Morgunblaðið - 15.08.1995, Blaðsíða 30

30 ÞRIÐJUDAGUR 15. ÁGÚST 1995
íii—i; >n ;r): /. ,.r h+ u-j-i-f-if-r-
Spennandi
Ferðamálaskóli íslands,
Menntaskólanum í Kópavogi.
Skólinn er skipulagður á þann hátt að nemendur sækja
sjálfstæð námskeið þar sem farið er yfir afmarkaða hluta
ferðafræðinnar eða taka tvær heildstæðar annir.
Nemendur geta því sjálfir ráðið fjölda námskeiða sem
þeir vilja sækja og hversu hratt námið sækist
Námsframboð á haustönn
# Ferðafræði
# Hótel- og veitingarekstur
# Flugfélög
# Markaðsfræði ferðaþjónustu
# Stjórnun
# Jarðfræði fyrir ferðaþjónustu
# Bókfærsla
# Tölvunotkun
# Enska fyrir ferðaþjónustu
Hikið ekki við að hringja í síma 564 3033 og fá nánari
upþlýsingar. Skráning stendur til I. september en kennsla
hefst samkvæmt stundaskrá 11. september. Skrifstofa
skólans er oþin frá kl. 9:00-14:00 virka daga.
Ferðamálaskóli íslands
MENNTASKÓLANUM í KÓPAVOGI
ICELAND SCH0OL OF TOURISM
AÐSENDAR GREINAR
MORGUNBLAÐIÐ
r-rn—
TTTT
Niðurlæging Alþingis
Önundur Ásgeirsson
FYRIR lokin sam-
þykkti Alþingi nýja til-
högun þorskveiðanna.
Trillukarlar fá nú að
veiða í 86 róðrardaga
á ári, sem þýðir að
vinnan er takmörkuð
við einn og hálfan dag
á viku. Enginn getur
haldið úti skipi og lifað
af þessu, hvorki til
lands né til sjávar.
Þetta er endanlegt
hrun krókaveiðanna
og fiskiþorpanna á ís-
landi, ef þetta á að
vera síðasta orðið í
fiskistefnunni. Sjón-
varpið sýndi, að forseta Alþingis
brá, þegar hann heyrði trillukarlana
á áhorfendapöllunum púa á Alþingi
allra íslendinga eftir atkvæða-
greiðsluna, enda er þetta sá forseti
Alþingis, sem vildi auka virðingu
Alþingis sem mest, þegar hann sett-
ist í forsetastól þingsins fyrir nokkr-
um dögum. Virðing Alþingis óx
ekki við þetta tækifæri, og púið frá
fiskimönnunum lýsti því vel, og mun
gera það lengi.
Stjórnarandstaða allra flokka
samþykkti aðförina að trilluútgerð-
inni með hjásetu, og sömuleiðis einn
þingmaður af Akranesi. Hjáseta er
óþolandi hálfvelgja og óbeinn stuðn-
ingur við yfirgangsstefnu kvóta-
kerfisins. Þannig atvikaðist það, að
allir alþingismenn, 63 að tölu, gerð-
ust samábyrgir fyrir dauða trilluút-
gerðar og fískiþorpa um allt land á
Islandi. Þetta er örugglega ekki
það, sem mönnum var boðað fyrir
kosningar.
Þróun trilluútgerðar
Síðan LÍÚ og ÍS (íslenzkar sjáv-
arafurðir hf., eftirlifandi angi af
SÍS) komu sér saman um skiptingu
alls sjávarafla milli sín, víst í hlut-
föllunum 60/40, og gátu fylgt því
eftir með setningu kvótalaga Hall-
dórs Ásgrímssonar árið 1984, hefir
þróunin verið sú, að stöðugt eru
byggð stærri og öflugri djúpveiði-
skip og frystitogarar, sem flytja
alla atvinnu frá vinnslustöðvunum
í landi út á sjó. Þessi fiskistefna
hefír leitt til hráefnisskorts hjá
vinnslustöðvunum, sem aðeins gátu
bætt sér upp hráefnisskortinn með
kaupum á físki frá minni skipum,
og þá mest frá trillukörlum. í kjöl-
far aukinnar eftirspurnar vinnslu-
stöðvanna eftir þorski jókst eðlilega
útgerð á trillubátum, en í stað þess
að greiða fyrir þessari jákvæðu þró-
un, sem haldið hefír uppi atvinnu
manna í fískiþorpunum, hefír físki-
ráðuneytið snúist gegn þessari heil-
Mikið úrval af BRJO kerrum
& kerruvögnum.
Vandaðar regnhlífakerrur
frá kr 2*990 stgr.
A v ð R u v E R
G L Æ S I B Æ
SÍMI 553 3366
brigðustu og ódýrustu
fiskiútgerð landsins.
Rangsleitnin
Morgunblaðið hefir
tekið á sig rögg að
undanförnu og birt
ógnvekjandi frásagnir
af umgengni stórút-
gerðarinnar á fiskimið-
unum. íslendingar hafa
legið Norðmönnum á
hálsi fyrir að hafa drep-
ið smásíld sl. 30 ár, en
óátalið er, að stórút-
gerðin eða dráttarveið-
arfærin fara sömu leið-
ina með þorskinn og
reyndar aðrar fískitegundir hér við
land. Aldrei hefír ástandið verið
verra en eftir að kvótakerfíð komst
á 1984, undir stjórn Halldórs Ás-
grímssonar (F, höfundar kerfisins)
og Þorsteins Pálssonar (S). Þeir eru
nú taldir verstu óvinir eðlilegra fisk-
veiða í fískilögsögu landsins.
Síðustu 25 árin fram að útfærslu
fiskilögsögunnar 1975 í 200 mílur
voru oftast veidd hér við land 450-
500.000 tonn af þorski á ári. Bret-
ar veiddu þá gjarnan helming ('A)
á við íslendinga (2/»). Rétt er að
bera þetta við falsrök þau, sem
fískiráðherrann lagði fyrir Alþingi,
sem rökstuðning fyrir niðurfærslu
veiðiheimilda krókabáta:
Ár Þorsk- Króka- Hlut-
afli bátar deild
1989 354 8 2,2%
1990 334 15 4,5%
1991 307 17 5,5%
1992 267 23 8,6%
1993 251 22 8,8%
1994 178 34 19,1%
Gagnstætt því, sem ráðuneytið
heldur fram, eru þetta ekki rök
fyrir minnkun á úthlutun afla til
krókabáta, heldur sýna heildarafla-
tölurnar misnotkun stórútgerðar-
innar á kvótunum. Ástæða þess,
að heildarafli minnkar er fyrst og
fremst minni sókn stórútgerðarinn-
ar innan fískilögsögunnar, eftir að
hún hefír drepið allan físk á grunn-
slóðinni með gegndarlausu drápi
smáfísks, sem fleygt hefír verið I
sjóinn aftur, en jafnframt hefír
djúpveiðiflotanum verið beint meira
á úthafíð, og hann því selt kvóta
sína innan fiskilögsögunnar. Aukn-
ing á veiði krókabáta er langt frá
því að vera ámælisvert vandamál.
Það er einmitt þessi lítilfjörlega
aukning, sem hefír gert fjölda
frystihúsa fært að halda áfram
störfum og atvinnu í fískiplássun-
um. Aukningin stafar fyrst og
fremst af sölu veiðiheimilda stórút-
gerðarinnar til krókaveiðibátanna.
Stjómun ráðuneytisins ætti að snú-
UTSALAN
HAFIN
Útsölutílboð:
SKOVERSLUN
KÓPAVOGS
Hamraborg 3, sími 554-1754
Ný fískistefna með 86
róðrardaga á ári mun
drepa krókaveiðarnar,
— —
segir Onundur As-
geirsson, og þar með
rekstur vinnslustöðva
í sjávarþorpum.
ast um það, að þorskveiðiheimilduri-
um sé beint til þeirra, sem veiða
með sem minnstum tilkostnaði og
leggja afla sinn á land til atvinnu-
aukningar og fullvinnslu í landi,
þ.e.a.s. til krókaveiðiflotans. Skýrsl-
an sannar óumdeilanlega, að það á
að svipta djúpveiðiskipin öllum
kvótum innan fiskilögsögunnar, því
að það eru þessar veiðar, sem spilla
fyrir framtíð þorskveiða með smá-
fiskadrápi og eyðileggingu um-
hverfis físksins. Þess í stað ber að
auka veiði krókabátanna sem mest,
og gefa þær frjálsar. Framtíð þorsk-
veiðanna stafar ekki hætta af þess-
um veiðum, og atvinna fólksins
byggist á þeim. Stórútgerðin kærir
sig kollótta um afkomu vinnslu-
stöðva í smáþorpum úti á landi eða
atvinnu fóksins þar, svo sem fjöldi
dæma sýnir.
Veiðireynzla á úthafinu
í ofsóknarkenndri aðför stórút-
gerðarinnar að krókaveiðunum í
landhelginni á undanförnum árum,
hefir verið vanrækt að afla djúp-
veiðiflotanum svonefndrar veiði-
reynzlu á úthafínu. Allt kapp hefír
verið lagt á að drepa sem mest nið-
ur veiðamar í fiskilögsögunni, svo
sem tölumar hér að ofan sýna.
Þetta heldur áfram, þótt sýnt sé,
að djúpveiðiflotinn muni tapa veiði-
rétti á úthafínu til frambúðar, og
jafnframt sé augljóst, að veiðikvót-
ar djúpveiðiflotans í fiskilögsögunni
muni verða afturkallaðir mjög bráð-
lega. Hvernig þessu reiðir af er enn
óleyst gáta.
Áflahámark krókabáta
Tillaga á Alþingi um hækkun
aflahámarks krókabáta úr 21.500
tonnum i 31.500 tonn var felld.
Ekki af því að þessi tonnatala væri
of lág, því að ráðuneytið gerir ráð
fyrir að á þessu fískveiðiári muni
krókabátar veiða um 44.000 tonn,
heldur vegna þess að það myndi
minnka sölu á kvótum um 10.000
tonn frá þeim, sem fá þá úthlutað
fyrir ekkert, en geta selt þá á
leigukvótaverði 80 kr/kg eða fyrir
um 800 milljónir króna. Það má
ekki spilla markaðinum. Á næsta
fískveiðiári mun verða úthlutað
165.000 þorsktonnum, sem myndu
seljast á 13.200 milljónir króna, og
það verður að sjá til þess, að kvót-
amir komist í réttar hendur. Ekki
missir sá, sem fyrstur fær. Alþingi
hefir nú gefið út frípassa til ráðu-
neytisins. Niðurlægingin gagnvart
ráðuneytinu er algjör, en alþingis-
menn hafa ekki við aðra að sakast.
Þeirra var tækifærið og ábyrgðin.
Höfundur er fyrrverandi forstjóri
Olís.
MEG frá ABET
UTANÁHÚS
FYRIRLIGGJANDI.
Þ.Þ0RGRÍMSS0N & C0
Ármúla 29 - Reykjavík - simi 553 8640