Morgunblaðið - 01.08.1995, Blaðsíða 2

2 ÞRIÐJUDAGUR 1. ÁGÚST 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Sverrir
ÚRSKURÐARNEFND sjómanna og útvegsmanna sem fjallar um ágreining um fiskverð kom saman
í gær til fyrsta formlega fundarins með oddamönnum ríkisins í húsnæði Sjómannasambandsins.
F.v. eru Guðjón A. Kristjánsson, formaður Farmanna- og fiskimannasambands íslands, Helgi Laxd-
al, formaður Vélstjórafélagsins, Sævar Gunnarsson, formaður Sjómannasambands íslands, Valtýr
Sigurðsson héraðsdómari, varamaður oddamanns, Skúli J. Pálmason héraðsdómari, oddamaður,
skipaður af sjávarútvegsráðherra, Snorri Rúnar Pálmason, ritari nefndarinnar, Kristján Ragnars-
son, formaður LÍÚ, Gunnar Hafsteinsson útgerðarmaður og Hannes G. Sigurðsson, aðstoðarfram-
kvæmdastjóri VSÍ, en hann er varamaður Sturlaugs Sturlaugssonar útgerðarmanns, í nefndinni.
Úrskurðarnefnd sjómanna og útvegsmanna um fiskverð
Fjögur mál til úrlausnar
ÚRSKURÐARNEFND sú sem sam-
tök sjómanna og útvegsmanna
komu sér saman um að skipa við
gerð kjarasamninga 15. júní sl. til
að úrskurða um ágreining um físk-
verð, hefur fengið fjögur ágrein-
ingsmál til úrlausnar. Fyrsti form-
legi fundur nefndarinnar með odda-
manni, sem skipaður er af sjávarút-
vegsráðherra, var haldinn í gær.
I kjarasamningnum segir að leita
skuli úrskurðar nefndarinnar telji
meirihluti áhafnar sig ekki eiga
kost á samningi um sanngjarnt fisk-
verð skv. ákvæðum samningsins og
skal nefndin láta í té rökstutt álit
á því hvort tillaga að fiskverði víki
frá því sem algengast er við sam-
bærilega ráðstöfun aflans. Skal þá
tekið tillit til fiskverðs í nærliggj-
andi byggðarlögum, fyrir sambæri-
legan fisk að stærð og gæðum, svo
og til horfa um þróun afurðaverðs.
Stefnt að vikulegum fundum
Að sögn Sævars Gunnarssonar,
formanns Sjómannasambands ís-
lands, og Kristjáns Ragnarssonar,
formanns LÍÚ, er umfjöllun um
umrædd mál ekki lokið en á fund-
inum í gær var einnig rætt um fyrir-
komulag á störfum nefndarinnar
og vinnureglur.
í öllum tilvikunum er um að
ræða ágreining um ráðstöfun afla
í skiptum milli skyldra aðila í út-
gerð og vinnslu og snerta þau bæði
sölu bolfisks og rækju. Náist ekki
samkomulag milli fulltrúa í úr-
skurðarnefndinni innan 14 daga frá
því að mál er lagt fyrir hana, skal
kveðinn upp úrskurður sem er bind-
andi fyrir aðila. Samkomulag þarf
að liggja fyrir í seinasta lagi næst-
komandi fimmtudag í þremur þeirra
mála sem nefndin hefur til umfjöll-
unar ef ekki á að koma til úrskurð-
ar en þar ræður atkvæði odda-
manns úrslitum.
í úrskurðamefndinni eiga sæti
þrír fulltrúar frá hvorum aðila auk
oddamanns sem skipaður er af sjáv-
arútvegsráðherra. Næsti fundur
nefndarinnar verður haldinn næst-
komandi fímmtudag. Stefnt er að
því að halda fundi í nefndinni viku-
lega á næstunni.
Utanlandsferðir seljast vel
125 sæti til Prag
seldust upp á
nokkrum tímum
HUNDRAÐ tuttugu og fimm sæti
í vikuferð til Prag í byijun septem-
ber seldust upp hjá Samvinnuferð-
um - Landsýn fyrir hádegi á
mánudag. Helgi Jóhannsson, for-
stjóri, telur viðbrögðin fyrst og
fremst skýrast af því að hægt
hafi verið að bjóða upp á afar
hagstætt verð vegna gagnkvæms
leiguflugs._ Hörður Gunnarsson,
forstjóri Úrvals - Útsýnar, segir
stefna í að 5-7% fleiri fari með
ferðaskrifstofunni til útlanda í ár
en í fyrra.
Helgi sagði að haft hefði verið
samband við stóra tékkneska
ferðaskrifstofu og spurst fyrir um
hvort áhugi væri fyrir gagnkvæmu
leiguflugi milli landanna. Ferða-
skrifstofan sló til og íslandsferð-
imar seldust upp á skömmum tíma
í Tékklandi fyrr í sumar. Viðbrögð-
in létu heldur ekki á sér standa
hér á landi þegar vikuferð til Prag
var auglýst í Morgunblaðinu á
sunnudag. Siminn þagnaði ekki
og farið var að taka niður nöfn á
biðlista kl. 12 á hádegi í gær.
Vikuferð fyrir einn kostar frá
35.925 kr. miðað við tvo í her-
bergi. Innifalið var flug, gisting,
akstur til og frá flugvelli erlendis,
íslensk fararstjórn og skattar.
Þegar spurst var fyrir um hvað
valdið hefði góðum viðbrögðum
við auglýsingunni, nefndi Helgi
hagstætt verð. Helgi sagði kómu
Tékkanna ekki síður spennandi og
tók fram að ef vel til tækist væri
um að ræða skemmtilegan markað
í framtíðinni.
Þá sagði Helgi að góð sala hefði
verið S ferð til írlands um næstu
helgi með knattspymuliði Skaga-
manna. Nú væri verið að selja síð-
ustu sætin í þá ferð.
Meiri fjárráð og bjartsýni
Hörður Gunnarsson, fram-
kvæmdastjóri Úrvals - Útsýnar,
sagðist ekki hafa merkt kipp í
sölunni frá því álagningarseðlar
vom sendir út. Hins vegar sagðist
hann hafa á tilfinningunni að salan
yrði góð í ár. Alls hefðu 27.000
farseðlar selst hjá fyrirtækinu í
fyrra og útlit væri fyrir 5-7% aukn-
ingu í ár. Hörður sagðist hafa
orðið var við að fólk hefði almennt
úr meiru að spila og væri bjart-
sýnna, tilbúnara að slá til og gera
eitthvað fyrir sjálft sig.
Tónleikum
Bjarkar
frestað vegna
krankleika
BJÖRK Guðmundsdóttir er nú á
tónleikaferð um Bandaríkin og
hefur haldið þrenna tónleika.
Tvennum tónleikum varð hins-
vegar að fresta vegna eymsla í
hálsi hennar.
Tónleikaferð
Bjarkar hófst í
Washington 22.
júlí, en þegar
kom að tónleik-
um í Los Angel-
es 26. og 27. júlí
fann hún fyrir
eymslum í hálsi
og varð að
fresta tónleik-
unum af þeim sökum. Uppselt
var á tónleikana eins og aðra
tónleika í ferðinni og gat stór-
blaðið Herald Tribune meðal
annars um þá frestun á baksíðu.
Starfsmaður umboðsskrif-
stofu Bjarkar, Brave Mana-
gement, sagði að ekki væri al-
varlegur sjúkleiki á ferð, en
Björk væri þegjandaleg um þess-
ar mundir enda væri henni bann-
að að tala.
Eins og áður hefur komið
fram kemur Björk hingað til
lands og syngur nokkur lög sem
sérstakur gestur útitónleikanna
Uxi ’95 við Kirkjubæjarklaustur.
Hún kemur beint af tónleikum í
Detroit, flýgur hingað til lands
með leiguþotu og svo aftur út
þegar eftir tónleikana, enda á
hún að koma fram á tónleikum
í Toronto daginn eftir.
„Kostnaður vegna komu
Bjarkar er vissulega allmikill,
en ekkert af því fé rennur til
hennar, þar sem hún kemur
ókeypis fram. Hún vildi taka
þátt í þessum alþjóðlegu tónleik-
um og gefa þannig einskonar
stuðningsyfirlýsingu við tón-
leikahaldið og líka nasasjón af
því sem hún væri að gera í
Bandaríkjaförinni," sagði Einar
Örn Benediktsson einn af starfs-
mönnum tónjeikanna.
Þröstur
efstur í
Gausdal
Gausdal. Noregi. Morgunblaðið.
TEFLDAR hafa verið fjórar
umferðir á opna Péturs Gauts
mótinu í Gausdal í Noregi.
Þröstur Þórhallsson alþjóðlegur
meistari er efstur ásamt Svían-
um Lyrberg með 3‘A vinning.
Kristján Eðvarðsson hefur 3
vinninga, Margeir Pétursson
hefur 2 vinninga, Bragi Hall-
dórsson 2 vinninga og Héðinn
Steingrímsson l'A vinning.
Um 10 stórmeistarar tefla á
mótinu.
Morgunblaðið/Kristinn
Bílvelta
á Kringlu-
mýrarbraut
TVEIR bílar rákust á með þeim
afleiðingum að annar þeirra valt á
mótum Listabrautar og Kringlu-
mýrarbrautar um sjöleytið í gær.
Tvennt var flutt á slysadeild og
reyndist i öðru tilvikinu um lítils-
háttar meiðsl að ræða. Óttast var
að klippa þyrfti farþegana úr bíln-
um sem valt en sá ótti reyndist
ástæðulaus. Slökkvilið mætti á
staðinn til að fjarlægja bensín sem
lak úr bílnum. Kranabíll var síðan
fenginn til að fjarlægja báða bílana.
Samningar ríkis og bænda miða að óbreyttum stuðningi við sauðfjárbændur
Bændur vilja ekki fijálsa
verðlagningfu lambakjöts
í TILLÖGUM fulltrúa bænda, sem
eiga í viðræðum við ríkið um gerð
nýs búvörusamnings, er gert ráð fyr-
ir að opinberri verðlagningu á kinda-
kjöti verði haldið áfram að hluta. í
viðræðunum hafa verið ræddar ýms-
ar hugmyndir um að færa stuðning
ríkisins við bændur til, þannig að
dregið sé úr stuðningi við einstaka
bændur og hann aukinn við aðra.
Stefnt er að því að ljúka viðræðunum
um miðjan ágúst.
Almennt mun vera samkomulag
um að nauðsyniegt sé að gera breyt-
ingar á verðlagningarkerfi sauðfjár-
afurða. Meðal bænda er andstaða við
að gefa verðlagninguna alfarið
frjálsa. í tillögum bænda er geit ráð
fyrir að farin verði millileið og opin-
berri verðlagningu verði haldið áfram
út samningstíma nýs búvörusamn-
ings, en að heimilt verði að verð-
Ieggja meira eftir markaðsaðstæðum.
„Menn eru þar að hugsa um að
gefa ekki tauminn slakan það hratt
að menn missi stjóm á klárnum. Við
viljum forðast að lenda í einhverju
rugli þó að sveigjanleiki í verðlagn-
Birgðir af lambakjöti 2000 tonn
við upphaf sláturtíðar
ingu verði aukinn," sagði Þórólfur
Sveinsson, varaformaður Bænda-
samtakanna.
Stuðningur færður til?
f viðræðum fulltrúa ríkisins og
bænda hefur talsvert verið rætt um
að breyta stuðningi við bændur inn-
byrðis og færa stuðning frá einstök-
um hópum bænda yfir til þeirra sem
taldir eru í meiri þörf fyrir stuðning.
Óvíst er hvort farið verður inn á
þessa braut og hvernig það verður
þá gert.
Meðal þeirra hugmynda sem hafa
verið ræddar er að taka 20 ærgildi
af öllum bændum og deila þeim síðan
út aftur eftir ákveðnum reglum. Þór-
ólfur sagði að erfitt væri að fara út
í svona breytingar og benti í því
sambandi á að innbyrðis stuðningur
ríkisins við sauðfjárbændur hefði
verið óbreyttur síðan árið 1987.
Hann sagði að menn væru þó sam-
mála um að skerða framleiðslurétt
sauðfjárbænda sem væru orðnir 70
ára og eldri.
Mikill birgðavandi
Stefnt er að því að samkomulag
um aðgerðir til stuðnings sauðfjár-
bændum liggi fyrir síðar í þessum
mánuði. Niðurstaða er aðkallandi því
að sauðfjárslátran í haust er í upp-
námi vegna birgðavanda. Flest bendir
til að birgðir af lambakjöti verði um
2.000 tonn við upphaf sláturtíðar í
haust, en birgðirnar námu 1.420
tonnum í fyrrahaust. Ef vel ætti að
vera þyrftu birgðimar að vera 1.000-
1.500 tonnum minni en þær era. Af-
urðastöðvar eru í miklum erfiðleikum
vegna þessara birgða, sem valda því
að sumar þeirra geta tæpast hafíð
slátrun í haust verði ekkert að gert.
„Þessar miklu birgðir gera slátran
og staðgreiðslu framleiðslunnar í
haust nánast óviðráðanlega ef ekki
verður á þessu tekið. Samkvæmt
þeirri reiknireglu sem er reiknað eft-
ir í gildandi búvörusamningi hefði
skerðing á greiðslumarki í haust átt
að vera í kringum 17%. Það myndi
þýða slíkt tekjuhrun að enginn
treystir sér til að horfa framan í
afleiðingar þess,“ sagði Þórólfur.
Rætt er um að minnka framleiðslu
næsta árs með uppkaupum á fram-
leiðslurétti. Óvíst er hvað áhugi
bænda á því að selja framleiðsiurétt
er mikill, en þó er talið að tekjusam-
dráttur síðustu ára og erfiðleikar við
heyöflun í haust ýti undir suma að
hætta. Óvíst er hvað miklum fjár-
munum verður varið til að kaupa upp
framleiðslurétt.
Ekki liggur heldur fyrir hve mikl-
um fjármunum ríkið er tilbúið til að
verja til stuðnings við sauðfjárbænd-
ur á næstu árum. Landbúnaðarráð-
herra hefur gefið í skyn að hann sé
tilbúinn til að beita sér fyrir sama
stuðningi og verið hefur. Samkvæmt
heimildum Morgunblaðsins á hann
þar eingöngu við næsta fjárlagaár
en ekki kjörtímabilið allt.