Morgunblaðið - 09.08.1995, Blaðsíða 28

28 MIÐVIKUDAGUR 9. ÁGÚST 1995
MORGÚNBLAÐIÐ
Ertu tilbúin(n) í slaginn?
*¥ Ert þú ákveðin(n) í að ná betri árangri í skólanum í
vetur með minni fyrirhöfn en fyrr?
^ Hraðlestrar- og námstækninámskeiðin gera þér auðveltl
að hafa góða stjóm á náminu þínu og ná settu markmiði. f
Lestrarhraði fjórfaldast að jafiiaði og eftirtekt vex.
41 Næsta námskeið hefst 10. ágúst n.k. Skráðu þig strax.
Skráning er í símum 564-2100 og 564-1091.

HFtAÐLE5>TRARSKCt)LJINJINJ
Þrautreyndar þvottavélar
sem hafa sannaö glldl sltt á
íslandl.
Stærb: fyrlr 5 kg. '
Hæö: 85 cm
Breidd: 60cm
Dýpt: 60 ct
Elnnlg:
kællskápar
eldunartækl
og uppþvottavélar
á elnstöku veröl
FAGOR FE-534
Staögreitt kr.
h ' ;|
wí\ -4'
ll 1
\(
I' %
W■
pr .4^.
Afborgunarverö kr. 42.000 ■ Visa og Euro raögreiöslur
RÖNNING
BORGARTÚNI 24
SÍMI: 568 5868
Uw*. . -
Vegna mikillar aðsóknar
framlengjum
við útsöluna um
þrjá daga
Frábært verð
Opiö kl. 12—18
SKÓMARKAÐUR RR
! Ökemmuvegi 32 L, Kópavogi, s. 5575777 EURO SKÖ
Erum beint fyrir neðan BYKO, Kópavogi.
AÐSENDAR GREINAR
Hverjir verða reknir?
ÞANN 22. júlí birtist hér í blaði
grein eftir Kristján Sigurðsson
lækni með fyrirsögninni: „Fjár-
hagsvandi Ríkisspítala séður frá
sjónarhóli sviðsstjóra kvenlækn-
inga“. Mun það vera í fyrsta sinn
að það starfsheiti hefur sést í fjölm-
iðli, en sem slíkt hefur það ekki
stoð í lögum.
Með greininni birtist útfærsla á
skipuriti um stjórnun ríkisspítal-
anna, sem ekki er í samræmi við
heilbrigðislögin. Hins vegar rétt að
því leyti að stjórnar-
nefndin er þar efst á
blaði, en forstjórinn
settur þar einn fyrir
neðan, sem stenst
ekki. Hið rétta er að
yfirlæknir, yfirhjúkr-
unarfræðingur og for-
stjóri spítalans fara
samán með stjórn spít-
alans. Ólafur Ólafsson
landlæknir hefur upp-
lýst mig um, að hann
hafí nokkrum sinnum
á síðustu árum kvartað
yfir rangri útfærslu
skipuritsins eins og
það hefur birst í árs-
skýrslum Ríkisspítal-
anna, en það hafi ekki fengist leið-
rétt, þrátt fyrir að Sighvatur Björg-
vinsson, fv. heilbrigðismálaráðh.,
hafi óskað þess.
Af hálfu ritstj. Mbl. er sagt að
lítið hafí verið fjallað um fjárhags-
vandræði þessi. Hefur mig furðað
á að enginn læknir skuli hafa látið
þessi skrif til sín taka.
Heilbrigðismálin eru eitt mesta
báknið í stjórnkerfí okkar. Ætla
má að svona bákni fylgi talsverð
óráðsía, sem ástæða væri til að
taka til athugunar, en bíður betri
tíma. Samt skal þó vikið hér að
einu atriði hins mikla fjárhags-
vanda heilbrigðiskerfisins.
Heilbrigðismálaráðherra Ingi-
björg Pálmadóttir er hjúkrunar-
fræðingur og hlýtur því að hafa
nokkra þekkingu á spítalarekstri
og hvar helst megi spara.
Heilbrigðismálaráðherra virðist
halda að vinnubrögð starfsfólks í
sjúkrahúsinu séu ein helsta ástæð-
an fyrir óreiðunni, án þess að hafa
í huga að hallareksturinn sé fólginn
í sjálfu skrifstofubákninu og stjórn-
arháttum spítalans. Helsta leiðin
til spamaðar sé því að fækka því
starfsfólki, sem vinnur að hjúkrun-
arstörfum um 80.
Hvaða önnur ástæða getur verið
fyrir þessum fyrirhugaða brott-
rekstri 80 starfskrafta?
Vinnubrögð á svona stað eru
vafalaust misjöfn. Sumir fá auka-
vinnu greidda en aðrir ekki. Það
er líka ein spiliingin í kerfínu.
Spurningin er samt
sem áður sú, hveija á
að reka af hinum mis-
jafna vinnukrafti?
Það hefur verið mik-
il árátta hjá fyrir-
mönnum þjóðarinnar
að þenja báknið út með
nýjum starfsheitum og
nýjum deildum, þannig
eru og launahækkanir
faldar í kerfínu.
Starfsheitið „sviðs-
stjóri kvenlækninga“
er nýjasta dæmið. Af
skrifum sviðsstjórans
má ráða að þeir séu
settir yfir prófessor-
ana, yfirlækna deild-
anna, en það stenst ekki heldur lög.
Forstjóraaðallinn hjá okkur er
líka stöðugt að hreiðra betur um
sig með háum launum, þannig að
hriktir í þjóðfélagsstoðunum.
Margir forstjórar hafa eitt úrræðið
til þess að sýna mikilvægi sitt, en
það er að ráða fleiri aðstoðarfor-
stjóra og fjölga nánum undirmönn-
um.
Áður en núverandi forstjóri ríkis-
spítalanna tók við var enginn for-
stjóri. Georg heitinn Lúðvíksson
kallaðist aðeins framkvæmdastjóri.
Að því er ég best veit hafði Georg
Lúðvíksson engan undirmann, sem
leitað skyldi til með erindi, sem
sneru að spítalastjórninni. Senni-
lega sinna fleiri en einn starfskraft-
ur slíku starfí í dag. Nú eru auk
forstjóra a.m.k. þrír framkvæmda-
stjórar og einn skrifstofustjóri, en
starfsfólk á skrifstofu ríkisspítal-
anna mun vera hátt í 100 manns.
Skrifstofubáknið sjálft er hýst í
tveimur allstórum byggingum.
Alkunna er að skrifstofur ríkis-
spítalanna hafa þanist út. Segja
má að Alþingi og stjórnarnefndin
hafí verið sofandi á verðinum gagn-
vart þessari einstöku útþenslu.
Oft hefur komið fram í fjölmiðl-
um, að álgið á starfsfólki Landspít-
alans sé óbærilegt. Ef að líkum
lætur verður vegið í þann knérunn
með hinum boðaða brottrekstri
starfsfólksins, sem vinnur beint eða
óbeint að hjúkrun.
Aldrei hefur heyrst, að álagið á
Ef að líkum lætur, segir
Gunnlaugur Þórðar-
son, verður vegið í þann
knérunn að reka starfs-
fólk, sem vinnur beint
eða óbeint að húshjálp.
skrifstofufólki ríkisspítalanna sé
óbærilegt, enda mun það vera
miklu fleira en gerist í sambærileg-
um stofnunum.
Það má vera þrungið andrúms-
loft á Landspítalanum nú, þegar
starfsfólk býr við þá ógn að verða
sagt upp störfum af því að fækka
þarf starfskröftum. Hlýtur það að
minna á hugarfarið, sem ríkti í
sovéskum stofnunum, þar sem
starfsmenn urðu að njósna hver
um_ annan fyrir yfirboðaða sína.
Áður fyrr lágu sængurkonur
viku á sæng í sjúkrahúsi og sjúkl-
ingar voru tæpast lagðir inn til
skemmri legu en viku. Nú hefur-
þessu verið gjörbreytt, varla er
búið að rimpa menn saman fyrr
en þeir eru sendir heim. Þá þekkt-
ust hvorki biðlistar né forgangsrað-
anir, þá var ekkert vandamál að
fá læknishjálp.
Fjöldi sjúkra og lækning þeirra
er ekki helsta vandamál heilbrigðis-
þjónustunnar, heldur útþanið og
slæmt stjórnunarkerfi.
Höfundur er hæstaréttarlögmað-
ur.
Gunnlaugur
Þórðarson
Islenskan dómara í
hafréttardómstólinn
Á NÆSTA ári mun
alþjóðlegi hafréttar-
dómstóllinn, sem mælt
er fyrir um í hafréttar-
sáttmála Sameinuðu
þjóðanna frá 1982,
hefja störf. Dómarar
verða kjömir 1. ágúst
1996 úr hópi þeirra
sem aðildarríki sátt-
málans tilefna. Á
næstu mánuðum munu
þau ríki sem áhuga
hafa á að tilnefna í
dóminn vinna að því að
tryggja sínum mönnum
kosningu.
Ég tel einboðið að
íslendingar freisti þess að fá mann
kjörinn í þennan nýja dómstól þegar
er hann hefur starfsemi sína. I ljósi
þess mikla atbeina sem ísland hafði
að gerð sáttmálans hiýtur að vera
eðlilegt fyrir íslendinga að sækjast
eftir slíku sæti. Jafnframt ætti ?ð
vera tiltölulega auðvelt að vinna
slíku framboði fylgi meðal annarra
þjóða. Fáar þjóðir hafa jafn ríka
hagsmuni af friðsamlegri lausn
deilumála er tengjast nýtingu hafs-
ins og við íslendingar.
Dómarar skiptast milli
heimshluta
Eins og alkunna er tók hafréttar-
sáttmáli SÞ gildi í nóv-
ember á síðasta ári en
þá fyrst hafði tilskilinn
fjöldi ríkja (60) fullgilt
hann. Samkvæmt
ákvæðum VI. viðauka
við sáttmálann mun
dómstóllinn hafa að-
setur í Hamborg í
Þýskalandi og í honum
starfa 21 óháður dóm-
ari. Áskilið er að dóm-
arar komi frá helstu
réttarkerfum heims og
skiptist með sann-
gjömum hætti milli
heimshluta. Eigi skulu
vera færri en þrír dóm-
arar frá sérhveijum „hnattsvæðis-
hópi“ sem starfar á vettvangi Sam-
einuðu þjóðanna.
Starfstími dómaranna er 9 ár en
þó skal þriðjungur þeirra sem fyrst
verða kjömir aðeins starfa í 3 ár
og annar þriðjungur í 6 ár og þá
kjörnir nýir í þeirra stað. Mun dóm-
stóllinn þannig endumýjast reglu-
lega.
Sækjast Norðmenn
eftir sæti?
Ekki er ólíklegt að í hlut Vestur-
Evrópu komi 4-5 sæti í dómnum.
Gera má ráð fyrir að mörg ríki
keppi að þvl að koma sínum mönn-
Ég tel einboðið, segir
Geir H. Haarde, að
Islendingar freisti þess
að fá mann kjörinn í
þennan nýja dómstól.
um að. Líklegt er t.d. að Norðmenn
freisti þess. íslendingar eru hins
vegar í hópi örfárra vestrænna
þjóða sem gerðust aðilar að sátt-
málanum þegar í upphafi. Þeir eiga
því að sækjast eftir því að fá kjör-
inn dómara í eitt þessara sæta og
he§a undirbúning að því nú þegar.
I ákvæðum VI. viðauka hafrétt-
arsáttmálans segir um dómara við
hinn nýja dómstól að þeir skuli
kosnir „úr hópi manna sem eru í
mjög miklu áliti sakir réttsýni og
heiðarleika og viðurkenndir sér-
fræðingar á sviði hafréttar". Ekki
er vafamál að í hópi íslenskra lög-
fræðinga eru ýmsir sem uppfylla
þessar kröfur og sem sinna myndu
starfí dómara í hafréttardómstóln-
um með sóma.
Höfundur er formaður þingflokks
sjdlfstæðismanna og formaður
utanríkismálanefndar Alþingis.
Geir H. Haarde