Morgunblaðið - 01.08.1995, Blaðsíða 34

34 ÞRIÐJUDAGUR 1. ÁGÚST 1995
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+ Magnús Bær-
ingur Kristins-
son fæddist 9. októ-
ber 1923 að Stóra-
Grindli í Fljótum.
Hann fluttist barn
að aldri til Hríseyj-
ar og ólst þar upp
til fullorðinsára.
Hann lést á hjúkr-
unarheimilinu
Sunnuhlið í Kópa-
vogi 20. júlí sl. For-
eldrar hans voru
hjónin Pálína Elísa-
bet Árnadóttir, hús-
móðir, f. 16. sept-
ember 1895, dáin 6. febrúar
1962 og Kristinn Ágúst Ás-
grímsson, járnsmiður, f. 19.
ágúst 1894, d. 21. desember
1971. Börn þeirra voru sjö. Á
lífi eru Gígja Sæbjörg húsfrú,
búsett á Olafsfirði og Stefán
Sigurður, búsettur á Reyðar-
firði. Látin eru Björn Ottó, d.
1992, Árni Garðar, d. 1987,
Guðmar Jón, d. 1974 og Bryn-
hildur Steinunn, d. 1935. Hinn
3. apríl 1948 kvæntist Magnús
Guðrúnu Sveinsdóttur kennara
í Kópavogi. Börn þeirra eru
Kristinn Óskar, bæjarverk-
fræðingur í Hafnarfirði, f.
1948, kvæntur Margréti B. Ei-
ríksdóttur, sölumanni hjá Flug-
leiðum, og eiga þau tvær dæt-
ur. Brynhildur Steinunn, leir-
kerasmiður, f. 1950, gift Jóni
Bates, prentara, búsett í Sví-
þjóð og eiga þau þrjá syni.
MIG langar í fáum orðum að minn-
ast Magnúsar Bærings Kristinsson-
ar sem ég var svo lánsamur að hafa
-> fyrir bekkjarkennara allan barna-
skólann. Við kölluðum hann alltaf
Magnús kennara og fannst við eiga
hann ein. Það kom fyrir að við
hættum okkur í mannjöfnuð við
skólasystkini okkar og héldum fram
hlut Magnúsar gegn þeirra kennur-
um. Það kom sér að öll vorum við
rökheld í slíku tilfinningamáli því
það var mannval í kennaraliði hins
unga Kópavogsskóla um miðja öld-
ina. Frímann Jónasson stjómaði
skólanum af mildi og mannviti.
Þótt ég hafi orðið langa reynslu
af kennslu fínnst mér erfitt að rifja
upp kennsluaðferðir míns eigin
kennara í barnaskóla. Það liggur
beinast við að láta bjartar æsku-
minningar lýsa upp sviðið og segja
að það hafi verið gaman í skólanum
og Magnús kennari hafi alltaf verið
góður við okkur! En það væri ein-
földun. Kennarinn vissi vel af náms-
skránni og því að hann hafði skyld-
ur við hvern nemanda. Hann setti
vinnureglur og kom á umgengnis-
venjum sem ástæðulaust var að
halda ekki í heiðri! „Magnús hefur
sína siði og ég mína,“ sagði kenn-
ari sem var að kenna okkur í forföll-
um Magnúsar. Honum ofbauð til-
standið þegar til þess skipaður emb-
ættismaðúr þá vikuna fór að rölta
um bekkinn í upphafí reikningstíma
með kubb sem Magnús hafði borað
í einar 30 holur. Hvert okkar átti
sína merktu holu og þar stóð reikn-
ingsblýanturinn, alltaf nýyddaður
ef ég man hárrétt! Þar með var
ekki hægt að gleyma blýantinum
heima.
Magnús var á marga lund mjög
persónulegur kennari. Hans eigin
æska var okkur tiltæk til saman-
burðar. Án hans innblásnu frásagna
hefði Norðurland mátt vera hinum
i megin á tunglinu, okkar vegna
Kópavogskrakkanna. Ekki er líklegt
að Hrísey standi undir þeim ævin-
týraljóma sem ennþá leikur um hana
- í hugskoti mínu eftir öll þessi ár.
Sjálfsagt er vissara að koma ekki
þar í land! Þaðan rerum við á trillu
með Magnúsi, út allan Eyjafjörð, á
skak eða með línuspotta - á stríðs-
, árunum gleymdum við ekki að til-
kynna hermönnum á varðdalli hvert
erindið væri. Til þess að hugarflug-
ið brygðist okkur ekki þaut hinn
> hraðteiknandi Magnús um alla töflu:
Svanhvít Guðrún,
leirkerasmiður, f.
1950, gift Gísla Ell-
ertssyni, pípulagn-
ingamanni. Þau
eiga þijú börn. Þór-
fríður, þroska-
þjálfi, f. 1952, gift
Óskari G. Óskars-
syni, bílamálara,
þau eiga einn son.
Magnús Árni, f.
1968, nemi, kvænt-
ur Sigríði Björk
Jónsdóttur, sagn-
fræðingi. Magnús
Bæringur lauk
prófi frá Laugaskóla í Þin-
geyjarsýslu 1942 og kennara-
prófi frá Kennaraskóla íslands
1948. Hann hóf þá um haustið
kennslustörf í Kópavogi og
starfaði þar sem kennari, yfir-
kennari frá 1957 og skólastjóri
frá 1964-1981 er hann lét af
störfum sökum veikinda. Magn-
ús sótti fjölmörg kennaranám-
skeið bæði hér á landi og er-
lendis, m.a. í Danmörku 1951
og 1969 og í Svíþjóð 1978.
Magnús var mjög virkur í fé-
lagsmálum í Kópavogi meðan
heilsan leyfði. Hann var einn
af stofnendum Leikfélags
Kópavogs og starfaði í félaginu
um árabil. Einnig var hann
stofnfélagi í Lionsklúbbi Kópa-
vogs og félagsmaður þar til
æviloka.
Utför fer fram frá Kópavogs-
kirkju í dag og hefst kl. 15.
fjörður, eyja, bátur, veiðarfæri, fisk-
tegundir... þurfti ekki einu sinna
að nefna það. Fyrir okkur voru sfld-
veiðar ekki dauðar aflatölur eða
milliríkjakarp um einhverjar „smug-
ur“, við vorum þar sjálf.
Otrúleg íjölhæfni Magnúsar olli
miklu um að þoka honum sjálfum
inn í sumar námsgreinamar ef svo
mætti segja. Hann þurfti ekki sér-
greinakennara til að leysa sig af í
söng, íþróttum, teikningu. Allt þetta
kenndi hann í sínum bekkjum og
raunar víðar. Ég reyni ekki að rifja
upp hvaða hljóðfæri Magnús gat
leikið á, ég gæti gleymt einu eða
bætt öðru við sem hann hafði aldrei
prófað! Hann hafði forsöng í bekkn-
um og lék á stofuorgel. Ég heyri
það enn. Hann bjó til kór úr bekkn-
um. Mig grunar að í bassann hafí
þeir drengir verið settir sem ekki
voru enn búnir að finna hinn hreina
tón! íþróttir voru Magnúsi eðlilegur
lífsmáti. Hvenær sem var gat hann
boðið upp á kúnstug fimleikastökk,
þurfti ekki leikfímisalinn til, fór
kannski úr jakkanum. Magnús var
flínkur teiknari og hafði gott auga
fyrir litum. Okkur þótti hann töfra-
maður. Enn er ótalið að maðurinn
var afbragðs upplesari og góður
leikari. Það er ekki ónýtt í kennara-
starfínu. Persónur úr bókmenntun-
um holdgerðust fyrir framan okkur.
Egill Skalla-Grímsson kvað hafa
rennt annarri augabrún upp á enni
en hleyþt hinni niður á kinn. Þetta
eru kannski ýkjur, enda var þetta
ekki alveg svona stórkarlalegt hjá
Magnúsi - en samt. Mér sýndist
aðalpersónan í Músagildrunni eftir
Agöthu Christie fá þetta listbragð
lánað frá Agli á sviði Leikfélags
Kópavogs síðar en Magnús lét mjög
til sín taka í þeim góða félagsskap.
Góður kennari lætur innsæi
hjálpa sér við starfíð. Stundatafla
setur honum ekki skorður ef hann
finnur að nú á að grípa tækifærið,
rétti tíminn er kominn. Það má allt-
af jafna á milii námsgreina eða
þátta síðar ef við verðum hugfangin
af góðu efni á þessari sömu stundu.
Þessi kennari er herra aðstæðn-
anna. Hann þrífst eins og fískur í
vatni.
Magnús var afbragðs bekkjar-
kennari. Það var góður vinnuandi
hjá honum, agi sem margir kalla.
Við vissum að hann var skapstór
en hann þurfti ekki að byrsta sig
við okkur. Kennsla hans byggði
frekar á vinsemd og glaðværð. Auk
margs sem að ofan er talið og víkur
mest að hópstjóm þekkti hann okk-
ur nemenduma vel og reyndi að
koma til móts við sérþarfir okkar
margvíslegar. Kannske fékk maður
aukabók sem reyndi svolítið á - eða
mætti líta á sem viðurkenningu. Sá
sem var að dragast aftur úr í ein-
hverju gat átt von á hjálp. Ég þáði
ekki aukaforskriftarbók sem átti að
laga slaka rithönd og má sjá eftir
því til enda veraldar.
Magnús fylgdi okkur upp í gagn-
fræðaskóla þar sem vom sérgreina-
kennarar. Hann kenndi eina eða
tvær greinar en náði sér varla á
flug. Honum fannst hann áreiðan-
lega rígnegldur við námsgrein og
bók og það var ekki hans stíll.
Magnús varð síðar yfírkennari og
skólastjóri Kópavogsskóla. Hann
missti skyndilega heilsu á miðjum
aldri og það var hryggilegt að sjá
þetta glæsimenni verða eins og
skugga af sjálfum sér.
Guðrúnu, eiginkonu Magnúsar,
börnum hans og fjölskyldu votta ég
innilega samúð.
Bjarni Ólafsson.
Á björtum júlídegi barst mér sú
fregn að Magnús Bæringur Krist-
insson, fyrrv. skólastjóri, væri lát-
inn. Hann andaðist 20. júlí á sjúkra-
heimilinu Sunnuhlíð sjötíu og eins
árs að aldri eftir erfiða baráttu ámm
saman við óvæginn sjúkdóm, saddur
lífdaga.
Við fráfall þessa skólabróður leit-
ar hugurinn á vit minninganna, til
samvemstundanna í Kennaraskól-
anum gamla við Laufásveg þar sem
hópur bekkjarfélaga, karla og
kvenna, naut ógleymanlegra sam-
vemstunda í blíðu og stríðu á áran-
um 1944 til 1948.
Hver og einn af þessum hópi á
sitt rúm í minningunni. Magnús var
traustur félagi og tryggur vinur.
Það sem einkenndi hann vom fjöl-
breyttir hæfíleikar. Honum var svo
margt til lista lagt. Hann var vel
íþróttum búinn, sterkur og snar og
ágætur fimleikamaður. Einnig var
hann söngvinn og söngelskur, lék
mætavel á orgel og kenndi söng í
mörg ár. Þá var hann efnilegur leik-
ari og sótti leiklistamámskeið á
skólaárunum og skaraði líka fram
úr í teikningu.
Magnús var jafnan hrókur alls
fagnaðar er við bekkjarsystkinin
gerðum okkur glaðan dag. Við vor-
um samhuga, samhent og sjálfum
okkur nóg og bekkjarandi hvergi
betri í skólanum. Iðulega heimsótt-
um við hvert annað, ekki síst um
helgar, og ræddum hugstæð efni
því ekki skorti áhugamál. Á björtum
vetrarkvöldum fómm við á skautum
á Rauðavatni. Kvöldvökur voru
haldnar í skólanum á hveijum vetri
og var þáttur Magnúsar dijúgur í
þeim skemmtunum. Við höfðum
sjálf allan veg og vanda af þessum
samkomum, settum saman dag-
skrána og sömdum skemmtiatriðin.
Jafnan var glatt á hjalla við und-
irbúning þessara gleðifunda. Sumir
létu fjúka í kviðlingum, aðrir sögðu
spaugilegar sögur og mikið var
sungið á öllum samfundum okkar.
Magnús var ætíð framarlega í flokki
hvað sem við tókum okkur fyrir
hendur. Við nutum sannarlega lífs-
ins þótt efni væm smá. Þetta vora
dýrðlegir dagar.
Magnús Bæringur var lengst af
starfsævi sinnar kennari og síðan
skólastjóri við Kópavogsskóla og
sinnti þeim verkum af alkunnum
áhuga og dugnaði. Hann fór náms-
ferðir til Noregs, Danmerkur, Sví-
þjóðar, Bretlands og Þýskalands
árin 1968 og 1969 til að afla sér
frekari þekkingar. Magnús tók tölu-
verðan þátt í félagsmálum, var
stofnfélagi í Lionsklúbbi Kópavogs
og einn af stofnendum Leikfélags
Kópavogs og var í stjóm þess félags
um árabil. Þá var hann í stjórn
íþróttafélagsins Breiðabliks í tvö ár.
Magnús og eftirlifandi kona hans
og bekkjarsystir, Guðrún Sveins-
dóttir, felldu hugi saman í Kennara-
skólanum og gengu í heilagt hjóna-
band 3. apríl 1948. Þau hafa alla
tíð verið samhent í sinni sambúð
og Guðrún reyndist manni sínum
sannkölluð stoð og stytta í þungbær-
um veikindum hans þótt hún sjálf
gengi þá ekki ætíð heil til skógar.
Nú'er þessu langvinna stríði lokið
og Magnús nýtur loksins hvíldar hjá
því Almætti sem öllu ræður. Við
bekkjarsystkinin kveðjum kæran
skólabróður, þökkum samfylgdina
og sendum Guðrúnu og bömum
hennar samúðarkveðjur.
F.h. bekkjarsystkinanna,
Ingólfur A. Þorkelsson.
Látinn er langt um aldur fram
Magnús Bæringur Kristinsson fyrr-
um kennari, yfirkennari og skóla-
stjóri í Kópavogsskóla. Hann var
kennari minn og samstarfsmaður
um árabil, en fyrst og síðast var
hann góður og tryggur vinur. Kynni
okkar hófust einn mildan haustdag
í byijun otkóber árið 1948. Við
krakkamir í Kópavogi voram að
byija fjórða árið okkar í eigin skóla.
Kópavogsskóli hét hann og var fínn
skóli, lítill og fijálslegur með aðeins
tveimur deildum. Og ekki voru
kennararnir til að kvarta yfir. Hann
Guðmundur skólastjóri og hann
Gunnar kennari, sem var svo viljug-
ur að fara með okkur út að leika
og hún Áslaug sem var fyrirmynd
okkar stúlknanna um vandaðan
saumaskap.
Þennan vetur var skólinn í annað
sinn til húsa í lágreistri byggingu í
landi Marbakka við Kársnesbraut
þar sem síðar var lengi verksmiðjan
Málning hf. Um áramótin átti að
flytja í nýtt hús sem verið var að
reisa á Digraneshálsi. Það var svo
sem ágætt, fannst okkur krökkun-
um og vissulega tilhlökkunarefni,
en samt ekkert á við það að fá nýj-
an kennara. Það hafði nefnilega
kvisast um sumarð að von væri á
alveg sérstaklega „spennandi"
kennara, kennara sem gæti allt. Og
þarna birtist hann nýi kennarinn, í
Iitlu stofunni okkar í eldri deild,
dökkur á brún og brá, kvikur í hreyf-
ingum með blik í auga. Magnús
Bæringur, hét hann og er ekki að
orðlengja það nema fyrirheitin rætt-
ust.' Bæringur gat bókstaflega allt.
Hann teiknaði, hann söng, hann
spilaði á gítar, hann fór heljarstökk
aftur á bak og áfram eins og Gunn-
ar á Hlíðarenda, hann æfði leikrit
og dansa fyrir skólaskemmtanirnar
og sjálfur lék hann í æsispennandi
leikritum sem Leikfélagið í bænum
setti upp árlega. Hvað við krakkarn-
ir í Kópavogi voram hamingjusamir
með skólann okkar og stoltir af
kennuranum okkar. Hvað gerði það
til þó að stundum þyrfti að byija
daginn á því að ausa vatni af gólf-
um? Eða þó að leikfimi væri af
skornum skammti, æfð á göngum
og bara þegar kennararnir vora í
skapi til þess? Auðvitað þurfti stund-
um að þagga niður í hávaðaseggj-
um, en Magnús var ekki í vandræð-
um með það frekar en annað, jafn-
vel stærstu og frökkustu strákana
sproksetti hann ljúflega væru þeir
með eitthvert múður, þættust of
góðir til að teikna eða nenntu ekki
að skrifa ritgerð. Svo átti Magnús
líka gullfallega konu, hana Guð-
rúnu, sem við sáum einu sinni þegar
hún kom að sækja manninn sinn.
En bernskuárin liðu fljótt og að-
eins sex áram eftir að ég útskrifað-
ist frá Kópavogsskóla með svokallað
unglingapróf var ég komin þangað
aftur með glænýtt kennarapróf upp
á vasann. Þá var gott að hitta aftur
gömlu kennarana sína, ekki síst
Magnús Bæring sem var boðinn og
búinn að leiðbeina græningjanum. I
samstarfinu við hann lærði ég enn
betur en áður að meta fjölhæfni
hans sem kennara og listamanns.
Hann var á margan hátt á undan
samtíð sinni í kennslumálum, t.d. í
jafnréttismálum. Fljótlega eftir að
Magnús varð skólastjóri 1964 fékk
hann því framgengt að í einn mán-
uði á ári skiptu tólf ára börn um
hlutverk í handavinnu. Piltarnir
saumuðu og stúlkumar smíðuðu.
Þetta var róttæk ráðstöfun fyrir 30
árum enda voru ekki allir foreldrar
sáttir við hana. Mörgum fannst það
fyrir neðan virðingu drengjanna að
sitja við saumaskap. En Magnús lét
það ekki á sig fá heldur sat við sinn
keip.
Minnisstæðast í starfi Magnúsar,
þau 12 ár sem við voram samkenn-
MAGNÚS BÆRINGUR
KRISTINSSON
arar, er samt alúðin sem hann lagði
við lestrarkennsluna, djúpur skiln-
ingur hans á mikilvægi hennar og
sú áhersla sem hann lagði á skýrt
tal og vandaðan framburð. Nemend-
ur hans báru af þegar um var að
ræða góðan upplestur og fagran
framburð. Margur leikarinn hefði
mátt öfunda börnin hans þar sem
þau stóðu, með bláu skólajóðin í
höndunum og fluttu fegurstu ljóðin
okkar tærum rómi og skýrum. Ekk-
ert var of eða van í flutningnum.
Stoltið leyndi sér ekki í svip kennar-
ans né heldur gleðin yfir að eiga
svo fagurt móðurmál. Þetta var sér-
grein Magnúsar.
Eins og áður segir hóf Magnús
kennslustörf í Kópavogi haustið
1948. Skólahald hófst þar þremur
áram áður. Þó að margt væri af
vanefnum gert þessi fyrstu ár skipti
mestu máli að góðir og færir kenn-
arar veldust að skólanum. Við Kópa-
vogsbúar vorum heppnir, fyrstu
kennararnir voru hver öðrum betri
og það er þessum frumkvöðlum að
þakka að barna- og unglingaskólinn
í Kópavogi varð strax góður skóli
sem stóðst samanburð við gamal-
gróna skóla í höfuðborginni. Þar
Lagði Magnús Bæringur sitt lóð á
vogarskálina og það ekki létt. Fyrir
það skal honum þakkað. Ég þakka
honum líka ótal margar ánægju-
stundir í Kópavogsskóla, í frímínút-
unum, í kennaraferðunum víða um
land þar sem hann var hrókur alls
fagnaðar, á spilakvöldunum þar sem
við hrepptum oftast skammarverð-
launin til skiptis og í leikhúsinu,
hvort sem hann lék skúrkinn eða
góða manninn.
Magnús missti heilsuna allt of
ungur, það var skaði fyrir börnin í
bænum og það var skaði fyrir skóla-
málin á íslandi. Hann átti svo mörgu
ólokið á þeim vettvangi, m.a. rann-
sókn á lestrarkennslu sem hann
hafði mikinn áhuga á að koma í
framkvæmd. Um leið og ég kveð
Magnús Bæring ætla ég að kalla
fram í hugann mynd hans er þau
Guðrún voru siðast gestir okkar
Þóris á nýársdag 1993. Þó að heils-
an væri slæm var hann næstum
eins og forðum daga er ég sá hann
fyrst í gamla Málningarhúsinu.
Sama reisnin, saman birta í svip og
blik í auga, aðeins hárið hvítt, gang-
urinn stirður og tungan treg.
Kæra Guðrún, vinkona mín. Megi
góður guð styrkja þig og börnin í
sorg ykkar.
Helga Siguijónsdóttir.
Kópavogsskóli tók til starfa í
byijun árs 1949. Þá var Kópavogs-
hálsinn hróstrugt holt þar sem skól-
inn trónaði einn en lágreist hús
stóðu á víð og dreif og heim að
þeim lágu troðningar. Allt bar vott
um frumbyggjahátt.
Þessa frumbyggjaháttar gætti
auðvitað einnig í skólanum á fyrstu
árum hans. En til heilla fyrir skóla-
starfið réðst til skólans á þessum
árum einvalalið kennara. Einn
þeirra var Magnús Bæringur Krist-
insson. Hann var_þá nýútskrifaður
úr Kennaraskóla Islands.
Það fór fljótt gott orðspor af
Magnúsi sem kennara. Hann þótti
áhugasamur í starfi, hugmyndarík-
ur og kappsfullur fyrir hönd nem-
enda sinna. Hann varð því ætíð
ofarlega á óskalistum nemenda
þegar kennaraskipti stóðu fyrir dyr-
um. En ekki gátu allir fengið Magn-
ús sem kennara. T.d. varð undirrit-
aður aldrei þeirrar ánægju aðnjót-
andi þótt hann tæki hins vegar
þátt í skólakórnum sem Magnús
stofnaði skólaárið 1950/51.
Þegar ráðinn var yfírkennari að
hinum nýja skóla var Magnús valinn
úr kennarahópnum, og þegar Frí-
mann Jónasson, skólastjóri, lét af
störfum fyrir aldurs sakir árið 1964
varð Magnús skólastjóri skólans.
Hugmyndaauðgi hans kom ekki síð-
ur fram í skólastjórnarstörfunum
en kennslunni. Hann lét list- og
verkmenntagreinar sig miklu
skipta. M.a. var tekin upp sérstök
kennsla í framsögn fyrir hans til-
stilli og á hverju vori var efnt til
umfangsmikilla skólasýninga þar
sem annars vegar voru settar upp
leiksýningar og hins vegar efnt til