Morgunblaðið - 13.08.1995, Page 14

14 B SUNNUDAGUR 13. ÁGÚST 1995
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 13. ÁGÚST 1995 B 15
ILaugafelli er lághitasvæði og seitlar yl-
volgt vatn úr jörð. Vatnið í lauginni við
skálana er um 37 stiga heitt og þægi-
legt að láta þreytuna líða úr sér í vatn-
inu. Berglaug segir að ekkert kalt vatn sé á
staðnum og rennur volgt vatn um alia krana
og pípur. Húsin í Laugafelli eru hituð með
vatninu og því heit allt árið. Meðal annars
þess vegna er þarna vinsæll viðkomustaður
vélsleðamanna á vetrum.
En lendir Berglaug aldrei í vandræðum,
ein á öræfum? „Nei, hingað kemur bara kurt-
eist fólk. Það eru aldrei neinar uppákomur
eða vandræði. Það eru líka góðar vættir hér
í Laugafelli. Enginn draugagangur. Ég er
mjög afslöppuð og get sofið endalaust.“
islendingar eru ekki móilausir!
í Laugafellslaug var Anntar Gherbi að
baða sig. Hann er Frakki en hefur búið í
Svíþjóð undanfarin 22 ár. Þar vinnur hann í
brauðgerð og leggst í mótorhjólaferðalög á
sumrin.
Gherbi sagðist lengi hafa dreymt um að
ferðast um Island. Hann sá íslenskar kvik-
myndir í sænska sjónvarpinu og undraðist
fjölbreytni landsins, því í huga hans var ís-
land lítið land. Þegar hann kynnti sér íslands-
ferðir ferðaskrifstofa þótti honum þær ekki
fullnægjandi. Hann merkti viðkomustaði
þeirra allra inn á kort og bætti nokkrum stöð-
um við. Eftir þeirri áætlun ferðast hann.
Þegar hann er kominn á staðinn les hann sér
fyrst til um hann og segist gera þetta til að
ferðast ekki eftir bók.
„ísland tilheyrir Evrópu en er þó á ein-
hvem hátt óháð,“ sagði Gherbi. „Mér fínnst
sveitirnar einstaklega fallegar og hef ekki
orðið fyrir vonbrigðum. Landið og litirnir eru
stórkostlegir. Draumurinn hefur ræst! Ég er
vanur fjallaferðum og þekki hvernig veðrið
getur verið. Ég vii reyna sama veður og þið.
Finna það sama og íslendingar." Hann segir
reynslu annarra ferðamanna áþekka sinni
eigin. Þeir bendi á staði á kortinu og segi
að þangað megi hann til að fara.
Gherbi hefur iagt sig fram um að tala við
landsmenn. „Margir ferðamenn sem ég hitti
hafa ekki talað við íslendinga. Ég segi þeim
að það þýði ekkert að biða eftir að íslending-
ar gefi sig á tal við þá. En ef maður hefji
samræður þá svari þeir. Þeir meira að segja
kunni brandara!"
Gherbi finnst gott að ferðast hér. Hann
segir góða þjónustu á tjaldstæðum og þau
ódýr. Island sé ekki svo dýrt, þegar allt kem-
ur til alls, þótt margir hafi varað hann við
háu verðlagi. Hann segist ákveðinn í að koma
hingað aftur því það sé ómögulegt að skoða
allt landið á einum mánuði.
Vaóió upp aó hnjám
Næst lá leiðin í Herðubreiðarlindir. Fjall-
vegirnir eru farnir að láta á sjá eftir barning
sumarsins og víða á leiðinni upp með Jökulsá
á Fjöllum var akbrautin tvöföld og jafnvel
þreföld þar sem bílstjórar höfðu ekið meðfram
veginum til að losna við þvottabrettin. Hjá
vaðinu við Grafarlandaá var nokkur mann-
söfnuður. Hópur ítala á mótorhjólum var að
búa sig undir að fara yfír ána og var hávær
ráðstefna um hvernig þessi farartálmi yrði
sigraður. Þeim var sýnt hvernig best væri
að fara yfir á brotinu og komust klakklaust
upp á bakkann hinum megin, enda vatnið
ekki í hné. Þau spurðu hvort fleiri stórár sem
þessi væru á leiðinni.
Við Þorsteinsskála í Herðubreiðarlindum
var rúta frá Jóni Árna og Gísla Rafni í Mý-
vatnssveit með ferðamenn í dagsferð í Öskju
og Herðubreiðarlindir. Ferðamennirnir gengu
t að Eyvindarkofa og tylltu sér svo á pallinn
framan við Þorsteinsskála til að borða nestið
sitt. Sumir gengu um ráðvilltir og spurðu
hvort ekki væri þama veitingasala því þeir
voru nestislausir. Spurningar af því tagi ku
: ekki vera óalgengar. Utlent fólk gerir jafnvel
ráð fyrir að á þessum viðkomustöðum í
óbyggðum séu heilu þorpin.
Innblástur á f jöllum
Leiðsögumaður í rútunni var Valborg
Salóme Ingólfsdóttir, kölluð Valka. Hún er
Morgunblaðið/RAX
myndlistarmaður en breytti til í sumar og
sýnir ferðamönnum náttúruperlur Þingeyjar-
sýslna. Valka sagðist kunna vel við leiðsögu-
mannsstarfið. Flestir ferðalangamir kæmu
vel búnir og ákveðnir í að njóta ferðarinnar.
Þó em undantekningar á því, líkt og útlend
kona sem ætlaði að ganga að Öskjuvatni í
nælonsokkum og á blankskóm. Mest er um
Þjóðverja, og töluvert af Frökkum, ítölum
og Norðurlandabúum. Þá fjölgar Japönum
sem leggja leið sína hingað. En hefur mynd-
listarmaðurinn Valka fengið innblástur á fjöll-
um?
„Já, vegakerfi Norðurlands býður upp á
mörg listaverk," svarar Valka. „Ég er að
hugsa um að gera hristilínurit með ljósmynd-
um, sem er fyrir bein áhrif frá vegunum.“
Valka segir ferðafólkið oft vel lesið og vita
um það helsta varðandi landafræði, jarðfræði
og sögu landsins. „Hins vegar spyr það um
ýmislegt sem ekki stendur í bókum. Til dæm-
is hvers vegna það eru alitaf þrjár kindur
saman? Þá útskýrir maður að þetta séu ær
með tvö lömb. Svo spyr það hvers vegna
rollurnar standa í röðum og sleikja vegina.
Þá talar maður um rykbindiefni og salt!“
Blindhríó i júlí
En hvaða ferðamenn fara í dagsferðirnar
úr Mývatnssveit? „Margt af þessu fólki ferð-
ast á rútumiða um iandið. Það er líka al-
gengt að hjólafólk skilji hjólin eftir á Mý-
vatni og komi með okkur í stað þess að hjóla
hingað. Það færist líka í vöxt að Islendingar
skilji bílinn eftir og njóti þess að kóma með
okkur, þeir njóta þá leiðsagnar og þurfa ekki
að leggja þetta ferðalag á bílinn.“
Frá bílastæðinu í Öskjuhrauni og upp að
Öskjuvatni og Víti er drjúgur hálftíma gang-
ur yfir berangur og hraun. Um miðjan júlí
var Valka komin að Víti með stóran hóp
þegar létt snjómugga breyttist í þreifandi byl
af norðri. Hún safnaði fólkinu saman og sagði
að þau þyrftu að snúa við. Þarna var einnig
þýskur leiðsögumaður með hóp og slóst hann
í för með Völku. „Ég var komin með 50
manna halarófu á eftir mér. Við þurftum að
berjast á móti veðrinu. Það sáust engin kenni-
leiti og stikurnar fóru í kaf. Við hröktumst
. J!
■ ■
V'. -■
REYNSLUAKSTUR
Bræðurnir Fabrizio Graziani
arkitekt og Enrico Graziani
eðlisfræðingur voru ásamt
Francesco Coppola eðlisfræð-
ingi að lyóla ofan af Sprengi-
sandi niður í Bárðardal. Þeir
komu hingað fyrir þremur
árum og ferðuðust þá einnig
á fjallahjólum. Nú voru þeir
búnir að vera viku á ferð og
ætluðu að vera tíu daga til
viðbótar. í ferðinni reynslu-
aka þeir ítölskum Bianchi
reiðhjólum.
aðeins af leið og komum niður við hliðina á
bílastæðinu. Ég á varla orð yfír hvað ég var
fegin þegar rúturnar komu loksins í ljós.“
Frönsk f jelskylda á feró
Margir sem voru á ferð við Öskjuvatn þenn-
an dag príluðu snarbratta hlíðina niður í Víti.
Þeir hörðustu sviptu sig klæðum og lögðust
til sunds í volgu vatninu. Þeirra á meðal voru
frönsk hjón frá Chambéry sem ásamt þremur
börnum voru í sinni fyrstu íslandsferð. Fjöl-
skyldufaðirinn, Pierre Rieussec arkítekt,
sagði að þau hefðu komið til Seyðisfjarðar
daginn áður og ætluðu að dvelja hér í þijár
vikur. Þau ferðast á húsbíl og lögðu leið sína
beint í Öskju.
Fjölskyldan var búin að ráðgera þessa ferð
í rúmt ár og kynna sér landið. Þau eru vön
að ferðast á fjöllum og sögðust vera komin
til að skoða náttúruna. Sébastian sonur þeirra
hjóna er mikill áhugamaður um jarðelda og
eldfjöll. Honum þótti að vonum mikið til um
Öskjusvæðið og úfin hraunin allt um kring.
Sn jóteppió hlífir vió óf roóningi
Herðubreiðarlindir, Hvannalindir og
Drekagil eru einskonar samyrkjubú hvað
varðar gæslu lands og sæluhúsa. í Drekagili
voru við störf landverðirnir Elsa Þórey Ey-
steinsdóttir og Helena Óladóttir. Þær komu
til starfa 27. júní og verða fram í lok ágúst.
Þær skiptast á i|ð félaga sína um að vera í
VITI OG OSKJUVATN Sprengigígurinn Víti, fremst á mynd-
inni, spjó ösku og vikri í eldgosi 29. mars 1875. í gígnum er
jarðhiti og vatnið yfir 20 stiga heitt. Ferðamenn baða sig í Víti
en lykta af brennisteini á eftir. Þunn brík skilur á milli Vítis
og Oskjuvatns, sem er dýpsta stöðuvatn landsins.
RENNT A VAÐIÐ Hópur ítalskra mótorhjólakappa fór yfir
vaðið á Grafarlandaá á leiðinni inn í Herðubreiðarlindir. Þeir
voru svolitla stund að átta sig á því hvernig vaðið lá og þá var
ekkert annað að gera en renna á vaðið. Einn tók sér stöðu í
ánni og sagði hinum til með tilheyrandi köllum og handapati.
FÉLAGAR
Skarphéðinn
Guðjónsson er
71 árs en set-
ur ekki fyrir
sig að ferðast
um hálendið á
fjallajeppa.
Ferðafélagi
hans er tíkin
Perla sem er
orðin-12 ára
og aðeins far-
in að sýna elli-
mörk.
Drekagili og Herðubreiðarlindum. Askja í
Dyngjufjöllum er náttúruvætti og annast
landverðir einnig gæslu í skála Ferðafélags
Akureyrar og sjá um tjaldstæðin þar efra.
Munurinn á starfi landvarða og skálavarða
felst einkum í fræðslustarfi hinna fyrrnefndu.
Landverðir verða að afla sér landvarðarétt-
inda, ýmist á námskeiðum hjá Náttúruvernd-
arráði eða á umhverfisbraut Garðyrkjuskól-
ans. Þeir læra meðal annars náttúrutúlkun
og um jarðfræði, líffræði og sögu landsins.
Þetta er fyrsta sumar Elsu í Herðubreiðar-
friðlandi með annexíum, hún var áður tvö
sumur á Hveravöllum. Helena er hér öðru
sinni og var áður hluta úr sumri í Landmanna-
laugum og við Álftavatn. Þær segja að þegar
tekur að vora vakni ómótstæðilegur fjallafiðr-
ingurinn. Þegar á hálendið er komið hvarflar
ekki að þeim það sem borgarlífið býður upp
á, eins og að fara í bíó og þess háttar.
í Drekagil og Öskju koma um 10 þúsund
ferðamenn á sumri, einungis um 2 þúsund
gista á staðnum hvert sumar. Mikill meiri-
hluti ferðamannanna er útlendingar og marg-
ir að koma í 2. og 3. sinn og með félaga
sína og vini með. Sumir hafa komið mun
oftar. Þær Helena og Elsa sögðust ekki ótt-
ast að þessi umferð ylli varanlegum skemmd-
um á landinu, það væru þá helst hveraútfell-
ingar í Víti sem væru í hættu. Skóförin eru
áberandi í leirugum jarðveginum í kringum
Víti, en þau mást út yfir veturinn. í sumar
hafa ferðamenn lengst af gengið á snjó inn
að Öskjuvatni og snjórinn hlífir landinu.
Margvislegar þarfir
Þarfir ferðamannanna eru margvíslegar.
Þær Elsa og Helena sögðu að daginn áður
hefðu komið nokkrir mótorhjólamenn beint
úr ferjunni frá Seyðisfirði. Þegár þeir komu
í Drekagil var þeirra fyrsta verk að spyija
um síma. Þeir ætluðu að hringja í ferjuna
og seinka brottför sinni um viku. Þann dag
sem blaðamenn voru í Drekagili komu þang-
að sex matarlausir ferðalangar og fengu
beina hjá þeim stallsystrum. Þremur nóttum
áður fuku öll tjöldin á tjaldstæðinu og þurfti
snör handtök til að bjarga þeim ósköpum.
Nokkrum dögum áður komu hjólreiðamenn
alveg úrvinda. Þeir fengu hressingu hjá stelp-
unum og síðan útveguðu þær gistingu i and-
dyri skálans, sem þegar var fullsetinn af
ferðahópi.
Tilkynningaskylda á f jöllum
Landverðir í Drekagili og Nýjadal eru með
eins konar tilkynningaskyldu á Gæsavatna-
leið og Dyngjufjallaleið sem liggja norðan
Vatnajökuls á milli þessara áfangastaða.
Flestir sem leggja á þessar leiðir koma við
til að spyijast fyrir um ástand þeirra. í
Drekagili er sérstaklega fylgst með því að
göngu- og hjólreiðafólk skili sér í Nýjadal.
Hvað eftirlit með umgengni í náttúrunni
varðar er það helst utanvegaakstur sem þarf
að kvarta yfir eða kæra. Landverðirnir segja
að sumar erlendar ferðabækur segi að hér
megi aka utan vega, nema á friðlýstum svæð-
um. Hið sanna er að allur utanvegaakstur
er bannaður.
Fræáslustarfió eftirsóknarvert
Algengast er að fólk spyrjí landverðina um
vegalengdir í hinar ýmsu áttir, hvað það sé
lengi að aka, ganga eða hjóla hingað og
þangað. Hvar sé næsta bensínstöð og hvað
um ástand vega og vatna? Þær Elsa og Hel-
ena segja að svo virðist sem sumir ferða-
menn, einkum þeir innlendu, séu bara að
safna viðkomustöðum. Elsa sagði það oft
hafa gerst á Hveravöllum að bíll renndi inn
á stæðið við skálana, tæki einn hring og æki
svo í burtu. Að fræða ferðamenn um landið,
opna augu þeirra fyrir bæði hinu smágerða
og því stórfenglega, þykir þeim stöllum eftir-
sóknarverðast. Skemmtilegustu ferðamenn-
irnir séu þeir sem eru áhugasamir og koma
til þess að fræðast um landið og náttúruna.
Þegar við héldum úr hlaði í Drekagili studd-
ist þreyttur ferðamaður við vélfák sinn á
vegamótunum. Fólk var að slá tjöldum, elda
á prímusum og frá tjaldstæðinu barst skvald-
ur og hlátrasköli. Næstu daga ætlaði það að
ganga um Öskju, baða sig í Víti, skoða lita-
dýrð steinanna og drekka í sig hijúfa fegurð
hraunanna. Við þurftum að drífa okkur til
að safna fleiri viðkomustöðum - eins og sann-
ir Islendingar!