Morgunblaðið - 30.07.1995, Blaðsíða 4

4 B SUNNUDAGUR 30. JÚLÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
ÞEGAR ég kom fyrst til Uganda
hafði félagi minn á orði að
það væri eins og að vera allt-
af að koma eða að fara á
fótboltaleik, fólksstreymið væri svo
mikið.
Afríka er auðvitað öðruvísi en það
umhverfi sem við eigum að venjast
í Evrópu. Hér lifir fólk á litlu. Þegar
maður hugsar til þess að við kvörtum
sífellt undan að efnahagsmálin séu
í rúst, ríkisstjómin ráði ekki við
neitt og svo framvegis, en þegar
maður horfir hér yfir völlinn stekkur
bros á vör og maður hugsar: Hvílíkt
vanþakklæti.
Paradís?
Lífið hér er byggt á öðrum grunni
en við eigum að venjast. Hér reynir
enginn að ná heyi í hlöðu fyrir rign-
ingu eða að spóla inn netum fyrir
brælu. Hér er enginn-vetur, ekkert
vor eða haust, hér er alltaf sumar.
Hér er varla regntími og þurr-
katími. Hér kemur sólin upp kl. 7
og er sest kl. 7. Hér er sjaldan sem
aldrei rok eða stormur. Hér sést aldr-
ei snjór. Hér rignir nærri á hverjum
degi en oftast á nóttunni og er orð-
jð. þurrt um morgun sv.o maður tek-
ur varla eftir að þáð hafí rignt. Hér
ér meðalhiti 22ÖC vegna þess að
lahdið liggur í um 1200 m hæð yfir
sgavarmáli. Hér vex gróður, já, hér
vex allt. Þetta hljómar eins og para-
dís, en er það svo paradís þar sem
öngvar breytingar eru, engin hvatn-
ing, ekkert sem letur, ekkert sem
herðir. Hér lifir fólk fyrir daginn í
dag, ef hlutimir gerast ekki í dag
þá gerast þeir á morgun eða hinn.
Nú, ef biðin verður löng þá teygir
fólk sig upp í næsta mango- eða
bananatré og lífíð heldur áfram. Hér
verður varla skortur á mat svo fólk
þarf ekki að óttast hungur.
Uganda hefur verið kölluð perla
Afríku og vissulega hefur Uganda
mikla möguleika á að standa undir
þeim merkjum. Perlan hefur þó safn-
að miklu ríki eða blóði á undanförn-
um 20 árum. Núverandi ráðamenn
eyða miklum kröftum í að hreinsa
Af riku eéa blódi drifnar slóóir villimanna
Yngismey
frá Uganda
og fægja. Kampala, höfuðborgin, er
að sumu leyti eins og nUtímaborg
með skýjakljúfum og jakkafata-
menningu, en þegar komið er út
fyrir borgarmörkin breytist ásjónan
og við taka moldarkofar og tötrak-
lætt fólk.
Eins og áður sagði er fátækt hér
mikil, laun almennra launamanna
eru á biiinu 30 til 100 þúsund
Uganda-shillingar á mánuði, sem
gerir 2 til 7 þúsund íslenskar krón-
ur. Það fólk sem hefur laun á þessum
skala hefur ekki rafmagn né renn-
andi vatn, það býr í húsum sem það
byggir sjálft, en það lifir og hefur í
sig og á.
Hagkerfið hér er tvöfallt, annars
vegar Uganda-shillingar eða USA-
dollarar. Flest viðskipti fara fram í
dollurum og flestir hvítir menn fá
greidd t.d. laun í dollurum sem mið-
ast við alþjóðlegan grunn enda eru
hvítir menn nær eingöngu í stjórnun-
arstörfum.
Uganda var á undan
öórum rikjwm Afrikw
Uganda-menn eru almennt taldir
á hærra menntunarstigi en nágrann-
arnir. Þeir geta vel unnið en sterkan
aga þarf að hafa til að halda þeim
að verki. Þeim er gjarnt að setjast
niður eftir stutta vinnutörn og finnst
það nóg verk þann daginn. Þó Ug-
anda-fólk teljist betur að sér en ná-
grannarnir þýðir það ekki að það sé
vel upplýst. Ugandamenn eiga langt
í land til að ná því. Það ber líka að
hafa það í huga að menning þessa
fólks er allt önnur en okkar. Það
kynntist ekki vestrænni menningu
fyrr en seinast á síðustu öld.
Fljótlega eftir innreið vestrænnar
menningar í Afríku tók Uganda for-
ystu á mörgum sviðum, hér voru
bestu háskólar Afríku, hingað kom
fólk frá nágrannalöndum til að leita
sér læknis og spítalaþjónustu, hér
var vegakerfið byggt upp með mal-
biki yfir allt landið, verslun og þjón-
usta blómstraði o.s.frv. Þegar Bretar
létu af „stjórn“ tók Obote við stjórn-
artaumunum, sem steypt var af stóli
af Idi Amin, sem steypt var af stóli
af Obote, sem steypt var af stóli af
Musseveni og í 20 ár fossaði blóð
eftir strætum.
Austur-Afrika
East-Afríka eru löndin Uganda,
Kenya og Tansanía. Kenya og Tans-
anía eru löndin í Austur-Afríku sem
Bretar höfðu yfirráð yfir á nýlendu-
tímanum. Uganda er þriðja ríki
East-Afríku én þar voríi Bretar
verndarar. Bstem-Afríka erli hins
vegar öll Austur-Afríka. Mikill
greinarmunur er gerður á þessum
orðum hér; ‘á Eastem éða East Afr-
íka. Löndin þijú höfðu á tímum áður
mikil samskipti sín á milli og landa-
mæri voru nær óþekkt fyrirbrigði
nema á pappírunum enda Bretar
með fingur og fætur í öllum löndun-
um. Eftir að löndin fengu sjálfstæði
hvert af öðm hefur skorist í odda
og þau fjarlægst hvert annað. Nú
eru landamæri virt og skoðaðir pass-
ar og pinklar.
Undanfarin misseri hefur ríkt
kyrrð og spekt í þessum löndum,
lýðræði hefur aukist og forsetamir
em þokkalega fastir í sessi.
Samband Kenya og Uganda
Það er afar mikilvægt fyrir Ug-
anda að halda góðu stjórnmálasam-
bandi við Kenya og að gott stjórnarf-
Hér lifiriólk fyrir
daginní dag,
skrifar Einar
Hardarsonfró
Uganda. Ef hlut-
irnir gerast ekki í
dag þá gerast
þeir á morgun
eða hinn.
Steinaó nióur.
Einar ag Steinunn horfa út á vatnió frá Entebbe.