Morgunblaðið - 10.08.1995, Blaðsíða 34

34 FIMMTUDAGUR 10. ÁGÚST 1995
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
VILHELMINA ÞORDIS
VILHJÁLMSDÓTTIR
+ Vilhelmína Þór-
dís Vilhjálms-
dóttir fæddist í
Reykjavík 16. júní
1905. Hún lést á
Hrafnistu í Reykja-
vík 31. júlí sl. For-
eldrar hennar voru
hjónin Þórdís Þor-
steinsdóttir frá
Reykjum á Skeiðum
og Vilhjálmur Vig-
fússon, þau bjuggu
alla tíð í Reykjavík.
Vilhelmína gekk að
eiga Sigtrygg Ei-
ríksson frá Votu-
mýri á Skeiðum 11.
október 1930. Hann var Iög-
regluþjónn frá 1930 til 1941.
Síðar varð hann starfsmaður
Skógræktarfélags Reykjavíkur
eða í um 30 ár. Þau
bjuggu líka alla tíð
í Reykjavík. Börn
þeirra eru Vil-
hjálmur, f. 6. maí
1931, kona hans er
Herdís Guðmunds-
dóttir, f. 14. sept-
ember 1934. Halla,
f. 7. júlí 1933, gift
Baldri Bjarnasen, f.
27. janúar 1927.
Þórdís, f. 22. febr-
úar 1937, gift Herði
Halldórssyni, f. 26.
október 1933.
Barnabörnin eru 9
og barnabarna-
börnin 12.
Utför Vilhelmínu fer fram
frá Fossvogskirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 13.30.
í DAG er til moldar borin Vilhelm-
ína Þórdís Vilhjálmsdóttir er lést
31. júlí, södd lífdaga, þá rétt búin
að ná níræðis aldri.
Þessi 90 ár lifði hún með reisn
hinnar stoltu konu sem aldrei lét
^bugast þótt æviárin væru ekki öll
dans á rósum.
Hún var stolt af ætterni sínu,
enda komin af Reykjaætt á Skeiðum
í móðurætt, og frændrækin var hún
með afbrigðum. Hún var þó fædd
og uppalin í Reykjavík og Reykvík-
ing taldi hún sig alltaf vera þrátt
fyrir ætternið og aldrei hafði hún
löngun til þess að búa algerlega í
sveit þó að hún dveldi þar oft í lengri
eða skemmri tíma á sínum yngri
árum.
Var það lengst af í Laugardalnum
^er hún dvaldist á æskuárum og
þótti henni alltaf vænt um þann dal
er árin liðu.
Eftirminnilegust held eg að dvöl
hennar í hellinum á Lyngdalsheiði
hafi verið, en þar dvaldist hún nær
ár til hjálpar bóndahjónum sem þar
höfðu aðsetur sitt í byrjun búskap-
ar. Var húsfrúin þá ófrísk að fyrsta
barni sínu og hvíldu þá mörg
ábyrgðarstörfin á herðum hinnar
ungu Vilhelmínu.
Einnig dvaldist hún oft sumar-
langt á Skeiðum er fram liðu stund-
ir, en þaðan var eiginmaður henn-
ar, Sigtryggur, ættaður.
En í Reykjavík ólst hún upp hjá
móður sinni Þórdísi og föður sínum
Vilhjálmi Vigfússyni, sjómanni,
ásamt fjórum systrum sínum, Ingu,
Völu, Svönu og Sísí, svo og bróðurn-
um Ingvari er var þeirra yngstur.
Vala og Ingvar eru látin en hinar
systurnar lifa Vilhelmínu. Var hún
þeirra elst.
Árið 1930 giftist hún Sigtryggi
Eiríkssyni og átti með honum þrjú
börn, Vilhjálm, Höllu og Þórdísi og
var hún orðin amma 9 barna og
langamma 12 er hún lést og má
hún því vel við una með vihald ætt-
arinnar.
Lengst af bjuggu þau Sigtryggur
að Eskihlíð 5, Reykjavík, en það
hús byggði hann.
Þar hélt hún myndarheimili sem
alltaf stóð opið öllum ættmennum
og vinum svo og tengdabörnum, en
þar kynntist eg henni fyrst sem til-
vonandi tengdasonur.
Ekki segi eg að Vilhelmína hafi
tekið mér opnum örmum í fyrstu,
enda eg ekki af Reykjaætt, sem hún
hefði þó helst á kosið.
En strax og eg hafði sannað ein-
lægni mína í því að vilja eiga Höllu
dóttur hennar og sýnt fyllstu kurt-
eisi og umgengnislipurð, urðum við
brátt vinir og hélst sú vinátta til
hennar dauðadags.
Átti eg því láni að fagna að geta
stundum fengið hana til að brosa
og jafnvel hlæja á þessum síðustu
erfiðu árum hennar, er heilsan var
farin að gefa sig aftur.
eg segi að heilsan hafi farið að
gefa sig aftur, en það var raun að
sönnu.
Hún var aðeins 39 ára gömul er
hún sýktist af alvarlegum sjúkdómi
er hún háði erfitt stríð við í mörg
ár. Lækningu við þessum sjúkdómi
hlaut hún að lokum, en þær lækn-
ingaaðferðir, er notaðar voru, or-
sökuðu ýmsar hliðarverkanir er
urðu Vilhelmínu þungur baggi að
bera um ókomna framtíð.
Oftar en einu sinni var hún svo
þungt haldin að henni var vart hug-
að líf. En alltaf stóð hún upp aftur
af sinni sóttarsæng, þessi sterka
kona, leikum og lærðum til mestu
undrunar, „Þetta átti ekki að vera
hægt“, sögðu læknarnir stundum.
Stór breyting varð á lífi Vilhelm-
ínu og Sigtryggs er hann tók bíl-
próf, sextugur að aldri og eignaðist
bíl.
Fóru þau þá að ferðast meir en
þau höfðu áður gert og heimsóttu
þá oftast æskuslóðirnar fyrir austan
á Skeiðum og Hreppunum.
Erlendis fóru þau einnig á þess-
um árum, bæði til Norðurlandanna
svo og til Bandaríkjanna. Heimsóttu
þau þá börn sín er búsett voru á
þeim tíma á þessum slóðum, Vil-
hjálm í Danmörku og Höllu í Nor-
egi og svo síðar í New York.
Höfðu þau mikið yndi af ferðum
þessum sem veittu þeim meiri víð-
sýni á allan hátt.
Eftir að Sigtryggur maður henn-
ar lést 1985, bjó Vilhelmína ein að
Eskihlíð 5 og sá algerlega um sig
sjálf, eins og sagt er. Hélt hún
áfram sínu striki hvað rausnarskap-
inn varðaði og munaði ekki um að
slá upp stórveislum ef tilefni bar til.
En er árin færðust yfir og heils-
unni hrakaði jafnt og þétt naut hún
í æ meiri mæli aðstoðar og um-
hyggju barna sinna í hinu daglega
lífi enda samband þeirra mjög náið
alla tíð.
Loks kom að því, að hún gat
ekki ein verið lengur og samþykkti
þá að flytjast að Hrafnistu í Reykja-
vík þar sem hún fékk þá umönnun
er þurfti.
En dvöl henanr varð stutt þar,
aðeins nokkrir mánuðir. Lést hún
nokkuð snögglega rétt fyrir mið-
nætti 31. júlí, að viðstöddum öllum
börnum sínum. Fékk hún þá lang-
þráða hvíld eftir langa ævi, sem var
orðin þungbær síðustu stundirnar.
Kveð eg svo tengdamóður mína
með virðingu og þökk fyrir samver-
una í 45 ár.
Guð blessi minningu hennar.
Baldur Bjarnasen.
Minningarnar eru margar og
góðar sem við eigum um hana Villu
ömmu, sem við kveðjum nú. Minn-
ingar um góða ömmu sem alltaf
átti tíma og þolinmæði.
Það var fastur liður I tilverunni
að koma við í Eskihlíðinni ef leiðin
lá í bæinn. Alltaf var jafngott að
spjalla við ömmu yfir kaffibolla og
kleinu og heyra tifið í gömlu vegg-
klukkunni. Á meðan fengu litlir
fingur að glamra á píanóið og koma
við í skálinni góðu með lokinu þar
sem alltaf beið eitthvað gott í litla
munna.
Hún fylgdist vel með hún Villa
amma og hafði sínar skoðanir á
hlutunum sem hún lét í ljós á sinn
hægláta hátt. Og hópnum sínum
öllum, öllum ömmu- og langömmu-
börnunum fylgdist hún grannt með
og hafði mikinn áhuga á þroska og
uppvexti barnanna. Aldrei gleymd-
ust afmælin, ef hún komst ekki sjálf
þá kom í staðinn kort eða kveðja.
Efst í huga okkar nú er þakk-
læti fyrir allar góðu stundirnar sem
við áttum með henni og þá hlýju
og umhyggju sem hún gaf okkur.
Guð blessi mmningu hennar.
Þórdís, Oskar, Sigtryggur,
Guðjón Þór og fjölskyldur.
Elsku amma mín; mér datt ekki
í hug þegar ég kom og kvaddi þig
áður en ég fór út, að við myndum
ekki hittast aftur. Ég trúi því varla
ennþá að þú sért farin. Að ég geti
ekki lengur komið í heimsókn til þín
og farið með þér í göngutúr um
gangana á Hrafnistu eða bara spjall-
að um daginn og veginn eins og við
gerðum svo oft. Þú varst alltaf að
spyija mig um hestana mína og
fylgdist alveg með þeim, enda varstu
mikil hestamanneskja og dýravinur
í eðli þínu.
Þær eru ófáar minningarnar sem
ég á frá okkar mörgu ferðum austur
fyrir fjall. Þá fórum við þijú, ég, þú
og afi á gamla „Rennanum" hans
afa og brunuðum austur, stundum
fórum við á Skúfslæk en oftast fór-
um við að Skeiðháholti. Þar áttirðu
svo einnig yndislega daga mörg
sumur eftir að afi dó, þegar þú varst
alltaf nokkra daga hjá Villa og
Diddu, það sem þú kaliaðir orlofs-
næturnar þínar.
Ég man hvað ég var sólgin í að
fá að vera hjá ykkur afa f Eskihlíð-
inni þegar ég var lítil. Alltaf eftir
skóla á föstudögum tók ég strætó
til ykkar en oftast fór afi með mig
heim á laugardagskvöldum svo
mamma og pabbi fengju eitthvað
að sjá mig um helgar. Þetta gerði
ég nær undantekningalaust allar
helgar og þá var nú margt brallað
og alveg ótrúleg þolinmæðin í ykk-
ur, því það var sama hvað gekk á
fyrir mér, alltaf var því tekið með
sama jafnaðargeðinu þó bæði væruð
þið_ skapmikil.
Ég veit að þú saknaðir afa mjög
mikið eftir að hann dó, eins og við
öll, en þið voruð eiginlega orðin eins
og ein heild eftir svo langa samveru
og nú ertu vonandi búin að hitta
hann aftur og ég veit að nú ertu
laus við allar kvalir og þér líður svo
miklu betur, en maður er alltaf svo
eigingjarn og ég hefði viljað hafa
þig hér til eilífðar en það er víst
ekki hægt, en ég veit að þið eruð
bæði með okkur í huganum.
Vertu blessuð, amma mín, og
þakka þér fyrir allt sem þú hefur
kennt og gefið mér.
Nú þegar þú ert að eilífu sofnuð
langar mig að kveðja þig með sálmi
sem þú söngst svo oft fyrir mig
þegar ég var lítil og var að fara að
sofa.
Nú legg ég augun aftur,
ó, Guð, þinn náðarkraftur
mín veri vöm í nótt.
Æ, virzt mig að þér taka,
mér yfir láttu vaka
þinn engil, svo ég sofí rótt.
(Foerson - Sb. 1871 - S. Egilsson)
Guð geymi_þig.
Þín, Vildís Osk.
Ekkert varir að eilífu. Ekkert er
óbreytanlegt. Ekkert verður eins og
það var. En við skynjum ekki alltaf
breytingarnar fyrr en við missum.
Litlu manneskjurnar sem rugguðu á
fallega hestinum haps afa í Eskihlíð-
inni og þáðu heitt súkkulaði og
pönnsur hjá henni Villu ömmu, þeim
fannst að svona hlyti lífíð að vera
og verða um ókomna tíð. En allt er
breytingum háð og við skynjum það
svo vel í dag þegar við missum einn
okkar besta vin. Hefðarkonuna sem
bjó í höll. Höll sem gat rúmað stærstu
veislur, alla vini og vandamenn. Þó
þessi höll væri aðeins tveggja her-
bergja íbúð. Ylur, hlýtt, notalegt.
Þetta eru orð sem koma upp í hug-
ann þegar hugur leitar til baka og
við minnumst Villu ömmu. Fjöl-
skylduboð í Eskihlíðinni. Amma tekur
á móti gestum, róleg , ljúf og glöð.
Læknar margt meinið með ömmuís,
brúnni mjúkri og jólaköku. Nýtur
þess að fylgjast með ungviðinu , sem
trítlar í kring um hana. Spilar gjam-
an rommí og marías. Hefur gaman
af öllu góðlátlegu gríni og spaugi.
Amma vildi alltaf umvefja allt.
Okkur fannst að við værum litlir
ungar í höndunum hennar. En ung-
arnir stækkuðu og urðu fleygir, en
amma fylgdi þeim eftir og tók við
næstu kynslóð af sömu umhyggju
og ástúð og þeirri fyrri. Sumir virð-
ast fæddir til þess að gefa.
Amma var mikil dama og hendum-
ar hennar vom alltaf svo hreinar,
fallegar og mjúkar. Þessir ótnilega
næmu fíngurgómar sem gátu spilað
svo undurblítt á píanóið, heklað teppi
handa öllum afkomendum og strokið
létt yfír vanga, nært þreytta fætur
og svæft óvært bam, þerrað tár án
þess að barnið fyndi nema eins og
léttan andvara. Kannski hafði vor-
vindurinn í sveitinni tekið sér ból-
festu í henni ömmu og mótað allt
hennar líf, hreyfíngar og tign.
Vonandi erfum við afkomendur
hennar eitthvað af þessum mjúka
þey. Okkar er altént að varðveita og
bera til komandi kynslóða vísdóminn,
mjúka vinarþelið, yndisþokkann, yl-
inn, snertinguna.
Blessuð sé minning yndislegrar
mannveru, Vilhelmínu Þórdísar Vil-
hjálmsdóttur.
Með þökk fyrir allt.
Bergljót, Haraldur,
Vilhjálmur, Svava, Ingunn
Björk, Olafur og börn.
+ Ásgeir Samúels-
son fæddist á
Akureyri 29. ágúst
1926. Hann lést á
heimili sínu 1. ágúst
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Svava Sigurðardótt-
ir og Samúel Krist-
bjarnarson. Systkini
Asgeirs, sem öll eru
á lífi, eru Sigurður,
Kristín, Guðrún,
Pálmi Viðar og
Kristján.
Ásgeir kvæntist
30. des. 1949 Ásu Björgvinsdótt-
ur frá Fáskrúðsfirði. Þau eignuð-
ust þijár dætur: 1) Björg, f. 1951,
gift George White og eiga þau
ÞEGAR ég kom til íslands, tvítugur
að aldri, og fluttist inn á heimili Ás-
geirs sem verðandi tengdasonur hans,
kom það greinilega fram, að honum
var þessi ráðahagur ekki að skapi.
t Honum leist illa á að dóttir hans gift-
ist útlendingi og byggi ef tii vill er-
þrjú börn, Önnu,
Samúel Ásgeir og
Katrínu. 2) Svava
Oddný, f. 1954, gift
Tryggva Aðalbjam-
arsyni og eiga þau
þrjú börn, Aðal-
björa, Ásu Björgu
og Tryggva Þór. 3)
Ásdís, f. 1962, í sam-
búð með Valdimar
Jónssyni. Ásgeir var
flugvirki að mennt
og starfaði I\já Flug-
félagi Islands og síð-
an Flugleiðum allan
sinn starfsaldur.
Útför Ágeirs fer fram frá
Bústaðakirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.30.
lendis þaðan í frá. Ásgeir var hrein-
skiptinn, hann sagði strax sína mein-
ingu, en síðan studdi hann okkur
Björgu í einu og öllu sem best hann
mátti.
Og hans íjölskylda varð mín ijöl-
skylda. Ásgeir sá um sína ljölskyldu
og fannst hann bera ábyrgð á okkur
öllum. Hann var ætíð reiðubúinn að
hjálpa okkur og óþreytandi hvort sem
þurfti að leggja parkett, ná i börnin
á leikskóla, lána verkfæri eða skrifa
upp á víxla vegna húsbygginga.
Þegar við Björg bjuggum erlendis
gerði hann ajlt sem hann gat til að
fá okkur til íslands og hjálpa okkur
að fá vinnu og koma okkur fyrir. Hér
vildi hann hafa alla sína fjölskyldu.
Og tengslin voru mikil og sterk. Öll
hittumst við heima hjá honum á hveij-
um sunnudegi. Öll vorum við saman
heima hjá honum á jólum. Það er
mikið skarð sem Ásgeir skilur eftir
sig.
Ásgeir var snyrtimenni bæði í
klæðaburði og allri vinnu. Hann var
alltaf tilbúinn að hjálpa okkur við
ýmis verk, en þó vildi hann helst ekki
þiggja neina hjálp sjálfur. Hann var
metinn að verðleikum og gegndi
ábyrgðarstöðum hjá Flugleiðum. Eftir
að dætur hans komust á legg gafst
meiri tími til tómstundaiðju. Hann
stundaði laxveiði, synti reglulega og
hin síðari ár fór hann að spila golf.
Á hveiju sumri bauð hann mér með
sér í laxveiði í Laxá í Aðaldal og
þar, eins og endranær, áttum við sam-
an góðar stundir.
Ásgeir hætti störfum og fór á eftir-
laun fyrir tæpum tveimur árum. Hann
hafði hlakkað til að geta sinnt áhuga-
málunum í ríkari mæli, en tíminn sem
gafst varð styttri en nokkur átti von
á. Ég kveð góðan tengaföður með
miklum söknuði.
George White.
Þeim fækkar óðum landnemunum
í Smáíbúðahverfinu svokallaða í
Reykjavík. Með ljúfsárum trega
horfir maður á dánartilkynningar
og myndir af samferðafólki og vin-
um sem hverfa á braut. Lífið var
ungt og vor í lofti þegar ungir menn
og konur reistu sér hús af stórhug
og ótrúlegri bjartsýni í Smáíbúða-
hverfinu.
Fyrst var sótt um lóð. Bið eftir
svari var tvísýn og spennandi. Og
svo þegar leyfið fékkst var byijað
að grafa grunninn. Sumir notuðu
handafl, skóflur og haka því ekki
höfðu allir efni á að fá stórvirk
vinnutæki og gröfur.
Þetta tók sinn tíma. Nágrannar
lánuðu hver öðrum verkfæri eftir
því sem á stóð enda glumdu hamars-
höggin og sagarhljóðið fram eftir
öllum kvöldum.
Allir tóku til hendinni. Unnið var
við húsbyggingarnar alla frídaga og
flest kvöld eftir að venjulegum
vinnudegi lauk. Börnin fylgdu for-
eldrum sínum mikið og reyndu eftir
bestu getu að gera gagn og hjálpa
til. Smáíbúðahverfið var mesta
barnahverfið í þá daga.
Sumir fluttu inn i húsin tæplega
fokheld. Enginn var síminn og ekk-
ert heitt vatn þótt hitaveitustokkur-
inn lægi gegnum hverfið. Þetta tók
nokkur ár hjá mörgum. En íbúarnir
kynntust. Börnin léku sér saman og
urðu vinir. Þetta var vissulega
skemmtilegt samfélag þótt það væri
erfitt hjá mörgum.
Nú er þetta fólk sem óðast að
hverfa á braut. Sumir eru fluttir í
önnur hverfi og aðrir eru komnir á
fund skapara síns. I dag vil ég sér-
staklega minnast góðs nágranna,
Ásgeirs Samúelssonar. í mörg ár
bjuggum við hlið við hlið og aldrei
heyrði ég nokkurt styggðaryrði frá
honum eða fjölskyldu hans. Lóðirnar
okkar lágu saman. Börnin okkar
léku sér saman og lærðu saman.
Þegar þau fóru í skólann þá fylgd-
ust þau að.
„Það var eins og gerst hefði í
gær“. En allt í einu er okkur ýtt til
hliðar á skákborði lífsins. Þetta var
að vísu unnið tafl. Kannski hefst
nú næsta tafl og við verðum að
sækja um nýja lóð. Hver veit? Ég
þakka Ásgeiri Samúelssyni og hans
fjölskyldu samfylgdina og óska hon-
um góðrar ferðar. Fjölskyldu hans
votta ég dýpstu samúð.
Oddrún Pálsdóttir.
ÁSGEIR
SAMÚELSSON