Morgunblaðið - 04.08.1995, Blaðsíða 4

4 FÖSTUDAGUR 4. ÁGÚST 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Halli ríkisspítalanna stefnir að óbreyttu í 450 milljónir
Spamaður gæti lækk-
að halla um 200 millj.
Stækkun álversins
Kostnaður
kannaður
óformlega
HAFIST hefur verið handa um að
kanna óformlega hér á landi og
erlendis kostnað samfara stækkun
álversins í Straumsvík, ef ákvörðun
verður tekin um stækkun, en rætt
hefur verið um að það verði síðar
í þessum mánuði.
Vilhjálmur Þorláksson hjá
Tækniþjónustunni segir að sendar
hafi verið óformlegar fyrirspurnir
um tilkostnað til verktakafyrir-
tækja hér og erlendis. Um sé að
ræða þætti eins og byggingu ker-
skála, steypuskála og lagerbygg-
ingar, auk ýmislegs annars sem
tengist stækkuninni svo sem búnað-
ar til flutnings á súráli og há-
spennukerfis vegna aukinnar raf-
magnsnotkunar.
Aðspurður sagði Vilhjálmur að
ef ákvörðun um stækkun álversins
yrði tekin í lok þessa mánaðar, eins
og rætt hefði verið um, yrði gengið
frá endanlegum útboðslýsingum og
efnt til formlegs útboð hér á landi
og erlendis. Hægt yrði að hefjast
handa strax og ákvörðun um
stækkun lægi fyrir.
Gerlamengnn
íLaugarvatni
Málið er
í athugun
MENNTAMÁLARÁÐUNEYTIÐ
hefur tekið til athugunar erindi
frá heilbrigðiseftirliti Suðurlands
vegna gerlamengunar í Laugar-
vatni. Heilbrigðiseftirlitið óskaði
eftir viðræðum um úrbætur á frá-
veitubúnaði við vatnið, en ráðu-
neytið hefur umsjón með flestum
þeim byggingum sem frárennslið
kemur frá. Á næstunni verður
haldinn fundur með fulltrúum
menntamálaráðuneytis, umhverf-
isráðuneytis og heilbrigðiseftir-
litsins um málið. Gerlamælingar í
Laugarvatni eru liður í könnun
heilbrigðiseftirlits Suðurlands og
sunnlenskra sveitarfélaga á
neysluvatnsgæðum og fráveitu-
málum í umdæminu. Fyrstu sýnin
voru tekin á dögunum, en gerla-
fjöldi reyndist yfir viðmiðunar-
mörkum. Ráðgert er að halda
áfram sýnatöku næsta árið. Heil-
brigðiseftirlitið mun eiga fund
með hreppsnefnd í næstu viku til
að ræða málið. Friðrik Friðjóns-
son, umsjónarmaður ríkiseigna á
Laugarvatni, segir að verið sé að
athuga málið í samvinnu við Heil-
brigðiseftirlit Suðurlands, en vill
ekki Ijá sig frekar um málið að
svo stöddu.
HALLI ríkisspítalanna er orðinn 200
til 300 milljónir og yrði að óbreyttu
450 milljónir í lok ársins. Guðmund-
ur G. Þórarinsson, formaður stjórn-
amefndar ríkisspítalanna, segir að
sparnaðaraðgerðir gætu hugsanlega
lækkað hallann um 200 milljónir en
ógerlegt sé að ná honum öllum nið-
ur. Tæpir 7 milljarðar voru ætlaðir
til rekstrar ríkisspítalanna á árinu.
Af því fara um 5 milljarðar til launa-
greiðslna. Kristín Ólafsdóttir, stjórn-
arformaður Borgarspítalans, segir
rekstur Borgarspítala og Landakots
í jafnvægi miðað við rekstaryfirlit
frá því í lok maí.
Guðmundur sagði að stjórnar-
nefndin hefði tekið afstöðu til til-
lagna framkvæmdastjórnar ríkis-
spítalanna um sparnað og hagræð-
ingu, m.a. með minni yfirvinnu,
fækkun á vöktum, lækkun lyfja- og
rannsóknarkostnaðar og uppsögnum
starfsfólks, á fundi sínum í gær.
Stjórnvöld móti stefnuna
„Niðurstaðan var sú að stjómar-
nefndin fól framkvæmdastjórn að
vinna áfram að sparnaði og hagræð-
ingu í anda tillagnanna. Stjórnar-
nefndin beindi því jafnframt til
stjómvalda að móta stefnu um hvaða
þjónustustig og gæði þjónustu
sjúkrahúsunum væri ætlað að veita,“
sagði Guðmundur.
Hann útskýrði að átt væri við að
vandamál innan heilbrigðisþjón-
ustunnar væru ekki aðeins vandamál
ríkisspítalanna eða heilbrigðisráðu-
neytisins heldur þyrfti ríkisstjórnin
og þjóðin sjálf að taka afstöðu til
þeirra.
„Hvernig heilbrigðisþjónustu
menn vilji hafa og hvað henni sé
ætlað að gera? Hvað vilja menn
borga fyrir hana og hvernig á að
borga. Vilja menn forgangsröðun?"
Jafnvægi á Borgarspítala
og Landakoti
Guðmundur sagði að ekki hefði ver-
ið tekin ákvörðun um hvað þyrfti
að fækka starfsfólki mikið. Hins
vegar yrði reynt að fara eins gæti-
lega og mögulegt væri og t.d. leitað
eftir að starfsmenn tækju sér launa-
laust leyfi, litið yrði til aldurs starfs-
manna o.fl. Farið verður í aðgerðirn-
ar á næstu vikum.
Kristín Ólafsdóttir, formaður
stjórnarnefndar Borgarspítalans,
sagði að gripið hefði verið til sparn-
aðaraðgerða snemma á árinu og
m.a. tekin ákvörðun um fækkun
starfsfólks. „Fækkunin fólst í upp-
sögnum en aðallega því að ekki var
ráðið í störf sem losnuðu.
Með því móti áætlum við að ná
130 milljón króna sparnaði miðað
við hvað reksturinn kostaði í fyrra,“
sagði Kristín. Hún sagði að gert
væri ráð fyrir rúmum 3,6 milljörð-
um til reksturs Borgarspítalans og
Landakotsspítala og væri rekstur-
inn í jafnvægi miðað við rekstraryf-
irlit frá því í maílok og gefnar for-
sendur.
Kristín tók hins vegar fram að
því væri ekki að leyna að hún væri
áhyggjufull vegna rekstrarins því
starfsfólkið væri undir miklu álagi
og ef erfið slys bæri að höndum og
hefðu í för með sér mikla yfirvinnu
væri kostnaður fljótur að ijúka upp.
Morgunblaðið/Golli
HEILBRIGÐISEFTIRLIT Suðurlands hefur séð ástæðu til að setja upp skilti við
Laugarvatn, þar sem fólk er varað við að synda eða baða sig í vatninu.
Advarse/
,vömi vondet.
. tfUJO’f*1"'’
ViövöruB

Hcisc o$

Fjármálaráðherra vill tillögur um niðurskurð
Sjúkrahúsin verða
að forgangsraða
FRIÐRIK Sophusson fjármálaráð-
herra telur ekki rétt að fela stjórn-
málamönnum alfarið það verkefni
að forgangsraða í heilbrigðisþjón-
ustunni. Hann segir að það sé hlut-
verk stjómenda sjúkrahúsanna að
koma með tillögur um niðurskurð
með sama hætti og þeir komi með
tillögur tirstjómvalda um kaup á
nýjum tækjum og ný verkefni.
I nýrri skýrslu Ríkisendurskoðun-
ar um framkvæmd fjárlaga segir:
„Telja verður að nú sé komið að
þeim tímapunkti að stjórnvöld þurfi
að taka ákvarðanir um þjónustustig
og gæði þeirrar þjónustu sem sjúkra-
húsunum er ætlað að veita.“ Stjóm-
endur spítalanna hafa einnig óskað
eftir því að stjórnvöld forgangsraði
verkefnum í heilbrigðisþjónustunni.
Fjármálaráðherra telur ekki rétt að
leggja þetta verkefni alfarið í hendur
stjómvalda. „Ég bendi á að þegar
við höfum verið að bæta við þjón-
ustuna í heilbrigðiskerfínu, ekki síst
á sjúkrahúsunum, hafa ábendingar
og tillögur nánast undantekningar-
laust komið frá þeim sem vinna við
þessa þjónustu. Það er út af fyrir
sig ekki óeðlilegt því að það er fólk-
ið sem best þekkir til mála. Þeir
hafa þannig forgangsraðað óskum
um aukna og bætta þjónustu. Með
sama hætti hlýtur það að vera þeirra
verkefni og fyrir það þiggur þetta
fólk sem stjórnar stofnunum laun,
að geta bent á hvar megi spara þeg-
ar þarf að halda kostnaðinum í skefj-
un. Stjómvöld bera ábyrgðina. Þau
taka endanlega ákvörðun bæði um
nýjan rekstur og eins þegar þarf að
rifa seglin, en ábendingar og tillögur
um hvort tveggja hljótá að koma frá
þeim sem þekkja best til og það eru
stjómendur í heilbrigðiskerfinu,"
sagði Friðrik.
Drög að nýju hættumati fyrir byggðarlagið í Súðavík var kynnt hreppsnefnd í gær
• •
Oll gamla byggð-
in er á hættusvæði
VERKFRÆÐISTOFA Sigurðar
Thoroddsen hf. kynnti hreppsnefnd
Súðavíkur drög að nýju hættumati
fyrir byggðarlagið í gær, sem sýnir
að nærfellt allt byggðarlagið er á
snjóflóðahættusvæði. Höfnin og stór
hluti af verksmiðju Frosta er utan
hættusvæðis. Hom ystu lóðarinnar á
skipulagi nýrrar byggðar er inni á
sk. öryggissvæði, og þarf að breyta
skipulagi af þessum sökum. Greina-
gerð og fullunnið hættumat eiga að
liggja fyrir 15. ágúst, en ekki er
búist við að drögin taki miklum
breytingum þangað til að sögn Jóns
Gauta Jónssonar sveitarstjóra í
Súðavík og formanns almannavama-
nefndar.
Nú er einnig í vinnslu nýtt hættu-
mat fyrir Flateyri. Samkvæmt nýju
hættumati fyrir Súðavík er talin
möguleiki á að snjóflóð geti fallið
eftir endilangri byggð Súðavíkur á
100-300 ára fresti, við ákveðin veð-
urskilyrði og í nokkrum lotum. „Síð-
an gætu komið þrjú flóð á einni öld
og ekkert í þrjú hundruð ár,“ segir
Jón Gauti.
Reglugerð loks tilbúin
Hann segir afar mikilvægt að fá
loks uppkast að hættumati i hendur,
þar sem hendur manna hafi verið
bundnar hvað varðar kaup á húsum
og frekari uppbyggingu nýrrar Súða-
víkur. Að lokinni kynningu á nýju
hættumati tók hreppsnefnd Súðavík-
ur ákvörðun um að ráða Iögfræðing
til að undirbúa samninga um kaup
á húsum og verkfræðistofu til að
Ijúka greinagerð um möguleika og
kostnað við snjóflóðavamir. Einnig
vora afgreiddar 56 lóðaúthlutanir,
samkvæmt tiliögum nefndar sem
starfaði að úthlutun lóða, en 11.
umsóknir era eftir.
Félagsmálaráðherra undirritaði í
fyrradag nýja reglugerð um vamir
gegn snjóflóðum og skriðuföllum,
sem heimilar sveitarstjórnum að gera
tillögu um kaup eða flutning á hús-
eignum í stað þess að byggja varnar-
virki, sé það talið hagkvæmara til
að tryggja öryggi íbúa. Tillögur era
háðar samþykki Almannavama ríkis-
ins og staðfestingu ráðherra. „Það
er gert ráð fyrir því í miklu meiri
mæli en áður að hægt sé að kaupa
upp eignir í stað þess að byggja vam-
arvirki, en áður voru þetta undan-
tekningatilvik og hafði nánast ekkert
verið beitt,“ segir Húnbogi Þorsteins-
son skrifstofustjóri í félagsmálaráðu-
neyti.
Greiðslur ofanflóðasjóðs vegna
flutnings á húseignum miðast við
kostnað við flutninginn og að koma
húsi fyrir á nýjum stað, en sjóðurinn
greiðir ekki vegna kaupa á húseign
sem unnt er að flytja nema flutnings-
kostnaður sé metinn hærra en kaup-
verð.
Jón Gauti segir að niðurstaða
hættumats komi hvorki sér né íbúum
Súðavíkur á óvart. Atburðir vetrarins
hafi gert öllum ljóst hve hættan sé
rík.
55 hús flutt
eða yfirgefin
Fyrir snjóflóðið í janúar stóðu 69 hús
í Súðavík en 14 hús eyðilögðust í
flóðinu. Nú þarf að flytja eða yfir-
gefa þau 55 hús sem eftir standa,
og kveðst Jón Gauti gera ráð fyrir
að Ofanflóðasjóður þurfí að kaupa
40-45 hús og íbúðir, en sennilega sé
gerlegt að flytja 10-15 hús. Bruna-
bótamat eigna sem þarf að færa eða
byggja upp á nýju svæði byggðar,
nemur tæplega 500 milljónum króna
að sögn Jóns, auk þess sem gert er
ráð fyrir að gatnagerð á nýju svæði
kosti um 150 milljónir króna.
Jón Gauti kveðst gera ráð fyrir
að kostnaður við kaup, flutning og
byggingu nýrrar Súðavíkur muni
nema um 800 milljónum króna. „Nú
ætlum við að nota tímann þangað
til hættumatið er endanlega afgreitt
til að semja um kaup á húsum, frá-
gang á greinagerð og teikningar
vegna varnarvirkja sem hefur verið
kannað að byggja,“ segir Jón Gauti
og kveðst gera ráð fyrir að á næstu
dögum muni framkvæmdir hefjast.
Á sér ekki hliðstæðu
Ráðist verði í undirbúning flutn-
ings húsa, og byggingu átta félags-
legra íbúða, auk þess sem nokkrir
einstaklingar sem misstu hús sín í
flóðinu séu tilbúnir til að hefjast
handa. Bjartsýnar áætlanir geri ráð
fyrir að hægt verði að koma upp 25
íbúðum fyrir næsta vetur og afgang-
inum næsta sumar. „Þessi fram-
kvæmd er gríðarleg og á sér enga
hliðstæðu og verður vonandi eins-
dæmi að þurfí að flytja heilt þorp á
þennan hátt,“ segir Jón Gauti.
Hann segir að þau hús sem verða
yfirgefín vegna flutnings byggðar,
verði rifín sjái sveitastjórn ekki
möguleika á að reka þau án tilkostn-
aðar eða með hagnaði.