Morgunblaðið - 05.08.1995, Blaðsíða 20

20 LAUGARDAGUR 5. ÁGÚST 1995
MORGUNBLAÐIÐ
Drottning róman-
tíkurinnar raunsæ
ogjarðbundin
BANDARÍSKA leikkonan Meg
Ryanhefur sýnt og sannað
fjölhæfni sína á hvíta tjald-
inu, en aðalhlutverk í rómantískum
gamanmyndum virðast leita hana
uppi. Franskur koss og var vinsæl-
asta myndin vestan hafs þegar hún
var frumsýnd í vor. í myndinni leikur
Ryan bandaríska konu, sem lendir í
slagtogi við franskan smáglæpa-
mann þegar hún heldur til Frakk-
lands til að endurheimta mann sinn
úr höndum franskrar blómarósar.
„Ég heiti Meg, hvemig hefurðu
það?“ segir leikkonan þegar hún
gengur inn í hótelherbergi á fimmtu
hæð við fimmtu breiðgötu á Man-
hattan í blárri buxnadragt með víð-
um skálmum og hvítum bol. Ljóst
hárið stendur í allar áttir. í annarri
hendinni heldur hún á diski með
austurrískri eplaköku og biðst afsök-
unar á að hún sé að borða: „Við
erum svo sein fyrir,“ segir hún og
hlær án þess að útskýra hver „við“
eru. Hún lítur út fyrir að vera minni
en á hvíta tjaldinu.
Ryan er þekktust fyrir hlutverk
sín í rómantískum myndum og ber
þar hæst Andvaka í Seattle og Þegar
Harry hitti Sally. En hún hefur einn-
ig leikið annars konar hlutverk, þar
á meðal drykkjusjúkling í myndinni
Þegar maður elskar konu.
„Trúir þú á ástina, hina eilífu ást?“
Meg Ryan er ein af
fremstu leikkonum
Hollywood. Nýjasta
mynd hennar nefnist
Franskur koss. Karl
Blöndal ræddi við Ryan
um það leyti, sem
myndin var frumsýnd í
Bandaríkjunum og náði
um leið tali af Kevin
Kline, mótleikara
hennar, og Lawrence
Kasdan leikstjóra.
spyr Meg Ryan í hlutverki Kate
snemma í myndinni og mótleikari
hennar, Kevin Kline, spyr á móti:
„Ert þú ein af þessum konum, sem
trúa á þjóðsögur?“ Ryan gengst ekki
inn á að hún sé ein af þeim.
„Ég held að ég sé örugglega
raunsæ og jarðbundin fremur en
rómantísk eða viðkvæm án þess þó
að eitt útiloki annað,“ segir Ryan
og leggur vara við að leggja of mikla
áherslu á að hér sé á ferðinni ástar-
mynd. „Þetta er rómantísk mynd,
en það er meira vægi lagt á gaman-
semina. Maður gerir sér grein fyrir
því hvernig fer í upphafi, en það, sem
máli skiptir er hvað gerist í millitíð-
inni.“
Að vera
Bandaríkjamaður
Persónan, sem Ryan leikur í mynd-
inni, er mjög raunsæ í öllu fasi og
háttum og margir kynnu að líta svo
á að hún væri fulltrúi hins dæmi-
gerða Bandaríkjamanns vegna þess
að myndin fjallar um raunir hennar
erlendis.
„Við veltum mikið fyrir okkur
Bandaríkjamönnum og raunsæK
vegna þess hvemig Kate er í mynd-
inni. Hún er mjög skynsöm og
raunsæ, klæðist þægilegum fötum
og henni virðist notagildið efst í
huga, hvort sem það á við um skó
eða bakpoka.
Hluti af þessu var poppsálfræðin,
sem Kate beitir á Luc. Hún er mjög
bandarískt fyrirbæri. Henni er mein-
illa við að láta koma sér á óvart og
vill ekki stækka heimsmynd sína
fyrir nokkurn mun. í einu atriði, sem
klippt var úr myndinni, talar hún um
það hvað hún sé hrædd við atburði
líðandi stundar og þess vegna ætli
hún að flytja til Kanada.
Ég skildi þetta að vissú leyti þvi
að hér í Bandaríkjunum dynja á manni
fréttir af hryllilegum atburðum og ég
er viss um að þetta er eins í Evrópu.
En þetta er orðin slík síbylja hér að
maður gæti eytt lífi sínu í að horfa
á [sjónvarpsfréttastöðina] CNN.“
Það er greinilegt að Kate er á
útivelli þegar hún kemur til Frakk-
lands í myndinni og Ryan kveðst á
margan hátt hafa fundið til svipaðra
tilfínninga til leyndardóma landsins.
„Frakkland _er mjög framandi,"
segir Ryan. „Ég hélt að ég myndi
aldrei komast lífs af þar. Hvernig
stendur til dæmis á því að þú verður
að ávarpa þjóninn á ákveðinn hátt
eða eiga á hættu að fá ekki kaffið
þitt? Að maður tali nú ekki um að
þurfa að eiga við stofnanir."
Ryan er ekki aðeins stjarna mynd-
arinnar, heldur einnig einn framleið-
endanna. Hún átti stóran þátt í því
að þetta handrit var valið og ráðist
var í gerð myndarinnar.„Þegar verið
var að kynna okkur handritið fannst
mér það strax tilvalið vegna þess hve
klassískt það var að uppbyggingu,"
segir Ryan. „Sagan gengur út á það
að þau verða að vera saman, en eru
andstæður. Hún er eins og fiskur á
þurru landi og hann langar einfald-
lega ekki til að vera nálægt henni,
en neyðist til þess. Mér finnst fyndið
að fylgjast með skapraunum og rifr-
ildum. Slík atriði úr myndum fjórða
áratugarins - „Haltu kjafti“, „Nei,
halt þú kjafti“ - hafa alltaf komið
mér til að hlægja. Ég elska hvemig
hann niðurlægir hana í sífellu og hún
reynir að niðurlægja hann. Málið er
að halda öllum boltunum á lofti í einu
og í þessari mynd gengur það upp.
Það er mjög erfitt að finna góð hand-
rit að rómantískum gamanmyndum,
en þegar ég sá handritið að þessari
hugsaði ég strax með mér að þessa
mynd vildi ég sjá.“
KVIKMYNDIN Franskur
koss er rómantísk gaman-
mynd af gamla skólanum.
Myndin byggir á samspili aðalleik-
aranna tveggja, Meg Ryan og Ke-
vins Klines, sem þvert gegn vilja
sínum þvælast saman um Frakk-
land þvert og endilangt. Kate kem-
ur saklaus frá nýja heiminum, en
Luc er útsmoginn og veraldarvanur
svikahrappur úr gamla heiminum.
Þetta er ekki dæmigerð bandarísk
mynd að því leyti að í henni er
hVorki ofbeldi né klám, þótt reynd-
ar sé einn bílaeltingaleikur.
Myndin stendur og fellur með
því að Kevin Kline takist að sann-
færa áhorfendur um að hann sé
franskur. Enskumælandi leikari
hefur ekki átt jafngóða spretti í
gervi Frakka síðan Peter Sellers
brá sér í gervi Clousots leynilög-
reglumanns í myndunum um Bleika
pardusinn.
„Það var ákveðin áhætta að fá
mann sem ekki er frönskumælandi
í hlutverk Lucs,“ segir Lawrence
Kasdan, leikstjóri myndarinnar.
„En þegar hæfileikamaður á borð
við Kevin á í hlut er ekkert ómögu-
legt.“
Kline var ekki alveg jafn örugg-
ur með sig.
„Ég var skelfingu lostinn við til-
hugsunina að Ieika á frönsku,“
sagði Kline. „Ég lærði frönsku í tvo
mánuði og þegar ég fór að komast
inn í hlutverkið hvarf óttinn og ég
hef aldrei skemmt mér jafnvel. Það
skipti hins vegar máli að ég hafði
áður Ieikið ítala, þótt þá hafi ég
reyndar mestan part þurft að tala
ensku með ítölskum hreim, en í
þessari mynd þarf ég að tala
frönsku í atriðum með frönskum
leikurum.
í þessu hlutverki hefði verið auð-
velt að falla í þá gryfju að apa
eftir öðrum fyrirmyndum og þar
ber helst að nefna Clousot," segir
Kline og hermir eftir Sellers heitn-
um.
Kline hefur starfað mikið með
Kasdan, þar á meðal í myndunum
Silverado og Grand Canyon.
„Sambandið milli okkar er mjög
gott. Við gerum grín hvor að öðrum
Að baki Frönskum kossi
Að halda haus í
fáránlegum heimi
LAWRENCE Kasdan, leikstjóri myndarinnar Franskur koss,
leggur Meg Ryan línurnar milli taka í París.
og stríðum hvorum öðrum og fáum
upptökuliðið til að hlægja. Eg get
sagt hvað sem er við Larry og
hann getur sagt hvað sem er við
mig,“ segir Kline. „Þetta getur hins
vegar verið hættulegt."
Kline var að hugsa um að taka
að sér annað hlutverk þegar honum
var boðið þetta, en hann kveðst
ekki hafa hikað við að taka boðinu.
„Ástæðan var sú að ég hafði
ekki leikið áður í svona mynd þar
sem finna þarf jafnvægi milli ástar-
sambandsins og gamanleiksins,“
segir Kline, sem nýverið lék í mynd-
inni Dave og hlaut Óskarsverðlaun
fyrir leik sinn í myndinni Fiskurinn
Wanda.
Að vinna með
Frökkum
„Frakkamir eru öðruvísi,“ segir
hann. „Það er eitt að vera ferða-
maður í Frakklandi, en að vinna
með þeim er annað. Þegar Banda-
ríkjamenn vinna eru þeir ákafir,
hlutirnir þurfa að gerast samstund-
is og tíminn er peningar. Ef eitt-
hvað á að vera tilbúið á hádegi í
Bandaríkjunum gengur það eftir. í
Frakklandi yppta menn hins vegar
öxlum og tauta: „Ætli það hafi
ekki orðið einhver töf“ þegar eitt-
hvað fer úrskeiðis. Þeir eru heim-
spekilegir og lifa lengur. Við vorum
til dæmis tveimur dögum á eftir
og ákváðum að það þyrfti að vinna
tvo laugardaga. Við buðumst til
að borga morðfjár, en það skipti
ekki máli.
Ég get tekið annað dæmi. í
Bandaríkjunum fengi tökulið að
leggja undir sig hvaða borg sem
er. Umferð yrði stöðvuð og við
myndum eiga götuna. í Frakklandi
leyfa þeir manni að taka og óska
manni góðs gengis. Svo þarf maður
að glíma sjálfur við umferðina og
gangandi vegfarendur og það var
ekkert grín þegar komið var á Eto-
ile, þar sem umferðin er eins og í
stríðsvagnakeppninni í Ben-Húr.“
Hreinsunareldur
gagnrýnenda
Kasdan hefur gert myndir af
ýmsu tagi, allt frá vestrum til
spennu- og gamanmynda. Yfirleitt
hefur myndum hans verið vel tek-
ið. Á síðasta ári fékk hann hins
vegar að ganga í gegnum hreinsun-
areld gagnrýnenda þegar þeir rifu
í sig mynd hans um Wyatt Earp,
laganna vörð í villta vestrinu.
„Svona nokkuð hefur yfirgengi-
leg áhrif á mann,“ segir leikstjór-
inn. „Ég er þeirrar hyggju að fjölm-
iðlar séu úti að aka og hafí yfir-
leitt neikvæð áhrif. Engu að síður
hafa þeir áhrif á mann. Þegar
óhróðurinn vellur yfir mann í heilt
ár finnur maður fyrir því. í mínum
huga dæmist mynd ekki af fjölm-
iðlafárinu, sem fer af stað þegar
hún er frumsýnd. Hún dæmist
fimm, tíu, fimmtán árum síðar.
Margar þeirra mynda, sem ég
held mest upp á, fengu mjög slæm-
ar viðtökur í fyrstu. Citizen Kane
var illa tekið og Doktor Zívagó
eftir David Lean var rökkuð niður.
Ég veit ekki hvaða augum ég á
eftir að líta Wyatt Earp eftir tíu
ár, en ég veit að ég sætti mig ekki
við það hvernig farið var með
myndina. Ég trúi því ekki að allt
það hæfileikafólk, sem gerði mynd-
ina hafi verið að gera slæma hluti.“
Kasdan ber ekki mikla virðingu
fyrir vinnubrögðum í bandarískum
kvikmyndaiðnaði.
Allir einhvern
tíma óþekktir
„Þú ert ekkert í Hollywood, þar
til þér tekst að komast á blað,“
segir Kasdan. „Listamaður breytist
ekki á einum degi. Þessi greinar-
munur - milli þess hvað þú ert og
hvað fólk segir að þú sért - er
gerður allt þitt líf. Þetta á líka við
um leikstjóra. Hlutir eru skrifaðir
og sagðir og þú þarft að greina á
milli þess hvað skiptir máli og hvað
er hreinn tilbúningur. Allir voru
hins vegar óþekktir einhvern tíma.
Þeir sem hugsa svona, fram-
kvæmdastjórar og þess háttar fólk,
vita ekkert í sinn haus. Listamenn-
irnir, leikararnir og leikstjórarnir
verða að halda haus í þessum heimi,
sem í raun er fáránlegur."
Kasdan hóf feril sinn sem hand-
ritshöfundur og það tók hann sjö
ár að selja fyrsta handritið sitt.
„Málið er að hætta ekki,“ segir
hann. Þolinmæðin borgaði sig fyrir
Kasdan, sem átt þátt í að skrifa
handritin að tveimur Stjörnustríðs-
myndum og einni Indiana Jones
mynd.
Kasdan segir að það erfiðasta
við að leikstýra sé að ritskoða hug-
myndir og innlegg leikaranna og
annarra samstarfsmanna við gerð
kvikmyndar, taka af skarið og
segja þetta gengur ekki.
„Það er fullt af myndum þar sem
ekki hefur verið vinsað úr með
þessum hætti og allt er leyfilegt,"
segir Kasdan. „Ég fyllist magn-
leysi þegar ég fer á slíkar myndir
því að allt við þær er billegt."
Myndir Kasdans hafa verið
margbreytilegar og virðist hann
forðast að einskorða sig við
ákveðna tegund bíómynda.
„Ég hef gaman af að gera allar
gerðir af myndum," segir Kasdan.
„Það eru svo margar sögur, sem á
eftir að segja, og svo lítill tími til
að segja þær að ég vil fást við
margbreytileg verkefni."