líka ævintýramenn, sem spenna
verðið upp og fá skipin oft, en eru
svo búnir að missa þau aftur eftir
ár eða svo.
Einn með þriggja báta kvóta
Það er með þetta skip eins og
mörg önnur, sem eru á markaðnum,
að það er ekki með nægan kvóta
til að standa undir sér óstutt. Við
kaupum skipið til hráefnisöflunar
fyrir fiskverkun okkar og við reyn-
um að byggja verðmætin upp í
vinnslunni.
Við seljum í staðinn lítinn bát,
Sóley SH 150, en við höfum ekkert
með hann að gera lengur. Eins og
þessu háttar til í dag, verðum við
þá með þijá báta, hina nýju Sóley,
Fanney og Grundfirðing, sem nú
er með þriggja báta kvóta, eigin
kvóta, kvóta af Grundfirðingi II,
sem hefur verið seldur, og Sól-
eynni, sem nú er verið að selja. Það
dugir honum sæmilega, en ekki
meir. Við vorum með fjóra báta
áður, en þijá núna og kvótinn sem
við höfum dugir þeim varla öllum
út árið.
Við byggjum vinnsluna nær ein-
göngu á rækju og hörpudiski, en
bolfiskurinn hefur verið sáralítill
undanfarin ár. Með þessum báta-
kaupum verður vafalítið einhver
breyting á því, þar sem við höfum
meiri aflaheimildir til umráða. Nú
erum við í rækju og verðum það
til hausts, enda var lítið eftir af
kvóta Sóleyjarinnar innan þessa
kvótaárs.
Á síðasta ári unnum við úr tæp-
um 600 tonnum af rækju og 800
tonnum af hörpudiski og 200 til 300
tonn af bolfiski. Annar fiskur fór
svo á markað, en nú stefnum við
að því að taka allan fisk til vinnslu
hjá okkur. Stefnan er að halda stöð-
ugri vinnu hérna allan ársins hring,
en það hefur gengið illa undanfarin
ár.
Öfgakennt aftirlit \
Eftirlitið með umgjörðinni um
framleiðsluna fer alltaf vaxandi.
Það dynja á manni reglugerðir um
hitt og þetta og hingað koma hópar
manna til að taka út húsið og innra
eftirlitið. Manni er skipað að laga
þetta og laga hitt, setja ljósaperu
þar og mála hitt. Kröfurnar eru í
raun farnar að ganga út í öfgar. I
einhverri reglugerðinni um rækju-
vinnslu kemur fram, að síur í loft-
ræstingu við vinnsluna skuli vera
heldur fínni og betri en krafizt er
i skurðstofum á sjúkrahúsum. Það
eru flestir orðnir svo önnum kafnir
við að skoða þetta umhverfi, að
enginn virðist lengur hafa tima til
þess að skoða afurðirnar.
Það voru hérna Bretar um dag-
inn, sem voru að hugsa um að kaupa
rækju héðan. Þeir sögðust reyndar
enn byija á því að skoða afurðina.
Væri hún í lagi, athuguðu þeir hvort
húsið væri í lagi. Það er annað en
með marga aðra kaupendur, þeir
kæmu og skoðuðu afurð og hús og
segðu: Afurðin er flott, en það er
smáatriði í ólagi í húsinu. Við getum
því miður ekki keypt rækju af þér.
Ég hefði haldið að aðalatriðið væri
að framleiða góða vöru.
Þokkalega bjartsýnn
Nú erum við komnir með um
2.300 þorskígildi alls og staðan því
betri en áður, bæði fyrir útgerð og
vinnslu. Ég er þokkalega bjartsýnn
á framhaldið. Maður finnur að
kvótakerfið er að festa sig betur í
sessi, en það er ein af forsendum
þess að þetta gangi allt saman.
Verði hróflað mikið við kerfinu eins
og það er í dag, fer allt upp í loft.
Mér finnst reyndar að það ætti að
gefa kvótann enn frjálsari en hann
er í dag. Það ætti í raun hver mað-
ur að geta átt kvóta og verzlað
með hann, hvort sem hann á veiði-
skip eða ekki,“ segir Magnús Soff-
aníasson.
ÖRUGG
HEILDARLAUSN
j RAFSUÐU 0G LOGSUÐU.
tef
BETRI RAFSUÐU*
0G LOGSUÐUVÖRUR !
HÁGÆÐA RAFSUÐUVÉLAR
Cestalin
BETRI ÍÐGÍ-RI3AR-
0G SLITSUÐUEFNI
TÆKNILEG RJÓNUSTA
@ isfselcni hff.
Nethyl 2 Ártúnsholti
Sími: 587-9100 Grænt nr: 800-6891
ATVINNAÍBOÐI
Skipstjóri
Skipstjóra vantar á Frigg VE-41 sem gerð
verður út frá Hólmavík til úthafsrækjuveiða
frá og með 1. september nk.
Umsóknir sendist á skriftofu Hólmadrangs
HE, Höfðagötu 3, 510 Hólmavík,
fyrir 7. ágúst 1995.
KVlílTABANKINN
Til leigu þorskur, ýsa, ufsi, karfi, skarkoli,
grálúða og humar. Til sölu varanlegur
þorskur.
Sími 565 6412, fax 565 6372, Jón Karlsson.
Til sölu rækjutroll
1.400 möskvar ásamt hopparalengju.
Upplýsingar hjá Halldóri í síma 426 8325.