Morgunblaðið - 16.08.1995, Blaðsíða 2

2 B MIÐVIKUDAGUR 16. ÁGÚST 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Skreiðarverkendur bjart-
sýnir um sölu til Italíu
BJARTSYNI ríkir meðal skreiðar-
framleiðenda norðanlands um að
gott verð fáist fyrir skreið í ár, en
framleiðsla og útflutningur á skreið
hefur farið minnkandi undanfarin
misseri. Ekki hafa verið gerðir samningar í þessum efnum en farið
hafa fram viðræður við ítalska aðila.
Vongóðir um
viðundandi verð
3% sölu-
aukning
hjá FS
VERULEG aukning varð í sölu
Fiskmarkaðar Suðumesja í júlí.
45% meira fór þar í gegn af
fiski og verðmætin jukust enn
meira eða um 63%. Salan hefur
aukist um 3%, bæði að magni
og verðmætum, fyrstu sjö mán-
uði ársins miðað við sama tíma
í fyrra.
Mest hefur verið selt af
þorski á Fiskmarkaði Suður-
nesja á þessu ári, eins og áður,
5.287 tonn. Er það 22% minna
en á síðasta ári. Þorskverð er
hærra en í fyrra. Á þessu ári
hefur þorskkílóið farið á 95,92
kr. að meðaltali en seldist á
93,74 kr. í fyrra.
52 tonn af grásleppu
Aukning í ýmsum öðrum teg-
undum vegur upp samdrátt í
þorski og öðrum hefðbundnum
tegundum. „Það er fleira matur
en feitt kjöt,“ segir Ólafur Þór
Jóhannsson, framkvæmdastjóri
Fiskmarkaðarins. Hann segir
að markaður sé að skapast fyr-
ir ýmsar fisktegundir sem áður
hafi verið hent í sjóinn. Nefnir
sem dæmi löngu, skötusel,
langlúru, stórkjöftu, sandkola,
skrápflúru og tindaskötu.
Hann segir að það sé óvinn-
andi vegur fyrir fiskverkendur
að eltast við þessar tegundir
út um allar jarðir. Fiskmarkað-
imir séu orðnir söfnunarstöð
fyrir þær. Það leiði til þess að
verkendur fari að leita að mörk-
uðum, verðið hækki og fleiri
fari að koma með fisk. Þannig
hafi þróunin verið með ýmsar
tegundir sem áður var hent í
sjóinn.
Ólafur tekur dæmi. Netabát-
ar hafi áður hent allri grásleppu
sem kom í netin. Það hafi gerst
á þessu ári að grásleppuhrogna-
verkandi hafi sóst eftir allri
grásleppu og það hafi orðið til
þess að 52 tonn komu á mark-
aðinn í ár á móti 2 tonnum á
síðasta ári.
Ekki hefur verið verkað teljandi
magn af skreið hér á landi í fimm
ár og með minnkandi kvóta hefur
fiskur síður verið nýttur í þesshátt-
ar verkun.
Fiskmiðlun Norðurlands á Dalvík
hélt nýlega fund með skreiðarfram-
leiðendum á Norðurlandi og sagði
Ásgeir Amgrímsson, framkvæmda-
stjóri, að menn hafi þar verið að
leggja línurnar fyrir útflutning í
• Vestmannaeyjum - Færeysk-
ir Hnu- og handfærabátar hafa
verið drjúgir við að landa á Fisk-
markaðinn í Eyium á þessu ári.
haust. Hann sagði að margir fram-
leiðendur færu brátt að pakka
skreið, þrátt fyrir að enn hafi engir
endanlegir samningar verið gerðir.
Þeir hafi þó átt í viðræðum við
ítalska aðila og litist mjög vel á þær
verðhugmyndir sem Italirnir vom
með.
Ásgeir sagði þær verðhugmyndir
byggðar á söluverði norskra skreið-
arframleiðenda frá því á síðasta ári
Alls hafa þeir landað um 780
tonnum á árinu í 33 Iöndunum.
Myndin var tekin þegar hand-
færabáturinn Grunningur FD
en mikil framleiðsla hafi verið í
Noregi í fyrra. Hann taldi líklegt
að það verð muni halda, því hráefn-
isverð Norðmanna hafi hækkað um
15% frá því í fyrra og þeir sætti
sig þess vegna ekki við lægra verð
en á síðasta ári.
Skýrist á næstunni
Að sögn Ásgeirs skýrast þessi
mál væntanlega á næstu dögum eða
vikum en sagði mjög erfitt að eiga
við ítalina núna vegna sumarfría
og mörg fyrirtæki þar lokuð. Menn
væru hinsvegar bjartsýnir, því að
skreiðarverkunin hafi tekist vel og
framleiðendur með góða afurð í
höndunum.
720, frá Runavik, landaði tæp-
legá 40 tonnum, mest ufsa. Afl-
ann fékk Grunningur á 5 dögum
en 8 karlar eru á bátnum.

1 |i k
fe Éjjjfe ''W$ ^ _
• ‘
, » •-' ; •-
1. ■

Færeyingar landa
Morgunblaðið/Sigurgeir Jónasson
Fimm brauð og
tveir fiskar
LÍKLEGT er að uppgjör verði milli
mismunandi sjónarmiða í Landssam-
handi smábátaeigenda á aðalfundi
um miðjan október. Garðar Björg-
vinsson úr Hveragerði er að afla
stuðnings við tillögu sína um jöfnun
aflaheimilda milli báta eftir stærð
og segist ætla að flytja hana á aðal-
fundinum. Arthur Bogason, formað-
ur Landssambandsins, segir að aldr-
ei geti náðst sátt um lausn á grund-
velli tillögu Garðars og hún hafi
ekki fengið undirtektir hjá smábáta-
eigendum.
Garðar Björgvinsson segist hafa
rætt við smábátasjómenn úti um
allt land og menn virðist almennt
sammála því að tillaga hans um afla-
topp sé heilbrigðasta leiðin. Hann
segist nú vera að skrifa formönnum
félaga smábátaeigenda og biðja þá
um að funda um málið og síðan yrðu
greidd atkvæði um málið á aðaifund-
inum í haust. Telur hann víst að til-
laga sín verði samþykkt.
„Verðlaunaðir fyrir
siðferðisbrot"
Tillagan gerir ráð fyrir að allir
bátar að 12 tonnum verði settir inn
í krókakerfi og þeir sem nú hafa
kvóta og þorskaflafiámark skili inn
'kvótanum. Síðan verði settur afla-
toppur á aila bátana þanntg að hver
bátur fái að veiða 10 tonn fyrir hvert
stærðartonn, þó að hámarki 60 tonn
á bát. Þannig fengju 4 tonna bátar
að veiða 40 tonn. Telur hann að
heildarveiði bátanna yrði yrði 35-40
þúsund tonn.
Með þessu myndi kvótinn jafnast
milli manna. „Það þarf að koma á
einfaldri reglu sem sátt getur náðst
um. Kerfið hefur verðlaunað þá sem
spilað hafa á krókakerfið, til dæmis
með því að róa með tvöfalda línu
og tvær áhafnir og þá sem hafa
mælt niður bátana. Það er verið að
verðlauna þá fyrir siðferðisbrot. Og
þessa menn vill Arthur Bogason
passa,“ segir Garðar.
„Eg hef ekki orðið var við að
Garðar Björgvinsson hafi fylgi við
Utlit er fyrir að til upp-
gjörs komi milli fylkinga
smábátaeigenda á aðal-
fundi í haust þegar flutt
verður tillaga um afla-
topp smábáta í stað
núverandi kerfis. Helgi
Bjarnason ræddi við
talsmenn andstæðra
sjónarmiða.
þessa tillögu," segir Arthur Boga-
son, formaður Landssambands smá-
bátaeigenda.
Óútfærö tillaga
Arthur bendir á að tillagan hafi
hvorki fengið undirtektir í stjórn né
á aðalfundi. „Enda hefur tillagan
ekkert verið útfærð. Þetta er með
slíkum endemum að ég sé ekki
ástæðu til að ansa þessum skrifum,"
segir Arthur. Telur hann að aldrei
geti náðst sátt um að skipta 30 þús-
und tonna afla milli báta sem nú
veiða 70-80 þúsund tonn. „Það þarf
mjög mikla trú til að þetta gangi
upp, að að fimm brauð og tveir fisk-
ar dugi til að metta þúsundir."
Varðandi mismunandi hagsmuni
Spá verð-
hækkun
a mjoli
• VEIÐAR á ansjósu og sard-
ínu við Perú voru stöðvaðar
um miðjan júlí en þá var kvót-
inn á þessu fiskveiðaári, frá
30. sept.tii 1. okt., búinn. Var
hann alls niu milljónir tonna
eða tveimur milljónum tonna
minni en á síðasta ári. Vegna
þessa hefur mjöl frá Suður-
Ameríku hækkað mikið eða
um allt að 40%.
Norskir laxeldismenn hafa
miklar áliyggjur af þessari
þróun en þeir hafa keypt
allmikið af mjöli frá Chiie.
Þar að auki er eftirspiu-n
eftir mjöl vaxandi víða, til
dæmis í Austur-Asíu,*eins og
sést á þvi, að Japanir tvöföld-
uðu mjölkaup sín á fyrra
helmingi ársins þegar þau
voru 220.000 tonn á mótí
110.000 tonnum í fyrra.
Þetta ástand hefur þegar
valdið nokkurri verðhækkun
á mjöli til norskra laxeld-
isstöðva og almennt er búist
við, að það muni hækka
meira með haustínu. Vegna
hækkunarinnar í Chile hafa
norsku laxeldistnennirnir
reynt að beina kaupunum að
norsku rryöli en gailinn er
bara sá, að eftirspurnin ínn-
anlands er miklu meiri en
framleiðslan.
Hvalveiðar á
ný við Tonga
• RÍKISSTJÓRNIN í Tonga,
sem er eyjaklasi í Suður-
Kyrrahafi, ihugar að taka
aftur upp hvalveiðar innan
efnahagslögsögu eyjanna. Er
stefnt að því að veiða 50
hnúfubaki, 200 búrhvali og
100 hrefnur.
Það er Tongamaður, sem
búsettur er á Japan, sem hvatt
hefur tíl veiðanna en sagt er,
að Japanir vijji borga meira
en 12.000 kr. fyrm kg af hval-
kjötí. Tonga á ekki aðild að
Alþjóðahvaiveiðiráóinu. Full-
trúi umhverfisverndaráætl-
unar Suður-Kyrrahafssvæð-
isins hefur miklar efasemdir
um þessa áætlun og bemlir
á, að liingað tíl hafi búrhvals-
kjötið ekki verið eftírsótt og
hann segist ekki viss um, að
nokkra hrefnu sé að finna á
þessum slóðum.
félaga innan Landssambandsins eft-
ir að mönnum var gert að velja milli
bann- og sóknardaga og þorskafla-
hámarks segir Arthur það ekkert
nýtt að hagsmunir vegist á. „Það
er oft búið að spá klofningi í okkar
röðum. En þegar upp er staðið sjá
menn að það er miklu fleira sem
sameinar smábátaeigendur en
sundrar þeim og menn hafa því leyst
sín mál,“ segir hann.
Hann segir að þótt almenn
óánægja sé með ýmislegt í smábáta-
lögunum og reglugerð þá sé hópur
manna bærilega sáttur og þar séu
bæði menn sem valið hafa þorskafla-
hámark og róðrardaga. Þeir sem
lendi á milli vita og geti í hvorugu
kerfinu verið séu óánægðastir. En
áfram verði unnið að því að fá hlut-
ina lagfærða.
Til Daviðs og grænfriðunga
Garðar segir að þegar hann hafi
fengið tillögu sína samþykkta á aðal-
fundinum í haust muni hann fara
með hana rakleiðis til Davíðs Odds-
sonar ásamt nöfnum þeirra sem
samþykktu hana og krefjast breyt-
inga á Iögunum. Ef það dugi ekki
sé ljóst að stjórnvöld vilji ekki nýta
auðlindina á náttúrulegan hátt og
ekkert annað að gera en að tilkynna
grænfriðungum það.